Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi
“Azərbaycan Hava Yolları” Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin
Milli Aviasiya Akademiyası
Azərbaycan Respublikasının Dövlət Mülki Aviasiya Administrasiyası tərəfindən
bəyənilmişdir
Direktor müavini_____________H.M. Əliyev
“___”___________2015-ci il.
|
Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin _____saylı“____”_______ 2015-ci il tarixli qərarı ilə təsdiq edilmişdir (protokol № ___)
|
Bakalavr hazırlığı üçün
“Ümumi yerşünaslıq”
fənnİnİn PROQRAMI
Fakültə: Hava nəqliyyatı
İxtisas: 050507 Hidrometeorologiya
İxtisas kafedrası: “Aviasiya meteorologiyası”
Fənni tədris edən kafedra: “Aviasiya meteorologiyası”
Kurs: 1
Semestr: 2
Fənnə ayrılan ümumi saatlar: 180 saat
Auditoriya saatlarının cəmi:
Mühazirələr: 45 saat
Laboratoriya: -
Seminar, praktiki məşğələ : 15 saat
Tələbənin auditoriyadan kənar işi: 120 saat
BAKI -2015
“Ümumi yerşünaslıq” fənn proqramı
Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi tərəfindən
«___» ________ 2014-cü ildə təsdiq edilmiş Ali Təhsil Pilləsinin Dövlət Standartı və
«___» _______ 2014-cü ildə MAA-nın Elmi Şurası tərəfindən təsdiq edilmiş
050507 – “Hidrometeorologiya” ixtisasının tədris planı əsasında tərtib olunmuşdur
(ixtisaslaşması- “Aviasiya meteorologiyası”)
Fənn proqramını tərtib edənlər:
“Aviasiya meteorologiyası” kafedrasının müəllimi_____________M.F.Süleymanov
Fənn proqramı “Aviasiya meteorologiyası” kafedrasının iclasında müzakirə olunmuşdur:
( “____”____________2015-ci il tarixli iclas “____” №-li protokol)
Kafedra müdiri, t.e.d.,prof._______________ N. Ş.Hüseynov
Fənn proqramı MAA-nın “Hava nəqliyyatı” fakültəsinin Elmi Şurasının iclasında müzakirə olunmuşdur və bəyənilmişdir
( “____”____________2015-ci il tarixli iclas “___” №-li protokol)
Dekan, t.e.n. dos. _________________________T.İ.Kərimli
Fənn proqramı MAA-nın Elmi-Metodiki Şurasında bəyənilmişdir
( “____”____________2015-ci il tarixli iclas “____” №-li protokol)
Sədr, tədris işləri üzrə prorektor, prof._______________Ə.S.Səmədov
Mündəricat
Giriş....................................................................................................................................4
-
1.1 Fənnin tədrisinin məqsədi............................................................................................4
-
1.2 Fənnin tədrisinin əsas vəzifələri...................................................................................4
1.3 Fənn üzrə bilik və bacarıqlara olan tələblər................................................................. 4
1.4 Fənnin digər fənlərlə əlaqəsi.........................................................................................5
2. Fənnin məzmunu...........................................................................................................5
2.1 Fənn üzrə saatların bölüşdürülməsi...............................................................................5
2.2 Fənnin mövzular üzrə planı...........................................................................................6
2.3 Fənnin dərs növləri üzrə paylanması.............................................................................7
2.3.1 Mühazirə dərslərinin mövzuları və həcmi..................................................................7
2.3.2 Məşğələ (laboratoriya) dərslərinin mövzuları və həcmi............................................10
2.3.3 Tələbələrin sərbəst işlərinin mövzuları və həcmi.......................................................10
2.3.4 Tələbələrin sərbəst işləri (TSİ və Sİ) və nəzarət növləri............................................11
3. Fənn üzrə tədris-metodiki materiallar və ədəbiyyat.....................................................13
3.1 Əyani və digər tədris-metodiki vəsaitlərin, metodiki materialların siyahısı*................13
3.2 Tövsiyə olunan ədəbiyyat..............................................................................................13
Əsas ədəbiyyat......................................................................................................................13
Əlavə ədəbiyyat.....................................................................................................................13
Giriş
Fənn proqramı Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinin 24.12.2013-cü il tarixli 348 saylı Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Ali təhsil müəssisələrinin bakalavriat və magistratura səviyyələrində kredit sistemi ilə tədrisin təşkili Qaydaları” əsasında işlənib hazırlanmışdır. Fənn proqramı Milli Aviasiya Akademiyasının 050507 – Hidrometeorologiya ixtisasının “Aviasiya meteorologiyası” ixtisaslaşması üzrə bakalavr hazırlığı üçün tərtib olunmuşdur. Proqrama fənnin tədrisinin mərhələlər üzrə məzmunu və həcmi daxildir.
