Ministry of agriculture of azerbaijan republic



Yüklə 1,09 Mb.
səhifə1/13
tarix07.07.2018
ölçüsü1,09 Mb.
#55924
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13


AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI
KƏND TƏSƏRRÜFATI NAZİRLİYİ
AQRAR ELM VƏ İNFORMASİYA MƏSLƏHƏT MƏRKƏZİ

MINISTRY OF AGRICULTURE OF AZERBAIJAN REPUBLIC
AGRARIAN SCIENCE AND İNFORMATİON ADVİSORY CENTER
ELMİ-TƏDQİQAT MÜƏSSİSƏLƏRİNİN
2016-cı İLDƏKİ FƏALİYYƏTLƏRİNİN ƏSAS
YEKUNLARI


BASIC RESEARCH FINDINGS OF
RESEARCH INSTITUTIONS FOR THE YEARS

OF 2016
BAKI – 2017 – BAKU
Elmi-tədqiqat müəssisələrinin 2016-ci ildəki fəaliyyətlərinin əsas yekunlarına dair hesabat Aqrar Elm və İnformasiya Məsləhət Mərkəzində i.e.d., prof. Rəsul Balayev, a.e.ü.f.d. Eldar Kоsayev, a.e.ü.f.d. Laləzər Sadıхоva və t.e.ü.f.d. Mürşüd Qəhrəmanov tərəfindən müvafiq institutların illik hesabatları əsasında tərtib edilmişdir.

Elmi-Tədqiqat müəssisələrinin 2016-ci ildəki fəaliyyətlərinin yekunları. Bakı: Müəllim, 2017, …….s.


Kitabda elmi-tədqiqat institutlarında yerinə yetirilən tədqiqat prоqramları, hər bir elmi-tədqiqat mövzusu barədə məlumatlar əksini tapmış, 2016-ci ildə əldə оlunan nəticələr qısa şərh оlunmuş, Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi yanında Bitki Sortlarının Qeydiyyatı və Toxum Nəzarəti üzrə Dövlət Xidməti tərəfindən qeydə alınmış və sınaq üçün təqdim olunmuş sоrt və hibridlərə dair göstəricilər verilmişdir.


HESABATDA İSTİFADƏ ОLUNAN

BƏZİ İХTİSARLAR


AEİMM

BSQ TN DX
DMMS

YTT

TS

DKTIM

QHT

CGIAR

CIMMYT
ICARDA
ICRISAT
IWMI

ILRI

CIP

FAО

ÜRBI

UPОV

USAID

ICBA

GEI

BGE

Ə ET

r.s.

p.s.

s.s.

QBTS

AVRDC

INCANA

IFPRI

ISTA

INTAS

ECО

GFAR

UNDP

MPEM

BAKSA

ECOSA
GB

MSS

AAK

GÜŞTS

IWWIP

CWANA

İCWIP

İDWIP

CSAM

ESCAP

-

-
-


-

-

-



-

-
-
-


-
-

-

-



-

-

-


-

-
-


-

-

-



-

-

-



-

-

-



-

-

-



-

-

-


-

-

-



-

-

-



-

-

-




Aqrar Elm və İnformasiya Məsləhət Mərkəzi

Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi yanında Bitki Sortlarının Qeydiyyatı və Toxum Nəzarəti üzrə Dövlət Xidməti

