B
Uğur Getiren Eşyalar
aşlangıç
-
Bir ya da daha fazla uğur getiren eşyanız var mı?
□ evet □ hayır
-
Varsa, neler?
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
-
Neden uğur getiren eşyalarınız var? Her sebebin sizin için ne kadar önemli olduğunu göstermek için sayıları işaretleyin. (1 = önemli değil, 10=çok önemli)
-
çünkü...
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
... arkadaşlarımda da var
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
... iyi görünüyorlar
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
... şans getiriyorlar
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
... bireyselliğimi öne çıkarıyorlar
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-
Bütün sınıf için sonuçları özetleyin. Öncelikle 1 ve 2 nolu sorulara verilen cevapları görselleştirecek bir tablo oluşturun.
-
uğur getiren eşyalar
|
öğrenci sayısı
|
1.
|
|
2.
|
|
3.
|
|
4.
|
|
Hiç biri
|
|
-
Sonra 3 nolu soruya verilen cevapların ortalamasını hesaplayın.
Harita Çalışması - Desenler ve Eğilimler
-
Aşağıdaki haritalara bakın ve sınıfınızın cevaplarını ülke ortalamanızla karşılaştırın.
-
Coğrafyacılar haritalarda desenler bulmayı çok severler. Akıllı bir öğrenci ilk harita için şu fikri öne sürdü (uğur getiren bir eşyanız var mı?):
Ne yaptığını anlatmaya çalış.
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
-
Bunun faydalı bir kalıp olduğunu düşünüyor musunuz? Sebepler belirtin.
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
-
Faydalı olabilecek diğer kalıplar, mesela din ya da ülkenin zenginliği.
Avrupa’da Dinler
(kaynak: http://commons.wikipedia.rg/wiki/Image:Europe_religion_map_de.png?uselang=de)
Avrupa’da kişi başı GSMH(ortalama)
(kaynak: http://de.academic.ru/dic.nsf/dewiki/415411)
bu kalıplardan birini deneyip faydalı olup olmadığını test edin. İsterseniz yazı çerçevesini kullanabilirsiniz.
-
Bence, ... bağlı bir kalıp bulabilirsiniz.
|
İyi bir örnek ...
|
Bu kalıbın açıklamakta zorlanacağı bir örnek ...
|
Ancak ... göz önüne alırsanız
|
Öte yandan ...
|
Genel olarak, .... söyleyebilirim.
|
-
Sonuçları sınıfınızla tartışın. Bir grup olarak işe yarar bir kalıp bulabildiniz mi?
□ evet □ hayır
-
Aşağıdaki grafik birinci ve ikinci haritadaki veriyi birbiriyle ilişkilendirmektedir.
Bu veride bir kalıp ya da eğilim bulabilir misiniz? Hangi ülkeler diğerlerine göre istisnai durumda? Neden?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Harita Çalışması - Açıklamalar
-
Bazı bilim adamları, toplum modernleştikçe (ya da post -modernleştikçe), uğur getiren eşyalara inanma ve/veya sahip olma oranının arttığını düşünüyor. İlgili grafiğe ve aşağıdaki veriye baktığımızda, bu görüşü destekleyebilir misiniz?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
-
Ülke
|
Kod
|
2008de kişi başı GSMH
(Avro cinsinden)
|
2007 İGİ
(sıra)
|
Çek Cumhuriyeti
|
CZ
|
14.200
|
36
|
Fransa
|
FR
|
30.400
|
8
|
Almanya
|
DE
|
30.300
|
22
|
Yunanistan
|
GR
|
21.600
|
25
|
Hollanda
|
NL
|
36.200
|
6
|
Polonya
|
PL
|
9.500
|
41
|
Portekiz
|
PT
|
15.600
|
34
|
Romanya
|
RO
|
6.400
|
63
|
Slovakya
|
SK
|
12.000
|
42
|
İspanya
|
ES
|
24.000
|
15
|
Türkiye
|
TR
|
11.170*
|
79
|
Birleşik Krallık ve Kuzey İrlanda
|
UK
|
29.700
|
21
|
*Amerikan doları cinsinden-$
(Kaynaklar: http://de.wikipedia.org/wiki/Mitgliedsstaaten_der_Europäichen_Union; HTTP://.de.wikipedia.org/wiki/Türkei; www.euractiv.de/fileadmin/images/UN_RankingEU_2007_Vgl.pdf)
İnsani Gelişme Endeksi (HDI) ülkeleri insan gelişim seviyelerine göre sıralayan bir endekstir. Bu ayrıca bir ülkenin gelişmiş, gelişen, ya da gelişmemiş oluşunu ifade eder.
