1 Gemicilik nedir? Genel tarifini yapınız


Denize adam düşmesi halinde yapılacak işler nelerdir? Nasıl kurtarılır?



Yüklə 491,76 Kb.
səhifə2/5
tarix12.09.2018
ölçüsü491,76 Kb.
#81449
1   2   3   4   5

118

  • Denize adam düşmesi halinde yapılacak işler nelerdir? Nasıl kurtarılır?

  • Denize düşeni gören ilk şahıs derhal bir can simidini denizdeki adama doğru fırlatır ve denize adam düştü diye bağırarak kaptan köşküne haber verir, vardiya zabiti derhal dümen manevrası yaparak kazazedeyi pervaneden kurtarmaya çalışır. Makina stop ve tornistan yapılarak gemiyi durdurur. 2 saniye fasılalı 2 düdük çalar. Deniz dalgalı ise can filikasının bulunduğu borda rüzgar altı yapılır.

  • Kazazedeler denizde boğulmadan ziyade ısı kaybından ölmektedir. Kazazedelerin suda kalma süreleri aşağıda cetvelde gösterilmiştir:



  • +00 5 - 20 dakika

  • +40 30 dakika - 3 saat

  • +100 1 - 6 saat

  • +160 2 - 24 saat

  • +210 3 - 40 saat

  • Soğuk suda vücut ısısı 25 derece düştüğü zaman kalp çalışmaz duruma gelmektedir.

  • Yünlü elbiselerin su içinde vücut soğumasını geciktirdiği tespit edilmiştir. Yani suya düşen kazazedenin giyimli olması çıplak olmasından daha faydalıdır.

  • Soğuk su içinde yapılan hareket havada yapılan hareketin aksine vücut ısısını kaybettirmektedir. Yani soğuk su içinde ısınmak için hareket edilmemeli, hareketsiz durulmalıdır.



  • 119

  • Boğulan bir insana ilk yardım nasıl yapılır?

  • Soğuk suyun etkisine maruz kalmış baygın bir kazazede 370likbir banyoya sokularak suyun harareti 440ye kadar çıkartılmalı, kazazedeye masaj yapılmalıdır. Eğer kalp atışı ve solunum durmuşsa dıştan kalp masajı ve ağızdan ağıza metodu ile suni teneffüs yapılmalıdır.

  • 120

  • Boğulma tehlikesi geçiren bir kazazede yüzerek nasıl kurtarılır?

  • Arkadan yaklaşarak kazazede geriye doğru yatırılır, çene altı avuç içerisinde olmak üzere sıkıştırılarak tutulur, kurtarıcı tek koluyla yüzerek kazazedeyi çeker. Kazazedenin yüzü su dışında kalmalı ve vücudu su yüzeyine paralel bulundurulmalıdır.

  • Kurtarıcı kolunu kazazedenin göğsü üstünden geçirerek koltuk altından tutarak kurtarma yapabilir. Uzun saçlı bir kazazedeyi saçından sürükleyerek kurtarma yapılabilir.

  • Boğulma vücuttaki oksijen yetersizliğinden ileri gelen bir haldir. Kurtarıcı sığ suya geldiği zaman ayakları yere değince hayat busesi ile suni teneffüs metodunu uygulayabilir.

  • 121

  • Suni teneffüs metotlarını sayarak açıklayınız.

  • 1. Ağızdan ağıza metodu ile suni teneffüs:

  • Kazazedeye ağızdan verilen hava içinde ona yetecek kadar oksijen mevcuttur.

  • Yetişkin bir kazazedeye dakikada 10 defa, çocuk ise dakikada 20 kere kesik ve sık ritimle suni teneffüs uygulanır. Kazazedenin başına arkasından tutup açık ağzının içine nefes verirken burnu kapatılmalıdır. Kazazedenin ağzından su geliyorsa yan yatırılarak, hafifçe karnına bastırılmalı ve su çıkarılmalıdır.

  • Kurtarıcının verdiği nefes kazazedenin göğsünü şişiriyorsa ağızda yabancı bir madde vardır veya dil geriye kayıp nefes yolunu tıkamıştır. Kurtarıcı kazazedenin dilini bir kaç defa çekip bırakmalıdır.

  • Kazazede küçük bir çocuksa kurtarıcı onu kısa bir müddet baş aşağı tutar veya belinden tutarak baş aşağıya sarkıtır, sırtına 1-2 tokat atar.