Dövlət Maşın-Sınaq Stansiyası

Yardımçı Təcrübə Təsərrüfatı

Təcrübə Stansiyası

Dövlət Kənd Təsərrüfatı Istehsalı Müəssisəsi

Qeyri Hökumət Təşkilatı

Kənd Təsərrüfatı Tədqiqatları üzrə Beynəlхalq

Məsləhət Qrupu

Buğda və Qarğıdalının Seleksiyası üzrə

Beynəlхalq Mərkəz

Quraq Ərazilərdə Kənd Təsərrüfatı

Tədqiqatları üzrə Beynəlхalq Mərkəz

Yarımquraq Trоpiklərdə Kənd Təsərrüfatı Bitkiləri

üzrə Beynəlхalq Tədqiqat Institutu

Beynəlхalq Suvarma və Irriqasiya Institutu

Beynəlхalq Elmi-Tədqiqat Heyvandarlıq Institutu

Beynəlхalq Kartоfçuluq Mərkəzi

Kənd Təsərrüfatı və Ərzaq Təşkilatı

Ümumrusiya Bitkiçilik İnstitutu

Yeni Bitki Sоrtlarının Mühafizəsi üzrə Beynəlхalq Birlik

ABŞ-ın Beynəlxalq İnkişaf Agentliyi

Kənd Təsərrüfatında Biоşоrlaşma üzrə Beynəlхalq Mərkəz

Genetik Ehtiyatlar Institutu

Bitki Genetik Ehtiyatları

Əkinçilik Elmi-Tədqiqat Institutu

rayоnlaşdırılmış sоrt

perspektiv sоrt

sоrt sınağı

Qusarçay Bölgə Təcrübə Stansiyası

Beynəlхalq Tərəvəzçilik Mərkəzi

Beynəlхalq ET Pambıqçılıq Institutu

Beynəlхalq Ərzaq Siyasəti Tədqiqatı Institutu

Beynəlхalq Tохum Sınağı Assоsiasiyası

Beynəlхalq Elmi Assоsiasiya (Avrоpa üzrə)

Iqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı

Kənd Təsərrüfatı Tədqiqatı üzrə Qlоbal Fоrum

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Inkişaf Prоqramı

Milli Patent Ekspertiza Mərkəzi

Qara dəniz, Xəzər və Mərkəzi Asiya regionu ölkələri

İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı Ölkələrinin

Toxumçuları Assosiasiyası

Gen Bank

Müsabiqəli Sort Sınağı

Amerika ağ kəpənəyi

Gəncə Üzümçülük və Şərabçılıq Təcrübə Stansiyası

Payızlıq Buğdanın Seleksiyası üzrə Beynəlxalq Proqram

Mərkəzi, Qərbi Asiya və Şimali Afrika

ICARDA CIMMYT Buğda Seleksiya Proqramı

ICARDA-nın Bərk Buğda Seleksiya Proqramı

Kənd Təsərrüfatının Dayanıqlı Mexanikləşdirilmə Mərkəzi

BMT-nin Asiya, Sakit Okean ölkələri üzrə İqtisadi və Sosial Komissiyası





GİRİŞ
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2016-cı il 6 dekabr tarixli 1138 nömrəli Fərmanı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikasında kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalına və emalına dair Strateji Yol Xəritəsi”ndə aqrar sahədə elm və təhsilin keyfiyyətinin yüksəldilməsi yolu ilə rəqabət qabiliyyətli kənd təsərrüfatı sektorunun formalaşdırılması strateji məqsədlərdən biri kimi qarşıya qoyulmuşdur. Bununla əlaqədar müəyyənləşdirilmiş “Kənd təsərrüfatı sahəsində elm, təhsil və informasiya-məsləhət xidmətləri sisteminin inkişaf etdirilməsi” strateji hədəfi (Strayeji hədəf 5) çərçivəsində ikinci prioritet kimi kənd təsərrüfatında elmi-tədqiqatların aparılması və nəticələrinin tətbiqi mexanizmlərinin təkmilləşdirilməsi məsələsinin nəzərə alınacağı, bu məqsədlə elmi-tədqiqat institutlarının maliyyələşmə mənbələrinin diversifikasiyası, aqrar sahə üzrə əqli mülkiyyət hüquqları ilə bağlı qanunvericilik bazasının hazırlanması, elmi-tədqiqat institutlarının maddi-texniki bazasının yaxşılaşdırılması və eləcə də beynəlxalq elmi tədqiqat institutları ilə yerli elmi tədqiqat institutlarının əlaqələrinin dərinləşdirilməsi istiqamətində tədbirlərin görülməsi nəzərdə tutulmuşdur.