HDI üç boyutu birleştirir:
-
Doğuştaki yaşam beklentisi, nüfus ve yaşam uzunluğunun bir ölçütü
-
Yetişkin okuma yazma oranları ve ilkokul, lise, üniversite toplam katılım oranlarının ölçülmesiyle bulunan bilgi ve eğitim
-
Kişi başına GSYİH (Gayrisafi Yurtiçi Hâsıla) ve satın alma gücü ile ölçülen yaşam standardı.
(kaynak (küçük değişiklikler): http://en.wikipedia.org/wiki/Human_Development_Index)
-
Şimdi de diğer açıklamaları deneyelim. Aşağıdaki resimde çeşitli uğur getiren eşyalar var.
-
Bunları, sınıfınızda belirtilen uğur getiren eşyalar ile karşılaştırın. Hangileri benzer? Hangileri farklı?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
-
Resimde gösterilen uğur getiren eşyalarına bakarak ne tür bir sonuca varılabilir?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
-
Şimdi Wikipedia’dan bilinçli bir şekilde faydalanalım! Aşağıda uğur getiren eşyalar ifadesinin farklı dillerdeki açıklamalarını bulacaksınız.
Almanca
Uğur getiren eşya - daha soyut olan şans işaretinin aksine - somut bir eşya, bitki veya bitki parçası, kişi veya hayvan olabilir. Hurafeci insanlar bunların şans getireceğine inanır. Uğur getiren eşya genelde bir nazarlık veya tılsıma benzetilebilir ve insanlara şans, zenginlik, sağlık ve uzun ömür getirdiğine inanılır. Ayrıca kötü ruhları uzak tuttuğuna inanılır. Genelde canlı eşyalar kendileriyle ilgili tarih ve hikâyeler dolayısıyla uğur getiren eşya olarak nitelendirilir. Ayrıca iyi haberleri yayan biri de şans-getiren olarak nitelendirilir - şans ya da uğur sahibi.
İngilizce
Lucky Charms General Mills tarafından üretilen bir mısır gevreğidir. Golden Valley gıda şirketi tarafından üretilmektedir, Minnesota, ABD. Lucky Charm ilk defa 1964’te satışa sunuldu. Gevrek iki ana maddeden oluşmaktadır: kızartılmış yulaf parçacıkları ve çeşitli boyutlardaki, çok renkli hatmi parçacıkları. Hatmi parçacıkları gevreğin içeriğinin %25ini oluşturuyordu. Etiketi bir İrlanda cücesi maskotu Lucky’i göstermekteydi, (reklamlarda canlandırılmış).
Türkçe (uğur başlığı altında)
Uğur bir insanın hayatını olumlu yönde etkilediği düşünülen, insanın kontrolü dışında olan eşya ya da olaylara verilen isimdir. Bazı eşyaların diğerlerine göre daha fazla olumlu güç içerdiğine inanılmaktadır. Bu uğur getiren eşyalar ülkeden ülkeye, inançtan inanca farklılık gösterebilir. Dört yapraklı yonca, at nalları ve tavşan ayakları dünya çapında en çok bilenen uğur getiren eşyalar arasındadır. Kültürel ve dinsel bakış açılarına göre değişen uğur hurafeyle kader aralığındaki pek çok şeyi ifade edebilir.
Slovakça(iki ilgili başlık var: tılsım(1) ve nazarlık(2))
(1)
Tılsım (Yunanca telesma = ayin, köken telos=sonuç) sahibine şans ya da başka (sihirli) faydalar getirdiğine inanılan eşya. Sihirde pek çok ayin esnasında kullanılır. Şekli, malzemesi ve oluşturulması itibariyle başka bir sihirli nesneye - nazarlık- benzemektedir.
(2)
Nazarlık sihirli güçleri olan ve sahibini hastalık, şanssızlık ya da kötü güçlere karşı koruduğuna inanılan bir eşyadır. Nazarlık hayvan dizginlerine de takılıyordu.
Bir yerdeki çağ ve alışkanlıklara göre nazarlıklar; pençe, etobur hayvan dişi, taş, boncuk, küçük ayna, elmas, mücevher taşları, mühürlere, yüzüklere, geçirilmiş mücevherler, ahşap eşya ya da amblem şeklini alabiliyordu. Nazarlıklara bazen dua ve büyülerde konulurdur. Mücevherler hayvan, meyve, güneş ya da ay (yarım ay) şeklinde olabilirdi. Nazarlığa benzer olarak kullanılan başka bir eşyada tılsımdı.
Tarih - Antik çağlarda Yakın Doğunun tamamında nazarlık ya da tılsım taşımak yaygındı. Ancak Museviler bu geleneği reddediyordu. Eskiden nazarlık olarak kullanılan eşyalar şimdi moda mücevheratı olarak kullanılıyor, örneğin küpeler, yüzükler vb.
Hollandaca (burada kendi başlığı yoktur ancak Alevilik (1) ve mersin ağacı (2) başlıkları altında bulunur)
(1)
Uğur getiren eşya olarak doğa
Pek çok ağaç ve hayvan uğur getiren eşyalar olarak görülmüştür, örneğin balıkçıl. Balıkçıllar sadece Aleviler için değil diğer insanlar için de özel bir anlam taşır. Antik çağlardan beri balıkçıl özel bir büyüye sahipti.
(2)
Sukkot yani Yahudilerin Tabernacles festivali sırasında, üç mersin ağacı dalı toplanırdı ve diğer dallar ve hoş kokulu bir meyveyle birlikte Hz. Musa dönemine kadar bir gelenek olan hurma dalı örmede kullanılırdı. Wajikra or Leviticus) 23:40-41. Hoş kokulu ama tatsız olan mersin ağacı ya da hadaissem Zebur okumayan ancak yine de hayatlarını ona göre yaşayan Yahudileri temsil eder. Mersin ağacı evlilik ve bereket açısından uğur getiren bir eşya olarak görülüyordu.
Fransızca(terimin kedi başlığı yoktur ancak hurafe başlığı altında bulunabilir)
Hurafe kavramının pek çok anlamı olabilir:
-
...
-
Bu kavram belli eylemlerin daima olumlu ya da olumsuz sonuçları olacağını, belli eşya, hayvan ya da kişilerin insanı şanslı yapıp kötü şanstan koruma gücünün olduğunu ve belli olayların şüpheli olup kötülük işareti olduğuna inanmayı ifade eder. Hurafeci insanlar bu şey ya da olayların neden böyle özelliklere sahip olduğunu açıklayamaz ya da verilen cevaplar modern bilimler tarafından geçersiz olarak görülür. Bazen rastgele olaylara ya da eşyalara insan temelli değer atfetme söz konusu olmaktadır. Bu sebeple insanlar sihirli düşünme durumundan da bahseder. Hurafeler kültürel olgulardır yani hurafeci bir kişini içinde bulunduğu sosyal ortamca bir dereceye kadar paylaşılırlar ancak kültürden kültüre farklılık gösterirler. Ancak yine de sadece kişisel olan hurafeler de vardır.
Çekçe (iki ilgili başlık var: tılsım(1) ve nazarlık(2))
(1)
Tılsım Arapçadaki talasm= “ritüe”l ve Yunancadaki telos=”sonuç” kelimelerinden gelir. Tılsım sahibine şans getirdiğine ya da sahibini koruduğuna inanılan bir eşyadır. Sihirde pek çok ayin esnasında kullanılır.
Tılsım genellikle suni olarak üretilen, şans getiren eşyadır. Sihre karşı korunmanın en etkili yollarından biridir. En etkili tılsım, tılsımı kullanmak isteyen kişi tarafından hazırlanandır.
