Ebso uluslararası İlişkiler Şefliği sirbistan ülke profiLİ Genel Bilgiler (2013)
Yüklə 195,25 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- İhracatında Başlıca Ülkeler (2012)
- İthalatında Başlıca Ülkeler (2012)
- Ulaştırma ve Telekomünikasyon Altyapısı
- Dış Ticaret Politikası
- Tarifeler ve Diğer Vergiler
- Ürün Standartları ile İlgili Uygulamalar
|
EBSO Uluslararası İlişkiler Şefliği SIRBİSTAN 
SIRBİSTAN ÜLKE PROFİLİ
Kaynak: T.C Belgrad Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği
Kaynak: Ekonomi Bakanlığı, Ülke Masaları, Sırbistan Ülke Raporu
Kaynak: Ekonomi Bakanlığı, Ülke Masaları, Sırbistan Ülke Raporu
Kaynak: Trademap
Kaynak: Trademap
Kaynak: Ekonomi Bakanlığı, Ülke Masaları, Sırbistan Ülke Raporu
Kaynak: Ekonomi Bakanlığı, Ülke Masaları, Sırbistan Ülke Raporu
Kaynak: TUİK
Kaynak: TUİK
Kaynak: TUİK
Kaynak: Ekonomi Bakanlığı, Ülke Masaları, Sırbistan Ülke Raporu
Kaynak: TUİK
Kaynak: TUİK
Kaynak: TUİK
Sırbistan’daki fabrikalar ortalama %50’yi biraz aşkın çalışma kapasitesine sahiptir. İşletmeler ekonomik anlamda üretime devam ediyor olsalar da teçhizatların onarılması ve modernizasyonu ihtiyacı vardır. Ülkede sanayi donanımları, uygun gümrük oranları ile ithal edilebilmektedir. Maden ve mobilya başta olmak üzere, gıda, makine, kimyasallar, şeker, lastikler, hazır giyim ve ecza sektörleri ülke ekonomisinde ve dış ticaretinde önem taşımaktadır. Sırbistan’da bakır, kurşun ve diğer demir dışı metaller ihracat için üretilmektedir. Daha etkin üretimin yapılması için ek sermaye yatırımına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu sektörün gelişmeleri desteklemek adına Sırbistan hükümeti Bor (RTB) bakır madeninin canlandırılması için bir plan ilan etmiş, bu kapsamda Kanada İhracatı Geliştirme Kuruluşu’ndan (Export Development Canada) yeni bir döküm ve sülfürik asit fabrikası inşaatı için180 milyon $’lık kredi sağlanmıştır. Çok uluslu madencilik devi Rio Tinto, Jadar bölgesinde bir lityium/bor madeni açacaktır. Bu madenle, Avrupa’nın en büyük kapasitede çalışan ve dünya lityium ihtiyacının %20’sini karşılayan bir işletmeye sahip olunacaktır. Söz konusu madenin üretime başlamasıyla da Bölge birçok lityium işleyen fabrikanın bulunduğu bir bölge haline gelecektir. Sırbistan’daki üretim sektörü hâlihazırda madene dayalı faaliyetlere bağımlı konumdadır. Yerel ve yabancı yatırım eksikliği, yeniden yapılanma ve özelleştirmedeki sorunlar, kuvvetli Dinar, genel rekabet gücündeki eksiklik, insan kaynakları alanındaki bozulma ve girişim sektöründeki yetersiz likidite ülke sanayinde karşılaşılan sorunların temel nedenlerini oluşturmaktadır.
Sırbistan mütevazi maden ve mineral kaynaklarına sahip olmakla beraber, demir, kömür ve bazı metaller bakımından zengin yatakları sınırları içerisinde barındırmaktadır. Ülke, açık ve kapalı ocaklardan çıkarılan ham linyit, sert ve kahverengi kömür açısından kendi kendine yeterlidir. Bu maden yataklarının büyük bir bölümü Kosova’da bulunmaktadır. Sırbistan’da bulunan toplam 18,2 miyar kömür rezervinin büyük bir kısmı Kosova’dadır. Yıllık çıkartılan 40 milyon tonun 16 milyonunu Kosova üretmektedir. Söz konusu rezervlerin mülkiyeti Kosova’nın nihai statüsü kapsamındaki önemli sorunlardan biri olarak nitelendirilmektedir. Yine Kosova’daki Mitrovica’nın yakınlarında bulunan Trepca kompleksi bölgedeki başlıca çinko ve kurşun madenlerini kapsamaktadır.
2006-2007 yıllarında büyüme gösteren inşaat sektörü, 2009 ve 2012 yılı küresel mali krizlerinden ciddi şekilde etkilenmiştir. 2010 yılında Hükümetin çıkardığı teşvik uygulamaları ile inşaat sektöründe bir canlanma yaşanmış, 2011 yılında da sektör aktiviteleri %17 artış göstermiştir. Hükümet özellikle ulaşım ve enerji sektörlerine önem vermekte, bu alanlara yabancı yatırımcıları çekmek için çalışmalar yapmaktadır. Sırbistan’da inşaat sektörüne en fazla yatırım yapan yabancı ülke %40 oranla Avusturya olup, Almanya, Fransa ve Yunanistan bunu izlemektedir.
Başkanlığını Cumhurbaşkanı Tadiç’in yaptığı Ulusal Altyapı Konseyi, 2027 yılına kadar yapılacak yatırımları içeren 22,2 milyar €’luk bir ulaşım master planını kabul etmiştir. Katılım öncesi AB fonları ile finanse edilecek olan bu plan, 14,3 milyar € yeni altyapı yatırımlarını, 7,8 milyar €’su mevcut karayollarının, demiryollarının, iç suyollarının, havaalanlarının ve Belgrad, Novi Sad ve Nis’teki çok amaçlı taşıma terminallerinin ıslahında kullanılacaktır. İç suyolları için kullanılacak yaklaşık 500 milyon €’nun büyük bir kısmı Tuna nehri ve havzasının çevresel iyileştirilmesi ve savaş kalıntılarından kurtarılması amacıyla kullanılacaktır. Sırbistan yeni bir havaalanı inşasını planlamamakla birlikte, mevcut 8 askeri havaalanlarını sivil ticari kullanıma dönüştürmeyi planlamaktadır. Ülkede devlet tarafından birçok yatırım projesisi yürütülmektedir. 2012 Ocak ayında Koridor 11 otoyolunun Ljig-Preljina bölümünün yapımı için Azerbeycan ile 300 milyon €’luk bir anlaşma imzalanmıştır. Bu proje 60 köprü ve 5 tüneli içermekte olan bu yolu Azeri ve Sırp şirketler beraber yapacaklardır. Ekim 2011’de yapımı ve finansmanı Çin Yol ve Köprüler Kuruluşu tarafından üstlenilen1,5 km.’lik Tuna nehri üzerindeki Zemun-Borca köprüsü ve 27 km.’lik bağlantı yolları inşasına başlanılmıştır. Bu projenin 2014 İlkbaharında bitirilmesi planlanmaktadır. 