Fənn proqramı əsasında işçi proqram (sillabus) hazırlanır.
Fənn proqramı müəllim və tələbələrin istifadəsi üçün nəzərdə tutulmuşdur.
-
1.1. Fənnin tədrisinin məqsədi
“Ümumi yerşünaslıq” fənninin tədris olunmasında əsas məqsəd tələbələr tərəfindən Yer kürəsinin təbiətini, onun müxtəlifliyini bütövlükdə və hissələr üzrə öyrənməkdir. Bu baxımdan ümumi yerşünaslıq Yer haqqında bütün elmlərin cəmidir. Fənnin öyrənilməsi meteoroloji şəraitin təhlilində və hava proqnozlarının hazırlanmasında gələcək mütəxəssislərə kömək edəcək.
-
1.2. Fənnin tədrisinin əsas vəzifəsi
Fənnin tədrisinin əsas vəzifəsi Yerin geoloji tarixi, Yer planetinin Günəş sistemində mövqeyi, Yerin hərəkətinin, onun quruluşu və ölçülərinin, kontinent və okeanların, quru sularının, yerin relyefinin, atmosferin tərkibinin coğrafi əhəmiyyəti, Yer kürəsinin radiasiya, istilik və rütubət rejimləri, coğrafi təbəqə və biosfer haqqında elmi bilgilərin tələbələrə çatdırılmasıdır.
1.3 Fənn üzrə bilik və bacarıqlara olan tələblər
Fənnin öyrənilməsi nəticəsində tələbələr aşağıdakıları
bilməlidirlər:
- Yer qabığı, hidrosfer, atmosfer və biosferin qarşılıqlı əlaqəsini;
- Yer qabığının forma və ölçülərini, hərəkətin coğrafi təbəqə üçün əhəmiyyətini, kontinentlərin,
okeanların, qurunun relyefinin, hava şəraitinin və iqlimin formalaşmasında rolunu;
- Atmosferin ümumi sirkulyasiyasının və rütubət dövranının xüsusiyyətlərini;
- Yer səthinin təbiətinə insanların təsərrüfat fəaliyyətinin təsirini.
bacarmalıdırlar:
-Yerin sutkalıq və illik təbəqə üçün əhəmiyyətini qiymətləndirməyi;
-Materiklərin və okeanların yerləşməsi sistemini təhlil etməyi;
-Yer kürəsinin radiasiya və istilik rejimlərinin parametrlərini hesablamağı;
-Atmosferin ümumi sirkulyasiyası sistemində yerli küləkləri müəyyənləşdirməyi;
-Relyefin hava və iqlim şəraitinə təsirini təhlil etməyi.
Müəllim tərəfindən irəli sürülən tələblər:
a) hər bir tələbənin mühazirə və seminarlarda iştirak etmələri, yazıb, oxuyub öyrənmələri, xəritə və qlobusda yaxşı işləyə bilmələri və müzakirələrdə iştirak etmələri. Tələbələrin bilikləri həm yazılı, həm də şifahi yoxlamalar aparmaqla qiymətləndirilir.
b) məsləhət görülən ədəbiyyat siyahısı və internet saytlarından istifadə vacibdir.
Fənnin öyrənilməsi nəticəsində əldə olunan bilik və bacarıqlar daha sonra tədris olunan iqtisadi fənnlərin öyrənilməsində, bakalavr və maqistr buraxılış işlərinin hazırlanmasında zəruri olaraq istifadə olunacaqlar.
1.4. Fənnin digər fənlərlə əlaqəsi
Fənnin öyrənilməsi nəticəsində əldə olunan bilik və bacarıqlar daha sonra tədris olunan fənlərin öyrənilməsində və bakalavr və magistr buraxılış işlərinin hazırlanmasında zəruri olaraq istifadə olunacaqdır.
