“Gəmi buxar qazanları, buxar və qaz turbinləri” fənnindən

“Azərbaycan Xəzər Dəniz Gəmiçiliyi” QSC
Azərbaycan Dövlət Dəniz Akademiyası

“Gəmi Energetik Qurğuları” kafedrası

“Gəmi buxar qazanları, buxar və qaz turbinləri” fənnindən

SƏRBƏST İŞ № 1

Mövzu: Baş buxar qazanının iş prinsipi və əsas elementləri
Qrup: 090A2
Tələbə: Mirzəzadə Muxtar
Müəllim: Rzayev Məhəmməd

BAKI-2022

Qazanın əsas iş prinsipi çox sadədir və başa düşmək asandır. Qazan, mahiyyətcə, içərisində suyun saxlanıldığı qapalı bir qabdır. Yanacaq sobada yandırılır və isti qazlar əmələ gəlir. Bu isti qazlar su qabı ilə təmasda olur, burada bu isti qazların istiliyi suya ötürülür və nəticədə qazanda buxar yaranır.
Sonra bu buxar istilik elektrik stansiyasının turbininə verilir . Müxtəlif məqsədlər üçün istifadə olunan bir çox fərqli qazan var , məsələn, istehsal bölməsini idarə etmək, bəzi əraziləri təmizləmək, avadanlıqları sterilizasiya etmək, ətrafı isitmək və s.
Yanacaq tərəfindən verilən ümumi istilikdə çıxış buxarının ixrac etdiyi ümumi istiliyin faizinə buxar qazanının səmərəliliyi deyilir .

Buxar qazanının iş prinsipi

Buxar qazanının əsas iş prinsipi asandır. Bu qazan silindrik formada bir növ qapalı cihazdır. Qazanın buxarının, eləcə də suyun olması üçün gücü kifayətdir.
Ümumiyyətlə, mayelər yanacaqları yandırmaqla və ya gəminin ölçüsünə və spesifikasiyalara əsasən müxtəlif təzyiq şəraitində istilik enerjisi tətbiq etməklə buxar yaratmaq üçün qazanda saxlanılır. 

Buxar qazanının xüsusiyyətləri

Buxar qazanının xüsusiyyətlərinə aşağıdakılar daxildir.

• 
  Buxar qazanı aşağı yanacaq sərfiyyatı ilə ən yüksək miqdarda buxar yaradır.
  
• 
  Daha az çəki olmalıdır və kiçik yerə ehtiyac duyur
  
• 
  Dərhal başlamalıdır.
  
• 
  Bu qazanlar həm ucuz, həm də lazımsız konsentrasiya olmalıdır.
  
• 
  Bu qazanlar hər cür dəyişkən yükü idarə edir
  

Qazanın işçi prosesi – ocaqda, hava-qaz traktında, buxarəmələgətirən qızma səhtlərində, buxarqızışdırıcılarda, ekonomayzerda və havaqızdırıcılarda enerjinin bir növdən digərinə çevrilməsi proseslərinin birliyidir.İşçi prosesin təşkiledicilərinə daxildir:
-ocaqda yanacağın yanması;
-qızma səhtlərində qızdırıcı istilikdaşıyıcıdan qızdırılan istilikdaşıyıcıya istilikötürmə;
-buxarəmələgəlmə, buxarın qızışdırılması, suyun və havanın qızdırılması.
Buxar qazanı əsas hərəkətverici mühərrik kimi baxıldıqda buxar maşınının ayrılmaz hissəsidir. Bununla birlikdə, o, ayrı-ayrılıqda nəzərdən keçirilməlidir, çünki müəyyən dərəcədə müxtəlif növ generatorlar fərqli mühərrik aqreqatlar ilə birləşdirilə bilər. Buxar qazanında yanacaq yandıran və istilik yaradan odluq və ya kürə olur. Yaranan istilik qaynama prosesi zamanı buxar yaratmaq üçün suya ötürülür. Beləcə, qaynar suyun üstündəki təzyiqdən asılı olaraq dəyişən sürətə malik dolğun buxar peydə olur. Qazanın istiliyi nə qədər yüksək olarsa, buxar daha sürətlə çıxar. Bu şəkildə əldə edilmiş dolğun buxar dərhal turbin və dəyişən cərəyan generatoru vasitəsi ilə enerji istehsalı üçün istifadə edilə bilər və ya daha yüksək temperaturadək əlavə olaraq qızdırıla bilər; bu, ölçülmüş su miqdarını əhəmiyyətli dərəcədə azaldır və müəyyən buxar həcmini daha çox iş görməyə məcbur edir və daha böyük istilik qradiyentini yaradır, bu da kondensasiyanın peydə olma ehtimalını azaltmağa kömək edir. Tüstü qazında qalan istənilən istiliyi ya kənara çəkmək olar, yada ekonomayzerdən keçirmək olar