(2)
Nazarlık sahibini büyülü güçleriyle koruyan bir eşyadır. Bu kelime Latincedeki koruyucu ya da tıbbi araç anlamına gelen “amuletum” kelimesinden türemiştir. Diğer bazı görüşlere göre bu kelime Etrurca’dan ya da Arapçadan gelmiştir.
Nazarlıkların kullanımı, belli bir eşyanın koruyucu gücüne inanma temeline dayanır (örneğin bir bitki, taş ya da büyülü işaret). Nazarlık kişi onu her zaman üzerinde taşırsa fayda sağlar. Nazarlığın sahibini kötü güçlerden koruduğuna inanılır öte yandan tılsımın iyi şans getireceğine inanılır. Bu açıdan nazarlık tılsımdan farklıdır.
Nazarlıklar bir mücevher gibi vücut ya da elbise üzerinde taşınır. Derin tecrübelere göre, nazarlık yapıldıktan sonra kutsanmalıdır. Yapılış aşamasında da gelecekteki sahibiyle olacak astrolojik uyumu göz önünde bulundurulmalıdır.
Hıristiyanlıkta Nazarlıklar - Hıristiyanlıkta nazarlıklar boyna bir zincirle takılan haçlar, aziz resimleri, kalıntılar bulunduran kutucuklar ya da kutsal eşyalar şeklinde yayıldı. Orta Çağlarda Avrupa’da Agnus Dei (Tanrının Kuzusu) çok güçlü bir nazarlık olarak görülüyordu. Bu Sistine Şapelinde, Kudüslü Cistercian keşişleri tarafından oluşturulan kurban balmumlarından yapılan bir madalyaydı. Üzerinde şöyle bir yazı vardı: "Ecce Agnus dei, qui tollit peccata mundi" (Dur, Tanrının Koyunu, dünyanın tüm kötülüklerini yok eder). Bu nazarlığın kötü ruhlara, vebaya ve diğer hastalıklara karşı koruduğuna inanılıyordu.
İspanyolca
Nazarlık terimi (Latince amuletumdan gelir, ilk defa “Naturalis Historiæ”da Yaşlı Plinius tarafından bir insanı sorunlara karşı koruyan eşya anlamında kullanılmıştır) tılsım terimiyle belli noktalarda ilişkilidir (Arapça “tilsam” ve Yunanca “talesma” ya da “telein” kelimelerinden gelip kişiyi gizemliye ulaştıran anlamı taşır). Bu hurafeci insanların kendisine insanları şanslı yapmak ya da korumak gibi doğaüstü güçler yüklediği taşınabilir bir eşyadır Mücevherler, taşlar, heykeller, bozuk paralar, resimler, yüzükler, bitkiler, hayvanlar, belli durumlarda şeytanı ya da kötü şansı uzaklaştırmak için kullanılan “vade retro santa” gibi dualar nazarlık olabilir.
Nazarlıklar insanların en eski eşyaları arasındadır çünkü insanlar onları karşılaştıkları fiziki, ahlaki ya da ruhsal kötü şeylerden kaçmak için bir yol olarak görmüştür. İlk nazarlıklar kaya, kazınmış odun ve mineraller gibi doğal eşyalardı ve şekil, renk ve nadirlikleri dolayısıyla değer görüyorlardı. Daha sonra insanlar, önemli insanların günlük eşyalarına ya da önemli olaylarda kullanılan eşyalara sahip olmaya çalıştı. İnsanlar bu eşyaları aldı çünkü bunların özel güçleri olduğuna inanıyordular. Bugün hem kişisel hem ticari pek çok çeşit nazarlık vardır ve her kişi bu eşyaları bireysel bir şekilde değerlendirerek farklı değerler yükler. İnandığı ya da güvendiği için nazarlık takan bir kişi bunu diğer insanlara belli etmek istemeyebilir ve bu sebeple duygularını gizleyebilir.