2.Fənnin məzmunu
2.1. Fənn üzrə saatların bölüşdürülməsi
“Hidrometeorologiya” ixtisasının tədris planına uyğun olaraq «Ümumi yerşünaslıq» fənni üzrə tədris 60 saat həcmində nəzərdə tutulmuşdur ki, onlardan 45 saat mühazirəyə, 15 saat isə praktiki məşğələlərə (seminarlara) ayrılmışdır. Tələbələrin sərbəst işi (TSİ) 60 saat təşkil edir. Buraya daxildir: Sİ – sərbəst işin yerinə yetirilməsi və təhvil verilməsi; mühazirələrə, seminarlara və kollokviumlara hazırlıq. Sərbəst işin hər biri 1 balla qiymətləndirilir və semestr üzrə cəmi 10 bal təşkil edir. Semestrin sonunda tələbənin fənn üzrə dərsə davamiyyəti maksimum 10 balla, məşğələ dərsləri və kollokviumlar isə 30 balla qiymətləndirilir.
Tədris planına uyğun olaraq fənn üzrə kurs işinin yazılması nəzərdə tutulmamışdır. Fənn üzrə qalan 50 bal imtahana ayrılır.
Tədris yükünün 2-ci semestrdə yerinə yetirilməsi nəzərdə tutulmuşdur. Fənnin tədrisi imtahan ilə nəticələnir. Fənn üzrə kreditlərin sayı – 6.
2.2. Fənnin mövzular üzrə planı
№
|
Mövzunun adı
|
Dərs yükünün həcmi (saat)
|
Cəmi
|
Müha-
Zirə
|
Məş-
ğələ
|
Labora-
toriya
|
TSİ*
|
Sİ**
yerinə
yetiril-
məsi
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
| |
1
|
Mövzu №01. Ümumi yerşünaslıq elminin fiziki-coğrafi elmlər sırasında mövqeyi, onun məqsədi və vəzifələri.
|
4
|
2
|
-
|
-
|
2
|
-
| |
2
|
Mövzu №02. Günəş sistemi haqqında ümumi məlumat.
|
7
|
2
|
-
|
-
|
4
|
1
| |
3
|
Mövzu №03. Yer planetinin əmələ gəlməsi fərziyyələri
|
8
|
2
|
-
|
-
|
4
|
2
| |
4
|
Mövzu №04. Yerin forması və böyüklüyünün coğrafi əhəmiyyəti
|
9
|
2
|
1
|
-
|
4
|
2
|
5
|
Mövzu №05. Yerin qabığı
|
6
|
2
|
-
|
-
|
2
|
2
|
6
|
Mövzu №06. Yerin dərinlik quruluşu
|
9
|
2
|
1
|
-
|
4
|
2
| |
7
|
Mövzu №07. Yerin sutkalıq hərəkətinin coğrafi təbəqə üçün əhəmiyyəti
|
6
|
2
|
-
|
-
|
2
|
2
|
8
|
Kollokvium №1.
|
4
|
-
|
2
|
-
|
2
|
-
| |
9
|
Mövzu №08. Yerin illik hərəkətinin coğrafi təbəqə üçün əhəmiyyəti
|
8
|
2
|
-
|
-
|
4
|
2
| |
10
|
Mövzu №09. Coğrafi təbəqənin kontinent və okean hissələrinin qarşılıqlı əlaqələrinin coğrafi əhəmiyyəti
|
9
|
2
|
1
|
-
|
4
|
2
| |
11
|
Mövzu №10. Yer kürəsində qurunun və okean sularının ümumi və yarımkürələr üzrə paylanması xüsusiyyətləri.
|
7
|
2
|
1
|
-
|
2
|
2
| |
12
|
Mövzu №11 Dünya okenının dənizləri və onların iqlim formalaşmasında rolu
|
8
|
2
|
-
|
-
|
4
|
2
|
13
|
Mövzu №12 Qurunun relyefi
|
8
|
2
|
-
|
-
|
4
|
2
|
14
|
Mövzu №13. Atmosferin tərkibi
|
6
|
2
|
-
|
-
|
2
|
2
| |
15
|
Mövzu №14. Yer kürəsinin radiasiya rejimi.
|
9
|
2
|
1
|
-
|
4
|
2
|
16
|
Kollokvium №2.