  • Kurtarıcı ağızdan ağıza teneffüs metodunu uygulamak için bir eliyle kazazedenin çenesinden, öteki eliyle alnından tutup kazazedenin başını onun sırt üstü seviyesinden aşağı tutmaya çalışmalıdır.

  • 2. Schaeffer metodu ile suni teneffüs:

  • En pratik metottur. Kazazede sırtüstü yatırılır. Bir kolu bükülerek, başı sağa veya sola çevrilip elinin üzerine konur. Diğer bir kol ileri uzatılır. Bacakları aralanır. Dilinin nefes borusunu tıkayıp tıkamadığına bakılır. Tıkıyorsa dil bir iki defa çekilir.

  • Kurtarıcı kazazedenin bacakları arasında dizleri üzerine çökerek kolları dik, ellerini kazazedenin böğrüne koyar. 26-27 kg.'lık basıncı geçmeyen kendi vücut ağırlığı ile yüklenir. Yükleme 2 saniye sürmeli, geri çekilirken 2 saniye müddet geçmelidir.

  • Bu metot ile suni teneffüs uygulayan kurtarıcı bu ritmi bozmadan bu işlemi dakikada 12 kere yapmalı, kazazede normal solunuma kavuşuncaya kadar devam ettirmelidir.

  • 3. Holger Nielsen metodu ile suni teneffüs:

  • Kazazede yüzüstü yere yatırılıp, kolları dirsekleri bükülerek elleri birbirinin üstüne konup, yanağı ellerinin üstüne oturtulur. Suni teneffüs uygulayacak şahıs kazazedenin başucuna geçer. Ellerini kürek kemikleri üstüne koyar 2 saniye bastırır. Sonra kazazedenin dirseklerine yakın kısmında tutar, kollarını yukarıya kaldırır, 2 saniye soluk almasını sağlar. Bir saniye sonra sırtına bastırma işlemine yeniden başlar. Bu işlem bir dakikada 10 kere yapılmak suretiyle devam edilir. Kazazede soluk almaya başlayınca yalnız kollar yukarı çekilerek işleme devam edilir.

  • H.Nielsen metodu suni teneffüste kazazedenin sırtına yapılacak basınç:

  • Yetişkinler için: 4-11 kg.

  • Çocuklar için : 5-6 kg.

  • Çok küçük çocuklar için: 1-2 kg. olmalıdır.

  • 4. Silvester metodu ile suni teneffüs:

  • Bu teneffüs kazazedenin sırt üstü yatırılarak suni teneffüs yaptırılma zorunluğu karşısında uygulanır.

  • Kazazedenin başı arkaya sarkıtılacak şekilde omuzları altına katlanmış bir elbise yerleştirilir. (Sırt kısmı yükseltilir)

  • Suni teneffüs uygulayacak şahıs kazazedenin başucuna diz çöker onun bileklerinden tutar, kolları kazazedenin kendi göğsü üzerinde kavuşturulur, kolları dış yukarıya yeni kendine doğru çeker. Kazazedenin ellerinin içini yere bastırır. (3 saniye sürer). Kurtarıcı kolları, kazazedenin göğsü üzerinde tekrar sevkederek hareketinin başlama vaziyetine geçer ve 20-27 kg.lık bir basınçla tuttuğu bileklerle beraber göğsü üzerine abanır. 2 saniye süreyle bu hareketler dakikada 12 kere uygulanmalıdır. (Her iki hareket 5 saniyede tamamlanmalıdır. Kazazede normal solunuma başladığı zaman bu iki hareket kazazedenin solunum ritmine uydurulmalıdır.)



  • 122

  • Gemi Tasdiknamesi nedir, hangi makamlar tarafından verilir?

  • Geminin Türk bayrağını çekme hakkı gemi tasdiknamesi ile ispat olunur. Gemi tasdiknamesi alınmadıkça, Türk bayrağını çekme hakkı kullanılmaz. Bu belge veya bunun sicil memurluğundan tasdik edilmiş bir hülasası yahut bayrak şahadetnamesi daima gemide bulundurulur.

  • Onsekiz gros tonilatodan ufak gemiler gemi tasdiknamesi olmasa da Türk bayrağı çekebilirler.

