Toprak Azalıyor! Açık alanda gerçekleştirilen bu etkinliğin amacı, çocuklara insanların neden olduğu çevre sorunlarının toprak üzerindeki ve dolayısıyla da diğer tüm canlılar üzerindeki etkisini anlatmak. Etkinlik için, çocuk sayısına göre ‘Canlı kartları’nın çıktısı ve tebeşir gereklidir.
Bu oyunda çocuklar toprakta yaşayan canlılar olacaklar. He çocuğa bir ‘canlı kartı’ verin.
Bulunduğunuz alanda yere, aralarında mesafe olacak şekilde tebeşirle 5 adet büyük daire çizin. Boyayabiliyorsanız içini kahverengi tebeşirle boyayın. Bu alanlar toprak canlılarının yaşadığı toprak parçalarını temsil ediyor olacak.
Oyuna başladığınızda bütün çocuklar bu alanların içinde duracaklar. Önce kartlardaki canlılar hakkında biraz konuşun. Toprakta nasıl yaşıyorlar? Ne yerler? Kısa bir sohbetten sonra doğaçlama bir hikâye anlatmaya başlayacaksınız. Hikâyeye mutlu başlayın, çocukların sağlıklı topraklarda mutlu mesut yaşayan hayvanlar olduğunu söyleyin. Zaman içinde aşağıda listelenen sorunları ara ara hikâyenize katın.
Her sorunda belirtilen miktarda alanı silin. Sorunlar arttıkça ve siz alanları sildikçe çocukların üzerinde durabilecekleri alanlar daralmaya, çocuklar zorlanmaya başlayacak. Hikâyeyi paylaşırken ara sıra sizin ‘Gez’ komutunuzla birlikte alanlar arasında gezebilir, yer değiştirebilirler. Hikâyenizde toprağın özelliklerinden de bahsedin.
Sonunda alanlar iyice daraldığında oyunu sonlandırın ve çocuklarla tartışın. Ne oldu? Toprak alanları neden daraldı? Bunun canlılara etkisi ne oldu? Sorunları önlemek için neler yapılabilir?
Canlı Kartları:
Solucan
Porsuk
Kertenkele
Tavşan
Mantar
Solucan
Köstebek
Kertenkele
Kırkayak
Fare
Kirpi
Kaplumbağa
Yılan
Kırkayak
Gelengi
Toprak Sorunları:
Verimli toprakların üzerine otel inşa edildi. Bir alanın yarısı kullanılamaz hale geldi.
Toprağın üzerindeki orman kesildiği için bir alanın yarısını sel bastı.
Yakınlardaki fabrika kimyasal atıklarını artırmadı ve bu atıkları bir alana gömdü. Bir alan tamamen kirlendi.
Anız yakıldı, bir alanın üçte biri kullanılamaz hale geldi.
Bir alandaki ağaçlar kesildi, toprak aşırı erozyona maruz kaldı. Bir alanın yarısı kullanılamaz hale geldi.
Alanlardan birinin tam ortasına büyük bir yol yapılmasına karar verildi. Bunun sonucunda alanlardan birinin üçte ikisi kullanılamaz hale geldi.
Alanlardan biri çöp depolama alanı olarak kullanılmaya başladı. Bu nedenle alanın yarısı kullanılamaz hale geldi.
İklim değişikliği nedeniyle bu yaz aşırı kuraklık oldu. Alanlardan birisinin yarısı verimsizleşti.
Yakınlarda yapılan bir barajdaki su alanlardan birinde yapılan tarım için kullanıldı. Kullanılan su miktarı fazla olunca toprak tuzlandı ve bir alan tamamen kullanılamaz hale geldi.
Kaynak: 8. Yavru TEMA Şenliği Toprak Oyunları Kitapçığı (2012), TEMA
