Çankaya anadolu lisesi 2007-2008 EĞT.ÖĞRT. Yili lis siniflar I. DÖnem türk edeb. Dersi ortak sinavi ( tm )

ÇANKAYA ANADOLU LİSESİ 2007-2008 EĞT.-ÖĞRT. YILI LİSE3.SINIFLAR I. DÖNEM TÜRK EDEB. DERSİ ORTAK SINAVI ( TM ) B

1. 
   O, bu yazarları fazla romantik ve bilimdışı bularak yeterince gerçekçi saymıyordu. Onların belli bir aşırılaştırma taşıyan tipik kişilerini fazla abartmalı buluyor, hayatın ve kişilerin bundan daha basit olduğunu öne sürerek, gerçekçiliğin ölçütü olarak aleladeliği, ortalama insanı ele alıyordu. Her şey aynen günlük yaşayıştaki gibi verilmeli, görülen ne ise bir fotoğraf titizliğiyle saptanmalıydı. Ona göre roman, sadece bir saptama, hayatı olduğu gibi bütün çıplaklığı hatta çirkinliğiyle gösterme demektir.
   

Bu paragrafta roman anlayışı verilen yazar aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) E. Zola B) G. Flaubert C) V. Hugo

D) V. Goethe E) H. Balzac

2. 
   “Aşık, Türk Halk edebiyatında XV. Yüzyılın başlarından bu yana beliren bir sanatçı tipidir. Bir yönüyle eski destan (epope) geleneğini sürdüren, ama başka bir yönüyle, adının belirttiği gibi ‘sevda şiirleri’ söyleyen bir sanatçıdır.”
   

Günümüzde, yukarıdaki parçada belirtilen sanatçı tipinin bütün özelliklerini taşıyan kişilere rastlanmamaktadır. Bunun nedeni aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) Âşıklığın güç bir uğraş olması

B) Günümüz insanının şiire önem vermemesi

C) Aydın sanatçıların, âşıkların görevini

yüklenmiş olması

D) Âşıkların işlediği konuların halkı

ilgilendirmemesi

E) Toplumsal yaşamın büyük ölçüde değişmesi

3. 
   “Romanın yapısına ilişkin teknik kurgu öğelerinden biri de, kompozisyondur. Kompozisyon, romanda geliştirilen durum ve eylemlerin düzenlenmesi, aralarında sağlıklı bir dengenin kurulması anlamına geliyor.Bu da ancak Nesrin teknik anlamda daha geliştiği bir dönemde olabilir.”
   

Bu açıklamaya göre, aşağıdaki sanatçılarımızdan hangisi ötekilerden daha başarılı örnekler vermiştir?
A) Ahmet Mithat

B) İbrahim Şinasi

C) Şemsettin Sami

D) Namık Kemal

E) Samipaşazade Sezai

4. 
   Gerçek köy ve doğa tasvirleri yanında, köylünün ufak tefek tasalarını, köylü psikolojisini güzel bir gerçeklikle veren ‘Karabibik’ adlı hikaye ile edebiyatımıza ilk olarak ‘iç konuşma’ dediğimiz teknik girmiş oluyor.”
   

Burada ‘iç konuşma’ ile anlatılmak istenilen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bir konuşma içinde başkalarının konuşmasını

verme

B) İki üç kişinin kendi aralarında çok yavaş sesle

konuşmaları

C) Başkalarının anlayamayacağı bir dille konuşma

D) İki kişinin kendi aralarında kararlaştırdıkları

imlerle (işaretlerle) konuşma

E) Ruhsal durumu yansıtan kendi kendine

konuşma

5. 
   I
   

Bir garip ölmüş diyeler

Üç günden sonra duyalar

Soğuk su ile yuyalar

Şöyle garip bencileyin

II

Ne yanar kimse bana ateş-i dilden özge

Ne açar kimse kapım bad-ı sabadan gayrı
Bu iki parça arasındaki ortak yön,

aşağıdakilerden hangisidir?

1. 
   İşlenilen tema
   
2. 
   Nazım birimi
   
3. 
   Halk edebiyatı ürünü oluşları
   
4. 
   Kullanılan vezin
   
5. 
   Anlatım biçimi
   

6. 
   Ortaya çıkış zamanlarına göre, sanat ve edebiyat akımlarının doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir?
   

A) Romarıtizm / Realizm / Klasisizm /

Sürrealizm / Natüralizm

B) Klasisizm / Romantizm / Realizm /

Natüralizm / Sürrealizm

C) Klasisizm / Natüralizm / Romantizm /

Realizm / Sürrealizm

D) Realizm / Klasisizm / Natüralizrn /

Romantizm / Sürrealizrn

E) Klasisizm / Romantizrn / Realizm /

Sembolizm / Natüralizm

7. 
   Racine, Moliere ve La Fontaine’in ortak yönü aşağıdakilerden hangisidir?
   

A) Klasik akımın temsilcileri olmaları

B) Aynı türden eserler vermeleri

C) Değişik sanat akımlarının kurucuları olmaları

D) Kendi alanlarındaki ilk eserleri vermiş olmaları

E) Tanzimatçıları en çok etkileyen yazarlar olmaları

8. Divan edebiyatı ile Halk edebiyatını karşılaştıran aşağıdak yargılardan hangisi yanlıştır?

A) Divan edebiyatı medreseden yetişen aydın

kesime, Halk edebiyatı geniş halk kitlelerine

seslenir.

B) Divan edebiyatında gazel-kaside,mesnevi

gibi bir takım nazım biçimleri kullanılırken,

Halk edebiyatında koşma, semai,varsağı

kullanılır.

C) Divan edebiyatında ölçü aruzken, Halk

edebiyatında ölçü hecedir.

D) Divan edebiyatında yaratılan ürünlerin

sanatçısı belliyken,Halk edebiyatı ürünleri

anonimdir.

E) Divan edebiyatı yazılı bir edebiyatken

Halk edebiyatı genel olarak sözlü bir

biçimde varlığını sürdürür.

9. Zavallı Çocuk'ta, evlenmede ana - babanın değil, evlenecek olanların söz sahibi olması gerektiği üzerinde durulur. Afife Anjelik'te kocasının yokluğu sırasında uşağının saldırısına direnmiş bir genç kadının hikayesi anlatıl­maktadır. Eyvah adlı dram ise batılılaşmanın aile çevresindeki etkileri ve daha çok evlenmedeki eski adetlerin eleştirisi ile ilgilidir. Finten'de ise Shakspeare’in Makbetinin etkileri çok açıktır.
Parçada aşağıdakilerin hangisinin eserlerinden söz edilmemiştir?

A) Abdülhak Hamit Tarhan

B) Şinasi

C) Recaizade Mahmut Ekrem

D) Namık Kemal

E) Ahmet Mithat Efendi

10. . (...), Servet-i Fünun edebiyatının hazırlayıcısıdır. Şiir, roman, oyun ve eleştiri türünde eserler verdi. Sanat sanat içindir, anlayışına bağlıdır. Sanatçımız asıl ününü Tanzimat ve batı düşünce ve görüşlerini

yaymasıyla yaptı. (...) ise sanatçının yeni edebiyat anlayışına karşı eski edebiyatı savundu, onun için

eleştiriler yazdı.

Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisinde verilenler sırasıyla getirilmelidir?
A) Abdülhak Hamit Tarhan-Nabizade Nazım

B) Recaizade Mahmut Ekrem-Muallim Naci

C) Recaizade Mahmut Ekrem-ıbrahim Şinasi

D) İbrahim Şinasi-Abdülhak Hamit Tarhan

E) Muallim Naci-Recaizade Mahmut Ekrem

11. 
    Ziya Paşa’ya karşı bir kırgınlığı vardı; biraz da bu kırgınlığın etkisiyle olacak Harabatın çıkışını iyi karşılamadı. Birinci cildi için Tahrib-i Harabat’ı, ikincisi için de Takip’i yazdı.
    