  • Gemi tasdiknamesi liman başkanlığına bağlı gemi sicil memurları tarafından tanzim edilir ve sicildeki kayıtların hepsi tam olarak bu belgeye işlenir.

  • Geminin adı

  • Alınış sebebi

  • Donatma iştirakinde varsa gemi müdürü

  • Ölçü belgesinin özeti, ebat ve tonaj

  • Geminin kaydolduğu gün ve sicil numarası

  • Gemi sahibi



  • 123

  • Gemi Ölçme Belgesi nedir, hangi makamlar tarafından verilir?

  • Geminin ana ölçülerini, belli başlı vasıflarını ve tonajını gösterirler. Liman başkanları 18 gros tonilatodan küçük gemileri ölçmeye salahiyetlidirler. Daha büyük gemiler Ulaştırma Bölge Müdürlükleri gemi sörvey kurulu uzmanlarınca ölçülür. Önce bir ölçü raporu tanzim edilir. Sonra belge tanzim edilir. Bu belgenin gemide bulundurulması zorunludur.

  • Gemi ölçü belgelerinde:

  • Gemi adı

  • Cinsi

  • Bağlama limanı

  • Kütük No

  • Yapan

  • Yapıldığı yer, yıl

  • Yapı malzemesi

  • Baş ve kıçın biçimi

  • Perde sayısı

  • Ana ölçüleri

  • Tonajı

  • Makinesi yazılır.



  • 124

  • Denize Elverişlilik Belgesi nedir, hangi makamlar tarafından verilir?

  • Her gemide bulunur. O geminin denize elverişli olduğunu gösterir. 18 grostan büyük ticaret gemilerinin denize elverişlilik belgesi alma mecburiyeti vardır. 500 gros tondan küçük gemiler Karadeniz, Ege, Akdeniz Bölgesi Liman ve Denizişleri Müdürlüğü tarafından denetlenerek denize elverişlilik belgesi alabilirler.

  • Denize elverişlilik belgesinin geçerlilik süresi 1 yıldır. Yük gemilerinin su altı muayenesi 2 senede bir, yolcu gemilerinin ise her sene yapılır. Güverte, makinelerin muayenesi her sene yapılır. İdare klaslı gemilerin tekne ve makine muayenelerini (yük gemileri) klas müessesesine bırakabilir.

  • Denize elverişlilik belgelerinde aşağıdaki bilgiler yazılıdır:

  • Gemi adı

  • Cinsi

  • Tanınma işareti

  • Bağlama limanı

  • Donatan

  • Tescil limanı

  • İşleten

  • Tescil No

  • Teknik kütük no

  • İnşa yeri, tarihi

  • Geminin boyutları

  • Ana makine

  • Tonajı

  • Pervanesi

  • Fribordu

  • Yakıtın cinsi miktarı

  • Şaftının cinsi

  • Müsaade edilen sefer bölgesi

  • Yolcu istiabı

  • Cankurtaran teçhizatı

  • Yangın söndürme teçhizatı

  • Muayene tarihleri ve belgenin geçerlilik süresi



  • 125

  • Yola Elverişlilik Belgesi nedir, hangi makamlar tarafından verilir?

  • Liman başkanları tarafından verilir. Alındıktan sonra geminin azami 48 saat zarfında limandan kalkması gerekir. Bu belge kaptan tarafından veya salahiyetli kıldığı bir memur tarafından geminin yük durumu, suyu, kumanyası, yakıtı, yolcuların durumu tetkik edildikten sonra verilir. Geminin bu limandan beyan edilen diğer limana gidebileceğini gösteren izin kağıdıdır.

  • Bu belgede:

  • Eski belge numarası,

  • Cilt numarası,

  • Geminin sicil numarası,

  • Ölçü belgesi,

  • Bağlama limanı,

  • Muayene limanı,

  • Muayene sıra numarası,

  • Hitam tarihi,

  • Hamule tonu,

  • Rüsum tonu,

  • Donatanın adı,

  • Tayfa adedi,

  • Yüklü veya boş olduğu,

  • Yolcu durumu,

  • Aldığı verdiği yük miktarı,

  • Geldiği liman ve tarih,

  • Alınan harç,

  • Makbuz no,

  • Gideceği liman yazılıdır.



  • 126

  • İstanbul limanı hudutları nereleden geçer? İstanbul Boğazından seyir nizamı nasıldır? Bu nizamın uygulandığı sahanın hudutları neresidir?