170 milyon €2luk bu projenin 145 milyon €’sunu Çin İhracat-İthalat Bankası sağlamıştır. Ayrıca Sırbistan, Rusya’dan sağladığı 800 milyon $’lık kredi ile 3 demiryolu projesine imza atmıştır. Bu fonla Belgrad-Pancevo ve Valjevo-Loznica demiryollarının ikinci hat döşemesi ve yeni dizel lokomotiflerin alımı gerçekleştirilecektir. Sırp Parlamentosu, altyapı sektöründeki yatırımları geliştirmek için devlet-özel sektör ortaklığı (PPP) amacıyla 2011 yılında bir kanun çıkarmıştır. Yerel ve yabancı yatırımcılar ve bankalar Sırbistan’daki yolların ıslahı, kamusal altyapı ve faydalı hizmetler gibi yatırımları ve altyapı projelerinin finansmanını artırmayı hedeflemiştir. Kanun aynı zamanda yerel yönetimlere, merkezi hükümetin yardımı olmadan PPP yoluyla kendi bölgelerindeki projeleri uygulamaları olanağını da vermiştir. Yine, azgelişmiş kanalizasyon, atıksu, su kaynakları ve atık yönetimi sektörlerinde de özel yatırımları özendirmeyi hedeflemektedir. Sırbistan, telekom sektöründe de gelişmeler sağlamış, birçok operatörün ülkeye girişine izin vererek rekabet ortamında daha kaliteli hizmet edinmeyi amaçlamıştır. Ülkede kurulu internet hattı %50 artarak AB ortalamasına yaklaşmıştır. 1 Ocak 2012’den itibaren telekomünikasyon piyasası, özellikle sabit hatlar, tamamen serbestleştirilmiştir. Bu düzenleme kablo operatörleri dahil gerekli altyapıya sahip bütün firmalara sadece Elektronik Telekomünikasyon Ajansı-RATEL’den alınan bir sertifika ile sabit hat kurma hakkı tanımaktadır. Bununla birlikte Sırbistan’da, bir kamu kuruluşu olan Telekom Srbija hala en güçlü konumdaki firmadır. Geçen son beş yıda cep telefon hizmetleri, yıllık ortalama %30 artışla çok hızlı ilerlemiştir. Bu alanda da mevcut altyapının yenileştirilmesi ve yeni donanımların edinilmesi gerekmektedir. Ekonomik zorluklara rağmen bilgi teknolojileri Sırbistan’da büyüyen en önemli Pazar olmuştur. Federal bütçenin azalması bu sektörde arzu edilen büyümeyi gerçekleştiremiyorsa da devlet kurumları ve birçok yerel şirket çalışmalarında bilgisayar teknolojilerini ağırlıkla kullanmayı istemektedir. Bu şirketlerde ekipmanlar için yeterli yatırımların yapılması ile bu durumun iyileşmesi an meselesidir.
Sırbistan coğrafyasının en önemli özelliklerinden biri de güzel bir doğa ve tarih mirasına sahip olmasıdır. Bu özellik Sırbistan’a olan turizmi her geçen yıl artırmaktadır. Turizm belli başlı şehirlere yönelmiş olsa da, dağ ve kaplıca turizmine, özel ilgi alanlarına yönelik turizm aktivitelerine (kültürel ve doğal miras, avcılık, balıkçılık vb.), kırsal hayat turizmi ve nehir turizmine (özellikle Tuna nehri boyunca yapılan) ilgi giderek artmaktadır. Ülkenin en çok ziyaret edilen şehirleri Belgrad ve Novi Sad’dır.
Sırbistan Balkanlar’ın ortasında önemli geçiş yollarına sahip bir ülkedir. Balkanların Orta Doğu ile Batı Avrupa arasında en kısa ulaşım imkanı sunduğu düşünülürse, Sırbistan’ın jeopolitik açıdan ne denli önemli olduğu anlaşılabilir. Ancak 1999 yılındaki 78 gün süren NATO bombardımanın ardından ulaşım ve iletişim sektörü büyük oranda zarar görmüştür. Halen devam etmekte olan yenileme çalışmaları ülke ekonomisine milyonlarca dolar zarar vermiştir. 1999 NATO bombardımanı aynı zamanda iletişim ağının modernizasyon sürecine de büyük darbe vurmuştur. 2003 yılındaki bir araştırmada 100 kişiden 24,3’ünün sabit telefona sahip olduğu görülmektedir. Bu rakam Avrupa standartlarının (100 kişide 41,2) oldukça altındadır. Sırbistan’da karayollarının toplam uzunluğu 45 290 km olarak açıklanmıştır. Bu yolların %62’si modern kaldırımlara sahiptir. Ülkedeki ana merkezlere ulaşım rahat sağlanabilirken, ülkenin genel bir bölümüne ulaşım karayolu ile sağlanamamaktadır. Ödenek yetersizliği nedeniyle geçtiğimiz yıllarda yolların temel bakımı bile yapılamamıştır. Bu nedenle karayollarının sadece bir kısmı tatmin edici duruma sahiptir. Uzun dönemdeki en önemli proje AB’nin arka koridoru olan Avusturya’yı Yunanistan ve Sırbistan ile bağlantılı hale getirmektir. Belgrad şehrinin ciddi trafik sorununun çözülebilmesi için yeni köprülere ve kamyonları şehir merkezinden uzak tutabilmek için çevre yoluna ihtiyaç duyulmaktadır. Sırbistan’ın suyolları sadece ulaşım ve taşımacılık açısından değil aynı zamanda sulama, endüstriyel ve evsel su kullanımı, elektrik enerjisi üretimi, inşaat sektörü (akarsu yatağı kumu vb.), balıkçılık, turizm ve su sporları açısından da büyük önem arz etmektedir. Ülkenin kuzey kısmında yoğunlaşmış olan suyolları ağı, toplam uzunluğu 1000 km’yi bulan akarsular ve 599 km uzunluğundaki Tuna-Tizsa-Tuna Kanal sistemi ile 1599 km’dir. Tuna Nehri Volga’dan sonra Avrupa’nın en uzun (2 857 km, %22,8’i Sırbistan’da) ve Ren’den sonra kargo taşımacılığında ikinci önemli nehirdir. Mart 1999’daki NATO bombardımanı Tuna nehri üzerinde beş, Sava nehri üzerinde ise 2 önemli köprünün yıkılmasına neden olmuştur. Bu nedenle bu nehirler üzerindeki taşıma ve ulaşım çalışmaları engellenmiş; sadece ülke içerisindeki şirketler değil, ticarette Tuna nehrini kullanan diğer ülkelerde zarar görmüştür. Türk mallarının AB ülkelerine taşınmasında geçiş noktası olan Sırbistan'dan her gün önemli sayıda Türk TIR'ı geçmektedir. Sırbistan ile siyasi ilişkilerimizin en kötü olduğu günlerde bile TIR'larımız Sırbistan'dan kolaylıkla geçmişlerdir. Gerek ikili ekonomik ilişkiler gerekse Türk ürünlerinin AB’ye ulaşımı açısından Sırbistan Türkiye için kilit bir ülke konumundadır.
Ülkede üretilen elektrik enerjisinin %70’i hayli kirli bir yakıt kaynağı olan linyit kullanılarak üretilmektedir. Üretim, elektrik santrallerinin düzenli bakımı için ayrılan kısıtlı ödeneklerle yürütülmekte ve ciddi bir yenilenmeye ihtiyaç duymaktadır. Sırbistan’da elektrik üretim sisteminin özelleştirilmesi çalışmaları ile daha etkin bir üretim, çevre koruyucu bir sistem ve bakım masrafları için ek sermaye sağlanması hedeflenmektedir. Ayrıca ülkede, yenilenebilir enerji için işbirliği potansiyeli de bulunmaktadır. 2011 Temmuzunda Parlamentonun kabul ettiği yeni enerji kanunu, AB Topluluk Hukukuna uygun düzenlemeler getirdiği gibi, konut tüketimi hariç olmak üzere (2015’te bu alan da dahil olacaktır), gaz ve elektrik piyasalarını da tamamen serbestleştirmiştir. Ayrıca, Ekim 2012 tarihinden itibaren düzenli tarifeler getirerek daha da geliştirilen bu kanun, enerji yeterliliği yatırımlarını kolaylaştırmakta ve yenilenebilir kullanımı da teşvik etmektedir. 