Plan: Misir tarixine giriş

Mövzu 1. Qədim Misir erkən və orta səltənət dövründe.

Plan:

1. Misir tarixine giriş.

2. E.e. 3100-2800-cü illəri əhatə edən qədim səltənət dövründe Misirdə dövlatin

formalaşması.

3. Qədim seltenet dövründə Misirdə baş veran ictimai-siyasi ve iqtisadi

proseslərin xarakterik xüsusiyyətləri.

4. Qədim saltanat dövründə Misirin parçalanması.

Afrikanın Şimal-şərqində yerləşən Misir üçün Nil çayı mühüm önəm kasb

edir. Yunanlar bu çayı "Neylos", Misirlilər isə "Böyük çay" adlandırırdılar. Ölkenin

heyatında oynadığı rola gör yerli ehali onu ilahileşdirib qadın döşlü kişi allahı kimi

tesvir edirdilər. Ilda bir dəfə, əsasən yay aylarında Nil daşırdı. Avqust-sentyabr

aylarında çayda suyun səviyyəsi ən yüksək həddə çatırdı. Noyabr ayında isa su

çəkilirdi. Daşqın zamanı çayın getirdiyi mineral maddələr və lil bütün vadini

örtürdü. Buna göre torpaq çox məhsuldar olurdu. Qədim misirliler öz ölkesini "Ta

kemet" - qara torpaq adlandırırdı. Ərazini əhatə edən səhralıq hissə isə "Ta

deşret' - qırmızı torpaq adlandirilirdi. Ehtimal edilir ki, qədim misirlilər mənşə

baxımından protoafrasiya etnik qruplarının bir qolunu teşkil etmişlər. Onlar hami dil

ailesinə mənsub olmuşlar. Protoafrasiya dil qrupundan sonralar sami dil ailəsi

ayrılmışdır. Adəten qedim Misir dilini Sami-hami dil ailəsinə mensub edirler.

Qedim Misir tarixi yazılı, arxeoloji mənbelər esasında öyrənirlər. Yazılı

abidələr İçərisində Siciliyanın Polermo şəhəri yaxınlığında tapılmiş "Palermo daşı"

üzərində olan yazılar mühüm əhəmiyyətə malikdir. Bu daşın üzerində ilk Misir

sülale hökmdarlarının ta V sülaləyə kimi adları ve herbi yürüşləri aks olunmuşdur.

Bu siyahi esasında 19 sülalə hökmdarının adını öyrənmək mümkün olmuşdur.

E.ə.lll esrde Misir tarixini qələme almış kahin Manefonun əsəri də yazılı

mənbə kimi olduqca ehemiyyətlidir. Əserin özü yox, yunan müəlliflərinin bu

mənbədən iqtibas etdikləri parçalar bize gəlib çatmışdır. Müellif Misir tarixini 30