  • İstanbul limanı Haliç'i ihtiva etmek üzere, kuzeyde İstanbul Boğazı ağzında Anadolu ve Türkeli fenerleri arasını birleştiren hat ile, güneyde Bababurnu (Büyükçekmece), Bababurnunun 2 mil güneyindeki bir mevki ile Yelkenkaya feneri arasını birleştiren hatlar arasında kalan deniz sahasıdır. İstanbul limanı üç kısma ayrılmıştır:

  • a. İç Liman: Galata Köprüsü'nden itibaren Kağıthane'ye kadar devam eden sahadır.

  • b. Orta Liman: Galata Köprüsü, kuzeyde Dolmabahçe saat kulesi ile Kızkulesi, güneyde Ahırkapı feneri ile Kadıköy mendirek fenerini birleştiren hatlar arasında kalan deniz sahasıdır.

  • c. Dış Liman: Orta liman sınırları dışında kalan İstanbul Boğazı ile Marmara cihetindeki liman sahasıdır.

  • İstanbul Boğazında seyir nizamı: İstanbul liman tüzüğüne göre İstanbul Boğazından Karadeniz'e doğru geçen gemiler, boğazın seyre elverişli kısmının (Boğaz geçit yolu) orta hattının Anadolu tarafını; Marmara cihetine doğru geçen gemiler, sözü geçen orta hattın Avrupa tarafını takip ederler.

  • Ayrıca aşağıda belirtilen madde ile Boğazdan geçen transit gemilerin geçişleri kolaylaştırılmıştır.

  • Kuzeyde Rumeli fenerinden Anadolu fenerine çekilen hat ile güneyde Ahırkapı fenerinden Kadıköy mendirek fenerine çekilen hat arasındaki sahada boğazın karşılıklı 2 sahili arasında aykırı olarak geçiş yapan şehir hattı gemileriyle her türlü deniz araçları Karadeniz'den Marmara ve Marmara'dan Karadeniz istikametine seyreden gemilerin yollarından çıkacaklar ve bu gemilere çapariz vermeyeceklerdir. Ancak; çatışma ihtimali olan hallerde her iki gemi de çatışmayı önlemek için gerekli tedbirleri alacaklardır.



  • 127

  • İzmir limanı hudutları nerelerden geçer?

  • İzmir limanı Foça ile Karaburun'u birleştiren hattın doğusunda kalan deniz alanıdır. İzmir limanı üç kısma ayrılmıştır:

  • a. İç Liman:Mendireğin kuzey köşesiyle Karşıyaka sahillerinde Naldöken mevkiine çizilen hattın arasında kalan deniz alanıdır.

  • b. Orta Liman: Karşıyaka-Salhane (Yalı) arasını birleştiren çizgi ile mendireğin kuzey köşesini Karşıyaka sahilinde Naldöken mevkiini birleştiren hattın arasında kalan deniz alanıdır.

  • c. Dış Liman: Saz burnu ile Güzel yalı arasını birleştiren çizgi ile Karşıyaka ve Salhane (Yalı) arasını birleştiren hattın çizgi arasında kalan deniz alanıdır. 








  • Alıntı 



  • 08.11.09, 16:27 
#4 

kenane 
__BALIKCI FORuM__ 
 

Üyelik tarihi
Aug 2009
Mesajlar
2.420
Teşekkür Edenler 

Tecrübe Puanı
349



 matör Denizcilik Ehliyeti Sınavı Çalışma Soru-Cevapları 4 
Motor

  • 1

  • Motorlar yakıt bakımından kaç çeşittir?

  • Üç çeşittir:

  • Benzinli

  • Mazotlu

  • Gazlı

  • 2

  • Motorlar soğutma bakımından kaç çeşittir?

  • İki çeşittir:

  • Hava Soğutmalı

  • Su Soğutmalı

  • 3

  • Motorlar zaman bakımından kaç çeşittir?

  • İki çeşittir:

  • İki Zamanlı

  • Dört Zamanlı

  • 4

  • Benzin motorlarının belli başlı parçaları nelerdir?

  • Kapak

  • Gövde

  • Karter

  • Piston

  • Piston Rod

  • Subaplar

  • Buji

  • Krank Mili

  • Krank Yatağı

  • Yağ Tulumbası

  • Karbüratör

  • Distribütör

  • Segmanlar

  • Hava Süzgeci

  • Yağ Süzgeci

  • Marş Motoru

  • Şarj Dinamosu

  • Benzin Pompası

  • 5

  • Dizel motorlarının belli başlı parçaları nelerdir?

