Kadizadeliler
Yüklə 1,38 Mb.
|
| KADI ABDÜLCEBBAR 4 Eserleri. 4 Bibliyografya ; 7 Kelâm. 7
Bibliyografya : 12 Fıkıh. 12 Bibliyografya : 15 Diğer Dinler. 15 Bibliyografya : 17 KADI ABDÜLVEHHÂB 17 Eserleri. 18 Bibliyografya : 19 KÂDÎ BEYZÂVÎ 20 KADİ el-CURCANİ 20 KADİ el-FAZIL 20 Bibliyografya : 21 KÂDÎ İYÂS 22 KÂDÎ İYÂZ 22 Eserleri. 22 Bibliyografya : 24 KADÎ MİR MEYBÜDİ 25 Eserleri. 26 Bibliyografya : 27 KÂDÎ SAFED 27 KÂDÎ SÂİD 27 KÂDÎ ŞÜREYH 27 Bibliyografya : 29 KÂDÎ et-TENÛHÎ 30 KÂDIHAN 30 Eserleri. 30 Bibliyografya : 32 KADÎLEŞKER 32 KADÎM 32 KADİR 32
Bibliyografya : 33 KADİR GECESİ 33 Bibliyografya : 34 Edebiyat ve Sosyal Hayat. 34 Bibliyografya : 36 KÂDİR-BİLLAH 37 Bibliyografya : 38 KADİRİ, ABDÜSSELÂM B. TAYYİB 38 Eserleri. 39 Bibliyografya : 39 KÂDİRÎ, MUHAMMED B. TAYYÎB 39 Eserleri. 39 Bibliyografya : 40 KADİRİ ÇELEBİ 40 KADİRİ TACI 40 KÂDİBÎHÂNE TEKKESİ 40 Bibliyografya : 42 KADİRİYYE 42 Bibliyografya: 47 KÂDİSİYE SAVAŞI 48 Bibliyografya ; 49 KÂDİYANILİK 49 Bibliyografya : 52 KADR SURESİ 52 Bibliyografya ; 53 KADRİ EFENDİ 53 Bibliyografya : 54 KADRİ PAŞA, MUHAMMED 54 KADRO 54 Bibliyografya : 55 KÂF 55 Bibliyografya : 55 KAF 56 Bibliyografya : 56 KAF HA YA AYN SAD 57 KAF U NUN 57 KÂF SÛRESİ 57 Bibliyografya : 58 KAFDAĞI 58 Bibliyografya : 59 KAFESOĞLU, HALİL İBRAHİM 59 Bibliyografya : 61 KAFFÂL, ABDULLAH B. AHMED 61 Eserleri. 61 Bibliyografya : 61 KAPFÂL, MUHAMMED B. ALİ 61 Eserleri. 62 Bibliyografya : 63 KAFİ 63 el-KAFÎ 63 el-KAFÎ 63 Bibliyografya : 64 KÂFİLE-İ ŞUARA 64 KAFİR 64
KAFİRÛN SURESİ 64 Bibliyografya : 65 KAFİYE 65 Bibliyografya : 69 el-KAFİYE 70 Bibliyografya : 71 KAFİYECİ 71 Eserleri. 71 Bibliyografya : 72 KAFİZ 73
Bibliyografya : 75 KAFKASYA 76 1. Fizikî Ve Beşerî Coğrafya 76 Bibliyografya : 77 II. Tarih 77 Bibliyografya : 79 III. Mimarı 79 Bibliyografya : 81 KAFZADE FAİZİ 81 Eserleri 82 Bibliyografya : 82 KAĞAN 83
KÂĞIT 83 Bibliyografya : 86 KAĞIT OYMA 87 KÂĞITHANE 87 Bibliyografya : 89 KAHHAR 89 Bibliyografya : 90 KAHİN 90
Bibliyografya : 92 Kelâm. 92 Bibliyografya : 93 KAHİR -BİLLAH 94 Bibliyografya : 95 KAHİRE 95 I. Kuruluşu Ve Osmanlı Öncesi 95 Bibliyografya : 97 II. Osmanlı Dönemi 98 Bibliyografya : 102 III. Son Dönem 102 Bibliyografya : 104 IV. Mimari 105 Kahire'deki Mimarî Eserler. 106 A) Erken 106 B) Tolunoğullan Devri. 106 C) Fatımî Devri. 107 D) Eyyûbî Devri. 107 E) Memlükler Devri. 108 F) Osmanlı Devri. 111 Bibliyografya : 113 KAHLE, PAUL ERNST 114 KAHİRE MEVLEVÎHÂNESİ 114 Bibliyografya : 115 KAHRAMANLIK 115 KAHRAMANMARAŞ 115 Bibliyografya : 119 Bugünkü Kahramanmaraş. 120 Bibliyografya : 121 Mimari. 121 Bibliyografya : 124
KADI ABDÜLCEBBAREbü'l-Hasen Kâdı'l-kudât Abdülcebbâr b. Ahmed b. Abdilcebbâr el-Hemedânî (ö. 415/1025) Basra Mu'tezilesİ'nİn ünlü kelâmcısı ve Şafiî fakihi. Batı İran'daki Hemedan bölgesinin Ese-dâbâd mevkiinde dünyaya geldi. Bazı kaynaklarda doğum yerinin Esterâbâd (Gürgân) olarak gösterilmesi doğru değildir.1 415'te (1025) doksan yaşını aşmış olarak öldüğü göz önünde bulundurularak 320-325 (932-937) yıllan arasında dünyaya geldiğini söylemek mümkündür.2 Bu sebeple onun doğum tarihini 359 (970) olarak veren kaynakların 3 isabet etmediği anlaşılmaktadır. Kâdî Abdülcebbâr ilk öğrenimini bölgesinde bulunan hadis âlimlerinden ders alarak tamamladı. Bu dönemde itikadda Eş'ariyye'yi, fıkıhta Şafiî mezhebini benimsemişti. 346'da (957) Basra'ya giderek burada Mu'tezile ekolünün âlimlerinden Ebû Hâşim el-Cübbâî'nin talebesi Ebû İshak İbrahim b. Ayyâş'ın derslerine katıldı ve ondan etkilenerek Mu'tezile mezhebine geçti. Bir süre Ebû Ahmed b. Seleme'den ders aldı. Ardından dönemin Mu'tezile âlimi ve Hanefî hukukçusu Ebû Abdullah el-Basrî'den ilim öğrenmek üzere Bağdat'a geçti, ancak Ebû Abdullah ona Şafiî mezhebinde kalmasını tavsiye ederek kendi ders halkasına almadı. Bununla birlikte Kâdî Abdülcebbâr'm telif ve tedris faaliyetine bu fakihin yanında başladığı, bazı eserlerini onun gözetimi altında kaleme aldığı kaydedilmektedir. Onun ilmî faaliyetlerde bulunmak üzere gittiği diğer ilim merkezleri arasında As-kerimükrem ve Râmhürmüz gibi şehirleri de saymak mümkündür. Dönemin Büveyhî hükümdarı Müeyye-düddevle'nin danışmanı olan ve Mu'tezile âlimlerini himaye etmekle tanınan Sâ-hib b. Abbâd'ın daveti üzerine İsfahan'a giden Kâdî Abdülcebbâr burada onun himayesinde düzenlenen ilim ve sohbet meclislerine katıldı, bazı Ehl-i sünnet âlimleriyle ilmî tartışmalarda bulundu. Sâhib b. Abbâd vezir olunca Abdülceb-bâr'ı Rey şehrine davet ederek kadılku-dâtlık makamına tayinini sağladı. Kâdî Abdülcebbâr'm görev alanı önceleri Kazvin, Zencan, Kum ve Demâvend bölgelerini kapsarken daha sonra bunlara Cürcân ve Taberistan da eklendi. Devrin yöneticilerinin mülhidlere reddiyeler yazmakla görevlendirdiği, onları takip ve yargılama konusunda kendilerine yetki verdiği kelâmcılar arasında Kâdî Abdülcebbâr da bulunmaktaydı.4 Müeyyedüddevle'nin ölümünden sonra hükümdar olan Fahrüddevle döneminde de bir süre vezirlik görevini sürdüren Sâhib b. Abbâd'ın Abdülcebbâr'a olan teveccühü devam etti. Ancak onun ölümü üzerine (385/995) Kâdî Abdülcebbâr, Fan-rüddevle'nin emriyle mallan müsadere edilerek kâdılkudâtlık görevinden azledildi. Abdülcebbâr'ın hayatının geri kalan kısmını Rey'de telif ve tedris faaliyetinde bulunarak geçirdiği bilinmektedir. Kaynaklar onun 389 (999) yılında hacca gittiğini, dönüşte kısa bir süre Bağdat'ta kaldığını, hayatının sonlarına doğru bir yıl kadar Kazvin'de yaşadığını kaydetmektedir. Kâdî Abdülcebbâr 415yılının Zilkade ayında (Ocak 1025) Rey şehrinde vefat etti ve burada defnedildi. KâdîAbdülcebbâr'ın nadiren adlarını belirttiği kelâm alanındaki hocaları arasında Ebû İshak İbrahim b. Ayyaş ile Ebû Abdullah el-Basrî gibi Mu'tezile âlimleri yer almaktadır. Her ikisinin de İbn Hallâd el-Basrî kanalıyla Ebû Hâşim el-Cübbâî'nin öğrencisi olması Abdülcebbâr"ın düşünce yapısının oluşmasında Ebû Ali el-Cübbâî ile oğlu Ebû Hâşim'in etkili olduğunu göstermektedir. Kendilerine sık sık atıfların yer aldığı Kâdî Abdülcebbâr'a ait kitaplar, eserleri günümüze ulaşmayan bu iki Mu'tezile âliminin kelâm görüşleri hakkında bilgi edinme imkânı sağlamaktadır. Abdülcebbâr'ın ders halkasından istifade ederek yetişen pek çok âlim vardır. İbnü'l-Murtazâ ve Hâkim el-Cüşemî, Mu'tezile ekolünün on ikinci tabakasının tamamına yakın kısmının onun arkadaşları ve öğrencilerinden oluştuğunu belirtirler.5 Bunlar arasında Basra ekolünün son temsilcilerinden Ebû Reşîd en-Nîsâbûrî, fıkıh usulü alanında el-Muc-temed adlı eseriyle tanınan Ebü'l-Hüse-yin el-Basrî, hocasının eserini el-Mecmûc fi'î-Muhît bi't-tekîîf adıyla şerheden İbn Metteveyh, hocasının imamet konusundaki görüşlerine reddiye yazan Şerif el-Murtazâ, adı, daha çok KâdîAbdülceb-bâr'a nisbet edilen Şerhıı'I-Uşûli'l-ham-se isimli eser dolayısıyla bilinen Kıvâmüd-din Mankdîm ve Ebû Yûsuf el-Kazvînî gibi şahsiyetleri saymak mümkündür. Yüklə 1,38 Mb. Dostları ilə paylaş:
|