Derslik: A1-102 Yrd. Doç. Dr. Ali Umut Türkcan



Yüklə 51,52 Kb.
tarix29.10.2017
ölçüsü51,52 Kb.
#20812






ARK 439 ANADOLU’DA NEOLİTİK VE KALKOLİTİK ÇAĞ ARKEOLOJİSİ

DERS YÖNERGESİ VE PROGRAMI (CLASS HANDOUT)

(4,0 Kredi. Mesleki Seçmeli )

Ders Günü ve Saati: Salı 15.00-17.00 Derslik: A1-102

Yrd. Doç. Dr. Ali Umut Türkcan

Dersin Kapsamı: Dersin amacı Dünya Prehistoryası araştırmaları için en önemli kültür bölgelerinden biri olan Anadolu’da Neolitik Dönem Arkeolojisine ağırlık verilerek, öğrencilerin bu dönem hakkında yetkin bir bilgi seviyesine ulaşılması hedeflenmektedir.

Dersin kapsamı, tarihöncesi çağda kültür birliği içinde bulunduğu geniş Ön Asya’nın coğrafi sistemi içinde bulunan Anadolu ve kısmen de G.D Avrupa Neolitik kültürleri ile ilişkili Trakya bölgelerinin, “İlk Üretimci Yerleşik Topluluklar”ın ortaya çıktığı Neolitik Dönemden Kalkolitik Dönemin sonuna kadar olan kültürel gelişimini son arkeolojik araştırmaların ışığında, çeşitli yönleri ile anlatmayı amaçlamaktadır.


Anadolu, tarihöncesi dönemden yakın çağlara kadar her dönemde uygarlık tarihinin önemli bir merkezi olmuş, çok sayıda kültürü barındırmıştır. Yalnızca Anadolu ve Yakındoğu değil, Avrupa da dahil olmak üzere günümüzde dünyaya hâkim olan uygarlığın temel taşlarını içeren, günümüzden önce 14000 ilâ 8000 yılları arasındaki uzun bir süreci yansıtan Özellikle son yıllarda bu dönemi yansıtan Çayönü, Körtik Tepe, Nevali Çori, Göbekli Tepe, Aşıklı gibi merkezlerde yapılan arkeolojik kazılar, uygarlığın ilk dönemleri ile ilgili bilgilerimizi, yorumlarımızı kökten değiştirecek kadar önemli yeni sonuçlar vermiştir.
Neolitik dönemden Kalkolitik Dönemin sonuna kadar olan kronolojik çerçeve içinde Anadolu'daki belirgin kültür bölgeleri ve buralarda yer alan yerleşmeler merkez alınarak belli konular altında işlenicektir. Aşağıda belirtilen program içinde belirtilen konular altında işenicektir. Genel konu başlıkları altında yerleşim örgüleri, Mimari, Kronoloji, Çeşitli Endüstrilerin gelişimi (Taş alet endüstrisi, Seramik, Yontma Taş Endüstrisi gibi) Ölü Gömme Adetleri, Göçler, Ticaret ve Sosyal Hayat (Sanat, Simgeselcilik, Sosyal Yapılanma, Ritüeller ve Din) gibi olgular ve bununla ilişkili buluntu grupları arkeoloji ve diğer yardımcı bilim dallarına (Antropoloji, Zooloji, Botani, Etnografi vb.) ait verilerin ışığında verilecektir.
Dersin isleyişi: Düz anlatım, tartışma, soru cevap, beyin fırtınası gibi yöntemlerin yanısıra, görsel malzeme üzerinde incelemeler yapılmasına dayanmaktadır.
Ders değerlendirmesi: Bir ara sınav (% 30), Ödev (%20), Yılsonu Sınavı (%50)

DERS PROGRAMI VE iÇERiKLERi

1. Hafta( 16.09.2008) Türkiye ve Ön Asya Prehistoryası Araştırmaları: Araştırma Tarihçesi


2. Hafta ( 23.09. 2008) Ön Asya'da Epi-Paleolitik Dönem (Natufyen­Dönem), Tahılların devşirilmesi, Holosen Dönem Başlangıcında iklimsel değişimler ve Etkileri

Kaynaklar: Jared Diamond.2001 Tüfek, Mikrop ve Çelik, Tubitak yayınları. Ankara

WATKINS , Trevor 2006 “Anadolu’nun Doğal Çevresi”. S.411- 418.