  • Kapak

  • Gövde

  • Karter

  • Piston

  • Piston Rod

  • Krank Mili

  • Enjektör

  • Yağ Pompası

  • Yakıt Pompası

  • Segmanlar

  • Krank Yatağı

  • Hava Süzgeci

  • Marş Motoru

  • 6

  • Karterin görevi nedir?

  • a. Üst Karter: Krank miline yataklık yapar.

  • b. Alt Karter: Motor yağına yataklık yapar.

  • c. Motorun iç kısımlarını harici etkilerden korur.

  • 7

  • Karterin başlıca arızaları nelerdir?

  • - Karter delinebilir.

  • - Karter kulakları kopabilir.

  • - Karter çatlayabilir.

  • 8

  • Benzin Motoru ile Dizel Motoru arasında ne fark vardır?

  • Benzin motorlarında ateşleme tertibatı vardır. Dizel motorlarında ateşleme tertibatı yoktur. Benzin motorlarında, hava ile karışmış benzin buharı sıkıştırma zamanında buji vasıtası ile şerare yapılarak ateşlenir. Dizel motorlarında ise sıkıştırılmış havanın sıkışınca (45-60) atmosfere yükselmesi ile harareti yükselir. (600 dereceye kadar) Bu havanın içine yani sıkıştırılmış ve harareti yüksek havanın içine enjektör vasıtası ile mazot püskürtülür. Silindir içine püskürtülen mazot havanın harareti dolayısıyla yanarak iş yapar. Yani pistonu aşağıya iter.

  • 9

  • Motorlarda zaman ne demektir?

  • Motor çalışırken meydana gelen emme, sıkıştırma, yanma ve egzoz durumlarının herbirine zaman denir.

  • 10

  • İki Zamanlı ve Dört Zamanlı motorlar arasındaki fark nedir?

  • İki Zamanlı Motorlarda: Motor çalışırken, husule gelen emme, sıkıştırma, yanma ve egzoz zamanları pistonun iki hareketinde (bir iniş ve çıkışında) ve krankın bir devresinde meydana gelir.

  • Dört Zamanlı Motorlarda ise: Emme, sıkıştırma, yanma ve egzoz zamanları pistonun dört hareketinde ve krankın iki devrinde meydana gelir.

  • 11

  • Benzin Motorlarında "ateşleme devresi"nin başlıca parçalarını (manyetolu ve akülü olduğuna göre) ayrı ayrı yazınız.

  • Benzin motorları cereyanlarını ya akümülatörden veya manyetodan alırlar.

  • Akülü motorlarda ateşleme tertibatı:

  • a. Akümülatör

  • b. Endüksiyon bobini

  • c. Distribütör

  • d. Buji kablosu

  • e. Buji

  • Manyetolu motorlarda ateşleme tertibatı:

  • a. Manyeto

  • b. Distribütör

  • c. Buji kablosu

  • d. Buji

  • 12

  • Aküler nasıl şarj edilir?

  • Aküler daimi cereyanla şarj edilir. Daimi cerayanın artısı akünün artısına, eksisi akünün eksisine bağlanır. Doldurma ise akünün eleman sayısı 2.7 ile çarpılarak bulunur. 6 voltluk bir akünün 3 elemanı, 12 voltluk bir akünün 6 elemanı vardır. Bunun için 6 voltluk bir akü ise 2.7 x 3 = 8.1 volt ile; 12 voltluk bir akü ise 2.7 x 6 = 16.2 volt ile doldurulur. Bundan başka yıldırım şarjı denilen ve daha çabuk doldurma usulü de vardır. Akü şarj edilirken kapakları açılır. Elektrolit seviyesine bakılır. Mayi seviyesi eksikse saf su ilave edilir. Aküler açık bir yerde şarj edilmelidir. Şarj olmuş bir akünün her elemanı 2.2 volttur. Artı plakalrı kahverengi, eksi plakaları ise gri renktedir. İçindeki elektrotun kesafeti (Bomesi) 1.30'dur. Akülerin kapasitesi amper-saat ile ölçülür.

  • 13

  • Akülerin bakımı için neler yapılır?

