Ersitesi basimevi 1988 konya

KELAM 6

Sunuş 6

KELAM İLMİ 6

1- Tarifi : 6

a) Konusuna Göre Yapılan Tarifler: 7

b) Gayesine Göre Yapılan Tarifler: 7

2 -Konusu: 8

3 -Gayesi ve Mertebesi: 8

4 -İsmi: 10

Diğer İlimler Arasındaki Yeri: 11

TARİHÇE VE KAYNAKLAR 12

Hz. Peygamber Devri 12

Hulefa-İ Râşidin Devri Ve İlk İhtilaflar 12

Kelâmın Doğuşunu Hazırlayan Sebepler 13

13

1-İç Sebepler: 14

Dış Sebepler: 15

Kelâm İlminin Doğuşu Ve Mutezile 16

Mu'tezile'nin İnanç Esasları: 18

Ehl-i Sünnet Kelâmı 19

Selefiyye: 20

Mâtüridiyye: 21

E'ş'ariyye: 22

Mâturidîyye - Es'ariyye Mukayesesi 23

Mutekaddımı Donemi 24

Mütekaddimîn Dönemi Matürîdî Kelâmına Ait Eserler İse Şunlardır: 25

Muteahhırın Dönemi: 25

Âmidî'nin Kelâma Dair Eserleri: 27

Yeni İlmi Kelâm Devri: 29

ŞER'Î HÜKÜMLER VE KAYNAKLARI 31

Giriş: 31

Şer'î Hükümler 31

İtikadî hükümler ikiye ayrılır: 31

Amelî Hükümler : 32

Aklâkî Hükümler . 32

Şer'î Hükümlerin Kaynaklari 32

2 –Sünnet 33

Delil: 34

Dinî Delil Ve Çeşitleri: 34

Aklî Delil Ve Çeşitleri : 34

İlim: 35

Bilgi Çeşitleri: 36

İlmin Sebepleri: 36

A) Duyular : 36

B) Akıl; 36

Akli Hükümler 38

Haber 39

Ilım Dereceleri 39

Metodlar 40

Dinî Metod 40

Dinî Metodun Tarihî Gelişimi : 40

Felsefî Metod 41

Kur'an-ı Kerim: 41

41

İMAN 42

Tasdik Ve Ma'rıfet 42

Tasdik, iman edilecek hususlar yönünden ikiye ayrılır: 43

a) K aIb İle Tasdik {Tasdik-i kalbî) : 43

b) Dil İle Tasdik (Tasdik-i Kavİî) : 43

Tasdik bakımından insanlar üçe ayrılırlar: 43

c) Fiil İle Tasdik (Tasdik-i Fi'lî) : 43

İman Ve İslam 44

İmanın Dereceleri 45

İmanın Hakikati 45

İmanda Artma Ve Eksilme 48

İmanın aslı olan tasdikte, hükümde artma ve eksilme olmaz. 48

İmanda îki yönden artma ve eksilme sözkonusu olur: 48

7-İmanın Sıhhati 49

8 -İman - Amel Münasebeti 49

9-Büyük Günah 51

10- Mukallidin İmanı 52

11-Tasdik Ve İnkâr Bakımından İnsanlar 52

a) Mü'min: 52

b) M ü n a f Ik : 52

c) Kâfir: 52

Küfür bazı kısımlara ayrılır: 53

d) Müşrik: 53

Şirkin çeşitleri vardır: 53

VARLIK-ÂLEM 54

1-Cevher Ve Araz : 54

2- Vücud Ve Zât : 55

3 - Madde : 55

4 -Cisim : 56

5-Hayat : 56

6 -Ruh : 57

Ruh - Beden Münasebeti: 57

Ruhun Varlığı ve Mâhiyeti: 58

ALLAH'IN VARLIĞI VE SIFATLARI 58

A) Allah'ın Varlığının İsbatl (İsbat-I Vâcib) 59

1. Kelâmcıların delilleri: 60

2. İslâm Filozoflarının delilleri: 60

3. Batı Düşüncesinde Allah'ın Varlığına Dair Deliller: 60

1-Kelâmcıların Delilleri: 60

A) Hudus Delili: 60

B) İmkan Delili: 61

C) Gaye V£ Nizam Delili : 62

D) Kabûl-İ Âmme (Ucumun Kabûlu) Delili : 63

E) İlm-İ Evvel Delili: 64

2 -İslâm Filozoflarının Delilleri; 64

A) Hudus Delili: 64

B) İmkân Delili : 64

C) Gaye Ve Nizam Delili : 64

D) İlk Sebep, İlk İllet Delili: 65

E) Hareket Delili: 65

F) Ekmel Varlık Delili: 65

3-Batı Düşüncesinde Allh'ın Varlığına Dair Deliller: 65

A) Varlık Delili; 65

İbn Sina'da Varlık Delili: 66

66

B) Kozmolojik Delil : 67

C) Gaye Ve Nîzam Delili: 67

D) Aklâk Delili : 68

4 -Kur'an-I Kerim'de İsbat-I Vacib 68

İsbat-I Vaciple İlgili Âyetleri Yedi Grupta Toplayabiliriz. 69

ALLAH’IN İSİMLERİ 72

C) ALLAH'1N SIFATLARI: 73

1 - Teşbih Ve Tecsim : 74

2-Sıfatların Nefyı: 75

3 -Teşbihsiz Sıfatların İsbatl: 77

4- Allah'ın Sıfatlarının Nevileri: 78

Allah Tealâ'nın sıfatları beş kısımda mütalaa edilir: 78

I. Sıfat-I Nefsiyye : Vücud 78

Iı. Sıfat-ı Selbiyye: 79

1) Kıdem: 79

2) Beka: 79

3) Muhalefetün Li'l-Havadis: 79

4) Kıyam binefsihiî 80

5) Vahdaniyet: 80

Allah'ın Birliğini İsbat Eden Deliller : 80

111. Sıfat-1 Sübûtiyye : 81

1) Hayat: 82

2) İlim: 82

3) İrade; 83

Allah Tealâ'nın iki türlü iradesi vardır: 84

4) Kudret: 84

5) Tekvin: 84

6) Semı' 85

7) Basar 85

8) Kelâm 85

Iv. S 1 F A T -1 Haberiyye: 86

V. Fiilî Sıfatlar: 86

II) İNSANIN FİİLLERİNİN MEYDANA GELİŞİ 86

1-İrade: 86

a) Mu'tezilenin İrade Anlayışı: 87

b) E h I - i Sünnetin İrade Anlayışı: 87

c)Cebriyye ve İnsanın İradesi: 87

D) Mu'tezile Ve İnsanın İradesi: 87

e)Mâtürîdîler ve İnsanın İradesi: 88

f)İbn Teymiye ve İnsanın İradesi: 88

g) E ş ' a r î I e r ve İnsanın İradesi: 88

2-KUDRET VE İNSANIN FİİLLERİ: 88

a) İnsanın Gücü: 89

b) Cehmîyye ve İnsanın Gücü: 89

c) Mu'tezile ve İnsanın Gücü: 89

D) E Ş ' A R Î I İ K T E İNSANIN GÜCÜ: 89

E) M âtüridilikte İnsanın Gücü: 90

f) İbn Hazm ve İnsanın Gücü: 90

3-FİİLLLERİN YARATILMASI: 90

a) Mu'tezile ve Fiillerin Yarat il ması: 90

B)Cebriyye Ve Fiillerin Yaratılması: 90

c) Tasavvuf ve Fiillerin Yaratılması: 91

d) Selef ve Fiillerin Yaratılması: 91

91

e) H a n ef î I e r ve Fiillerin Y a r a tılm as i : 91

f) E ş ' a r î ve Fiillerin Yaratılması: 91

4-KESB 92

a) M u'tezile Ve Kesb: 92

b)İbn Hazm ve Kesb: 93

c) M â t ü r i d i ler v e K e s b ; 93

d) Eş'arî ve Kesb: 93

5-FİİLLERİN VASIFLANIŞI: 94

a) Fiillerin Güzelliği-Çirkinliği: 94

b) Güzel ve Çirkinin Tanımı: 95

c) M u ' t e z i I e ve Fiillerde Güzellik Çirkinlik: 95

d) M â t ü r id î lik ve Fiillerde Güzellik Çirkinlik: 96

Fiillerde huşun ve kubuh kavramına üç anlam verilir: 96

e) E ş ' a r îl i k ve Fiillerde Güzellik -Çirkinlik: 96

6-FİİLLERDE ADALET VE ZULÜM : 96

a)Mu'teziIe'de Adalet -Zulüm Anlayışı: 96

b) M â t ü i- i d i I i k ' d e Adalet -Zulüm Anlayışı: 97

c)Eş'arî'de Adalet-Zulum Anlayışı: 97

TEKLİF 97

1-Tanımı 97

Teklif : Muhataba külfet yüklemektir. 97

1-Mu'tezilede Teklif Anlayışı : 98

3- M aturîd ilikte Teklif Anlayışı: 98

4-Eş'arîlik'de Teklif Anlayışı: 99

4- SALAH VE ASLAH 100

1-Mu'tezile ve Sal ah-Aslah: 100

2 -Ehl-i Sünnette Salah-Aslah: 101

5-HİDAYET VE DALALET 102

1-Mu'tezile'de Hidayet ve Dalalet Anlayışı: 103

2 -Ehl-i Sünnet'de Hidayet -Dalalet Anlayışı: 103

6) KAZA VE KADER 105

1-Kelime Anlamları: 105

­a)E ş ' a r î' y e Göre Kaza ve Kaderin Anlamları: 105

b) Mâtüridî'ye Göre Kaza ve Kaderin Anlamları : 105

2 -Kaza Ve Kader Anlayışları 105

a) Mu'tezile'de Kaza ve Kader Anlayışı: 105

b) Eş'arî'de Kaza ve Kader Anlayışı: 106

c) Mâtüridî'de Kaza ve Kader Anlayışı: 106