"Bir işletmede üretilen mal ve hizmet birimlerinin elde edilmesi ve bunların alıcılara ulaştırılıp paraya çevrilmesi için, işletmenin yaptığı fedakarlığın parasal ölçüsünü gösteren maliyetlerin, hangi giderlerden oluştuğunu belirleyen, söz konusu giderleri; türleri,fonksiyonları ve gider yerleri bakımından hesap planındaki sınıflandırma doğrultusunda kaydedip izleyen, bu bilgilerin inceleme ve yorumunun yapılmasına imkan verecek raporların hazırlanmasını ve maliyetlerin kontrolünü amaçlayan işlemler bütünüdür."
GİDER, HARCAMA, MALİYET VE ZARAR KAVRAMLARI
Gider:Bilanço yaklaşımında “gider, bir işletmenin belirli bir dönemdeki mal teslimi veya üretim, hizmet kullanımı veya sürekli ana iş konusuyla ilgili diğer işlemleri sonucunda işletmenin varlıklarında meydana gelen azalışlar veya yükümlülüklerinde meydana gelen artışlardır.”
Giderden söz edebilmek için aşağıdaki koşulların varlığı gerekir:
1- Gerek varlıklardaki azalış veya yüküm- lülüklerdeki artış gerek yararı tükenen maliyetler, işletmenin faaliyetinin sürdürülmesi ile ilgili olmalıdır.
2- Varlık maliyetine ait yararların ölçülebilir biçimde kesin olarak o dönemde tükenmiş olması gerekir.
Zarardan söz edebilmek için, aşağıdaki koşulların varlığı aranır.
Dönem hasılatının elde edilmesiyle ilgili bulunmadığı halde, varlıkların yarar sağlama potansiyelinin ölçülebilir bir biçimde, kesin olarak tükenmiş olması gerekir.
ii. Varlık maliyetlerine ait yararların ölçülebilir biçimde kesin olarak o dönemde tükenmiş olması gerekir.
iii. Varlıklardaki azalış, diğer bir deyişle maliyet yararının tükenmesi, işletmenin yan faaliyetlerinden veya arızi iş ve olaylardan kaynaklanmış olması gerekir.
Tanım: Belirli bir mal veya hizmetin üretim maliyetine doğrudan doğruya yüklenemeyip, bir takım dağıtım ölçüleri yardımı ile yüklenebilen giderlerdir. Endirekt giderlerin bir bölümü; oluştukları gider yeri açısından endirekt olarak kabul edilmekte, bir bölümü ise nitelik ve hesaplamalarındaki güçlükler nedeni ile endirekt sayılmaktadır.
GİDERLERİN FAALİYET HACMİYLE OLAN İLİŞKİSİNE GÖRE SINIFLANDIRILMASI
Giderler, faaliyet hacmiyle ilişkileri açısından temelde, sabit giderler, değişken giderler ve yarı sabit ve yarı değişken gider olmak üzere üç grupta toplanır. Giderlerin bu açıdan gruplandırılması, maliyet hacim kar analizlerinde,esnek bütçelerin hazırlanmasında ve giderlerin kontrolünde büyük önem taşır.
Sabit Giderler
Tanım:Belirli bir zaman dilimi ve faaliyet hacmi içinde, faaliyet hacmindeki artış ve eksilişlerden etkilenmeyerek aynı kalan giderlerdir. Diğer bir ifade ile, sabit giderler belli bir faaliyet hacminde ve belirli bir dönemde toplam olarak sabit olan ancak birim başına değişken olan giderlerdir. Faaliyet hacmi arttıkça birim başına düşen sabit gider azalır.
veya azalan giderlerdir. Başka bir deyişle iş hacmiyle aynı yönde ve aynı oranda değişme gösteren giderlerdir. Faaliyet hacmi sıfıra düştüğünde bu giderler de kendiliğinden ortadan kalkar.
Değişken giderler birim başına sabit, toplam olarak değişken giderlerdir.