|
4
|
-
|
2
|
-
|
2
|
-
| |
17
|
Mövzu №15. Yer səthinin və troposferin istilik rejimi
|
7
|
2
|
1
|
-
|
2
|
2
|
18
|
Mövzu №16. Atmosferin ümumi sirkulyasiyası və onun coğrafi əhəmiyyəti
|
8
|
2
|
-
|
-
|
4
|
2
|
19
|
Mövzu №17. Yer kürəsində rütubət dövranı
|
8
|
2
|
-
|
-
|
4
|
2
|
20
|
Mövzu №18. Qurunun su növləri
|
8
|
2
|
-
|
-
|
4
|
2
|
21
|
Mövzu №19. Qurunun gölləri və yeraltı sular.
|
9
|
2
|
1
|
-
|
4
|
2
|
22
|
Mövzu №20. Qurunun buzlaq suları.
|
7
|
2
|
1
|
-
|
2
|
2
|
23
|
Mövzu №21. Coğrafi təbəqə və biosfer.
|
8
|
2
|
-
|
-
|
4
|
2
|
24
|
Kollokvium №3.
|
4
|
-
|
2
|
-
|
2
|
-
|
25
|
Mövzu №22. Yer səthinin təbiətinə insanların təsərrüfat fəaliyyətinin təsiri
|
9
|
3
|
1
|
-
|
4
|
1
|
26
|
Cəmi
|
180
|
45
|
15
|
-
|
80
|
40
|
TSİ*- tələbənin sərbəst işləməsi üçün tövsiyə olunan saatlar; Sİ**-sərbəst işlər
2.3. Fənnin dərs növləri üzrə paylanması
2.3.1. Mühazirə dərslərinin mövzuları və həcmi
№
|
Mövzu və ədəbiyyatın şifri
|
Auditoriya saatları
|
TSİ
(mühazi-
rələrə hazırlıq)
|
1
|
2
|
3
|
4
|
1.
|
Mövzu №01. Ümumi yerşünaslıq elminin fiziki-coğrafi elmlər sırasında mövqeyi, onun məqsədi və vəzifələri. Coğrafiya elmləri sistemi haqqında ümumi məlumat. Fiziki coğrafiya elmləri içərsində ümumi yerşünaslığın mövqeyi. Fənnin tədqiqat obyekti. Fənnin digər elmlərlə əlaqəsi. Ümumi yerşünaslıq elminin inkişafının qısa tarixi
|
2
|
2
|
2
|
Mövzu №02. Günəş sistemi haqqında ümumi məlumat.
Qalaktika sistemi. Günəş ulduzu, onun ölçüləri və tərkibi. Günəş atmosferi. Günəşin planetlər sistemi. Günəşin Yer kürəsi üçün əhəmiyyəti
|
2
|
2
|
3
|
Mövzu №03. Yer planetinin əmələgəlməsi fərziyyələri.
Yerin əmələ gəlməsinin ilkin fərziyyələri. Kant – Laplas fərziyyəsi. Ceyms-Cins fərziyyəsi. Şmidt nəzəriyyəsi
|
2
|
2
|
4
|
Mövzu №04. Yerin forması və ölçülərinin coğrafi əhəmiyyəti
Yerin formasının təyini. Yerin formasına təsir edən qüvvələr. Yerin formasının təsiri ilə yaranan qravitasiya qüvvəsi. Yerin formasının və kütləsinin cöğrafi əhəmiyyəti
|
2
|
2
|
5
|
Mövzu №05. Yerin qabığı.
Yerin qabığı barədə ümumi məlumat. Yer qabığının geoloji dövrdən əvvəlki tarixi. Yerin geoloji tarixi. Okean Yer qabığı. Materik Yer qabığı
|
2
|
2
|
6
|
Mövzu №06. Yerin dərinlik quruluşu.
Yerin daxili quruluşu barədə ümumi məlumat. Yerin kütləsi və sıxlığı. Yerin daxili quruluşunun öyrənilməsində seysmik dalğaların rolu. Yerin dərinlik quruluşunun kəmiyyət göstəriciləri. Yerin geosferinin tərkibi.
|
2
|
2
|
7
|
Mövzu №07. Yerin sutkalıq hərəkətinin coğrafi təbəqə üçün əhəmiyyəti.
Yerin fırlanma oxu və sutkalıq hərəkəti. Vaxt vahidi. Sutkalıq ritm. Yerin ayrı-ayrı regionlarında vaxt fərqləri. Koriolis qüvvəsi. Qabarma- çəkilmə hadisələri
|
2
|
2
|
8
|
Mövzu №08. Yerin illik hərəkətinin coğrafi təbəqə üçün əhəmiyyəti
Yerin illik hərəkətinin parametrləri. Yaz və Payız gecə-gündüz bərabərliyi. İşıqlanma qurşaqları. Yerin hərəkətinin fəsillik ritmləri.
|
2
|
2
|
9
|
Mövzu №09. Coğrafi təbəqənin kontinent və okean hissələrinin qarşılıqlı əlaqələrinin coğrafi əhəmiyyəti.
Coğrafi təbəqədə müşahidə olunan qanunauyğunluqların yaranmasında kontinent və okeanların rolu. Kontinent və okeanların rolunun kəmiyyət və keyfiyyət fərqlərinin səbəbləri.
Coğrafi təbəqənin kontinent və okean hissələrinin qarşılıqlı əlaqələrinin coğrafi əhəmiyyəti.
|
2
|
4
|
10
|
Mövzu №10. Yer kürəsində qurunun və okean sularının ümumi və yarımkürələr üzrə paylanması xüsusiyyətləri.
Yer planetinin sahəsinin xüsusiyyətləri. Materikləri səciyyələndirən kəmiyyət göstəriciləri. Materiklərin yerləşməsi sxemi. Materiklərin okean səviyyəsindən orta hündürlüyü. Dünya okeanı çökəkliyi. Qurunun və okean sularının yarımkürələr üzrə yerləşməsi xüsusiyyətləri.
|
2
|
2
|
11
|
Mövzu №11. Dünya okeanının dənizləri və onların iqlim formalaşmasında rolu
Dünya okeanının dənizlər qrupu. Okeanların və dənizlərin səviyyəsi. Atmosferin və okeanosferin qarşılıqlı əlaqəsi. Okean axınlarının növləri. Okeanların istilik rejimi və iqlimi
|
2
|
2
|
12
|
Mövzu №12. Qurunun relyefi
Qurunun relyefinin təsnifatı. Hamarlanma səthləri. Materik yer qabığının əsas struktur elementləri. Relyefin yaşı və inkişafı. Yer qabığının müasir hərəkətləri. Düzənliklərin morfoloji təsnifatı
|
2
|
2
|
13
|
Mövzu №13. Atmosferin tərkibi
Atmosferin əmələgəlməsi prosesləri və onun tərkibi. Karbon qazı və fotosintez prosesi. Ozonun əmələgəlməsi sxemi. Atmosferdə azotun mənbəyi. Su buxarı və aerozollar.
|
2
|
2
|
14
|
Mövzu №14. Yer kürəsinin radiasiya rejimi.
Günəş radiasiyasının göstəriciləri. Ümumi radiasiyanın mövsümi
dəyişməsi. Yer səthinin radiasiya balansı. Radiasiya rejiminin mövsümi dəyişməsi.
|
2
|
4
|
15
|
Mövzu №15. Yer səthinin və troposferin istilik rejimi.
Yer səthinin və Yer-troposfer sisteminin istilik rejiminin tərkib hissələri. İstilik balansı tənliyi və Yerin illik istilik balansının tərkibi. Okean-atmosfer-materiklər sisteminin qarşılıqlı təsir prosesində atmosferin qızması və soyuması. Havanın istilik rejimi göstəriciləri.
|
2
|
2
|
16
|
Mövzu №16. Atmosferin ümumi sirkulyasiyası və onun coğrafi əhəmiyyəti.
Atmosfer sirkulyasiyasının yaranması səbəbləri. Atmosferin ümumi sirkulyasiyasının əsas qanunauyğunluqları. Atmosfer sirkulyasiyasının ümumi sxemləri. Atmosferin ümumi sirkulyasiyasının xarakterini təyin edən əsas amillər. Atmosferin ümumi sirkulyasiyasının struktur elementləri. Atmosferin ümumi sirkulyasiyasının coğrafi əhəmiyyəti.
|
2
|
4
|
17
|
Mövzu №17 Yer kürəsində rütubət dövranı
Rütubət dövranı haqqında ümumi məlumat. Rütubət dövranının müxtəlif struktur səviyyələri. Kiçik və böyük rütubət dövranı.
