SipariŞ maliyet sistemi Yrd. Doç. Dr. Niyazi Kurnaz

SİPARİŞ MALİYET SİSTEMİ

• Yrd.Doç. Dr. Niyazi Kurnaz

Sipariş Maliyet Sistemi

• Sipariş Maliyet Sistemi

• Birim mamul maliyetlerinin saptanmasında kullanılan maliyet yöntemlerinden biridir. Sipariş maliyeti, belli partiler halinde üretim yapan, birbirinden farklı mamul üreten işletmelerde, her bir mamul grubunun maliyetinin ayrı hesaplanmasını sağlayan bir yöntemdir. Sipariş Maliyet Sisteminin Uygulanışı:

• DHM ve DİŞ giderleri doğrudan doğruya üretim partilerine aktarılarak izlenmekte, GÜG. ise uygun ölçüler kullanılarak siparişin maliyetine aktarılmaktadır. Her bir siparişin hesaplanan toplam maliyeti o siparişteki birim miktara bölünerek birim maliyet elde edilmektedir.

Sipariş Maliyetleme Sisteminin Uygulandığı İşletmeler

• Başta ısmarlama üretim yapan tüm işletmeler ile,

• Çeşitli makineler üreten fabrikalar,

• Uçak ve gemi fabrikaları,

• Döküm yapan işletmeler,

• İnşaat işleriyle uğraşan işletmeler,

• Mobilya üreten fabrikalar,

• Konfeksiyon imalat sektörü,

• Yayınevleri,

• Tamirhaneler…

Maliyetlerin sistemli bir şekilde düzenlenebilmesi için:

• 1. Üretime başlanan her mamul için ayrı bir sipariş kodu (numarası) verilir, ve her sipariş için farklı bir sipariş maliyet kartı düzenlenir.

• 2. DHM. giderleri, malzeme istek kartlarında yer alan bilgilerden yararlanılarak ait oldukları sipariş maliyet kartlarına işlenir. 3. İşçi zaman kartları bilgilerinden yararlanarak DİŞ ait oldukları siparişlerin maliyet kartlarına eklenir.

• 4. GÜG yükleme oranları yardımıyla siparişlere dağıtılır ve her siparişin esas üretim gider yerinden alacağı genel üretim gideri payı bulunur.

• 5. Maliyet dönemi içinde üretimi tamamlanan siparişlerin maliyet kartındaki DHM.,DİŞ. Ve GÜG. toplanarak toplam üretim maliyeti tespit edilir. Toplam maliyet üretilen mamul birimi sayısına bölünerek birim maliyeti bulunur.

• 6. Tamamlanan siparişlerin toplam üretim maliyeti mamul ambarı hesabına devredilir. Sipariş maliyet kartları ise mamuller dosyasına takılır.

SİPARİŞ MALİYET YÖNTEMİNDE KULLANILAN BELGELER

• - Sipariş Maliyet Kartı, - Sipariş emirleri belgesi, - ilk madde ve malzeme istek fişi, - işçi zaman kartı, - Gider dağıtım tablosu, - Mamul mallar ambar teslim belgesi. Sipariş Maliyet Kartı: Sipariş giderlerinin mamul partilerine sağlıklı yüklenebilmesi için, tutulan karta denir.

Sipariş Maliyet Sisteminin Yararları

• - Karlı işlerle karsız işlerin ortaya çıkmasını sağlamak yoluyla karar vermeye yardımcı olur.

• - İşletmenin izleyen dönemlerinde alınan benzer siparişlerin maliyeti konusunda karar verme kolaylığı sağlar. - Çalışan işçilerin zaman ve verimlilik açısından kontrolünü sağlar.

• - Sipariş ve gider yerlerindeki giderlerin analizi ile giderlerin kontrolünü sağlar.

• - Gerçek ve tahmini maliyetlerin karşılaştırılması yoluyla verimliliğin kontrolünü sağlar,

• - Özel sipariş maliyetinin kolayca hesaplanmasına ve belli bir kar ilavesiyle satış fiyatının kolayca tespitine yardımcı olur.

Sipariş Maliyet Sisteminin Sakıncaları

• - Sipariş maliyetinde, maliyeti oluşturan giderlerin ayrıntılı bir şekilde izlenmesi zaman alıcı olduğundan ücret giderlerini yükseltir. - Geçmişteki siparişlerin maliyetlerinin, gelecekteki siparişler için emsal alınması hatalı sonuçlara neden olabilir.

• - Sipariş maliyetinin fiili maliyet yöntemiyle uygulanmasında maliyet hataları ortaya çıkabilir.