@OYBEK_Alisherovich
+998 90 963-16-55
Kanalimdagi ma'lumotlar asosida tayorlandi.
Genlarning qaytarilish chastotasi.
XARDI-VAYNBERG qonuni haqida
Xardi-Vaynberg qonuni - bir gen allellari boʻyicha
farq qiluvchi, oʻzaro erkin
chatishadigan populyatsiyalarda allellar va genotipik sinflar uchrashishi tezligining
taqsimlanishini tasvirlovchi qonun. 1908-yilda bir-birlaridan
mustaqil holda ingliz
matematigi
G.Xardi va nemis vrachi
V.Vaynberglar kashf etishgan. Xardi-Vaynberg
qonuniga binoan,
mutatsiyaning tanlash bosimi, migratsiya va genlar dreyfi yuz
bermaydigan hollarda allellarning oʻzaro shu uchrash tezligi avloddan avlodga
oʻzgarishsiz oʻtadi. Modomiki, avlodda allellarning uchrash
tezligi ota-onalarinikiga
oʻxshash boʻlar ekan, u hodda genotiplarning ham uchrash chastotalari oʻzgarishsiz
qoladi .
A - allelini "p", a - allelini esa "q" harfi bilan belgilansa, u holda
p+q=1
boʻlishi, bu formula yordamida populyatsiyada A va a
allellarining uchrash tezligi;
AA, Aa, aa genotiplarning uchrash tezligini esa
p²+2pq+q² formula yordamida
aniqlash mumkin. Xardi-Vaynberg qonuni populyatsiyalar
genetikasi uchun
ahamiyatga ega. Qonun populyatsiyalarda kam uchrovchi allellarning aksariyat
hollarda geterozigota organizmlarda saqlanib qolishini koʻrsatib beradi. Xardi-
Vaynberg qonuni tabiiy sharoitda amal qilishi juda qiyin
chunki populyatsiyalarga
genetik muvozanatni buzuvchi tashqi va ichki omillar doimo taʼsir etib turadi. Shu
Xardi-Vaynberg qonunini keyingi populyatsion genetik modellar yaratishning
boshlang'ich shakli sifatida qarash maqsadga muvofiq boʻladi.
BILIB QO
ʻYING.
Gemizigota
(yunon. hemi-yarim+zigota) — diploid organizm boʻlib ularda muayyan
genlarning faqatgina 1 ta toʻplami boʻladi. Masalan erkaklarda X xromasomadagi genlar
boʻyicha gemizigota hisoblanadi. Chunki shu organizmda X xromasoma toq demak genlar
toʻplami jinsiy xromasomaga koʻra bittadir.Bundan bilish mumkinki gemizigota desa XY
organizlarni tanlash mumkin
EKOLOGIK
PIRAMIDA qoidasi
Ekologik piramida qoidasiga koʻra oziq darajalarida moddalar va energiya progressiv kamaya boradi.
Yani bir darajadan ikkinchi darajaga oʻtganda energiyaning va moddaning miqdori taxminan 10
barobarga kamayadi. Bunda oziq zanjirning 10 % ini tana tuzilishiga 90 % i organizm hayot faoliyatini
taminlashga sarflanadi.
Sebarga - 50 000 kg
↓↓
Kapalak - 5000 kg
↓↓
Kaltakesak - 500 kg
↓↓
Ilon - 50 kg
↓↓
Ilonburgut - 5 kg
MITOZ va MEYOZ