##Fakültənin adı: İbtidai təhsil
##İxtisas: İbtidai sinif müəllimliyi
##Bölmə: Azərbaycan
##Qrup: Əyani, 401 - 409
##Fənnin adı: ATM Kafedra müdiri: dos. K.Bəşirov
##Müəllimin adı: dos. F.Səfərəliyeva dos. Ş.Nəbiyeva
dos. N.Cəfərova b/m G.Abdullayeva
b/m M.Qasımova
##Işçi qrupu: dos. P. Paşayeva dos. R.Hümmətova
##book_id=351//book_name=ATM //
##fk=110// ks=03 //fn= 351// sumalltest= 300 //
Mündəricat
1) ##num=1// level= 1// sumtest=18 // name= Oxu təliminin əhəmiyyəti, məqsədi və vəzifələri//....................................................................................................................................2
2) ##num=2// level= 1// sumtest=13 // name= Oxu materiallarının tematikası və xarakteri // ....5
3) ##num=3// level= 1// sumtest=28 // name= Oxu vərdişlərinin inkişafı // .................................8
4) ##num=4// level= 1// sumtest=19 // name= Müxtəlif janrlardan olan bədii əsərlərin oxusu, xüsusiyyətləri // .........................................................................................................................15
5) ##num=5// level= 1// sumtest=12 // name= Elmi kütləvi mətnlərin oxusu üzrə işin
xüsusiyyətləri // ....................................................................................................... .................18
6) ##num=6// level= 1// sumtest=15 // name= Sinifdənxaric oxunun təşkili metodikası // …...............................................................................................................................................21
7) ##num=7 // level= 1// sumtest=22 // name= Qrammatika tədrisinin metodikası//.................24
8) ##num=8// level= 1// sumtest=19// name= Fonetikanın tədrisi metodikası // …...................30
9) ##num=9// level= 1// sumtest=23 // name= Morfologiyanın tədrisi. Nitq hissələrinin tədrisi metodikası (isim, sifət, say)//.....................................................................................................34
10) ##num=10// level= 1// sumtest=23/ name=Əvəzliyin, feilin, zərfin tədrisi metodikası//...............................................................................................................................40
11) ##num=11// level= 1// sumtest=12 // name=Sintaksisin tədrisi metodikası//…………........46
12) ##num=12// level= 1// sumtest=20 // name= Orfoqrafiya təliminin metodikası //................49
13) ##num=13// level= 1// sumtest=17 // name= Yazılı çalışmaların növləri // .........................55
14) ##num=14// level= 1// sumtest=27 // name= Şagirdlərin şifahi və yazılı nitqinin inkişaf etdirilməsi// ...............................................................................................................................60
15) ##num=15// level= 1// sumtest=29 // name= Rabitəli nitqin inkişafı // ………….................65
##num=1 // level= 1// sumtest=18 // name= Oxu təliminin əhəmiyyəti, məqsədi və vəzifələri //
1. Oxudakı qüsurları (əngəlləri) aradan qaldırmaq üçün istifadə edİlir:
A) sözlərin tələffüzü üzrə təhlillər aparmaq
B) sözün mənasını müxtəlif vasitələrlə izah etmək
C) mənası çətin sözü sinonimi ilə əvəz etmək
D) oxuyanı dinləmək, səhvləri düzəltmək
E) sözlərin yazılışı üzrə təhlillər aparmaq
2. Bunlardan biri oxu təliminin vəzifələrindən sayıla bilməz.
A) şagirdlərin nitq və təfəkkürünü inkişaf etdirmək
B) kitabla rəftar etməyi bacaran və ondan faydalanan mədəni insanlar yetişdirmək
C) ana dilinə, vətən övladlarına məhəbbət bəsləmək
D) düzgün, şüurlu və ifadəli oxuya yiyələnmək
E) oxunmuş əsər üzrə inşa yazmağı bacarmaq
3. Oxuya verilən tələblərdən biri düzgün deyil.
A) mətni düzgün və şüurlu oxumaq
B) mətni orfoepik tələblərə uyğun oxumaq
C) mətndəki obrazlara münasibət bildirmək
D) mətni ifadəli oxumaq
E) mətni hərf tərkibinə uyğun oxumaq
4. Bunlardan biri oxu təliminin məqsədləri sırasına daxil deyil.
A) rəvan oxumaq vərdişi
B) kitabı üzündən oxumaq vərdişi
C) düzgün oxumaq vərdişi
D) düzgün və ifadəli oxu vərdişi
E) mürəkkəb birləşməli sözləri hecalarla oxumaq vərdiş
5. Çətin sözün mənasını mənimsətmək üçün aparılan işlərdən biri səhvdir.