3. Hafta (7.10.2008) Hafta (04.11.2008) Neolitik Dönem: Ön Asya ve Anadolu'da ilk Yerleşik, Üretimci topluluklar.(, PPNA Dönem) (Etkenler ve Olası Sonuçları: Evcilleştirme, Geçim Biçimlerinin değişimi)

Kaynaklar: ÖZDOĞAN, Mehmet. 2007. “Neolitik Dönem: Günümüz uygarlığının temel Taşları”.S.9- 21
4. Hafta (14.10.2008) Güneydoğu Anadolu PPNA ve PPNB yerleşmeleri: Yerleşim Örgüsü ve Mimari Gelişim.

Kaynaklar:

  • AURENCHE, Olivier. “Altın Üçgen ve Önasya’da Neolitik’inn Başlangıcı . S.419- 428.

  • Karul, Necmi (Ed.). Anadolu’nun Tarihöncesi, Arkeoatlas I.

5. Hafta (21.10.2008) Güneydoğu Anadolu PPNA ve PPNB yerleşmeleri:



Kaynaklar: AURENCHE, Olivier. “Altın Üçgen ve Önasya’da Neolitik’inn Başlangıcı . S.419- 428
6. Güneydoğu Anadolu PPNA ve PPNB yerleşmeleri; Kült Yapıları ve Yontu Sanatı

Kaynaklar:

  • HARALD Hauptmann ve SCHMIDT; Klaus, 2007. “12000 Yıl Önce Anadolu: Erken Neolitik Dönem Yontuları”. 21-33. Başgelen, Nezih (ED.).2007. 12.000 Yıl Önce, “Uygarlığın Anadolu’dan Avrupa’ya Yolculuğu’nun Başlangıc”, Neolitik Dönem. Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.

  • SCHMIDT; Klaus. “Göbekli tepe: 2007 Yuvarlak Yapılar ve Kabartmalar”. Başgelen, Nezih (ED.).2007. 12.000 Yıl Önce, “Uygarlığın Anadolu’dan Avrupa’ya Yolculuğu’nun Başlangıcı”.

7 Hafta. (11.11.2008) Orta Anadolu'da Akeramik Dönem Yerleşmeleri ve yayılmı (Aşıklı Höyük, Can Hasan III Yerleşimleri).; Mimari, Yerleşim Örgüsü, Obsidyen Ticareti; Geçim Biçimi.

Başgelen, Nezih (ED.).2007. 12.000 Yıl Önce, “Uygarlığın Anadolu’dan Avrupa’ya Yolculuğu’nun Başlangıc”, Neolitik Dönem. Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
8 Hafta. (18.11.2008) Orta Anadolu'da Erken Neolitik Dönem (Çanak Çömlekli Neolitik Dönem) Yerleşmeleri ve yayılımı (Çatal Höyük ve diğer Yerleşmeler).

Kaynaklar: Özbaşaran, Mihriban ve Cuttıng, Marion. 2007. Orta Anadolu’da Neolitiğin Ortaya Çıkışı ve Gelişimi. 55-63. Başgelen, Nezih (ED.).2007. 12.000 Yıl Önce, “Uygarlığın Anadolu’dan Avrupa’ya Yolculuğu’nun Başlangıc”, Neolitik Dönem. Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
9. Hafta (25.11.2008) Orta Anadolu'da Erken Neolitik Dönem (Çanak Çömlekli Neolitik Dönem) Yerleşmeleri; Çatal Höyük Sanatı ve İnanç Dünyası.

Kaynaklar: Başgelen, Nezih (ED.).2007. 12.000 Yıl Önce, “Uygarlığın Anadolu’dan Avrupa’ya Yolculuğu’nun Başlangıc”, Neolitik Dönem. Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
10. Hafta (02.12.2008) Göller Bölgesi Neolitk Dönem Yerleşimleri (Hacılar, Bademağacı, Höyücek, Kuruçay) ; Mimari, Yerleşim örgüsü.