Bu paragrafta kendisinden söz edilen kişi, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Şinasi

B) Ahmet Vefik Paşa

C) Ahmet Mithat Efendi

D) Abdülhak Hamit

E) Namık Kemal
12. “Bizde roman Halit Ziya ile başlar. Namık Kemal’in romanı, sadece denemede kaldı, Onunla hemen aynı yıllarda işe başlayan Mithat Efendi’nin halka okuma zevkini aşılamaktaki hizmeti inkar edilemez. Fakat sanat yapıtının ilk koşulu olan biçimden daima yoksundu. Birçok sorunlara dokunmasına, hayatımızdaki aykırılıkları görmesine, hafta şöyle böyle sürükleyici olaylar bulma yeteneğine karşın yazdıklarına hiçbir hayat sıcaklığı geçiremedi. Bulduğu bazı yerli tipler, romancılık sanatına, ancak başkalarının elinde yeniden yoğrulduktan sonra mal oldu.”
Parçada Ahmet Mithat’ın romancılığına ilişkin özelliklerden hangisine değinilmemiştir?
A) Okuyucunun genel bilgisini genişletmeyi

amaçlaması

B) Geniş halk kitlelerine okumayı sevdirmesi

C) Romanlarının teknik yönden kusurlu olması

D) Kimi romanlarında “Realizm’in izlerinin

bu1unması

E) Kimi romanlarında yerli hayat sahnelerine

rastlanması

13. Batılılaşma Osmanlı toplumunda öteden beri süregelen kültür ikiliğini daha da keskinleştirmiş değil midir?
Yukarıda vurgulanmak istenen ikilik, edebiyat alanında düşünülse bu, aşağıdakilerden hangisinde bütün yönleriyle görülebilir?
A) Tekke edebiyatı - Halk edebiyatı

B) Batı etkisinde Türk edebiyatı - İslami Türk edebiyatı

C) Aydın zümre edebiyatı - Halk edebiyatı

D) Tasavvufi Divan edebiyatı - Tasavvufi Halk edebiyatı

E) Divan edebiyatı - Tekke edebiyatı

14. Aşağıdaki eserlerden hangisi edebiyat türü bakımından diğerlerinden farklıdır?

A) Rüya B) Atala

C) Kara Bela D) Celaleddin Harzemşah

E) İçli Kız

15. “Emile Zola’nın, Auguste Comte’nun pozitif felsefesinden esinlenen tezli natüralist romanları bile artık eskimeye yüz tutmuştu. Bunlar çok sert, çok çetindi. Hele Fransız edebiyatını yeni tanıyan gençlerimiz için oldukça ağırdı. Gençler, yine bir kuşak önceki akımı izlediler.”
Burada sözü edilen bir kuşak önceki akım hangisidir ve onu izleyenler kimledir?
A) Romantizm; Ahmet Mithat, Namık Kemal

B) Klasisizm; Şinasi, Abdülhak Hamit

C) Parnasizm; Tevfik Fikret, Yahya Kemal

D) Sembolizm; Cenap Şehabettin, Ahmet Haşim

E) Realizm; Sami Paşazade Sezai, Nabizade

Nazım, Recaizade M. Ekrem

16. Ne efsunkâr imişsin ah ey didar-ı hürriyet

Esir-i aşkın olduk gerçi kurtulduk esaretten

Aşağıdaki dizelerin hangisinde, yukarıdaki beytin ikinci dizesindeki sanata benzer bir sanat vardır?
A) Ben garip çizgilerle uğraşırken baş başa

Rastlamıştım duvarda bir şair arkadaşa

B) Kar değil gökyüzünden yağan beyaz ölümdü

C) Şu bakır zirvelerin ardından

Bir süvari geliyor kan rengi

D) Ruhu her yerde buhurdan gibi yıllarca tüter

E) Karlar altında bir ilkbaharım ben


17. Divan şiiri, özellikle kasidelerde, bir

1

bakıma en az yarar güden şiirdir. Divan

şairi, gazellerde salt söz ustalığına önem

2

verir, bu ustalığı ile duygulandırır

okuyucusunu. Mesnevilerde Divan şairi

3

halk hikayecisi ile birleşir. Gazellerde ise

4

şiire yararın karıştığı daha belirgindir.

Bu paragrafta bilgi yanlışlığı vardır. Paragraftaki numaralandırılmış sözcüklerden hangilerinin yerleri değiştirilirse, bu yanlışlık giderilmiş olur?
A) 4. ile 1. nin

B) 2. ile 3. nün

C) 1. ile 2. nin

D) 3. ile 1. nin

E) 4. ile 3. nün

18. 
    “Hemen hemen konusuz denecek kadar basit olan bu güldürünün iki büyük özelliği vardır: Bir yandan, bize edebiyatımızın o güne dek semtine uğramadığı yeni bir gerçekliğin kapısını açar; öbür yandan da ortaoyunu ve meddah hikâyeleri gibi yerli sanatlardan yararlanır. Böylece, yazarın ulusal bir tiyatroya varacak en kısa yolu aradığı muhakkaktır.”
    

Bu yazıya göre, aşağıdaki yazarlarımızdan hangisi, hangi yapıtıyla, nasıl, ulusal tiyatroya varacak en kısa yolu aramıştır?
A) Şinasi, “Şair Evlenmesi” oyunuyla, halk

geleneğinden yararlanarak

B) Abdülhak Hamit, “Eşber” adlı yapıtıyla, vatan

sevgisini her şeyin üstünde tutarak

C) Namık Kemal, “Vatan - yahut - Silistre”

oyunuyla, vatan sevgisini dile getirerek

D) Ahmet Vefik Paşa, “Zoraki Tabip” oyunuyla,

Moliere’in bir yapıtını Türkçeye uyarlayarak

E) Abdülhak Hamit, “Sabr ü Sebat” adlı yapıtıyla,

atasözlerimizi bol bol kullanarak

19. Divan edebiyatı nesriyle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Divan edebiyatında nesre,”inşa”; nesri

yazana,”münşi”; inşaların toplandığı yapıta

da “münşeat” denir.

B) Divan edebiyatında nesir; sade nesir,orta

nesir,süslü nesir olmak üzere üçe ayrılır.

C) Orta nesir, tarih ve bilim kitaplarında örülen

nesirdir ve sade nesre göre dili ağırdır.

D) Sade nesirle genellikle din ve tasavvufla ilgili

konular işlenmişti

E) Evliya Çelebi’nin Seyahatname adlı eseri

süslü nesrin tipik örneklerinden biridir

20. 1860’tan günümüze değin edebiyatımızın geçirdiği dönemler zaman sırasına göre aşağıdaki dizelerden hangisine uygundur?

1. 
   Tanzimat / Servet-i Fûnun / Milli Edebiyat / Fecr-i Âti / Cumhuriyet
   
2. 
   Servet-i Fûnun / Tanzimat / Fecr-i Âti / Milli Edebiyat / Cumhuriyet
   
3. 
   Fecr-i Âti / Tanzimat / Servet-i Fûnun / Cumhuriyet / Milli Edebiyat
   
4. 
   Tanzimat / Fecr-i Âti / Servet-i Fûnun / Milli Edebiyat / Cumhuriyet
   
5. 
   Tanzimat / Servet-i Fûnun / Fecr-i Âti / Milli Edebiyat / Cumhuriyet
   

Suna Ceylan

Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni


www.turkceciler.com

Türkçe Dersi/Edebiyat Dersi Kaynak Sitesi