A) cins anlayışı növlərə ayırmaqla izah olunmalıdır
B) mənası çətin söz əşyanın özü göstərilməklə izah olunmalıdır
C) əşyanın şəkli göstərilməklə izah olunmalıdır
D) sinonimi deyilməklə izah olunmalıdır
E) çətin söz müxtəlif cümlələrdə işlədilərək oxunmalıdır
6. Mənası çətin sözlərin izahında istifadə olunmur:
A) sözün müqayisə yolu ilə izahı
B) başqa dildə qarşılığını tapmaqla izahı
C) sinonimləri tapmaqla izahı
D) sözün mənasının əyani vasitə ilə izahı
E) sözün işlənmə dairəsinə görə izahı
7. Hansı hərflərin tələffüzü çox vaxt şagirdlərin nitqinin düzgünlüyünün pozulması ilə nəticələnir?
1 - y
2 - g
3 - o
4 - ə
5 - q
6 - k
A) 2, 4, 5, 6
B) 1, 3, 5, 6
C) 3, 4, 5, 6
D) 1, 2, 3, 5
E) 1, 2, 5, 6
8. Oxunun düzgünlüynə nələr aiddir?
1 - sözləri aydın, səlis tələffüz etmək
2 - əsərin ideyasını başa düşmək
3 - əsərin planını tərtib etmək
4 - cümlə üzvləri ilə bağlı biliklərin mənimsənilməsi
5 - ədəbi tələffüz qaydalarını gözləmək
6 - durğu işarələrinin tələblərinə əməl etmək
7 - sözün qrammatik formasını digəri ilə əvəz etməmək
A) 2, 4, 6
B) 1, 3, 5, 7
C) 2, 3, 4, 5
D) 3, 5, 6
E) 1, 5, 6, 7
9. Oxu tədrisi prosesində hansı priyomlardan istifadə olunur?
1. müqayisə
2. izahetmə
3. tutuşdurma
4. nəzarətetmə
5. ümumiləşdirmə
6. mütaliə
A) 2, 4, 5
B) 2, 4, 6
C) 1, 2, 3
D) 1, 2, 5
E) 1, 3, 5
10. İbtidai təlim didaktikasında başlıca olaraq hansı təlim metodları vardır?
1. nəzarətedici
2. inkişafetdirici
3. mühazirə
4. doqmatik
A) 2, 3
B) 1, 3
C) 3, 4
D) 1, 2
E) 2, 4
11. Əgər mətn süjetli və dialoqdursa, hansı priyomlardan istifadə olunur?
1. nəzəri
2. nəqletmə
3. araşdırma
4. səhnələşdirmə
A) 2, 3
B) 1, 2
C) 3, 4
D) 1, 3
E) 2, 4
12. Bezdenejnıx izahın qiymətliliyini nədə görürdü?
1 - müqayisə, tutuşdurma kimi fərdi proseslərin sürəti azalır
2 - tədris vaxtına qənaət olunur
3 - inkişafetdirici metodlardan istifadə olunur
4 - şagird diqqətlə dinləməyi öyrənir
5 - analogiya, mücərrədləşdirmə kimi fərdi proseslərin sürəti artır
6 - şagirdlər həmin prosesləri müəllimin izahı olmadan tez mənimsəyirlər
A) 1, 3, 5, 6
B) 1, 3, 4, 5,
C) 3, 4, 5
D) 2, 3, 4, 6
E) 2, 4, 5
13. Oxu dərsliyinin tərtibi prinsiplərini ardıcıllıqla seçin.
1 - proqramauyğunluq
2 - tematiklik
3 - elmilik
4 - çoxişləklilik
5 - dispributivlik
6 - müvafiqlik
7 - sistemlililik və ardıcıllıq
A) 5, 6, 7
B) 1, 4, 6
C) 2, 3, 5
D) 4, 5, 6
E) 1, 2, 3
14. Oxu təliminə aid olanları ardıcıllıqla seçin.
1 - şagirdlərin lüğət ehtiyatı zənginləşir
2 - şagirdlər düzgün metod seçməyi bacarırlar
3 - onlar fikirlərini şifahi və yazılı şəkildə ifadə etməyi bacarırlar
4 - müəllimlər yalnız müqayisə və tutuşdurma priyomlarından istifadə edirlər
5 - şagirdlər düzgün, şüurlu, sürətli, ifadəli oxuma vərdişinə yiyələnirlər
6 - şagirdlər nəzəri materialı praktikaya tətbiq etməyi bacarırlar
A) 3, 4, 6
B) 2, 4, 6
C) 1, 2, 4
D) 4, 5, 6
E) 1, 3, 5
15. Uşağın şifahi nitqinə cavab verən pedaqoji tələbləri seçin.
1 - nitq məntiqi olmalıdır
2 - kalliqrafik qaydalar nitqdə gözlənilməlidir
3 - nitq təmiz olmalıdır
4 - nitq ifadəli olmalıdır
5 - nitqdə orfoqrafik qaydalar gözlənilməlidir
6 - punktuasiya vərdişləri aşılanmalıdır
A) 1, 5, 6
B) 2, 4, 6
C) 3, 5, 6
D) 1, 2, 6
E) 1, 3, 4
16. Oxu dərslərində lüğət üzrə aparılan işlərin ardıcıllığını müəyyənləşdirin.
1 - çətin sözlər üzərində iş
2 - sözün səs-hərf tərkibinin düzgün müəyyənləşdirilməsi üzrə iş
3 - sabit söz birləşmələri üzərində iş
4 - düzgün cümlə qurmaq vərdişləri üzrəində iş
A) 2, 3
B) 1, 2
C) 3, 4
D) 1, 4
E) 1, 3
17. Oxu bacarığının yoxlanması məsələlərinə aid olan fikirləri tapın.
1 - təşkilati
2 - qiymətləndirmə
3 - məzmunluluq
4 - gigiyenik
5 - kalliqrafik
A) 3, 4, 5
B) 4, 2, 3
C) 1, 2, 4, 5
D) 2, 3, 1
E) 1, 2, 3
18. Uyğunluğu müəyyən edin.
I - Oxunun düzgünlüyü
II - Oxunun optimal sürəti
III - Oxunun şüurluluğu
1 - III sinifdə dərs ilinin birinci yarısında dəqiqədə 50-60 söz
2 - Çətinliyi tədricən artan mətnlərin oxunması buna xidmət edir
3 - Bu şagirdləri məzmunu qavramağa hazırlayir
A) I-1; II-3; III-2
B) I-1; II-2; III-3
C) I-3; II-1; III-2
D) I-2; II-3; III-1
E) I-2; II-1; III-3
##num=2// level= 1// sumtest=13 // name= Oxu materiallarının tematikası və xarakteri //
1. Oxu materiallarının tematikasına nələr daxildir?
A) Azərbaycanın tarixi keçmişi, riyazi məsələ və çalışmalar
B) ailə məişət mövzuları, ilin fəsilləri, quşlar, heyvanlar, tarixi materiallar
C) folklor nümunələri, siyasi materiallar
D) məktəblilərin həyatı, düzgün yazı nümunələri
E) anaların bayramı, dini mövzuları, dastanlar
2. «Atalar sözünün hər biri bir dastandır. . . » sözləri kimə məxsusdur?
A) N.Gəncəviyə
B) S.Vurğuna
C) N.Xəzriyə
D) M.Təhmasibə
E) B.Nəbiyevə
3. Şeirlərin oxusunda məqsəd nədir?
A) dərslikdəki janr müxtəlifliyini təmin etmək
B) şagirdlərin hafizəsini möhkəmləndirmək, nitqini inkişaf etdirmək, estetik zövqünü tərbiyə etmək
C) qafiyəli sözlərin ritm yaratmasını şagirdlərə öyrətmək
D) oxunun ifadəliliyini əyani sübut etmək
E) şagirdləri bədii təsvir vasitələri ilə tanış etmək
4. Folklor nümunələrinin tədrisinin məqsədi kimi verilmiş müddəalardan biri səhvdir.
A) az sözlə böyük fikirlər ifadə etməyi öyrətmək
B) şagirdləri oxu dərslərində əyləndirmək, canlı xalq danışıq dilinin gözəllikləri ilə valeh etmək
C) milli adət-ənənələrimizə hörmət hissi tərbiyə etmək
D) vətənə, torpağa, xalqa məhəbbət hissləri aşılamaq
E) şagirdlərin təxəyyülünü, fantaziyasını inkişaf etdirmək
5. Biri elmi-kütləvi mətnin xüsusiyyəti sayıla bilməz.
A) tarix-təbiyət haqqında məlumat verilir
B) elmi-kütləvi mətnlərdə obrazlı sözlərdən istifadə olunur
C) mətnlər elmi üslubda deyil, publistik üslubda yazılır
D) elmi-kütləvi mətnlərin oxusu induktiv yolla getməlidir
E) uşaqlarda vətənə, xalqa məhəbbət hissi tərbiyə olunur
6. Biri elmi-kütləvi mətnin xüsusiyyətidir.
A) elmi-kütləvi mətnlərdə obrazlı sözlərdən istifadə olunur
B) tarix-təbiət haqqında məlumat verilir
C) şifahi xalq ədəbiyyatı nümunələri üstünlük təşkil edir
D) əsasən Azərbaycan dilinə aid elmi terminlər öyrədilir
E) yalniz şeirlər və onların müəlliflərinin yaradıcılığı tədris edilir
7. Oxu materiallarının tematikasına nələr daxildir?
A) müxtəlif formalı şifahi və yazılı inşalar üzrə iş aparılır
B) ailə məişət mövzuları, ilin fəsilləri, quşlar, heyvanlar, tarixi materiallar
C) ikihecalı sözlər bütöv oxudulur
D) kalliqrafiya üzrə iş aparılır
E) Azərbaycanın tarixi keçmişi, riyazi məsələ və çalışmalar
8. Oxunun düzgünlüyü hansı bənddə ardıcıllıqla verilib?
1 - sözləri aydın, səlis tələffüz edərək oxumaq
2 - sözlərdə vurğunu düzgün işlətmək
3 - şagirdləri məzmunu düzgün qavramağa hazırlamaq
4 - mətnin əsas fikrini izah etmək
5 - cümlədə söz buraxmamaq və əlavə etməmək
6 - oxuğu əsasında inşa yazmaq
A) 1, 3, 4
B) 1, 2, 5
C) 2, 3, 5
D) 1, 4, 6
E) 2, 5, 6
9. Elmi idraki ədəbiyyata daxil olan əsərləri göstərin.
1. məişət
2. elmi-kütləvi
3. drammatik
4. bədii-kütləvi
A) 1, 3
B) 2, 4
C) 3, 4
D) 1, 2
E) 2, 3
10. Uşaq elmi-idrakı ədəbiyyatının başlıca məqsədlərini seçin.
1. Oxucularda əqli fəallığı tərbiyə etmək
2. Yoluxucu xəstəliklərə qarşı mübarizə aparmaq
3. Uşaqları böyük elm aləmi ilə ünsiyyətə yönəltmək
4. Bədənin quruluşu və ona qulluq
A) 2, 4
B) 1, 3
C) 1, 4
D) 1, 2
E) 2, 3
11. Vətənpərvərlik tərbiyəsi uşaqlara hansı hissləri aşılayır?
1. Vətənə sevgi
2. Qənaətçilik
3. Məhəbbət və məsuliyyət
4. Oxu vərdişi
5. Vətən müdafiəsinə qalxmağa hər zaman hazır olmaq
A) 2, 4, 5
B) 1, 3, 5
C) 1, 2, 3
D) 3, 4, 5
E) 1, 4, 5
12. Uyğunluğu müəyyən edin.
I - tapmacalar
II - atalar sözü
III - təmsillər
1- şagirdlərin hafizəsini inkişaf etdirir
2- uşaqların estetik zövqünü tərbiyə edir
3 - mətnin məzmun və ideyasının dərk olunmasına kömək edir
4 - xeyirxah işlər görən adamlara məhəbbət, xeyirsiz, acgöz adamlara nifrət hissini gücləndirir
