İnsan ve Bilgisayar Etkileşimi Bilgisayar

İnsan ve Bilgisayar Etkileşimi

• Bilgisayar

Bilgisayar

Geçmişten Günümüze Bilgisayar

Geçmişten Günümüze Bilgisayar

Geçmişten Günümüze Bilgisayar

Geçmişten Günümüze Bilgisayar

Bilgisayarın Gelişimi

• İnsan-bilgisayar etkileşimi konusunda son birkaç yıldır yaşadığımız gelişmeler özellikle yüzey teknolojilerinin gelişimi (örneğin Microsoft Surface) bize bilgisayar ile etkileşimde yeni bir bakış açısı kazandırmıştır.

• Yapının temelinde resim işleme sayesinde çoklu-dokunmatik ekranların farklı bir kullanıcı deneyimi sunması yatıyordu. Dokunmasız etkileşim ise bunu tamamıyla yüzeyi aradan kaldırarak yapıyor, artık bilgisayarınızı havada ellerinizle yönetmeniz gerçekten mümkün.

• İnsanın ve bilgisayarın etkileşimi, ara yüzler aracılığı ile gerçekleşir. Bu ara yüzler, yazılımın bir işlevi olabileceği gibi, çeşitli donanım bileşenleri (çevresel bileşenler) ile de etkileşim sağlanabilir

Metin Giriş Birimleri

• QWERTY Keyboard (Q klavye),

• Daha kullanışlı olmamakla birlikte belli bir alışkanlık olduğu için kullanımı süregelmiştir.

• Chord Keyboard, Dört ya da beş tuşu olan ve bu tuşların aynı anda birlikte kullanımlarına göre harflerin basıldığı klavye türüdür.

Metin Giriş Birimleri

• Speech Recognition,

• İnsanların konuşmaları çeşitlilik gösterdiği için kullanım alanı sınırlıdır.

Metin Giriş Birimleri

• Handwriting Recognition,

• Kullanımları son zamanlarda yaygınlaşmaya başlamıştır.

Metin Giriş Birimleri

• Multiple presses ile numaraların kullanımı,

• 2 – a b c 6 - m n o

• 3 - d e f 7 - p q r s

• 4 - g h i 8 - t u v

• 5 - j k l 9 - w x y z

• selam = 77773355526 dene = 3(bekle)336633

• T9 kullanarak yazım,

• Selam = 73526 *T9 klavyede tanımlı kelimeler alfabetik sıra ile birbirini izler ve atanan fonksiyon tuşu bunu seçmenizi sağlar.

• Kale= 5253 Jale=5253 *

Konumlama, Çizim ve Resim

• Mouse

• Touchpad

• Trackball and thumbwheel

• Joystick and keyboard nipple

• Touch-sensitive screens

• Stylus and light pen

• Digitizing tablet

• Eyegaze

• Cursor keys and dşscrete positioning

Mouse

• Mekanik Fareler:

• Altında bulunan top yardımı ile ekranda bulunan fare işaretçisini (mouse pointer) hareket ettiren klasik farelerdir.

• Kızılötesi fareler: Bu fareler, bilgisayar ile iletişiminde bir kızılötesi sistem kullanır. Eğer fare ile sistem arasıne bir cisim girerse, fare hareketleri hissedilmeyecektir. Bu tür farelerden günümüzde satılmamaktadır.

• Radyo dalgalı fareler: kızılötesi farelerden farklı olarak bu fareler iletişim için kızılötesi ışın yerine radyo sinyalleri kullanırlar. Kapsama alanları genelde onlarca metre civarındadır. 2 adet pil takılır.

• Bluetooth fareler: Bu fareler, kimi bilgisayarlar ile entegre gelen Bluetooth kablosuz teknolojisini kullanarak iletişim kurarlar. İlk iki türe göre büyük bir avantajları vardır: standart bir protokol kullandığı için her cihazla kullanılabilir

Touchpad, Trackball, Thumbwheel Joystick ve Keyboard Nipple

• Bilgisayar oyunlarında kullanılır, oyunla kullanıcı arasında sanal bir etkileşim sağlar

• Klavyeye monte edilmiş minyatür bir joysticktir.

Touch-sensitive Ekranlar, Stylus ve Light Pen Eyegaze

• Günümüz iletişim teknolojilerinin erişilebilirlik hızını arttırmak için dokunmatik ekranların kullanımı artmıştır.

Eyegaze

• Gözün nereye baktığı ve baktığı yöndeki nesneleri algılamak (görmek) için nasıl hareketler yaptığını inceler.

• Göz hareketlerinin takip edilmesi, insan-bilgisayar etkileşimi konusunda da önemli gelişmelere yol açmıştır. Gözün takibi ile insandan bilgisayara doğru olan veri akışının kapasitesi artırılmış ve potansiyel bir hız kazancı sağlanmış olur.

Cursor keys and discrete positioning

Display?

• 1 metre = 2830 pixel = 39.37 inç

• DPI= dot per inc (inç başına düşen nokta)

• Standart: 1024 x 768 – (72~96 DPI)

• 4:3(standart) ve 16:9(widescreen)

• Bir pikselde kaç farklı renk olabilir?

• Siyah/Beyaz , 256 Renk , 8 bit kırmızı-yeşil-mavi…

• Katot ışın tüpü

• Likit kristal ekran

• Işık yayan diyot;

• 16 bit işlemci,

• 280 trilyon renk…

İşlemci,Ram,Ağ,Yazıcı,Tarayıcı

• İşlemci?

• Ram?

• Yazıcı: (All in One?)

• Nokta vuruşlu
• Püskürtmeli
• Lazer

• Tarayıcı

• Ağ:

• Bilgisayarlar arası iletişim
• Wireless?

3D Etkileşimli Cihazlar

• 3D mouse; Ürünün üzerinde 6 adet buton, bileğin rahat etmesi için yumuşak yüzey ve 6 derecelik işaretçi sensör bulunuyor. Ürünün üst kısmında yer alan LCD ekrandan kullanıcılar maillerine bakabiliyor. Ekstra olarak var olan 10 tuşu dilediğiniz gibi programlayabilir kısa yollar oluşturabilirsiniz.

3D Etkileşimli Cihazlar

• Data Glove (Veri Eldiveni)

• Sanal Gerçeklik Kaskları;

• Bu sanal gerçeklik kaskı

• görsel,işitsel, koku, nem ve

• dokunmak gibi duyulara hitap

• ediyor.

• Ortam ses düzeyi istenildiği gibi

• ayarlanılabilen kask aynı

• zamanda burun altına yerleştirilen

• tüplerle ortama uygun kokuları da

• kimyasal karışımlarla verebiliyor.

• 5 yıl içerisinde kablosuz olarak

• kullanıma sunulacak.

3D Etkileşimli Cihazlar

• Tam Vücut İzleme

• Stereoskopik Vizyon (3d fotograf)

• Simulatorler

3D Etkileşimli Cihazlar

• Sanal Gerçeklik Mağaraları;

• Land Rover ve Jaguar’ın 2008’de

• faaliyete geçirdikleri yeni sanal

• gerçeklik mağarası.

• Tasarımcı ve mühendislerin araçları

• ve aksamları, gerçek ve 3 boyutlu

• olarak görmeleri için geliştirilmiştir.

• 8 Adet yüksek çözünürlüklü

• projektörle oluşturulmuş ve gerçeğe

• çok yakın ölçüler yakalanmış.

Fiziksel Kontroller,Sensörler ve Farklı Araçlar

• Bir çıkış birimi olarak ses

• bilgisayar – insan etkileşiminin günlük hayatta da bir parçasıdır. Özellikle görme engelliler için geliştirilen yazılımlar bu etkileşimi hem giriş hem de çıkış birimi olarak kullanma imkanı sağlamıştır.

• Kulaklık - Hoparlör: Bilgisayar tarafından üretilen veya kaydedilmiş sesleri duymak için kullanılır.

• Mikrofon: Mikrofon, sesi elektrik akımına çeviren aygıttır. Sesin elektriğe çevrilmesi ile oluşan sinyaller ses kartı aracılığı ile bilgisayara kodlanarak aktarılır.

Fiziksel Kontroller,Sensörler ve Farklı Araçlar

• Algılayıcılar:

• Bilgisayarlarda etkileşimin en önemli kısmı algılamadır. Sensörler de bu amaçla kullanılan algılama araçlarıdır. Bilgisayar sistemleri etkileşim için çevresindeki bazı değişkenleri algılamak , yorumlamak ve ona göre karar döngülerini yürütmek zorundadır. Algılanması gereken farklı değişkenler farklı sensör tipleri gerektirir. Bunlar;

• Mekanik : Uzunluk, alan, miktar, kütlesel akış, kuvvet, tork (moment), basınç, hız, ivme, pozisyon, ses dalgaboyu ve yoğunluğu
• Termal : Sıcaklık, ısı akışı
• Elektriksel : Voltaj, akım, direnç, endüktans, kapasitans, dielektrik katsayısı, polarizasyon, elektrik alanı ve frekans
• Manyetik : Alan yoğunluğu, akı yoğunlugu, manyetik moment, geçirgenlik
• Işıma : Yoğunluk, dalgaboyu, polarizasyon, faz, yansıtma, gönderme
• Kimyasal : Yoğunlaşma, içerik, oksidasyon/redaksiyon, reaksiyon hızı, pH miktarı

Fiziksel Kontroller,Sensörler ve Farklı Araçlar

Farklı Fiziksel Kontrollere Olanak Veren Araçlar

• Bu araçlara örnek olarak;

• Beyaz eşyalar
• Küçük ev aletleri
• Oyun konsolları
• Portatif müzik çalarlar

Farklı Görsel Çıkış Birimleri

• Bu birimlere Örnek;

• Trafik Lambaları
• Skorboardlar
• Meydanlardaki Dev Ekranlar
• Işık Sistemleri

Farklı Görsel Çıkış Birimleri

Kaynakça

• http://iats09.karabuk.edu.tr/press/bildiriler_pdf/IATS09_08-99_1353.pdf

• http://www.robotiksistem.com/sensor_nedir_sensor_cesitleri.html

• Bilim Teknik Temmuz 2008 - Tübitak

• Temel Bilgi Teknolojileri – Anadolu Üniversitesi

• http://mshowto.org/haberler/673?task=view

.

• TEŞEKKÜRLER...