Malların ve hizmetlerin insan ihtiyaçlarını karşılama özelliği…
İnsan ihtiyaçlarını karşılayan bütün mallar faydalıdır….
Faydayı açıklarken…iktisat bilimi la ahlakidir…
Değer (kıymet)
Bir malı elde etmek için karşılığında bedel ödeniyorsa bu mal değerlidir.
Değer=fayda+nedret
İktisada göre değer göreli (izafi-relatif) bir kavramdır…
“güzelliğin on para etmez su bendeki aşk olmasa…” Aşık Veysel
Tercih;
Kaynaklar kıttır, ama kıt kaynakların alternatif kullanım alanları vardır.
İhtiyaçlarda alternatif kaynaklarla karşılanabilir…
Bu nedenle tercih yapılır..
Hangi ihtiyacın karşılanacağına ve hangi kaynağın kullanılacağına karar verilir.
Kıt kaynakların alternatif kullanım alanları arasında bir öncelik sıralaması yapılır.
Bu tercihlerin sonucu iktisadidir ve malların nisbi değerini etkiler.
Alternatif Maliyet,
Alternatifler arasında tercih yapmak, seçilmeyen alternatiflerden mahrum kalmak demektir.
Bir ihtiyacın tatmini diğer alternatiflerin tatmini pahasına gerçekleştirilir.
Kaçırılan fırsatlara alternatif maliyeti adı verilir.
Ekonomik Karar Birimleri
Hane halkı
Firma
Hükümet
İktisat (Ekonomi) Bilimi
İnsan ihtiyaçlarını ve bunların tatminine yönelik çabaları inceler,
Kıt kaynaklarla, sonsuz ihtiyaçlar arasındaki dengesizlikten doğan insan faaliyetlerini inceler,
kıt kaynaklar ve sınırsız ihtiyaçlar dengesizliğinde; ne , nasıl ve kimin için üretilecek sorusunun cevabını arar.
İktisatta üç temel sorun:
Hangi mal ve hizmetler ne miktarda üretilmelidir?
Mal ve hizmetler hangi yöntemlerle üretilmelidir?
Mallar toplum üyeleri arasında nasıl dağıtılmalıdır?
İktisadi Sistemler Arasındaki Fark Nereden Doğar?
Farklılık sorulara cevap verip vermemek veya seçim yapıp yapmamak serbestliğinden kaynaklanmaz.
Soruların cevaplanması veya seçim yapılması her iktisadi sistem için zorunludur.
İktisadi sistemler arasındaki fark soruların nasıl cevaplanmaya çalışıldığı yani çözümüne yönelik yaklaşımdır. Yöntem farklılığı vardır.
İktisat Biliminin Amacı
Bilimin Amacı: Gerçek hayatta gözlemlenen olayları ve davranışları açıklamaktır.
İktisat Biliminin Amacı: İktisadi olaylar arasındaki neden- sonuç ilişkilerini araştırmak ve bu ilişkileri bilimsel kurallara bağlamaya çalışmaktır. İktisadi gerçeği bulmak; iktisadi gerçek olaylar arasındaki değişmez ilişki..
İKTİSAT BİLİMİNİN YÖNTEMİ
Bilimsel Yöntem:
Gerçek hayatta gözlemlenen olayları ve davranışları açıklamak için takip edilecek yol ve uygulanacak kurallardır.
Bilimsel yöntem 3 aşamadan oluşur:
Sorunun Tanımlanması
Model Oluşturulması
Modelin Testi
İKTİSAT BİLİMİ DE BİLİMSEL YÖNTEMİ İZLER.
MODEL VE İKTİSADİ MODEL NEDİR?
Model; Günlük hayatta karşılaştığımız ve yaşadığımız olayların basitleştirilmiş halidir.
İktisadi Model; iktisadi olayları ve davranışları basitleştirmeyi amaçlayan, bir çok basitleştirici varsayımın kullanıldığı ve böylece iktisadi olayların ve davranışların basitleştirildiği bir soyutlamadır.
BİR İKTİSADİ MODEL ÖRNEĞİ
İKTİSADİ MODELİN TEMEL AMAÇLARI
Öngörü (Tahmin): Bir iktisadi modeldeki veri (Bağımsız) değişkenlerdeki değişmenin, modeldeki bağımlı değişken üzerindeki etkisinin saptanması.
Çözümleme (Analiz): Tüketici, üretici veya devlet gibi iktisadi birimlerin davranışlarının çözümlemesi.
TÜMDEN GELİM: Deney ve araştırmaya başvurmadan, akıl yürütme yolu ve insanların rasyonel hareket ettikleri varsayımı ile gerçeklere ulaşıp; yasaları, ilkeleri, kuralları ortaya koymaktır.
TÜME VARIM: Gözlemlenen olaylardan, temel etkenler dikkate alınıp ihmal edilemeyecek bir takım neden-sonuç ilişkileri ortaya koymaktır.
SENTEZCİ YÖNTEM:Tümden gelim ve tüme varım yöntemlerinin her ikisinden birden yararlanılır. Önce olaylar gözlenir, gözlem sonuçlarına genel ilke niteliğindeki varsayımlar eklenir. Sonra da bunlardan mantığa dayalı sonuçlar çıkartılır.
TÜMDEN GELİM YÖNTEMİNDE ÇALIŞMA AŞAMALARI
TÜME VARIM YÖNTEMİNDE ÇALIŞMA AŞAMALARI
SENTEZCİ YÖNTEMDEN YARARLANMAK İÇİN İKTİSADİ MODEL KURULUR
İktisadi Modelde üç unsur yer alır:
Veriler
Varsayımlar
Değişkenler
İKTİSADİ ANALİZDE YARARLANILAN TEKNİKLER
İktisadi varsayımların ve modellerin fonksiyonel ilişki şeklinde ifadesi: Neden-Sonuç ilişkileri fonksiyonel ifade ile açıklanır.