Tema: jinayattiń obiektiv tárepi jobasi: Jinayattiń obiektiv tárepi túsinigi hám áhmiyeti; Jinayiy qilmis hám oniń túrleri

TEMA:JINAYATTIŃ OBIEKTIV TÁREPI

Jobasi:

1.Jinayattiń obiektiv tárepi túsinigi hám áhmiyeti;

2.Jinayiy qilmis hám oniń túrleri;

3.Jinayiy aqibet;

4.Qilmis hám aqibet ortasindaǵi sebeplik baylanis;

5.Jinayattiń obiektiv tárepi fakultativ belgileri hám olardiń áhmiyeti.

KIRISIW

Hár qanday jinayat – insan minez-qulqiniń sırtqı kórinisi, yaǵnıy sana hám shıdamlılıq qadaǵalawı astında sadir beretuǵın háreket yamasa háreketsizlik kórinisindegi qılmıs bolıp tabıladı.

Jinayat Kodeksi Arnawlı bólimi norma hám qaǵıydaları úyrenilgende,jinayat quramınıń kórip shıǵılıp atırǵan elementine tán táreplerdi kóriw múmkin:

- birinshiden,obiektiv tárep jinayiy-protsessual tártipte tastıyıq etiletuǵın hám ornatılatuǵın,jınayat obiektine qarsı qaratılǵan tajovuzdi táriypleytuǵin jinayattıń belgileri kompleksin ańlatiwshı shaxs qılmısınıń sırtqı kórinisi;

- ekinshiden,obiektiv tárepti ańlatatuǵın belgiler (jaǵdaylar ) social áhmiyetli esaplanadı hám qılmıstıń social qáwipliligi hám de dárejesin bildirip turadı;

- úshinshiden,bul belgiler ulıwma mánige iye, yaǵnıy real haqıyqatlıqta sadir beretuǵın jinayatlardan kelip shıǵadı;

- tórtinshiden,jinayat quramınıń obiektiv tárepi yuridikalıq áhmiyetke iye,sebebi ol jinayat nızamında hám basqa normativlik-huqıqıy hújjetlerde blanket dispozitsiya sipatinda názerde tutıladı.

Jinayiy obiektiv tárepiniń birinshi náwbettegi áhmiyeti sonnan ibarat, onı tuwrı anıqlaw social qáwipli qılmıstı tuwrı kvalifikatsiya qılıwdıń girewi bolıp tabıladı. Atap ótiw kerek,JK Arnawlı bólimi statyaları dispozitsiyalarinda jinayat quramında basqa elementlerge salıstırǵanda obiektiv táreptiń belgileri kóbirek kórsetilgen boladı.Bul belgiler jinayiylardi bir-birinen parıqlaw,bunıń nátiyjesi retinde jinayatlardı kvalifikatsiya qılıw esaplanadı.Bir waqtıniń ózinde bir obiektke qaratılǵan birdey ayıp formalarına iye bolǵan qılmıslardı shegaralawda obiektiv tárep zárúrli rol oynaydı.Mısalı,bir waqittiń ózinde bir obiektke qaratılǵan,qasttan sadir beretuǵın, nápsiqaw niyetlerde ámelge asırilatuǵın hám ulıwma subektge iye bolǵan mulkti talan-taraj qılıw jinayatların parıqlaw JK Arnawlı bólimi statyalarında hár qıylı tárizde kórsetilgen obiektiv táreptiń belgileri arqalı ámelge asıriladı.