Rütubət dövranının tərkib hissələri. Okean-atmosfer-materik rütubət dövranı.Rütubət dövranının coğrafi əhəmiyyəti.
|
2
|
2
|
18
|
Mövzu №18. Qurunun su növləri.
Qurunun su axımları. Qurunun su axımlarının coğrafi təbəqəyə təsiri. Çay sistemləri və hidroqrafik şəbəkənin quruluşu. Çay hövzələri və suayrıcılar.Yeraltı sular. Çayların qidalanması.
|
2
|
2
|
19
|
Mövzu №19. Qurunun gölləri və yeraltı suları.
Göllər haqqında ümumi məlumat. Göl çökəkliklərinin mənşəyi.
Göllərin əmələgəlməsinin fiziki-coğrafi şəraiti. Göllərin təsnifatı. Su anbarları. Yeraltı sular. Qrunt suyu. Artezian suyu
|
2
|
2
|
20
|
Mövzu №20. Qurunun buzlaq suları.
Xionosfer. Qar sərhəddi. Müxtəlif coğrafi enliklərdə qar sərhəddinin yüksəkliyi. Yerli iqlimin dağlıq ölkələrin buzlaşması üçün relyefin əhəmiyyəti. Yerin müasirn buzlaşması. Müasir iqlim dəyişmələri və qütb buzlaqlarının əriməsi.
|
2
|
2
|
21
|
Mövzu №21. Coğrafi təbəqə və biosfer.
Coğrafi təbəqənin formalaşmasının xüsusiyyətləri. Həyatın əmələgəlməsi və biosferin təşəkkül etməsi problemi. Biosferin ümumi xarakteri .Biosferin tərkibi . Biosferin biokimyəvi funksiyaları. Coğrafi təbəqə və biosferin qarşılıqlı əlaqəsi.
|
2
|
2
|
22
|
Mövzu №22. Yer səthinin təbiətinə insanların təsərrüfat fəaliyyətinin təsiri.
İnsan cəmiyyətinin əmələgəlməsi mərhələləri. Bəşəriyyətin inkişafının yer səthinin təbiətinə təsirinin güclənməsi. Torpaq fondu və ərzaq ehtiyatları problemi.
Landştaft təbəqələrinin dəyişməsi. Su problemi. Atmosferin dəyişməsi və təmiz hava problemi. İqlim dəyişmələrinin coğrafi təbəqəyə təsiri.
|
3
|
2
|
|
Cəmi
|
45
|
50
|
-
Məşğələ (laboratoriya) dərslərinin mövzuları və həcmi.
№
|
Mövzunun adı
|
Auditoriya saatları
|
TSİ (məşğşlələrə hazırlıq)
|
1
|
Günəş sistemi və Yer planetinin əmələgəlməsi fərziyyələrinin xüsusiyyətlərinin təhlili.
|
-
|
2
|
2
|
Yerin formasının, ölçülərinin və dərinlik quruluşunun parametrlərinin hesablanması.
|
2
|
4
|
3
|
Yerin sutkalıq və illik hərəkətinin parametrlərinin hesablanması
|
-
|
2
|
|
Kollokvium №1
|
2
|
2
|
4
|
Kontinent və okeanların quruluşlarının, yerləşmələrinin və buradakı proseslərin havanın və iqlimin formalaşmasında rolunun təhlili.
|
2
|
4
|
5
|
Yer kürəsinin radiasiya və istilik rejimlərinin parametrlərinin təhlili.
|
2
|
2
|
6
|
Atmosferin ümumi sirkulyasiyasının və rütubət dövranını formalaşdıran amillərin təhlili.
|
-
|
4
|
|
Kollokvium №2
|
2
|
2
|
7
|
Qurunun su rejiminin parametrlərinin təyini.
|
2
|
2
|
8
|
Yer səthinin təbiətinə insanların təsərrüfat fəaliyyətinin təsirinin istiqamətlərinin müəyyənləşdirilməsi.
|
1
|
4
|
|
Kollokvium №3
|
2
|
2
|
|
Cəmi
|
15
|
30
|
2.3.3. Tələbənin sərbəst işlərinin (Sİ) mövzuları və həcmi
Fənn proqramında nəzərdə tutulmuş mövzuların mənimsənilməsini möhkəmləndirmək məqsədi ilə sərbəst iş (Sİ) yerinə yetirilməlidir. Fənnin öyrənilməsi nəticəsində əldə olunan bilik və bacarıqlar Sİ-in hazırlanmasında öz əksini tapmalıdır.
Sərbəst işin həcmi, tərtibatı və qiymətləndirilməsinin kriteriyaları sillabusda izah olunur.
Tələbəyə fənn üzrə semestr ərzində 10 sərbəst işin yerinə yetirilməsi tapşırığı verilir. Sərbəst işlərin tapşırıqları müxtəlif formada (referat, mühazirə mövzuları üzrə problem və praktiki xarakterli tapşırıqlar, məsələ, misallar, sxemlərin və ya modellərin işlənilməsi, fənn üzrə hesablama-cədvəl işləri və s.) ola bilər. Həmin tapşırıqlar fənni tədris edən müəllim tərəfindən müəyyənləşdirilir, kafedra iclasında müzakirə edilir və fakültə dekanı tərəfindən təsdiq edilir.
Sərbəst işlər üzrə məqbullar fənni tədris edən müəllim tərəfindən auditoriyа saatlarından kənar saatlarda keçirilir.
Sərbəst işlərin nümunəvi mövzuları
№
|
Mövzunun adı və ədəbiyyatın şifri
|
1
|
Yer planetinin əmələgəlməsi
|
2
|
Yerin dərinlik quruluşu və yer qabığı
|
3
|
Yerin sutkalıq və illik hərəkətinin coğrafi təbəqə üçün əhəmiyyəti
|
4
|
Yer kürəsində qurunun və okean sularının ümumi və yarımkürələr üzrə paylanması xüsusiyyətləri
|
5
|
Coğrafi təbəqinin kontinent və okean hissələrinin qarşılıqlı əlaqələrinin coğrafi əhəmiyyəti.
|
6
|
Günəş sistemi və atmosferin tərkibi
|
7
|
Yer kürəsinin radiasiya və istilik rejimləri
|
8
|
Atmosferin ümumi sirkulyasiyası və onun coğrafi əhəmiyyəti
|
9
|
Qurunun relyefi və quru suları
|
10
|
Coğrafi təbəqə, biosfer və yer kürəsində rütubət dövranı
|
2.3.4. Tələbənin sərbəst işləri (TSİ və Sİ ) və nəzarət növləri
Həftənin
№-si
|
Tələbənin sərbəst işinin məzmunu
|
TSİ-
nin həcmi (saat)
|
Nəzarətin növü
|
Nəzarət keçirilən həftənin №-si
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
|
1 №-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi
|
2
|
CN
|
|
|
2 №-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi
|
2
|
CN
|
|
|
3 №-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi
|
2
|
CN
|
|
|
1 №-li мяшьяля dərsinə hazırlıq
|
2
|
CN
|
|
|
2 №-li мяшьяля дярсиня щазырлыг
|
4
|
CN
|
|
|
4 №-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi
|
2
|
CN
|
|
|
1 №-li Sİ-in hazırlanması və təhvil verilməsi
|
4
|
Məqbul
|
|
|
5 №-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi
|
2
|
CN
|
|
|
6 №-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi
|
2
|
CN
|
|
|
7 №-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi
|
2
|
CN
|
|
|
8 №-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi
|
2
|
CN
|
|
|
2 №-li Sİ-in hazırlanması və təhvil verilməsi
|
4
|
Məqbul
|
|
|
3 №-li мяшьяля dərsinə hazırlıq
|
2
|
CN
|
|
|
1 №-li kollokviuma hazırlıq
|
2
|
CN*
|
|
|
9№-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi
|
4
|
CN
|
|
|
3 №-li Sİ-in hazırlanması və təhvil verilməsi
|
4
|
Məqbul
|
|
|
10№-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi
|
2
|
CN
|
|
|
11№-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi
|
2
|
CN
|
|
|
4 №-li мяшьяля dərsinə hazırlıq
|
4
|
CN
|
|
|
4 №-li Sİ-in hazırlanması və təhvil verilməsi
|
4
|
Məqbul
|
|
|
12№-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi
|
2
|
CN
|
|
|
13№-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi
|
2
|
CN
|
|
|
14№-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi
|
4
|
CN
|
|
|
5 №-li мяшьяля dərsinə hazırlıq
|
2
|
CN
|
|
|
5 №-li Sİ-in hazırlanması və təhvil verilməsi
|
4
|
Məqbul
|
|
|
15№-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi
|
2
|
CN
|
|
|
2 №-li kollokviuma hazırlıq
|
2
|
CN*
|
|
|
16№-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi
|
4
|
CN
|
|
|
6 №-li Sİ-in hazırlanması və təhvil verilməsi
|
4
|
Məqbul
|
|
|
2 №-li kollokviuma hazırlıq
|
2
|
CN*
|
|
|
17№-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi
|
2
|
CN
|
|
|
18№-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi
|
2
|
CN
|
|
|
6№-li mяшьяля dərsinə hazırlıq
|
4
|
CN
|
|
|
7 №-li Sİ-in hazırlanması və təhvil verilməsi
|
4
|
Məqbul
|
|
|
7 №-li мяшьяля дярсиня щазырлыг
|
2
|
CN
|
|
|
19№-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi
|
2
|
CN
|
|
|
8 №-li Sİ-in hazırlanması və təhvil verilməsi
|
4
|
Məqbul
|
|
|
20№-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi
|
2
|
CN
|
|
|
9 №-li Sİ-in hazırlanması və təhvil verilməsi
|
4
|
Məqbul
|
|
|
21№-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi
|
2
|
CN
|
|
|
8 №-li məşğələ dərsinə hazırlıq
|
4
|
CN*
|
|
|
22№-li mövzunun materiallarının öyrənilməsi
|
2
|
CN
|
|
|
10 №-li Sİ-in hazırlanması və təhvil verilməsi
|
4
|
Məqbul
|
|
|
3 №-li kollokviuma hazırlıq
|
2
|
CN*
|
|
|
Fənn üzrə cəmi
|
120
|
|
|
*CN – cari nəzarət (məşğələ dərslərində cavabların və kollokviumların qiymətləndirilməsi)
3. Fənn üzrə tədris-metodiki materiallar və ədəbiyyat
3.1. Əyani və digər tədris-metodiki vəsaitlərin, metodiki materialların siyahısı
№
|
Adı
|
Mövzu planı üzrə mövzunun şifri
|
Miqdarı
|
1
|
Slaydlar
|
2
|
Elektron
|
2
|
Fənnin öyrənilməsinə dair metodiki göstərişlər
|
1
|
Elektron və çap nüsxəsi
|
4
|
Dünyanın atlası
|
10,14,21
|
Çap nüxsəsi
|
5
|
Yarımkürələr xəritəsi
|
10
|
Çap nüxsəsi
|
6
|
Dünyanın iqlim xəritəsi
|
11, 14,15
|
Çap nüxsəsi
|
7
|
Ekoloji atlas
|
2,3,4,5,6,7,8,13,14,15,
22,21
|
Çap nüxsəsi
|
8
|
“Vulkan püskürməsi” haqqında
videofilm
|
6
|
Fayl nüsxəsi
|
9
|
Zəlzələ haqqında videofilm
|
6
|
Fayl nüsxəsi
|
10
|
Sunami haqqında videofilm
|
6
|
Fayl nüsxəsi
|
3.2. Tövsiyə olunan ədəbiyyat
Əsas ədəbiyyat
1. A.M. Paşayev, H.İ.Quliyev, S.H. Səfərov «Atmosfer proseslərinin fiziki əsasları» Bakı-2007 (414 səhifə)
2. Qurbanov A., Həmzəyev Ə. «Təbiətşünaslıq», «Naşir» nəşriyyatı, Bakı-2006, 414 s.
3. «İzahlı ensiklopedik coğrafiya terminləri lüğəti». «Təhsil» nəşr. Bakı, 2006-cı il
4. M.S. Çobanzadə. « Ümumi yerşünaslığın əsasları » Bakı -1988 ,86 s
Əlavə ədəbiyyat
5.L. P. Şubayev «Ümumi yerşünaslıq». Moskva, 1969. (Bu kitab 1986-cı ildə azərbaycan dilində nəşr edilib, 451 s)
6.Xromov S.R. «Meteorologiya və iqlimşünaslıq». Universitetlərin coğrafiya fakultələri üçün. Bakı, 2005, 325 s
7. С. П. Хромов. « Метеорология и климатология » Москва-2006 г, 581 C
Dostları ilə paylaş: | 
