Issiqlik texnikasi o’lchov va nazorat asoslari

Issiqlik texnikasi o’lchov va nazorat asoslari
29.06.2022 yil
YaN -2
Variyant-2

1. 
   Gidrostatik satx o‘lchagichlar
   
2. 
   Absorbsion-optik gaz analizatorlari
   
3. 
   Qalqovichli zichlik o‘lchash asboblari
   

1. 
   Gidrostatik satx o‘lchagichlar ѐrdamida satxni o‘lchash uchun suyuqlik ustuni hosil qilaѐtgan bosimni o‘lchab satx o‘lchanadi, ya’ni
   

P=ρ gH; (ρ =const bo‘lganda)
Pezometrik va difmanometrik . gidrostatik satx o‘lchash usullari mavjud. Pezometrik satx o‘lchagichlar (rasm 1) agressiv va o‘ta agressiv muxitlarning
satxini o‘lchashda qo‘llaniladi. .

Rasm 1.
Ushbu satx o‘lchagich o‘lchash komplektiga quyidagilar kiradi: 1 – rostlanuvchi drossel;

2 – rotametr;
3 – pezometrik trubka;
4 – manometr (ikkilamchi asbob)
Xavo berilishi bilan tizimdagi bosim suyuqlik ustuni (N) bosimiga tenglashguncha ortib boradi, ya’ni, ρgH. Bosim tenglashishi bilan p’ezometrik trubkadan (3) xavo chiqishga boshlaydi. Bu xavo sarfi minutiga 60-100 pufakcha qilib rostlovchi drossel (1) va stakancha ѐrdamida sozlanadi. Shunday qilib, p’ezometrik trubkadagi bosimni o‘lchaydigan o‘lchov asbobi (4) shkalasi, o‘lchanaѐtgan satx birligida graduirovkalanishi mumkin.
Gidrostatik satx o‘lchagichlarning (rasm 2) ikkinchi turi difmanometrik satx o‘lchagichlardir.

Rasm 2.
Tenglashtiruvchi idish tirsagidagi suyuqlik ustuni balandligi o‘zgarmas, difmanometrning boshqa tirsagidagi bosim esa, rezervuardagi suyuqlik satxi o‘zgarishi bilan o‘zgaradi, ya’ni, satxning xar bir qiymatiga ma’lum bir bosimlar farqi to‘g‘ri keladi. Birinchi xolatda, apparatdagi bosim atmosfera bosimiga mos bo‘lsa, unda , tenglashtiruvchi idish apparat tubiga moslab o‘rnatiladi va unda o‘lchanaѐtgan bosimlar farqi quyidagicha bo‘ladi:

а а
ΔPρg(H -H₁)P_tm P_tm ρgH ρgH
Agar apparatdagi bosim atmosfera bosimidan katta bo‘lsa, unda,
P _zb ρgh [P _zb ρg(H H₁)]ΔP

2.