Ekologiya va demografiya (aholini o’sishi). R e j a

EKOLOGIYA VA DEMOGRAFIYA (aholini o’sishi).


R E J A:

Kirish

1. 
   
   Ekologiya to’g’risida.
   
2. 
   
   Demografik jarayonlar.
   
3. 
   
   Demografik jarayonlarni o’rganish manbalari.
   
4. 
   
   Demografik tadqiqotlar.
   

Kirish

Geograf mutaxassis tayyorlashda "Abeli geografiyasi va demografiya asoslari" o'quv kursi muhim o'rinni egallaydi. Ayniqsa iqtisodiy va ijtimoiy geografiya yo'nalishida mazkur o'quv kursi ahamiyatlidir. Ma'lum davlat yoki hududni iqtisodiy nuqtai nazardan talqin etish, unda istiqomat etayotgan aholi soni, o'sish dinamikasi, yosh-jinsiy va oilaviy tarkibi, ziehligi, shaharlar, qishloqlar va halq xojaligi sohalari bo'yieha taqsimlanishini o'rganishdan boshlanadi. Zero aholi jamiyat rivojlanishida asosiy ishlab chiqaruvchi kueh va iste'molchidir. Ayniqsa insoniyat taraqqiyotining hozirgi davrida ijtimoiy-iqtisodiy jarayonlar, ekologik muammolar, hatto ulkan tabiiy hodisalarning vujudga kelishida inson faoliyati bilan bog'liq antropogen omillar asosiy emil bo'lib kelnloqda. Zamonaviy iqtisodiy va ijtimoiy geografiyaning asosiy vazifalaridan biri aholi ishlab ehiqarish faoliyatining hududiy hususiyatlari, ularga ta'sir etuvehi ijtimoiy, iqtisodiy va demografik omillar ta'sirini, hamda aholi prognozini o'rganishdir. Ushbu muammo tabiat, xojalik va aholini o'rganish borasida olib boriIadigan mukarnmal geografik tadqiqotlarning ajralmas, muhim qismidir. Aholi geografiyasi dunyo va uning alohida hududlarida aholi soni va tarkibi, takrorbarpo bo'lishi qonuniyatlari, migratsiyasi,joylashuvi, aholi maskanlari va uIaming shaldlanishi, turlari hamda urbanizatsiya jarayonlari haqida bilim beradi. Aboli geografiyasi tadqiqotlarida asosiy e'tibor aholining takror barpo bo'lishjarayoni, mehnat resurslari va ulardan foydalanish, aholi zichligi vajoylashuvi, aholi migratsiyasining intensivligi, yo'nalishi, tarkibi, aholining turmush tarzi, madaniyati, mehnat malakalaridagi hududiy farqlarini va hususiyatlarini o'rganishga qaratiladi. Demografik tarkib va aholi takror barpo bo'lishidagi hududiy jihatlarni o'rganishda hududning demografik holatini tadqiq etish muhim ahamiyatga ega. Bunday tadqiqotlarda geograflyaning asosiy vazifasi ma'lum davrdagi hudud aholisining soni, tarkibi, tug'ilish, o'lim, nikoh, ajrim kabi demografikjarayonlarga kompleks va hududiy sharoitlarning ta'sirini o'rganish, hamda ahoH takror barpo bo'lish jarayonini hududning rivojlanishiga ta'sirini aniqlab berishdan iborat. Aholi geografiyasi hududiy-demografik farqlarni o'rganar ekan, demografiya fani bilan uzviy aloqada bo'ladi.