  • a. Elektrolit seviyesi daima plakaların 1 cm. üzerinde olmalı.

  • b. Hücre kapak delikleri açık bulunmalı.

  • c. Akümülatör kutup başları ve kablo bağlantı yuvaları temiz bulundurulmalı.

  • d. Akümülatör yerine iyice tespit edilmiş olmalı.

  • 14

  • Endüksiyon bobinin görevi nedir?

  • Akümülatörün 6 ile 12 voltluk akımını 15.000 ile 20.000 volta yükseltmeye yarar.

  • 15

  • Endüksiyon bobinin başlıca arızaları nelerdir?

  • a. Kablo bağlantıları kopuk ve gevşek olabilir.

  • b. Kablo bağlantı yerleri temiz olmayabilir.

  • c. Bobin içerisinde kısa devre olabilir.

  • 16

  • Distribütörün görevi nedir?

  • Yüksek voltajlı ikinci devre akımını, motorunu ateşleme sırasına göre bujilere dağıtmaktır.

  • 17

  • Distribütörün başlıca parçalarını yazınız.

  • Distribütör kapağı

  • Distribütör gövdesi

  • Distribütör mili

  • Platin çekiçler

  • Tevzi makarası

  • Kontansatör (Meksefe)

  • Otomatik avans ağırlıkları

  • 18

  • Platin ayarının önemini ve ayarsızlığın ne gibi sakıncalar meydana getireceğini açıklayınız.

  • Önemi:

  • Akımın tam teşekkülüne ve motorun düzenli çalışmasına yardım eder.

  • Sakıncaları:

  • - Platin uçları arasındaki mesafe az olursa oradaki hava direnci azalacağından platin uçlarında akım devam edebilir.

  • - Platin uçlarındaki mesafe çok olursa platin uçları geç kapanacak ve dolayısıyla yüksek voltajlı akımın meydana gelmesine mani olabilir.

  • - Platin uçlarının meme yapmasına ve aşınmasına sebep olabilir.

  • 19

  • Bujinin görevi nedir?

  • Tırnak uçlarında meydana gelen yüksek voltajlı şerare ile silindir içerisinde sıkışmış bulunan benzin hava karışımını ateşlemektir.

  • 20

  • Buji ayarı ne demektir?

  • Buji aralığının her motor için fabrikasınca verilen miktar kadar olmasıdır.

  • 21

  • Bujinin başlıca arızaları nelerdir?

  • a. Buji porseleni çatlayabilir.

  • b. Buji tırnakları ayarsız olabilir.

  • c. Buji tırnakları kurum bağlayabilir.

  • d. Buji tırnakları kırılmış, eğilmiş olabilir.

  • e. Buji contası bozuk olabilir.

  • f. Buji kabloları bujilere iyi temas etmez.

  • 22

  • Motorunuzdaki yakıt devresinin başlıca parçaları nelerdir?

  • Benzinli motorda yakıt devresi:

  • - Benzin deposu

  • - Boru

  • - Benzin pompası

  • - Benzin filtresi

  • - Karbüratör

  • Dizel motorda yakıt devresi:

  • - Yakıt deposu (mazot deposu)

  • - Boru

  • - Süzgeç

  • - Mazot pompası

  • - Enjektör

  • 23

  • Benzin motorlarında karbüratör bozukluğu ne gibi arıza meydana getirir?

  • Benzin motorlarında karbüratör bozukluğu olursa benzin gelemeyerek motor çalışmaz veya çok miktarda benzin gelerek motor boğulması sebebiyle de motor çalışmayabilir. Şayet karbüratörün bozukluğunda benzin taşarsa motorun harareti sebebiyle yangın çıkabilir.

  • 24

  • Dizel motorunda silindire püskürtülen mazot nasıl yanar?

  • Piston havayı sıkıştırınca sıkışan havanın sıcaklığı yükselir (600 derece). Enjektör vasıtasıyla, bu sıcaklığı yüksek veya tazyikli havanın içine mazot püskürtülünce, harareti yüksek hava tesiriyle mazot yanar ve pistonu aşağıya doğru iter.

  • Yüklə 491,76 Kb.

    Dostları ilə paylaş:
  • 1   2   3   4   5




    Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
    rəhbərliyinə müraciət

    gir | qeydiyyatdan keç
        Ana səhifə


    yükləyin