5 - az sözlə dərin fikirlər ifadə olunur
6 - uşaqları düşündürür, axtarışa sövq edir
A) I – 2,4; II - 3,6; III – 2,5
B) I – 1,6; II – 3,5; III – 2,4
C) I – 1,5; II – 4,6; III – 2,3
D) I – 2,3; II – 1,5; III – 4,5
E) I – 3,5; II – 2,6; III – 3,4
13. Uyğunluğu müəyyən edin.
I - Elmi-kütləvi mətnlərin tədrisində əsas məqsəd
II - Bədii mətnlərin tədrisində əsas məqsəd
1 - oxu vərdişıni inkişaf etdirməklə təbiət və cəmiyyət hadisələri haqqında ümumi biliklər vermək
2 - oxu texnikasının inkişafı, şagirdlərin hisslərinə, tərbiyəsinə təsir göstərmək
3 - bədii ifadə vasitələrinə meyl etmək, estetik və mənəvi tərbiyə aşılamaq
4 - faydalı qazıntılar haqqında məlumat vermək
A) I – 2,4; II – 1,3
B) I – 1,4; II – 2,3
C) I – 1,3; II – 2,4
D) I – 2,3; II – 1,4
E) I – 1,2; II – 3,4
##num=3// level= 1// sumtest=28 // name= Oxu vərdişlərinin inkişafı //
1. Aşağıdakılardan biri şüurlu oxu yaratmaq uçün istifadə olunan üsul və vasitələrə aid ola bilməz.
A) mənası çətin söz əşyanın özü va ya şəkli gostərilməklə izah olunmalıdır
B) oxunmuş mətnin mənası həyatla əlaqələndirilməlidir
C) tez-tez ifadəli oxudan istifadə edilməlidir
D) mətn üzrə plan tərtib olunmalıdır
E) mətndəki fakt və hadisələrin konkretləşdirilməsi üçün məqsədyönlü iş apanlmalıdır
2. Oxunun düzgünlüyünü təmin etmək üçün aparılan işlərdən biri səhvdir.
A) oxuyanı dinləmək, səhvin xarakterini müəyyənləşdirmək
B) sözü səs tərkibinə uyğun oxumağı öyrətmək
C) sözü hərftərkibinə uyğun oxumağı öyrətmək
D) səhv oxunan sözü nümunə əsasında yenidən oxutmaq
E) sözün və ya ifadənin mənasını izah etmək
3. Biri düzgün oxuya verilən tələbdir.
A) bədii və elmi-kütləvi mətnləri fərdiləşdirə bilmək
B) mətni hərf tərkibinə uyğun oxumaq
C) ədəbi tələffüz normalarını gözləmək
D) əsərin növ və janr xüsusiyyətlərini izah etmək
E) oxunmuş mətnin hissələrinə plan tutmaq
4. Şüurlu oxu təlimi nəticəsində şagird hansı bacarıqlara yiyələnməlidir?
A) intonasiya ilə oxumalıdır
B) ədəbi tələffüz qaydalarına əməl etməlidir
C) əsərin ideyasını başa düşməlidir
D) diksiya, səs tonu, tembr nəzərə alınmalıdır.
E) kəkələmə və pəltəklik kimi nitq defektlərinə yol verməməlidir
5. Oxunun şüurluluğuna daxil olmayanı tapın.
A) sözün, ifadənin mənasını başa düşmək
B) obrazlara və hadisələrə münasibət bildirmək
C) məzmunu emosional çatdırmaq
D) obrazlı sözlərin mənasını başa düşmək
E) mətn əsasında suallara cavab vermək
6. Biri oxunun düzgünlüyünə səbəb olan nöqsan sayıla bilməz.
A) dialekt və şivə tələffüzünün vaxtında qarşısının alınması
B) savad təlimi dövründə oxunun hərflərlə aparılması
C) savad təlimi dövründə oxunun hecalarla aparılması
D) müəllimin noqsanlı oxusu
E) sözlərin mənasının başa düşülməməsi
7. Şagirdlərdə düzgün oxu vərdişləri formalaşdırmaq üçün istifadə olunan priyomlardan biri səhvdir.
A) səhv oxunan sözün mənası izah olunmalıdır
B) səhv oxunan söz təkrar oxunmalıdır
C) şagirdin səhv oxusu onun diqqətinə çatdırılıb, irad tutulmalıdır
D) tez-tez düzgün oxu nümunəsi verilməlidir
E) şagirdin oxu vərdişinin yaxşı cəhətləri diqqətə çatdırılmalıdır
8. Şagirdin oxu surətinin artırılması üçün istifadə olunan metodik vasitə və yollardan biri səhvdir.