Portekizce
Nazarlık kişinin kendini şanslı yapacağına ve koruyacağına inandığı bir eşyadır. Bu popüler kültürle çok yakından bağlantılı bir kavramdır. Pek çok insan başarıyı garantilemek ya da belli durumlardan korunmak için nazarlık taşır. Normalde önemli bir kişi tarafından bir kişiye hediye olarak verilir. Genelde hayvan ya da mineral temelli olan, hurafeci insanların kötü ruhlardan koruma, şans getirme, sahibini koruma gibi özel güçler atfettiği eşyalar. Bunların özellikleri kişiden kişiye, kültürden kültüre değişir. Genelde vücut üzerinde taşınırlar (örneğin boyun, kol, bilek) ancak elbise üzerine de takılabilirler. Yumruklar, Davut’un haçları, diz çökmeler, anahtarlar, hortumlarını yukarı aşağı uzatmış filler, yonca, on üçler, at nalları, kamburlar, ayın çeyrekleri, domuzlar, hayvanların ayak ve boynuzları, Budalar, gözler ve pek çok sayısız eşya nazarlık örneği olarak gösterilebilir.
İki ya da üç başlık seçip bunları tablo yardımıyla karşılaştırın. Ne tür benzerlikler/farklılıklar bulabiliyorsunuz?
-
Dilin Adı
|
|
|
|
|
Hangi uğur getiren eşyalar belirtildi?
|
|
|
|
|
Ne için iyiler?
|
|
|
|
|
Uğur Getiren Eşyalar ne tür durumlarda kullanılır?
|
|
|
|
|
Uğur getiren eşya sahibi insanlar hakkında ne düşünülüyor?
|
|
|
|
|
-
Soru (15)teki bulgular, farklı Avrupa ülkelerindeki insanların uğur getiren eşyalara sahip olmaları ya da inanmaları ile ilgili sorulara verebilecekleri cevaplarla ilgili neleri gösteriyor?
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
-
Şimdi soru 15te seçtiğiniz başlıklardaki dillerin konuşulduğu üç ya da dört ülke seçin. Haritada (3) bu ülkelerle ilgili gösterilen sonuçları açıklamaya çalışın.
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
-
İnsanların uğur getiren eşyalarla ilgili tutum ve görüşleriyle ilgili veri toplamayı araştırmacılar için zor kılan şey nedir?
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
Değerlendirme Soruları (Öğrenciler için):
1. Uğur getiren eşyalar konusunda ne öğrendiniz?
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
2. Desen bulma konusunda ne öğrendiniz?
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
3. Desenleri, özellikle de insanların görüşlerinin açıklarken neleri dikkate almanız gerektiğini öğrendiniz?
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
4. Ödevin hangi yönlerini beğendiniz?
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
5 Ödevin hangi yönlerini beğenmediniz?
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
Öğretmenin Notları
Bu ödev yaşça büyük çocuklar içindir (15-16 yaş arası). Etkinliklerin değiştirilmesine gerek yoktur ancak öğretmen etkinliklerin yazılı ya da sözlü yapılmasına karar verebilir.
Ders uzunluğu sınıfa ve beklentilere göre değişiklik gösterebilir. İki ya da üç ders yeterli olmalı.
Bu dersler Vatandaşlık, Coğrafya ya da LER bağlamında verilebilir.
Öğrenciler için ilgi çekici hale getirme
İlk altı soru öğrencilere konuyla ilgili tecrübe ve bilgilerini kullanma olanağı vermek için oluşturulmuştur. Bu öğrencilerin ne öğrendikleri konusunda daha bilinçli olmasını sağlayacak, öğretmenin de neler ekleyebileceğini görmesini sağlayacaktır. Ödev sonunda hem öğretmen hem de öğrenciler gelişme ve öğreneme sürecini daha kolay değerlendirebilecektir.
Desenleri betimleme
Görev 7-11 uğur getiren eşyalarla ilgili inanışların dağılımıyla ilgili olası desenleri açıklamaya odaklanır. Önerilen ilk desen tamamen hayal ürünüdür. İlk desenin amacı öğrencilere desenin ne olduğunu göstermek, ayrıca öğrencilerin bazı desenlerin diğerlerine göre daha az geçerli olduğunu görmesini sağlamaktır.
Bir sonraki bölümde, öğrencilere iki harita verilir, biri Avrupa’daki dinlerle ilgilidir, diğeri ise Avrupa’daki zenginlikle ilgili. Bu iki harita desenleri bulma açısında yapısal bir altyapı oluşturabilir. Ancak bu haritaları kullanan öğrenciler uğur getiren eşyalar hakkındaki inanışlarla ilgili desenlerin oldukça karmaşık olduğunu ve sadece bir sebeple açıklanamayacağını bulacaktır.
Grafik ..diyagram .. durumlar birbiriyle yakın ilişkili olduğunda mesela uğur getiren eşyalara sahip olma ve uğur getiren eşyalara inanma gibi desen bulmanın zor olmadığını göstermektedir. Ancak burada bile istisnalar söz konusudur ve bunlar ayrı olarak açıklanmalıdır.
Desenleri açıklama
Bir sonraki bölüm açıklamalar yapmaya çalışır. Buradaki sorun şudur: Açıklamalar konusunda araştırmacılar bile hem fikir değildir öte yandan uğur getiren eşyalar gibi egzotik bir konuda din gibi genel açıklamalara başvurulabilir.
Geleneksel dinini azalıp alternatif dinlerin yaygınlaşmasıyla ilgili şöyle bir açıklama getirilebilir:
Dinin insan yaşamındaki azalan etkisiyle ilgili bir açıklama modernleşme kuramında bulunabilir. Modernleşme ile ekonomi, teknoloji, politika alanlarında ve sosyal - kültürel alanlarda eş zamanlı olarak gerçekleşen pek çok köklü sosyal değişiklik kastedilmektedir. Zenginlik arttı ve refah devletleri kuruldu. Refah devletlerinin kurulmasıyla birlikte, insanların güvenliği de arttı. Eskiden dinin sağladığı güven duygusunu şimdi refah devletleri sağlıyor ve bu sebeple inançlar bir bakıma gereksiz hale geldi.
Laikleşme din alanında bireyselleşme olarak görülebilir. Laikleşme tezi dinin azalan etkisinin modernleşme kuramına bağlanabileceğini belirtir. Ancak laikleşmenin farklı seviyelerde gerçekleşmesiyle ilgili bir ayrım yapılmalıdır. Laikleşmenin toplumun değişik seviyelerinde işleyen üç boyutu görülebilir: toplumsal, kurumsal ve bireysel. Bireysel seviyede laikleşme geleneksel dindarlığın azalması demektir. Bu ise geleneksel dogmalara (kişisel tanrı, cennet, cehennem vb.) olan inancın düşmesi anlamına gelir ancak bazı diğer dindarlık türleri artabilir. Örneğin doğaüstü dindarlık: yüce bir şey vardır ancak bu illa da Tanrı olmak zorunda değildir. Başka bir deyişle, inanç değiştirilmiştir. Kurumsal seviyede (kilise) laikleşme kilisenin gücünün ve üye sayısının azalması anlamına gelir (...). Son olarak toplumsal anlamda laikleşme var. Toplumsal anlamda laikleşmeden kasıt kilisenin ve dinin toplumdaki azalan değeridir. Din, özellikle de kiliseler ve liderleri artık insanların hayatını yönetemiyor.
Bu teze göre uğur getiren eşyalar insanların geleneksel değerlere bağlı kalmadığı zengin toplumlarda daha yaygın olmalı. Ancak veriye baktığımızda durum tezin ortaya koyduğu kadar açık değil. Bunu çeşitli sebepleri olabilir. Sebeplerden biri şu olabilir: İncelenen bazı ülkelerin artık dinsel bir arkaplanı yok ve bu sebeple bu ülkelerdeki insanlar hiç bir şeye inanmamaya başladı. Ayrıca bu ülkelerdeki nisanların herhangi bir dini inanış ve gelenekten de bağımsız olduğu yönünde kanıtlar var.
Bu sebeple bu konuya biraz daha detaylı bakmak gerekiyor. Bulacağımız ilk şey ülkeler arası hatta ülke içinde sorduğunuz kişiye bağlı olarak uğur getiren eşya kavramının pek çok farklı nesneyi kapsayabileceğidir. Ancak uğur getiren eşyalarla bağdaştırılan kavramlar da çok farklıdır. Bu konuda oldukça faydalı bir kaynak Wikipedia’dır. Uğur getiren eşyalar gibi günlük konularda bilimsel olarak güvenilebilir bir kaynak olamamakla beraber bir dil topluluğundaki insanların düşüncelerini yansıtması bakımından faydalıdır. Kaynakları yorumlarken dikkat edilmesi gereken son bir nokta da dildir. Genelde ülke ve dil aynı şey olsa da bu her zaman geçerli değildir. Uğur getiren eşyalar bakımından karşılaşılan sorun bu ifadenin farklı dillere çevrilmesidir çünkü bir dilde özelleşmiş bir ifade diğerinde genel bir ifade olabilir. Ayrıca bazı dillerde uğur getiren eşyalar başlığı bulurken (tam olmasa da büyük oranda benzer olan) diğerlerinde sadece farklı başlıklar altında az miktarda ilgili yazı bulunabiliyor. Sadece bu bile uğur getiren eşyalar ifadesinin farklı Avrupa ülkelerinde ne derece farklı kavramlar çağrıştırdığını göstermektedir.
Bu sadece veriyi açıklamaya çalışırken bir sorun oluşturmaz ayrıca katılımcıların soruyu oluşturan araştırmacıyla aynı algıya sahip olmadığını anlamada da sorunlar oluşturur. Bu kendi ülkenden insanlarla konuşurken bile gerçekleşebilecek bir durumdur. Ancak bu dünyayı böylesine ilginç kılan şeylerden biridir.
Teşekkür
Michal Ivaška ve Elif Zeynep Azar’a Slovakça, Çekçe ve Türkçe Wikipedia makaleleriyle ilgili yardımları dolayısıyla teşekkür ediyorum. Cumartesi öğleyin kendilerine eposta gönderdim ve cevaplarını akşam yemeğinden önce bana ilettiler. Böylesi hızlı bir cevap beklemiyordum. Bunun için minnettarım.
Çözümler
Görevler 1-6
Bireysel cevaplar
Görev 7
Öğrenci haritada bir desen bulabilmek için açık bir şekilde zaman aralıklarını seçmiş Ancak gerçek zaman aralıklarını bulamamış.
Görev 8
Çok mantıklı değil çünkü öncelikle bu çok belirgin bir desen değil, bunu oluşturmak için biraz hayal gücü gerekiyor. Bu aynı özellikteki pek çok alanı görünce daha belirgin olarak anlaşılıyor. Ancak ikna edici bir desen olsaydı bile, bu desenin açıklayıcı değeriyle ilgili sorular oluşacaktı.
Görev 9
Aslında göründüğü kadar kolay olmadığı ortaya çıkıyor. Malta insanların uğur getiren eşyalara en az inandığı ülke. Ekonomik olarak oldukça benzer ülkeler Hollanda ya da Birleşik Krallık ve Almanya uğur getiren eşyalara inanışları bakımından büyük farklılıklar gösteriyorlar. Öte yandan Almanya ve Slovakya ya da Hollanda ve Portekiz benzer tutumlar sergiliyor.
Görev 10
Cevap açık bir şekilde hayır olmalı.
Görev 11
İnsanların uğur getiren eşyalara inanmaları ve sonrasında bunlara sahip olmaları arasında bir açık bir ilişki var. Buna en büyük istisnalar insanların uğur getiren eşyalara inandığı ancak illa da sahip olmadığı yukarıdaki üç ülke (Bulgaristan, Polonya ve Romanya) ve insanların uğur getiren eşyalara sahip olduğu ama bunlara inanmadığı soldaki üç ülkedir (Çek Cumhuriyeti, Yunanistan ve Hırvatistan) Haritalarda sadece koyu renklerde görünen ülkeler de vardır. Bunlar açıklama yapmakta en çok zorlanacağımız ülkelerdir.
Görev 12
-
Bence, ... bağlı bir kalıp bulabilirsiniz.
Din
|
İyi bir örnek ...
Portekiz ve İspanya ikisi de Katolik olan ve çok az insanın uğur getiren eşyalara inandığını ya da sahip olduğunu söylediği ülkelerdir.
|
Bu kalıbın açıklamakta zorlanacağı bir örnek ...
Çek Cumhuriyeti ve Hırvatistan da Katolik’tir ancak bu ülkelerde pek çok insan uğur getiren eşyalara sahip olduklarını söylemiştir.
|
Ancak ... göz önüne alırsanız
Bu iki ülkede insanlar ayrıca bu uğur getiren eşyalara çok fazla inanmadıklarını söylemiştir. Bu durumda desenimiz belki doğrudur.
|
Öte yandan ...
Polonya gibi Katolik bir ülke var. Burada da İspanyada olduğu gibi uğur getiren eşyalara sahip olan az sayıda kişi var ama Polonya’da uğur getiren eşyalara inanan kişi sayısı çok daha fazla.
|
Genel olarak, .... söyleyebilirim.
Din önemli bir etken olabilir ancak şüphesiz tek etken din değil çünkü bu kalıba uymayan bir dizi ülke var.
|
Görev 13
Bireysel cevaplar
Görev 14
Uğur getiren eşyalar kavramı insanlar için aynı şeyler de çok farklı şeyler de ifade edebilir.
Görev 15
-
Dilin Adı
|
İngilizce
|
Almanca
|
Slovakya
|
İspanyolca
|
Hangi uğur getiren eşyalar belirtildi?
|
Gevrekler
|
mücevher, taşlar,
bitkiler,
insanlar,
hayvanlar
|
etobur hayvanların pençe ve dişleri,
taşlar,
boncuklar, küçük aynalar, elmas ve değerli taşlar, hayvan,meyve, güneş ya da ay şeklindeki mücevherler
|
değerli taşlar, heykeller
bozuk paralar,
resimler, mücevher
yüzükler,
bitkiler,
hayvanlar, dualar
|
Ne için iyiler?
|
Yemek
|
şans
zenginlik,
sağlık,
uzun yaşam,
ayrıca: kötü ruhlara karşı
|
şans (tılsım)
şanssızlık, hastalık, kötü ruhlara karşı korunma (nazarlık)
|
şans,
korunma
|
Uğur Getiren Eşyalar ne tür durumlarda kullanılır?
|
Kahvaltı
|
???
|
sihir,
moda
|
tarih,
ticari eşya,
bireysel eşya
|
Uğur getiren eşya sahibi insanlar hakkında ne düşünülüyor?
|
???
|
hurafeleri var
|
???
|
uğur getiren eşyalara inandıklarını belli etmek istemezler
|
Görev 16
Kültürel altyapılarına göre insanlar soruları farklı anlayıp, yorumlayabilir dolayısıyla farklı cevaplar verebilir.
Görev 17
Örneğin İspanyadaki değerlerin düşük olması insanların bu tür şeylere inanmadığından değil, bu tür inançlarını belli etmek istememelerinden kaynaklanıyor olabilir.
Çok sayıda Çekin uğur getiren eşyalara sahip olduklarını söylemesi, nazarlıkları hurafeci insanların taşıdığı şeyler olarak değil, Hıristiyanlığın bir parçası olarak görmelerinden kaynaklanıyor olabilir.
vb.
Görev 18
Kültürler arası araştırmalarda temel sorun, soru sorduğunuz kişilerin soruyu araştırmacının ifade etmeye çalıştığı şekilde anlamasını sağlamak. Asıl zor olan budur.
Bu bakımdan elde ettiğiniz veriyi açıklarken farklı ülkelerdeki insanların farklı algılarını ve aynı ülkedeki insanalrın farklı algılarını göz önünde bulundurmak zorundasınız. Bu da yer ve çeşitliliği açıklamanın zorluğunu beraberinde getirir. Bunu 27 ve daha fazla sayıdaki ülke için aynı zamanda yapmak, bu ülkelerle ilgili derin bilgi sahibi olmayı gerektirir.
Kaynaklar
Buchstab, Günter; Uertz (Hrsg.) (2008): Was eint Europa? Christentum und kulturelle Identität. – Freiburg, Basel, Wien
Foerster, Heinz von (1999): Sicht und Einsicht. Versuche einer operativen Erkenntnistheorie. - Heidelberg
Schirner, Markus (2004): Talismane und Amulette. - Darmstadt
Anke Uhlenwinkel – University of Potsdam/Germany
Dostları ilə paylaş: |