İŞletme imal veya iNŞa edilen amortismana tabi İKTİsadi kiymetlerin kdv karşisindaki durumu ve muhasebesi
Yüklə 23,23 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- III. MUHASEBE UYGULAMASI
- V. YARARLANILAN KAYNAKLAR
|
İŞLETME İMAL VEYA İNŞA EDİLEN AMORTİSMANA TABİ İKTİSADİ KIYMETLERİN KDV KARŞISINDAKİ DURUMU VE MUHASEBESİ Hüseyin MERTSMMM1 .GİRİŞ Bir malın alınıp veya işletmede imal edilerek satılması durumunda yüklenilen KDV’ nin nasıl indirim konusu yapılacağı, hesaplanan KDV’ nin nasıl belirleneceği yani sistemin işleyişi, kanuni düzenlemelerde açıklık kazandırılmış bir konudur. Bu makalede KDV Kanuni yönünden özellik arz eden konulardan biri olan işletmede imal veya inşa edilen Amortismana Tabi İktisadi Kıymetler’ in incelenmesi amaçlanmıştır.
KDV Kanununun 3/d hükmü gereği, Amortismana Tabi İktisadi Kıymetlerin işletmede kullanılmak üzere imal veya inşa edilmesi halinde, V.U.K hükümlerine göre bu kıymetlerin aktife alınması veya başlanması vergiyi doğuran olay olarak kabul edilmiştir. İlgili İktisadi kıymetin aktife alındığı veya kullanılmaya başlandığı tarih, KDV Kanununun /f hükmü gereği vergiyi doğuran olayın gerçekleştiği tarihtir. Bu hükümlerden de anlaşılacağı üzere, iktisadi kıymetin aktife alınması veya kullanılmaya başlanması halinde iktisadi kıymetin değeri üzerinden KDV hesaplanacak ve ilgili dönem beyanıyla beyan edilecektir. B. AMORTİSMANA TABİ İKTİSADİ KIYMETİN İMAL VEYA İNŞSI AŞAMASINDA YÜKLENİLEN KDV’ NİN İNDİRİM KONUSU YAPILMASI 1. Seri nolu KDV Genel Tebliğinin VIII/C-1 bölümünde, İşletmede kullanılmak üzere imal veya inşa edilen amortismana tabi iktisadi kıymetlerin imal ve inşası aşamasında yüklenilen KDV’ nin ilgili dönemlerde indirim konusu yapılmayıp, ilgili amortismana tabi iktisadi kıymetin imal ve inşasının tamamlanıp kullanılmaya başlandığı veya aktife alındığı vergilendirme döneminde indirim konusu yapılabileceği açıklanmıştır. Ancak 15 seri nolu tebliğ gereği; işletmede kullanılmak üzere imal veya inşa edilen amortismana tabi iktisadi kıymetin imal veya inşası aşamasında yapılan mal veya hizmet alışları nedeniyle yüklenilen KDV ait oldukları vergilendirme dönemlerinde indirim konusu yapılacaktır.
İşletmede kullanılmak amacıyla imal veya inşa edilen amortismana tabi iktisadi kıymetler için işletmenin kendisine fatura kesip, kesmeyeceği konusunda farklı görüşler mevcuttur. Birinci görüş : faturanın düzenlenmesi gerekir şeklindedir. Bu görüşün gerekçesi; KDV Kanunu gereği yüklenilen KDV’ nin konusu yapılabilmesi için fatura ve benzeri vesikalarda gösterilmesi zorunluluğu vardır. İkinci görüş : faturanın düzenlenmesine gerek yoktur şeklindedir. Bu görüşün gerekçesi ise; V.U.K.’ nun fatura ile ilgili hükümleri incelendiğinde fatura müşteriye dönük yapılan satışın belgelendirilmesi için kullanılır. Benim görüşüm; fatura düzenlenmesi gerekir. Çünkü; işletmede kullanılmak üzere işletme tarafından imal veya inşa edilen sabit kıymet yönünden işletme hem satıcı hem de alıcı konumundadır. Aynı zaman da KDV yönünden konu 3/d md. Hükmünde teslim sayılan hal olarak kabul edilmiştir. Bu nedenle işletmenin aktife alınma veya kullanılmaya başlama ile birlikte kendisine fatura kesmesi, fatura bedeli üzerinden KDV’ni hesaplaması gerekmektedir. KDV Kanununu 20/3 md. Hükmü gereği ; işletmede kullanılmak üzere imal veya inşa edilen Amortismana Tabi İktisadi Kıymetler için matrah, bunların Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre tespit edilen değeridir. (V.U.K. Md269,271,273,275)
Amortismana tabi iktisadi kıymetlerin aktife girdiği veya kullanılmaya başlandığı vergilendirme döneminden başlamak üzere hesaplanan KDV Kanunun 31/1 md. Hükmü gereği üç yıl içersinde ve üç eşit taksitte indirim konusu yapılır. Yatırım teşvik belgeli olması durumunda hesaplanan Katma Değer Vergisi KDV Kanunu’nun 31/2 md. Hükmü ve BKK (84/8897 sayılı karar) gereği bir yıl içerisinde indirim konusu yapılabilecektir.
191 İNDİRİLECEK KDV 33.000.000.- 100 KASA 253.000.000.- Makine imalatında kullanılacak malzeme alış kaydı  /
 ../1.1997
258YAPILMAKTA OLAN YATIRMLAR 220.000.000.- 150 İLK MADDE VE 220.000.000.- Malzemenin ilgili yatırım hesabına devri /
Ocak ayı içersinde makine imalatında kullanılan malzeme alışları için ödenen KDV Ocak Ocak 97 vergilendirme döneminde indirim konusu yapılacaktır.
150 İLK MADDE VE MALZEME 40.000.000.- 191 İNDİRİLECEK KDV 6.000.000.- 100 KASA 46.000.000 Makine imalatında kullanılacak malzeme alışının kaydı
258 YAPILMAKTA OLAN YATIRIMLAR 40.000.000.- 150 İLK MADDE VE MALZEME 40.000.000
258 YAPILMAKTA OLAN YATIRIMLAR 28.000.000.-
Makine imalinde kullanılan işçilik maliyetinin kaydı  /
Şubat ayı içersinde makine imalinde kullanılmak üzere alınan malzeme nedeniyle Yüklenilen KDV Şubat ayı indirilen KDV’ si içersinde indirim konusu yapılacaktır. Makinenin aktife alınması ile yapılacak kayıt aşağıdaki gibi olacaktır.  28/2/1997
253 TESİS MAKİNE VE CİHAZLAR 288.000.000.- 291 GELECEK YILLARDA İND.KDV 43.200.000.- 258 YAPILMAKTA OLAN YATIRIMLAR 288.000.000.- İmali tamamlanmış makinenin aktife alınma kaydı
191 İNDİRİLECEK KDV 14.400.000.- 291 GELECEK YILLARDA İND. KDV. 14.400.000.- ATİK KDV’ nin 1/3 nün indirim kaydı /
Makinenin aktife alınmasıyla birlikte maliyet bedeli üzerinden hesaplanan 43.200.000.- TL’ lik hesaplanan KDV’si dönem beyanına hesaplanan KDV olarak yüklenen KDV’nin 1/3’ü olan 14.400.000.- TL ise indirilecek KDV olarak ilave edilecek. Şubat sonu itibariyle işletme makinenin aktife alınma işlemini kendisine fatura keserek belgelendirilmiş olacaktır. IV. SONUÇ Yukarıda yapılan açıklamalardan da anlaşılacağı üzere işletmede kullanılmak üzere imal veya inşa edilen Amortismana Tabi İktisadi Kıymetlerin imal ve inşası aşamasında yüklenilen KDV’ lebi ait oldukları vergilendirme döneminde indirim konusu yapılmaktadır. Amortismana Tabi İktisadi Kıymetin kullanılmaya başlanması veya aktife alınması halinde kesilen faturada V.U.K hükümlerine göre belirlenen maliyet bedeli üzerinden KDV hesaplanmakta ve ait olduğu dönem beyanına hesaplanan KDV olarak ilave edilmektedir. Bu KDV aynı zamanda KDV Kanununun ATİK KDV’ nin indirimi ile ilgili hükümleri çerçevesinde indirim konusu yapılmaktadır. Teşviki yatırımla tamamı bir defada, teşviksiz olması halinde üç yılda üç eşit taksitte indirim konusu yapılmaktadır. V. YARARLANILAN KAYNAKLAR
(1,2,3,4,5,6,7 Seri Nolu Tebliğler) Yüklə 23,23 Kb. Dostları ilə paylaş:
|
../2/1997
/