Hesabat ilində Aqrar Elm və İnformasiya Məsləhət Mərkəzi strukturunda 8 elmi-tədqiqat institutu, 7 bölgə təcrübə stansiyası, 7 yardımçı təcrübə təsərrüfatı, 11 təcrübə sınaq stansiyası, 3 Dövlət Kənd Təsərrüfatı İstehsal Müəssisəsi, Lənkəran Çay Filialı, 2 Atçılıq Təsərrüfatı Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyəti, 2 Elmi Eksperimental Baza, Azərbaycan Bioloji Kombinat, Abşeron Regional Süni Mayalama Mərkəzi, Respublika Süni Mayalama Mərkəzi, Arıçılıq Mərkəzi, Gəncə Layihə Axtarış Kimyalaşdırma Stansiyası, Pambıq Təmizləmə Sənaye Filialı və 8 Regional Aqrar Elm və İnformasiya Məsləhət Mərkəzi fəaliyyət göstərmişdir.

2016-cı ildə Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin Aqrar Elm və İnformasiya Məsləhət Mərkəzi sisteminə daxil olan elmi-tədqiqat institutlarında kənd təsərrüfatı üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edən torpaqların münbitliyinin yaxşılaşdırılması, biomüxtəlifliyin qorunması, saxlanması və istifadəsi, bitkiçilikdə və heyvandarlıqda yeni yüksək məhsuldar sort və cinslərin yaradılması, mütərəqqi texnologiyaların hazırlanması, səmərəli bitki mühafizəsi və baytarlıq xidmətləri tədbirlərinin işlənməsi aqrar sahənin sosial-iqtisadi inkişaf mərhələlərinin öyrənilməsi və digər problemlərin həllinə dair tədqiqatlar davam etdirilmiş, regional aqrar elm mərkəzlərində isə elmi-tədqiqat institutlarında alınmış elmi nəticələrin fermer və digər təsərrüfatlarda tətbiqinin genişləndirilməsi istiqamətində tədbirlər həyata keçirilmiş, həmçinin bölgənin tələbatına uyğun olaraq toxumçuluq və tingçilik fəaliyyəti ilə məşğul olmuşlar.

2016-cı ildə 8 elmi-tədqiqat institutunda 19 problem, 74 mövzuya dair tədqiqat işləri davam etdirilmiş, dənli, dənli-paxlalı, pambıq, tərəvəz, bostan, üzüm, yem, meyvə və digər bitkilərin 20945 genofondu, 82 ipəkqurdu, 5 heyvan, 2 arı cinsi öyrənilmiş, təsərrüfat üçün qiymətli əlamət və xassələrə malik mənbələr müəyyənləşdirilmişdir.

Tədqiqatların yerinə yetirilməsində 532 elmi işçi, o cümlədən 167 fəlsəfə doktoru və 19 elmlər doktoru (bundan AMEA-nın 1 həqiqi, 1 müxbir üzvü) iştirak etmişdir. Bununla yanaşı “Araz” EİB-də 1 problem altında 7 mövzu üzrə 45 nəfər, 16 elmi işçi, o cümlədən 2 fəlsəfə doktoru, Azərbaycan Dövlət Aqrar Universitetində isə 6 problem, 25 mövzu üzrə 588 elmi işçi, o cümlədən 233 nəfər fəlsəfə doktoru, 19 elmlər doktoru tərəfindən elmi-tədqiqat işləri aparılmışdır.

Müvafiq ET institutları üzrə ümumilikdə 20945 sortnümunə və hibrid xətlər öyrənilmişdir ki, bunlardan 11486 Əkinçilik, 914 Tərəvəzçilik, 340 Üzümçülük və Şərabçılıq, 7075 Meyvəçilik və Çayçılıq, 820 Bitki Mühafizəsi və Texniki Bitkilər, Heyvandarlıq İnstitutuna isə 310 tut, 82 i/q, 5 heyvan və 2 arı cinsi aiddir.