Kaynaklar: DURU , Refik 2001 Batı Anadolu’da Neolitik ‘Günışığında Anadolu’ Cevdet Bayburtluoğlu’na Armağan Arkeoloji ve Sanat Yayınları s.78-88
11. Hafta (16.12.2008) Göller Bölgesi Kalkolitik Dönem Yerleşimleri (Hacılar, Bademağacı, Höyücek, Kuruçay); Erken Kalkolitik Dönem

Kaynaklar: AKSOY , Behin 2002 Hacılar- Kalkolitik Çağ Boyalı Çanak Çömleği ; Arkeoloji: Dipten Gelen Sanat , Yapı Kredi Yayınları s.145-148
12. Hafta (23.12.2008) Trakya ve Doğu Marmara Kültürleri; Neolitik ve Kalkolitik Kültürler.


  • Kaynaklar: ÖZDOĞAN, Mehmet 2007. “Neolitik yaşam Biçiminin Orta Anadolu’dan Avrupa’ya Aktarımı”S.63-71. Başgelen, Nezih (ED.).2007. 12.000 Yıl Önce, “Uygarlığın Anadolu’dan Avrupa’ya Yolculuğu’nun Başlangıc”, Neolitik Dönem. Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.

  • ÖZDOĞAN, Mehmet 1998 Tarih Öncesi Dönemlerde Anadolu İle Balkanlar Arasındaki Kültür İlişkileri ve Trakya’da Yapılan Kazı Çalışmaları TÜBA-AR I s.

13. Hafta (30.12.2008); Seramik Teknikleri ve Anadolu Seramik Gelenelerinin gelişimi, Küçük Buluntu Grupları.



  • Kaynaklar: THISSEN , Laurens C 2006 Türkiye’de Seramik Üretiminin Başlangıcı. Başgelen, Nezih (ED.).2007. 12.000 Yıl Önce, “Uygarlığın Anadolu’dan Avrupa’ya Yolculuğu’nun Başlangıc”, Neolitik Dönem. Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.

  • HANSEN , Svend 2006 Küçük Sanat Eserleri ve Büyük Heykeller

14. Hafta (6.01.2009) Neolitik Dönem Ölü Gömme Adetleri; Neolitizasyon Süreci.



  • Kaynaklar: LICHTER ,Clemens . 2006 . “Parçalanmış ya da Bütün? Anadolu’da Yeni Taş Devrinde Ölü Ritüelleri ve Ölülere Yapılan Uygulamalar . Başgelen, Nezih (ED.).2007. 12.000 Yıl Önce, “Uygarlığın Anadolu’dan Avrupa’ya Yolculuğu’nun Başlangıc”, Neolitik Dönem. Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.”S. 540-550


15. Hafta ( 1. 1.2008), Yılbaşı tatili

16. Hafta (8.1.2008) Neolitizasyon Süreci ve Batı Anadolu’da Neolitik dönem
KULLANILAN KAYNAKLAR

A) BIÇAKÇI, Erhan. 2004. “Yakın Doğu’da Erken Çanak Çömlek Öncesi Neolitik Dönem Mimarisi:Yeni Yapı Formları”. TÜBA-AR VII


Jared Diamond.2001 Tüfek, Mikrop ve Çelik, Tubitak yayınları. Ankara
B) 12000 Yıl Önce Anadolu: İnsanlığın En Eski Anıtları “. adlı kaynaktan kullanılanlar

1) WATKINS , Trevor 2006 “Anadolu’nun Doğal Çevresi”. S.411-418.


2) AURENCHE, Olivier. “Altın Üçgen ve Önasya’da Neolitik’inn Başlangıcı S.419- 428.
2) LICHTER ,Clemens . 2006 . “Parçalanmış ya da Bütün? Anadolu’da Yeni Taş Devrinde Ölü Ritüelleri ve Ölülere Yapılan Uygulamalar .”S. 540-550
C) “12.000 Yıl Önce: Uygarlığın Anadolu’dan Avrupa’ya Yolculuğunun Başlangıcı”. Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık. Kitabından kullanılan kaynaklar:
1) ÖZDOĞAN, Mehmet 2007. “Neolitik Dönem: Günümüz uygarlığının temel Taşları”.S.9-21
2) ÖZDOĞAN, Mehmet 2007. “Neolitik yaşam Biçiminin Orta Anadolu’dan Avrupa’ya Aktarımı”S.63-71

