O‘zbekiston respublikasi axborot va kommunikatsion texnologiyalarini



Yüklə 1,44 Mb.
səhifə1/3
tarix11.06.2022
ölçüsü1,44 Mb.
#116853
  1   2   3
shexroz



O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT VA KOMMUNIKATSION TEXNOLOGIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUXAMMAD AL-XORAZIMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI

Elektronika va radiotexnika kafedrasi


“Elektronika va sxemalar 2” fanidan


1- MUSTAQIL ISH


Mavzu: «UMUMIY EMITTER SXEMASI BO‘YICHA YIG‘ILGAN BIPOLYAR TRANZISTORLI KUCHAYTIRGICH KASKADINI HISOBLASH»


Bajardi: CAE006 gurux talabasi


Toshpolatov Shexroz

Toshkent 2022



Ishning maqsadi: umumiy emitter sxemasi bo‘yicha yig‘ilgan BC549BP bipolyar tranzistorining kuchaytirgich kaskadlarini texnik parametrlarini hisoblash va o‘lchash bo‘yicha amaliy ko‘nikmalarni mustahkamlash.

Variantlar va dastlabki maʼlumotlar:



Variantlar

Tranzistor turi

Baza sokin
toki Ibp, mkA

Manba kuchlanishi Ek, V

Kollektor qarshiligi Rk, Om

Kuchaytirgichning quyi chegaraviy chastotasi fN, Gs

57

BC549BP

75

20

600

200

BC549BP

  1. BC549BP tranzistorining parametrlarini hisoblash




    1. UE sxemasi asosida BC549BP tranzistorining kirish va chiqish statik xarakteristikalarining grafigini tuzish.

UE sxemasiga asosida BC549BP tranzistorining kirish xarakteristikalari yaʼni Uke = 0 Vva Uke = 10 V bo‘lganida Ib = f(Ube) bog‘liqlik oilasi grafigini tuzish.
Tranzistorning parametrlarini aniqlash uchun sxema yig‘iladi. 1- rasm



1- rasm. Tranzistorning kirish xarakteristikalari oilasini aniqlash




Aniqlangan IB va UBE qiymatlarini 1- jadvalga kiritamiz. Bu qiymatlar asosida BC549BP tranzistorining kirish xarakteristikalari oilasi grafigini tuzamiz.

BC549BP tranzistorning UE sxemasiga mos ravishda Uke = 0 V va Uke


= 10 V bo‘lganda Ib = f(Ube) kirish xarakteristikalari oilasi

1-jadval


UKE=0V

UKE=10V

IB, mkA

UBE, mV

IB, mkA

UBE, mV

25

605

25

696

50

626

50

720

75

638

75

735

100

647

100

747

125

654

125

757

150

659

150

766

175

664

175

774

200

668

200

781

250

675

250

793

300

680

300

804

350

684

350

813

400

688

400

823

Berilgan qiymatlar asosida Ib = f(Ube) kirish xarakteristikalari oilasi grafigini chizamiz(2-rasm)

(2- rasm). BC549BP tranzistorining Ib = f(Ube) kirish xarakteristikalari oilasi grafigi

UE sxemasiga asosan BC549BP tranzistorining chiqish xarakteristikalari, yaʼni Ib = const bo‘lganida Ik = f(Uke) bog‘liqlik oilasi grafigini tuzish.


Tranzistor parametrlarini aniqlash uchun 2 sxema yig‘iladi (3- rasm)
3- rasm. Tranzistorning chiqish xarakteristikalari oilasini aniqlash

Baza tokining Ib = 25 mkA; Ib = 50 mkA; Ib = 75 mkA; Ib = 100 mkA; Ib = 125 mkA; Ib = 150 mkA qiymatlarida tranzistorning kollektor toki Ik va kollektor va emitter orasidagi kuchlanish Uke olingan qiymatlarini 2- jadvalga kiritamiz. Bu qiymatlar asosida BC549BP tranzistorning chiqish xarakteristikalari oilasi Ib = const bo‘lganda Ik = f(Uke) grafigi tuziladi.


BC549BP tranzistorining chiqish xarakteristikalari oilasi Ik = f(Uke)
2-jadval


UKE

IB=25 mkA
bo‘lganda
IK

IB=50mkA
bo‘lganda
IK

IB=75 mkA
bo‘lganda
IK

IB=100mkA
bo‘lganda
IK

IB=125 mkA
bo‘lganda
IK

IB=150mkA
bo‘lganda
IK

0

0,29799

0,74952

1,24598

1,7585

2,27378

2,7842

0,5

7,317

14,441

21,092

27,324

33,198

38,766

1,0

7,363

14,536

21,232

27,506

33,419

39,025

2,0

7,46

14,729

21,513

27,869

33,861

39,541

3,0

7,556

14,92

21,793

28,233

34,304

40,058

4,0

7,653

15,112

22,074

28,597

34,746

40,574

5,0

7,751

15,305

22,354

28,961

35,189

41,091

6,0

7,846

15,496

22,634

29,325

35,632

41,608

7,0

7,945

15,688

22,915

29,687

36,072

42,125

8,0

8,041

15,88

23,197

30,052

36,516

42,641

9,0

8,139

16,071

23,476

30,417

36,955

43,157

10

8,237

16,264

23,759

30,781

37,399

43,675

15

8,721

17,222

25,16

32,598

39,611

46,256

20

9,207

18,186

26,56

34,415

41,823

48,839

Tranzistorning chiqish xarakteristikalari oilasi Ik = f(Uke) grafigini tuzamiz (4-rasm).



4-rasm. BC549BP tranzistorning chiqish xarakteristikalari oilasi

Ik = f(Uke) grafigi





    1. BC549BP tranzistorining umumiy emitter sxemasi uchun olingan voltamper xarakteristikasidan grafik usulda h– parametrini aniqlash.

BC549BP tranzistorining kirish xarakteristikalari oilasi Ib = f(Ube) dan, h11e ni aniqlaymiz. Tranzistorning statik rejimini aniqlovchi Uke=10 V ga mos keluvchi berilgan baza sokin toki Ibp=50 mkA qiymati yordamida “A” ishchi nuqtani aniqlaymiz.

h11e
ΔUbe , U

кэ
ΔIb
const.

mV.
“A” nuqtaning koordinatalri: Ibp=50 mkA, Ubep=720


“A” ishchi nuqta yaqinida bir xil masofada ikkita yordamchi nuqtalar



aniqlab olamiz va oraliq baza toki ΔIb va oraliq kuchlanish ΔUbeqiymatini aniqlab, quyidagi ifoda yordamida differensial qarshilikni topamiz::

  1. rasmdan Ib1=25 mkA, Ib2=75 mkA, Ube1=696 mV, Ube2=735mV qiymatlarni olamiz. U holda h11equyidagicha aniqlaniladi:




5- rasm.h11e parametrini grafik usulda aniqlash

BC549BP tranzistorining kirish xarakteristikalari oilasi


Ib = f(Ube) dan, h12e ni aniqlaymiz. Buning uchun Uke=0V xolatida olngan xarakteristikani kesishuvchi “A” nuqtadan gorizantal chiziq o‘tkazib

olamiz. BC549BP tranzistorining emitter va kollektor orasida kuchlanish orttirmasi quyidagi ifoda yordamida aniqlanadi:

ΔUke= Uke2 – Uke1=10V – 0V=10V


ΔUke qiymatiga asosan tranzistorning emitter va bazasi orasidagi kuchlanishi orttirmasini aniqlaymiz:


ΔUbe= Ubep4 – Ube3=720mV – 626mV=94mV







  1. rasm.h12e parametrni grafik usulda aniqlash



h12e parametrini quyidagi ifoda yordamida aniqliymiz:


BC549BP tranzsitorining chiqish xarakteristikalari oilasi Ik = f(Uke)(Ib = const) dan h21e parametrini aniqlaymiz. Ibp = 50 mkA uchun VAX ni chiqish shaxobchasi bilan yuklamanng chiziqli kesishmasi (YEk = 5V, Rk = 300 Om) sifatida tarnzistorning chiqish xarakteristikasida “A” ishchi nuqtani aniqlaymiz
Ik toki o‘qi bo‘yicha Ek/ Rk = 16 mA qiymatini ajratib olamiz. Uke kuchlanishi o‘qi bo‘yicha Ek = 5V qiymatini ajratib olamiz.





  1. rasm.h21e parametrini garfik usulda aniqlash

“A” ishchi nuqtasi uchun quyidagi koordinatalarni olamiz: Ikp =16 mA, Uke=1V. Ib1 = 25 mkA va Ib3 = 75 mkA bo‘lganidagi VAX ni shaxobchalari bilan kesishguniga qadar ishchi nuqtadan to‘g‘ri vertkal chiziq o‘tkazamiz.


Berilgan Ibpbaza toki qiymatiga yaqin qiymatda oligan ΔIb baza toki orttirmasini quyidagi ifoda yordamida aniqliymiz:

ΔIb = Ib3 – Ib1=75 mkA – 25 mkA=50mkA


Quyidagi ifoda yordamida aniqlanadigan kollektor tokining orttirmasi, ΔIb baza toki orttirmasiga mos keladi:


ΔIk = Ik2 – Ik1=20,4 mA – 14,4 mA = 6 mA




h21e parametri quyidagi ifoda yordamida aniqlanadi:



h21e
Ik
Ib
6mA
50mkA

Yüklə 1,44 Mb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin