Mavzu: Madaniyat nima. Madaniyat tushunchasi va turlari. Markaziy Osiyo xalqlari madaniyatida “Avesto” va Zardushtiylik talimotining tutgan o’rni. Reja

MAVZU: Madaniyat nima. Madaniyat tushunchasi va turlari.
Markaziy Osiyo xalqlari madaniyatida “Avesto” va Zardushtiylik talimotining tutgan o’rni.


Reja:

1. Madaniyat nima

2. Madaniyatning tuzilishi
3. Madaniyat shakllari, uning tasnifi
4. Zardushtiylik. Avesto -Oʻrta Osiyo xalqlari tarixini oʻrganishda muhim manba sifatida .
O'rta asrlarda paydo bo'lganida yangi usul g'alla etishtirish, yanada progressiv va takomillashgan Lotin so'zi madaniyat , hech kim bu ifoda tushunchasi qanchalik o'zgarishini va kengayishini taxmin qila olmasdi. Agar muddat bo'lsa qishloq xo'jaligi va bizning vaqtimizda don etishtirishni anglatadi, keyin XVIII-XIX asrlarda. so'zning o'zi madaniyat odatiy ma'nosini yo'qotadi. Odob -axloq, tarbiya va bilimdonlikka ega bo'lgan odamni madaniyatli deb atash boshlandi. Shunday qilib, "madaniyatli" aristokratlar "madaniyatsiz" oddiy odamlardan ajralib ketishdi. Shunga o'xshash so'z Germaniyada ham bor edi madaniyat bu tsivilizatsiya rivojlanishining yuqori darajasini anglatardi. 18 -asr o'qituvchilari nuqtai nazaridan. madaniyat so'zi "ratsionallik" deb tushuntirildi. Bu ratsionallik, birinchi navbatda, ijtimoiy tartib va ​​siyosiy institutlar bilan bog'liq bo'lib, uni baholashning asosiy mezonlari san'at va fan sohasidagi yutuqlar edi.
Odamlarni xursand qiling - bu asosiy maqsad madaniyat. Bu inson ongining xohishlariga mos keladi. Bu yo'nalish, kimning asosiy maqsadi baxt, baxt, quvonchga erishish deb hisoblaydi, bu nomni oldi eudemonizm... Uning tarafdorlari frantsuz o'qituvchisi edi Charlz Lui Monteskie (1689-1755), italyan faylasufi Giambattista Viko (1668-1744), Frantsuz faylasufi Pol Anri Xolbax (1723-1789), frantsuz yozuvchisi va faylasuf Jan Jak Russo (1712-1778), fransuz faylasufi Yoxann Gotfrid Herder (1744-1803).
Ilmiy toifa sifatida madaniyat faqat 19 -asrning ikkinchi yarmida idrok etila boshladi. Madaniyat tushunchasi tobora kengayib bormoqda sivilizatsiya kontseptsiyasidan ajralmas... Ba'zi faylasuflar uchun bu chegaralar umuman bo'lmagan, masalan, nemis faylasufi uchun Immanuel Kant (1724-1804), bunday chegaralarning mavjudligi shubhasiz edi, u o'z asarlarida ularga ishora qilgan. Qizig'i shundaki, XX asrning boshlarida. Nemis tarixchisi va faylasufi Osvald Spengler (1880-1936), aksincha, "madaniyat" tushunchasiga "tsivilizatsiya" tushunchasiga qarshi chiqdi. U madaniyat tushunchasini ma'lum bir yopiq "organizmlar" bilan taqqoslab, ularga yashash va o'lish qobiliyatini berib, "tiriltirdi". O'limdan so'ng, madaniyat unga qarama -qarshi bo'lgan tsivilizatsiyaga aylanadi, bunda yalang'och texnika barcha ijodkorlarni o'ldiradi.
Madaniyatning zamonaviy kontseptsiyasi sezilarli darajada kengaydi, lekin uni XVIII-XIX asrlarda zamonaviy tushunish va tushunishda o'xshashliklar. qoldi. Avvalgidek, ko'pchilik odamlar uchun bu san'atning har xil turlari (teatr, musiqa, rasm, adabiyot), yaxshi tarbiya bilan bog'liq. Shu bilan birga, madaniyatning zamonaviy ta'rifi uning sobiq aristokratiyasini tashlab yubordi. Shu bilan birga, madaniyat so'zining ma'nosi juda keng; madaniyatning aniq va aniq ta'rifi hali mavjud emas. Zamonaviy ilmiy adabiyot madaniyatga juda ko'p ta'riflar beradi. Ba'zi ma'lumotlarga ko'ra, ularning soni 250-300 ga yaqin, boshqalarga ko'ra - mingdan ortiq. Shu bilan birga, bu ta'riflarning hammasi, o'z navbatida, to'g'ri, chunki keng ma'noda madaniyat so'zi ijtimoiy, sun'iy narsa sifatida belgilanadi, u tabiat yaratgan hamma narsadan farq qiladi.
Madaniyat ta'rifi bilan ko'plab olimlar va mutafakkirlar shug'ullangan. Masalan, amerikalik etnolog Alfred Lui Krober (1876 yil 11 iyun - 1960 yil 5 oktyabr), u 20 -asr madaniy antropologiya maktabining etakchi vakillaridan biri bo'lib, madaniyat kontseptsiyasini o'rgangan, madaniyatning asosiy xususiyatlarini bitta aniq, aniq yadroda to'plashga harakat qilgan. ta'rif.