SöZCÜkte anlam, deyimler



Yüklə 22,74 Kb.
tarix28.08.2018
ölçüsü22,74 Kb.
#75482


3

6. SINIF

TÜRKÇE DERSİ ÇALIŞMA KÂĞIDI

“SÖZCÜKTE ANLAM, DEYİMLER”




ADI:

SOYADI:


---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

GERÇEK ANLAM – MECAZ ANLAM – TERİM ANLAM


1. Gerçek Anlam: Bir sözcüğün belirttiği ilk ve asıl anlama gerçek anlam denir. Gerçek anlam, sözcük söylendiğinde akla ilk gelen anlamdır. Örnekler:


  • Hava öyle soğuktu ki sular dahi dondu..




  • Yemyeşil gözleriyle herkesi büyüledi.



  • Her akşam yatmadan önce dişlerimi fırçalarım.



  • Başımıza güneş geçmesin diye şapkalarımızı da aldık.

2. Mecaz Anlam: Bir sözcüğün ilgi ya da benzetme yoluyla gerçek anlamından uzaklaşarak kazandığı yeni anlama mecaz anlam denir. Örnek:


  • Misafirlerine oldukça soğuk davrandı bu kez.




  • Çocuk bu davranışlarıyla babasının gözünü boyuyordu.



  • Hele biraz dişini sık, işler yoluna girecek.



  • Bu gole stattaki herkes şapka çıkardı.

3. Terim Anlam: Bir kelimenin bilim, sanat, spor ya da meslek dalıyla ilgili bir kavramı karşılayacak şekilde kullanıldığında kazandığı anlama terim anlam denir. Örnek:




  • Matematik dersinde üçgenleri işledik.




  • Hakemin verdiği faul kararı yanlıştı.



  • Tiyatroda birinci perde az önce sona erdi.



  • Güneş sisteminde en büyük gezegen Jüpiter’dir.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

SORU

1. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili kelimelerin gerçek anlamda mı, mecaz anlamda mı kullanıldığını yazın.



( ) Bu kadar acı yemek olur mu?

( ) İnsan çektiği acıları yakınlarıyla paylaşmalıdır.

( ) Çamaşırları pek de temiz yıkamış.

( ) Gerçekten çok temiz bir insandır, ona güvenebilirsin.

( ) Çok ağır bir sorumluluk vardı üzerinde.

( ) Bugünkü maçta ayağı kırılmış.
2. Aşağıdaki cümlelerde terim olan sözcüklerin altını çizin.

( ) Karenin bütün kenarları birbirine eşittir.

( ) Bugün mikroskopla inceleme yapacağız.

( ) Kullandığı serbest vuruşu gole çevirdi.

( ) Ay, Dünya’nın tek uydusudur.

( ) Flüt çalmanın inceliklerini öğretti bize.
3. “Sıcak” kelimesinin gerçek anlamda bir cümlede kullanın.

4. “Sıcak” kelimesini mecaz anlamda bir cümlede kullanın.

DEYİMLER

Birden çok sözcüğün genellikle mecaz anlam kazanarak oluşturduğu kalıplaşmış söz öbeklerine deyim denir. Örnek: etekleri zil çalmak, kulak kesilmek, baş koymak… Aşağıdaki cümleleri inceleyelim:


  • Derdini anlatmak için saatlerce dil döktü.

  • Her işi ince eleyip sık dokuyarak yapardı.

  • Söylenenlere kulak misafiri olmuştu bir kere.

  • Sınav sonucumu beklerken meraktan çatladım.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

TEST



1. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde mecaz anlamlı bir sözcük kullanılmamıştır?

  1. Bana hediye alman çok ince bir davranıştı.

  2. Aydınlık günler bizi bekliyor.

  3. Çocuklar kumsalda neşeyle oynuyor.

  4. Uçağı kaçırırsak hepimiz yandık.

2. “Baş” sözcüğü aşağıdakilerin hangisinde kendinden sonra gelen sözlerle deyim oluşturmamıştır?




  1. Bu sorunla ben de baş edebilirim.

  2. Başı derde girdiğinde dayısına koşardı.

  3. Böyle yapmakla başına dert açıyorsun.

  4. Kerem, başı ağrıdığı için bugün derse gelemedi.

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük terim değildir?




  1. Anadolu insanı misafire özel ilgi gösterir.

  2. Müzik eğitimi nota öğrenmekle başlar.

  3. Her şiir mısralardan oluşur.

  4. Futbolda korner golün yarısı demektir.

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “sürmek” sözcüğü ötekilerden farklı bir anlamda kullanılmıştır?




  1. Meclisin çalışmaları geç vakte kadar sürdü.

  2. Dört duvar arasında bir memur hayatı sürüyordu.

  3. Bilgi yarışması tam iki saat sürdü.

  4. Yolculuk beklediğimden kısa sürdü.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

EV ÖDEVİ


  1. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili kelimenin gerçek, mecaz veya terim anlamlı olup olmadığını ilgili kutucuğu işaretleyerek belirtin.




  • Ceketinin düğmesini ilikleyip odaya girdi.


Gerçek anlam Mecaz anlam Terim anlam


  • Oynanan bu kötü oyunda mutlaka onun da parmağı vardır.


Gerçek anlam Mecaz anlam Terim anlam


  • Soğuk meyve suyunu içince bademcikleri hemen şişiverdi.


Gerçek anlam Mecaz anlam Terim anlam


  • Bugün notaları ve sol anahtarının işlevini öğrendik.


Gerçek anlam Mecaz anlam Terim anlam


  • Amcam öfkeden köpürmüş bir hâlde eve geldi.


Gerçek anlam Mecaz anlam Terim anlam


  • Arkadaşımın bu sivri sözleri beni gerçekten çok incitti.


Gerçek anlam Mecaz anlam Terim anlam



  1. Sevdiğiniz bir spor dalına ait terimlere örnek verin


  1. Sözlük araştırması yaparak bir deyim bulun ve bu deyimin anlamını yazın.

Yüklə 22,74 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin