Gülme nedir

Gülme nedir?
" Gülme, gülmece kapsamına giren olguların algılanmasıyla insan­da beliren bir psikoftzyolojik olaydır. Daha geniş olarak söyle diyebi­liriz : İnsanın, kendi toplumsal ortamındaki bir nedenin etkisiyle her­hangi bir haz duyumu alması sonucu, bunun dışavurumu, gülme de­nilen psikofizyolojik bir belirtidir.
Gülme eylemi, insanlara yakın düzeydeki köpek, maymun ve ki­mi ötücü kuşlarda çok silik izlerle görülürse de, bu gülme psikolojik değil, yüz kaslarındaki gerilme ve kıpırdama biçiminde salt fizyolojik belirti olarak kalır; buna gülme denilemez.

Salt insanlara özgü olan gülme, doğuştan sonraki 1-3 ay arasında belirir, gittikçe gelişir.

Psikolojik bakımdan gülme, çok karmaşıksa da, fizyolojki bakımdan çok yalınçtır; beynin denetimi altında ve heyecan fizyolojisinin mekanizmasına bağlı bir belirtidir. Gülen insanın içinde bir boşalım, bir genişleme olur, bunun sonucu yüz kasları büzülür. Gülme daha artınca, karınla göğsü ayıran perdenin (diyafram) kasıl­masıyla bütün göğüs devinir.
Darvvin e göre gülmenin en ilkel biçimi katılırcasına, çılgıncasına gülüşlerdir. Düşmanını yenip ayakları altına alan vahşi böyle güler. Öyleyse gülmenin gelişmesi çılgınca kahkahalardan başlayarak ince gülümsemelere doğru olacaktır. Oysa yine Darvvin'e göre çocuk, in­san türünün bütün evrimlerini yaşamaktadır. Çocukta gülme, kahka­halardan gülümsemelere doğru değil, tersine, gülümsemeden kahka­halara doğru gelişir
Neden Güleriz?
Kierkegaard gibi kimi düşünürlere göre, iki düşünce arasındaki karşıtlık gülmemizin nedenidir. Maymun görünce gülmemiz, bize in­sanı ansıttığı halde insan olmayıp, onun karşıtı olan hayvan olmasın­dandır. Hele o maymunu insan gibi giyinmiş görürsek karşıtlık daha da ortaya çıkacağından gülmemiz anar.
Hobbes'a göre, "Gülme, birden bire duyulmuş bir gururdur." Ör­neğin sağlam bir insanın çolak birini ya da bir kamburu görünce gül­mesi kendi bütünlüğüne karşı birdenbire bir gurur duymasından doğ­maktadır.
Spencer'e göre "Gülmek, sinirsel gücün doğal yatağından birden bire saparak yeni bir yola girmesidir." Bu tanımlamasıyla birlikte kar­şıtlar kuramını da benimseyen Spencer görüşünü şöyle açıklıyor ; Karşıtlık iki türlü olup biri hafif bir bilinçten şiddetli bir bilince doğ­ru yükselir; öbürüyse şiddetli bir bilinçten hafif bir bilince doğru dü­şer."
Bergson, sezgi (intuition) yöntemiyle, daha çok güldürülerdeki (komedilerdeki) ve gülmeceli sahne oyunlarındaki gülme olgularını inceleyerek, bunlardan, gülme nedenleri üzerinde bitakım kuramlar çıkarmıştır. Bergson, gülmeyi anlamak için, gülmenin toplumsal gö­revlerini, işlevlerini arama yolunu seçmiştir. Söyle ki : Bir ulusun gül­düğü şeyler o ulusun sosyopsikolojik bitakım olaylarıdır ki, bunlar bir yaşam gibi doğar ve sezilemeyecek derecelerde değişmelere uğ­rayarak gelişir ve olgunlaşır. Buyüzden hangi alanda olursa olsun, gülme olaylarından hiçbirisine boş verilemez ve hepsi de yaşayan bir canlılık birliği gösterir.


Neye, Kime Güleriz?
Bergson'a göre, insandan başka gülünç hiçbir varlık, hiçbir yara­tık yoktur; doğa güzel ya da çirkin olabilir; ama gülünç olamaz. Bir hayvana gülmemiz, o hayvanda insan durumu, insan davranışı, insa­na benzerlik görmemizdendir. Bu yüzden çocukları sirklerde güldürmek ereğiyle hayvanları gü­lünçleştirmek için insan kılığına sokar, onlara insan giysisi giydirir, in­sanların yaptıkları şeyleri yaptırırlar. Kışın çocukların yaptıkları kar­dan adam, insanın benzeri olduğu için bir güldürü kahramanı olur. Karnaval maskeleri, mağazaların camekânlarında durdukça bize gü­lünç gelmezken, o maskeleri insanlar yüzlerine geçirince gülünç olur­lar.
Demek, gördüğümüz bir ayıya güldüğümüzü sanırken, gerçekte ayıda insanı görüp, onu kendimize benzettiğimizden, kendi kendimi­ze gülmekteyiz.Bir hayvan ayağı kayıp düşse bize gülünç gelmezken, bir insan ayağı kayıp düşünce güleriz.
Sonuç olarak yalnız, insan güler ve insan yalnız, insana güler; in­sandan başka bir şeye gülmüşse, onda insana benzerlik gördüğü için gülmüştür. Gülen de, gülünen de, güldüren de hep insandır.