A) bütün şagirdlər növbə ilə oxumalıdır
B) oxunun surəti və rəvanlığı ilə əlaqədar nümunə verilməlidir
C) yalnız yaxşı oxuyan şagirdlər oxumalıdır
D) fərdi oxuya daha çox üstünlük verilməlidir
E) xorla oxudan sui-istifadəyə yol verilməməlidir
9. Oxunun ifadəliliyinə aiddir:
1-tənəffüs
2-sözlərin asanlığı
3-diksiya
4-səs
5-intonasiya
6-vurğu
7-orfoepik tələffüz
8-orfoqrafik tələffüz
A) 3,4,5,6,7,8
B) 1,2,3,4,5,6
C) 1,3,4,5,6,7
D) 2,4,5,6,7,8
E) 1,2,3,4,7,8
10. Oxunun növləri verilən bəndi seçin.
1. ifadəlilik
2. optimal sürətlilik
3. səsli
4. səssiz
5. şüurlu
A) 2, 5
B) 1, 3
C) 3, 4
D) 2, 4
E) 1, 4
11. İfadəli oxu vərdişlərinin yaradılması müəllimdən nələri tələb edir?
1-səbirli olmağı
2-şagirdlərin oxusuna eyni tələbləri verməyi
3-qətiyyətli olmağı
4-uşaqlardan aktyor kimi oxumağı tələb etmək
5-sistemli iş aparmağı
A) 1,3,4
B) 2,4,5
C) 1,3,5
D) 2,3,4
E) 1,4,5
12. İfadəli oxu zamanı normal diksiyanın təşkili üçün nə etmək lazımdır?
1-fonetikanı yaxşı öyrətmək
2-xüsusi mətnləri oxuyarkən nəfəsalmanı yoxlamaq
3-xorla tələffüz etmək
4-səsin qüvvəsi və ucalığını eyniləşdirmək
A) 1,4
B) 2,4
C) 1,3
D) 2,3
E) 1,2
13. İfadəliliyin mühüm keyfiyyətlərindən olan fasilə üç cür olur. Hansılardır?
1-qrammatik
2-fonetik
3-məntiqi
4-sintaktik
5-psixoloji
A) 1,4,5
B) 2,3,4
C) 1,3,5
D) 2,3,5
E) 1,2,4
14. Şifahi nitqin ifadəliliyini təmin edən əlavə vasitələr hansılardır?
1-mimika
2-orfoepik tələffüz
3-jest
4-məntiqi fasilə
A) 1,4
B) 2,4
C) 1,3
D) 2,3
E) 1,2
15. Oxunun düzgünlüyü dedikdə nə başa düşülür?
1.Sözlərin aydın tələffüzü
2.Sözlərin sürətli tələffüzü
3.Sözlərin səlist tələffüzü
4.Sözlərin yavaş tələffüzü
5.Sözlərin axırını “yemədən” oxumaq
A) 2,3,4
B) 1,2,3
C) 1,3,5
D) 3,4,5
E) 1,2,5
16. İfadəli oxu üçün şagirdlərə verilən ilkin tələbləri ardıcıllıqla düzün.
1. Danışdığın kimi oxu
2. Sözü yazıldığı kimi oxu
3. Durğu işarələrinin tələbini gözləmə
4. Sadə və təbii oxu
5. Oxu zamanı nəfəsini idarə etməyi bacar
A) 1,3,5
B) 2,4,5
C) 1,4,5
D) 1,2,3
E) 1,2,5
17. İstər səsli, istərsə də səssiz oxunun cavab verdiyi tələbləri müvafiq ardıcıllıqla düzün.
1. düzgün
2. səlist
3. şüurluluq
4. asta
5. optimal sürətlilik
6. ucadan oxumaq
7. ifadəlilik
A) 1,2,4,6
B) 1,2,3,4
C) 1,3,5,7
D) 2,3,4,5
E) 4,5,6,7
18.Oxu vərdişlərinin inkişafına verilən tələbləri ardıcıllıqla düzün.
1-düzgünlülük
2-xorla oxu
3-ifadəlilik
4-məntiqli
5-səsli və səssiz
6-şüurluluq
7-optimal sürətlilik
A) 1,3,6
B) 2,5,1,2
C) 1,6,7,3
D) 2,5,6,7
E) 3,5,6,7
19. Oxu bacarıqlarının yoxlanmasını əhatə edən üç məsələni izahları verilmiş bəndlərlə uyğunlaşdırın.
I - Məzmunluluq
II - Təşkilati
III - Qiymətləndirmə
1 - yoxlama nə vaxt və necə keçirilir
2 - “oxumaq bacarığı” anlayışına nələr daxildir və nəyi yoxlamaq lazımdır
3 - oxu bacarığı necə qiymətləndirilməlidir
A) I-2, II-3, III-1
B) I-3, II-2, III-1
C) I-2, II-1, III-3
D) I-1, II-2, III-3
E) I-3, II-1, III-2
20. İbtidai siniflərdə fasiləsiz oxu üçün nəzərdə tutulmuş müddəti siniflər üzrə uyğunlaşdırın.
I - I sinif
II - II sinif
III - III sinif
1 - 10-15 dəqiqə
2 - 7- 10 dəqiqə
3 - 15-20 dəqiqə
4 - 20- 25 dəqiqə
5 - 25- 30 dəqiqə
A) I - 4, II - 3, III - 1
B) I - 2, II - 4, III - 3
C) I - 2, II - 1, III – 3
D) I - 5, II - 4, III - 2
E) I - 1, II - 2, III – 4
21. Uyğunluğu seçin.
I - Oxunun düzgünlüyü
II - Oxunun şüurluluğu
III - Oxunun rəvanlığı
IV - Oxunun ifadəliliyi
1 - mətndəki fikri emosional çatdırmaq
2 - cümləyə söz əlavə etməmək
3 - hərfartırma, hərfburaxma
4 - sözün, ifadənin mənasını başa düşmək
5 - mətnə heca, söz artırmamaq
6 - nitqin səlisliyini və mənanı təhrif etməmək
7 - intonasiya ilə oxumaq
8 - oxuduğunun mənasını başa düşmək
9 - tələb olunan surəti gözləmək
A) I – 1,2,8, II – 3,5, III – 4,7, IV – 6,9
B) I – 4,6, II – 1,3,8, III – 2,5, IV – 7,9
C) I – 2,3,5, II – 4,8, III – 9, IV – 1,6,7
D) I – 1,6, II – 3,7,8, III – 2,9, IV – 4,5
E) I – 3,8, II – 2,6,9, III – 1,7, V – 4,5
22. Uyğunluğu müəyyən edin.
I - Düzgün nəfəsalma və havanı bərabər ölçüdə xərcləməkdən ibarətdir
II - Hər bir sözün aydın, dəqiq tələffüz olunmasını tələb edir
III - Üç cür – qrammatik, məntiqi, psixoloji olur
1 - diksiya
2 - fasilə
3 - tənəffüs
A) I-1, II-2, III-3
B) I-3, II-2, III-1
C) I-3, II-1, III-2
D) I-1, II-3, III-2
E) I-2, II-1, III-3
23. İfadəli oxu zamanı nitqdə və cümlələrdə özünü göstərən komponentləri düzgün ardıcıllıqla düzün.
I - vurğuda ifadə olunur və nitqin dinamikasını müəyyən edir
II - nitqin melodikasını müəyyən edir
III - nitqin sürətini və ritmini müəyyən edir
IV - nitqin emosional rəngini müəyyən edir
1 - tembr
2 - qüvvə
3 - istiqamət
4 - sürət
A) I-4; II-1; III-2; IV-3
B) I-1; II-2; III-3; IV-4
C) I-2; II-3; III-4; IV-1
D) I-3; II-4; III-1; IV-2
E) I-2; II-4; III-1; IV-3
24. Oxunun ifadəliliyi üçün əsas olan vurğunun növlərini düzgün müəyyənləşdirin.
I - Oxu zamanı frazadakı sözlərdən birində vurğulu heca qüvvətli səslə tələffüz olunur
II - Cümlədə vurğu nitq situasiyası baxımından daha mühüm sözün üzərinə düşür
III - Sözün emosional cəhətdən gücləndirilməsini yaxud oxuyanın bu və ya digər sözlə əlaqədar affektiv vəziyyətini ifadə edir
Dostları ilə paylaş: |