2009’da Sırbistan, Rus firması Gasprom ile “Jusni tok” (Güney Akım) boruhattı inşası işletilmesi ve doğal gazın depolanmasını içeren bir anlaşma imzalanmıştır. Bu Bu projenin tamamlanmasıyla Sırp pazarına doğal gaz temininin artacağı düşünülmektedir. Ayrıca, Sırbistan Parlamentosu, Çin İhracat-İthalat Bankası tarafından TE-KO Kostolac kömür madenlerinin ve elektrik üretim kompleksinin modernizasyonu için verilen krediyi onaylamıştır. İlk aşamadaki giderlerin 344,63 milyon $ olarak hesaplandığı bu çalışmada Çin Ulusal Makine ve Donanımları İthalat-İhracat Şirketi, Sırp firmaları ile işbirliği gerçekleştirecektir. Mayıs 2011 tarihinde, Sırp Elektrik İdaresi Elektroprivreda Srbije (EPS) ve Alman yenilenebilir enerji firması RWE Innogy, Velika Morava nehri üzerinde beş hidro-elektrik santrali inşası için bir ortaklık anlaşması imzalamıştır. 352 milyon €’luk bu yatırımın %51 hissesi RWE Innogy’ye, %49’luk hissesi bağımsız Sırp ortak Moravske Hidroelektrane’ye ait olacaktır. Bu beş santralin hedeflenen kapasitesi 150 MW’dır. Kanadalı yenilenebilir enerji şirketi Reservoir Capital Corp.’un Sırbistan’daki şirketi Renewable Energy Ventures (REV), ülkenin güneybatısındaki Lim nehri üzerinde 140 milyon €’luk iki hidro-elektrik santralinin inşasına 2012 Baharında başlamıştır. Brodarevo 1 ve Brodarevo 2 adlı bu santrallerin tamamlanmasıyla 58,4 MW kapasitede ve yıllık elektrik üretimi 230 GWh olan işletmelere sahip olunacaktır.
Sırbistan’da bankacılık sektörünün dönüşüm süreci başarılı şekilde devam etmekle beraber, finansal hizmetler AB üye ülkeleri ya da bölgenin en gelişmiş ekonomisi olan Hırvatistan’a göre az gelişmiş düzeydedir. Yabancı bankaların pazara girişi ve özel ve ticari kredilerdeki hızlı artış bankacılık sektörünün önemini arttırmaktadır. Büyük oranda yabancı bankaların hakimiyetinde olan bankacılık sektörü yeni finansal ürünler geliştirerek kredi talebini arttırmaktadır. Ancak, şirketler likidite sıkıntısı çekmekte ve yüksek faiz oranları ile borçlanabilmektedir. Sigorta sektörü da halihazırda devlet tarafından yönetilen sigorta şirketlerinin hakimiyetinde olup, az gelişmiş ve küçük boyuttadır.
Sırbistan, komünist yönetim döneminde dahi uluslararası ticaret konusunda deneyimleri olan ve bu özelliği sayesinde de yabancı yatırımcıları topraklarına çeken bir ülkeydi.
9. Ülkeler İtibarı ile Doğrudan Yabancı Yatırımlar 2005 yılından bu yana DYY’in ülkere göre dağılımına bakıldığında AB ülkelerinin toplam yatırımlardaki payının % 70 civarında olduğu görülmektedir. En çok yatırım gerçekleştiren ülke Avusturya olup, bu ülkeyi Norveç, Lüksemburg, Almanya ve İtalya’dır. En çok yatırım gerçekleştiren diğer ülkeler ise; Yunanistan, Hollanda, Rusya, Slovenya, Fransa ve İsviçre’dir. ABD, Belçika, Danimarka ve İsrail gibi ülkelerin gerçek yatırımları resmi rakamlardan daha fazla olup, bunun nedeni bu yatırımları Avrupalı iştirakleri aracılığıyla yapmalarıdır.
Son yıllarda hizmetler sektörü yabancı yatırımcıların en çok ilgisini çeken sektördür. Bankacılık ve sigorta sektörü 4,8 milyar $ ile ilk sırada yer alırken, üretim sanayi 4,5 milyar $ ile ikinci sıradadır. Diğer önemli alanlar ise toptancılık, perakendecilik, motorlu taşıtların tamiri ve gayrimenkul sektörleridir.