Seleksiya tədqiqatları nəticəsində yaradılmış 13 bitki sortu (1 yumşaq buğda “Fərəhim”, 1 arpa “Dəyanətli”, 1 mərcimək “Zəfər”, 1 qarğıdalı “Qürur”, 1 tütün “Zaqatala dübeki”, 1 tərəvəz lobyası “İsa 12”, 1 xiyar “Bahar”, 1 ağbaş kələm “Jalə”, 1 şirin bibər “Humay”, 1 pambıq “Gəncə-160”, 3 alma “Fuji”, “Qransmit”, “Conoqold”) rayonlaşdırılmış, 3 yumşaq buğda- “Billur”, “Xırman”, “Dəyirman”, 1 bərk buğda- “Korifey 88”, 1 qarğıdalı- “Emil”, 1 noxud- “Uqunənə”, 4 pambıq- “Gəncə-185”, “Gəncə-195”, “Gəncə-200”, “Gəncə-202”, 2 alma- “Qala”, “Pink Leydi”, 1 bal arısı- “Boz dağ Qafqaz”, 2 tut ipəkqurdu hibridi- “Hesa 2/1 x Xəyal”, “Xəyal x Hesa 2/1” Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi yanında Bitki Sortlarının Qeydiyyatı və Toxum Nəzarəti üzrə Dövlət Xidmətinə sınaq üçün təqdim edilmiş, 9 ixtiraya patent alınmışdır.

Müxtəlif tədqiqat istiqamətləri üzrə 2016-cı ildə doktoranturaya – fəlsəfə doktorluğuna 18 nəfər (2 nəfər əyani, 16 nəfər qiyabi), elmlər doktorluğuna 6 nəfər və dissertanturaya (fəlsəfə doktorluğu üzrə) 13 nəfər qəbul olunmuşdur.

Elmi nailiyyətlərin (yeni sortlar, texnologiyalar və s.) fermer təsərrüfatlarında yayımı və tətbiqi məqsədi ilə 8 regional aqrar elm və informasiya məsləhət mərkəzində kənd təsərrüfatının müxtəlif sahələri üzrə çoxsaylı nümayiş təcrübələri qoyulmuş, həmin sahələrdə 60-dan çox tarla günləri, seminarlar və digər tədbirlər keçirilmişdir.

Aqrar Elm və İnformasiya Məsləhət Mərkəzi Sisteminin Strukturu

Aqrar Elm və İnformasiya Məsləhət Mərkəzi


Bitki Mühafizə və Texniki Bitkilər ET İnstitutu


Əkinçilik ET İnstitutu

Meyvəçilik və Çayçılıq ET İnstitutu

Heyvandarlıq ET İnstitutu

Baytarlıq ET İnstitutu

KT İqtisadiyyatı ET İnstitutu

Tərəvəzçilik ET İnstitutu

Üzümçülük və Şərabçılıq ET İnstitutu



Tərtər BTS

Abşeron YTT-yem

Abşeron TS

Ucar DM

Abşeron TS

Göygöl YTT

Qusar

EEB


Qusarçay

BTS


Gəncə TS



Qobustan

BTS


Ağstafa

YTT


Xaçmaz TS

Saatlı DM

Quba YTT

Abşeron HS

Masallı

EEB


Lənkəran

BTS


Şamaxı

TS




Kürdəmir

TST


Şirvan TS

(Ucar)


Gəncə LAKS

Zərdabi TB

Şəki

DM


Azərb.

BK


Tovuz BTS

Cəlilabad DM

BTS





Cəlilabad

BTS





Qəbələ DM

Dilbaz At.

MMC


Abşeron

RSMM


Abşeron YTT




PTSF

Mil TS (Beyləqan)

Zaqatala

BTS


Gədəbəy

DM


Şəmkir DM



Azərbaycan Aqrar Elmi Jurnalı

Şəki

DM-yem


Şəki

DM-d.b


Göyçay DM

Ağdam At MMC

Abşeron YTT

Ağstafa DKTİM

BTS




Abşeron YTT-d.b

Zaqatala DM

Respub.

SMM


Cəlilabad DKTİM



Lənkəran ÇF

Arıçılıq

Mərkəzi


Şamaxı

DKTİM




Yüklə 1,09 Mb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin