Amaliy ish mavzu : Risklarni baxolash usullari.”Galustuk-babuchka”taxlil usuli

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI

AXT: kafedrasi
Kibir xavsizlik fanidan
Amaliy ish
MAVZU : Risklarni baxolash usullari.”Galustuk-babuchka”taxlil usuli

Toshkent 2023

Fayllardan foydalanish tartibini qat’iy belgilash

Internet xizmatlarining uzilishi yoki sekinlashishi

Xodimlarning tekshirilmagan fayllarda kompaniya kompyuterlarida foydalanishi


Pentesting o’tkazish orqali himoyani mustahkamlab turish


Zaxira variantlarni tayyorlab qo’yish


Mehnat xavfsizligi qoidalarining buzilishi

Dasturiy ta’minotni doimiy yangilab borish


Moliyaviy zarar

Hakerlik hujumi


Dasturlarni muntazam tekshirib borish


Kompaniyani imkon qadar sug’urtalash

Tizimli dasturlardagi ishdan chiqishi


Uztelekom internet provayderining ishlashidagi buzilish


Ma’lumotlarning o’chib ketishi yoki zararlanishi


Eskirgan, kamchilikka ega dasturiy ta’minotdan foydalanish


Ma’lumotlarni kriptografik himoyalash

Konfidensial ma’lumotlarning o’g’irlanishi, tashqariga sizib chiqishi

Ma’lumotlarni zaxira nusxalab turish (backup)

Kompaniya ichki tarmog’i himoyasining buzilishi

Dasturlarda log fayllarni yuritishfva doimiy tekshirish

Kuchsiz parollarni tizimga qabul qilmaslik

Xodimlarda tarmoqdan foydalanish madaniyatini kuchaytirish

Xodimlarning ehtiyotsizligi, tarmoqdan noto’g’ri foydalanish

Mijozlar ishonchining yo’qolishi

Chidamliligi past bo’lgan parollardan foydalanish

Nazorat, monitoringdagi kamchiliklar


Kuztauvda foydalaniluvchi texnik va inson omillarining talabga javob bermasligi

Oddiy matn: meet me after the toga party

Shifrlangan matn: PHHW PH DIWHU WKH WRJD SDUWB
Shifrlash alifbosini yaratib olish va xar bir xarfga mos raqamlarni berish:

a

b

c

d

e

f

g

h

i

j

k

l

m

n

o

p

q

r

s

t

u

v

w

x

y

z

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

Y

Z

A

B

C

Sezar usulida ma’lumot almashish algoritmi(C=shifrlash, P=oddiy matn, k=kalit):

• C = E(p) = (p + k) mod (26)

  
  

• p = D(C) = (C – k) mod (26)

  
  

Bu yerda kalit uzunligi 3 ga teng (k=3)