Sırbistan’da dış ticaret ile ilgili konuları düzenleyen başlıca yasalar Dış Ticaret İşlemleri Yasası, Gümrük Yasası, Gümrük Tarifeleri Yasası ve İthalat ve İhracat Rejimlerinde Ürünlerin Sınıflandırılması Yasasıdır. Yasa temel olarak, dış ticaretin liberal olduğunu ve herhangi bir kısıtlamanın bulunmadığını belirtmektedir. Sırbistan Dış Ticaret Yasası, özellikle bir öncekine kıyasla, daha liberal bir yaklaşımla hazırlanmıştır. 1 Ocak 2004’ten beri yürürlükte olan Gümrük Yasası ise Avrupa Birliği standartlarına göre ve AB’nin gümrük yasaları esas alınarak hazırlanmıştır. Sırbistan dış ticaret ile ilgili yasalarını düzenlerken Dünya Ticaret Örgütü, Dünya Gümrük Örgütünün tavsiyelerini dikkate almakta ve GATT tarafından belirlenen düzenlemelere ve AB’nin düzenlemelerine uyum sağlamayı hedeflemektedir. Sırbistan gümrükleri, halen ithalat sürecine ürünler üzerindeki kontrolünü devam ettirmektedir. Bu durum ürünlerin ithalatında çeşitli sıkıntılara ve gecikmelere neden olabilmektedir fakat bu durumun ortadan kaldırılması için düzenlemeler yapılmaya devam edilmektedir. Diğer taraftan her ne kadar ithalat yasalarla basitleştirilmiş olsa da uygulamada henüz tam anlamıyla uyum sağlanamamıştır. Sırbistan Gümrük Kurumu uygulamanın yasalara uygun yapılabilmesi için çalışmalarına devam etmektedir. Sırbistan yasalarında dış ticaret ile ilgili herhangi bir kısıtlama bulunmamakla birlikte bazı ürünlerin ithalatında çeşitli sınırlandırmalar mevcuttur. Örnek olarak bazı eczacılık ürünleri, değerli metaller, silah vb. çeşitli ürünlerin ithalatı için lisans gerekliliği bulunmaktadır.
Sırbistan Dünya Gümrük Örgütünün üyesidir ve Armonize Sistem Konvansiyonuna taraf ülke konumundadır. Buna ek olarak AB’nin ortak nomanklatürüne de uyum sağlanmıştır. Gümrük vergileri ithal edilen ürünün gümrük değeri esas alınarak hesaplanmaktadır. Sırbistan Gümrük Yasası, gümrük değerlendirme ile ilgili düzenlemelerde GATT’ı esas almaktadır. Gümrük politikası aşağıdaki sektörleri korumayı amaçlamaktadır: - Tarım - Deri sanayii - Mobilya sanayii - Tekstil sanayii - Elektrikli ev aletleri Ayrıca Sırbistan’da üretilemeyen yarı mamuller, hammaddeler, ihracata yönelik üretim yapan ile iç talebin yüksek olduğu sektörlerin kullandığı girdilerin ithalatında diğer ürünlere nazaran göreceli olarak daha düşük gümrük vergisi uygulanmaktadır. Bu sektörlerin başlıcaları ise;
Sırbistan’daki gümrük vergileri genelde % 0 ile % 30 arasında değişmektedir. Sigara ve GTİP 24022090 altında yer alan ürünlerde gümrük vergisi ise % 57,6’dır. Ülkede petrol türevleri, tütün mamulleri, alkollü içecekler ve kahve vb. ürünlerde %33 oranında özel tüketim vergisi bulunmaktadır. KDV oranı % 20’dir. İlaç, temel gıda ürünleri, gazete, otel hizmetleri gibi bazı ürünlerde KDV % 8 oranında uygulanmaktadır.
Sırbistan Standardizasyon Enstitüsü (SSE), ülkedeki tek ulusal standart kurumudur ve Standardizasyon Yasası ile kurulmuştur. Enstitü, standartların geliştirilmesinden sorumludur. Standartlar yasada gönüllülük esasına dayanmakla birlikte zorunlu olan standartlar da mevcuttur. Zorunlu standartların teknik düzenlemeler olarak düzenlenip düzenlenmemesi veya ortadan kaldırılması konusundaki çalışmalar devam etmektedir. Sırbistan’da mevcut standartlar Dünya Ticaret Örgütü ölçütlerine göre revize edilmektedir. Bu nedenle ticarete teknik açıdan engel olunması durumu da ortadan kalkmaktadır. 1 Ocak 2006 tarihinde yürürlüğe giren Standartlar Yasasına göre, standartlar ISO, IEC, CEN, CENELEC tarafından kullanılan resmi dillerden birinde de yayınlanmak durumundadır. SSE yayım dili olarak İngilizceyi seçmiştir. Ekonomik ve Bölgesel Kalkınma Bakanlığı standartlardan, teknik düzenlemelerden ve akreditasyondan sorumludur. Bu alandaki yasal düzenlemeler söz konusu Bakanlık tarafından gerçekleştirilmektedir. Ayrıca her Bakanlık kendi faaliyet alanına giren konularda teknik düzenlemelerin yapılmasından sorumludur. Teknik Düzenlemeler, Uygunluk Değerlendirme Prosedürü Yasasına göre teknik düzenlemeye tabi bulunan bir ürün gerekli sertifikalara sahip olmadığı ve uygunluk değerlendirmesinden geçmediği sürece satılamaz ve kullanılamaz. Teknik düzenlemeler mevcut bulunan herhangi bir standarda atıfta bulunabilir veya o standardı içerebilir. Ekonomik ve Bölgesel Kalkınma Bakanlığı teknik düzenlemeler ile ilgili kayıtları tutmakla yükümlüdür. Uygunluk değerlendirmesi ile ilgili süreç doğrudan teknik düzenlemenin içinde veya atıfta bulunulan standartta yer alabilir. Uygunluk sertifikası Bakanlık tarafından yetkilendirilen kuruluşlar tarafından verilebilmektedir. Tarım, Orman ve Su Yönetimi Bakanlığı dış ticarette tarım ve gıda ürünlerinin kalite kontrolünden sorumludur. Dış Ticarette Tarım ve Gıda Ürünlerinin Kalite Kontrolü Yasası, ithal ve ihraç edilen ürünlere, paketleme, deklarasyon, etiketleme ve nakliye konularında kalite koşullarına uygunluk ile ilgili olarak uygulanmaktadır. Gıda ve Tarım Ürünlerinin ve bunlardan üretilen ürünlerin ithalat ve ihracatının kalite kontrolünün gerekliliği ile ilgili düzenlemeye göre ithal edilen urun gruplarından 53 adeti, ihraç edilen urun gruplarından ise 8 adedi kalite kontrol uygulamasına tabiidir. Kalite ile ilgili sertifikalar söz konusu Bakanlığın bünyesinde bulunan bölümleri tarafından hazırlanmaktadır.
Uygunluk işareti olarak Sırbistan’ın kullandığı yerel işaret veya CE işareti kullanılabilmektedir. Sırbistan’ın yerel işareti, ürünün teknik gerekleri karşıladığını ve gerekli uygunluk surecinden geçtiğini belirtmektedir. İşaret büyük `A` harfinin eşkenar üçgenin üç kösesinde yer almasından oluşmaktadır. İşaretin ürüne görünebilir şekilde konması gerekmektedir, eğer ürüne iliştirilmesi mümkün değilse paketine eklenmeli ve urunun yanında verilen dokumalarda da belirtilmelidir.
Yüklə 195,25 Kb. Dostları ilə paylaş:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||