3) SCHMIDT; Klaus. “Göbekli tepe: 2007 Yuvarlak Yapılar ve Kabartmalar”. S. 33-45


4) HARALD Hauptmann ve SCHMIDT; Klaus, 2007. “12000 Yıl Önce Anadolu: Erken Neolitik Dönem Yontuları”. 21-33.
5) Özbaşaran, Mihriban ve Cuttıng, Marion. 2007. Orta Anadolu’da Neolitiğin Ortaya Çıkışı ve Gelişimi. 55-63
ÖNERİLEN GENİŞ KAYNAKÇA

  • Braidwood, Robert. J. 1998. Tarihöncesi İnsan. Arkeoloji ve Sanat yayınları. İstanbul

  • Mellaart, James. 1988. Yakındoğunun En Eski Uygarlıkları. Arkeoloji ve Sanat Yayınları.İstanbul.

  • Karul, Necmi (Ed.). Anadolu’nun Tarihöncesi, Arkeoatlas I. Doğan yayıncılık. İstanbul

  • Sevin, Veli. 2003. Anadolu ve Trakya Arkeolojisi.İletişim Yayınları. İstanbul

  • Yakar, Jak. 1991. Prehistoric Anatolia. Tel Aviv University Press. Tel Aviv

  • Yakar, Jak. 1991. Prehistoric Anatolia , Supplement I. Tel Aviv University Press. Tel Aviv

  • Mithen, Steven. (1999) Aklın Tarihöncesi. Ankara: Dost

  • Lewin, R. (2000) Modern İnsanın Kökeni. Ankara: Tübitak Yayınları

  • Dolukhanov, P. (1998) Eski Ortadoğu'da Çevre ve Etnik Yapı. Ankara: İmge Kitabevi

  • Maisels, C.K. (1999) Uygarlığın Doğuşu ( Yakındoğu'da Avcılık ve toplayıcılıktan Tarıma Kentlere ve Devlete Geçiş). Ankara: İmge Kitabevi

  • Başgelen, Nezih (ED.).2007. 12.000 Yıl Önce, “Uygarlığın Anadolu’dan Avrupa’ya Yolculuğu’nun Başlangıc”, Neolitik Dönem. Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.

DURU , Refik 2003 Burdur Bölgesi Toplumlarının N eolitik’e Geçiş Sürecine Anadolu’nun Diğer Kültürlerinin Etkileri Üzerine Bir Deneme Homo Amatus: Güven Arsebük’e Armağan

Ege Yayınları s.71-85
DURU , Refik 1999 The Neolithic Of The Lake District Neolithic In Turkey

Arkeoloji ve Sanat Yayınları s.165-170


DURU , Refik 2001 Batı Anadolu’da Neolitik ‘Günışığında Anadolu’ Cevdet Bayburtluoğlu’na Armağan Arkeoloji ve Sanat Yayınları s.78-88
HANSEN , Svend 2006 Küçük Sanat Eserleri ve Büyük Heykeller
ESİN ,Ufuk 2006 Anadolu’da Metalurjinin Başlangıcı
ÖZDOĞAN, Mehmet 1998 Tarih Öncesi Dönemlerde Anadolu İle Balkanlar Arasındaki Kültür İlişkileri ve Trakya’da Yapılan Kazı Çalışmaları TÜBA-AR I s.
ÖZDOĞAN , Mehmet 2004 Neolitik Çağ -Neolitik Devrim- İlk Üretim Toplulukları Kavramının Değişimi ve ‘Braidwoodlar’ TÜBA-AR VII s.43-51
AKSOY , Behin 2002 Hacılar- Kalkolitik Çağ Boyalı Çanak Çömleği ; Arkeoloji: Dipten Gelen Sanat , Yapı Kredi Yayınları s.145-148

THISSEN , Laurens C 2006 Türkiye’de Seramik Üretiminin Başlangıcı
Yüklə 51,52 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin