1. genel biLGİler proje verileri

SU YAPILARININ TASARIMI - YILİÇİ ÖDEVLERİ( SU GETİRME BÖLÜMÜ)

Su Yapılarının Tasarımı dersi çerçevesinde hazırlanacak yıliçi ödevlerinin SU GETİRME bölümünde aşağıdaki esaslar uygulanacaktır:

1.GENEL BİLGİLER

1.1.PROJE VERİLERİ

Her öğrencinin projesinde kullanacağı sayısal veriler DEBİS mesaj sistemi üzerinden öğrencilere gönderilmiştir. Proje verilerinize ayrıca http://kisi.deu.edu.tr/ gulay.onusluel, web adresinden de ulaşabilirsiniz. Bu projede, 1980 ve 2010 nüfus sayımları verilen bir kasabanın İLLER BANKASI YÖNETMELİĞİ esasları dahilinde su getirme projesi hazırlanacaktır. Kasabanın gelecekteki su ihtiyacı DERİN KUYU' lardan pompajla temin edilecektir. Serbest yüzeyli yeraltısuyu akiferi nin kalınlığı (H), hidrolik iletkenliği (k) ve kuyu açılacak bölgedeki tabii zemin kotu (Z_o) proje verisi olarak verilmiştir.

Proje verileri arasında ayrıca, günlük düzenleme amacıyla inşa edilecek, iki gözlü YARI GÖMME HAZNE'nin maksimum işletme kotu (Z_H,max), kasaba girişindeki arazi kotu (Z_A); kuyulardan derlenen suyu bu hazneye ileten İLETİM HATTI'nın (L_pom) ve suyun kasabaya götürülmesini sağlayan İSALE HATTI'nın (L_ana) uzunlukları verilmiştir.

Su Getirme Bölümü'nün Nüfus, Su İhtiyaçları, Kuyulardan Su Temini, Günlük Düzenleme Haznesi Tasarımı, Pompajlı İletim Hattı Tasarımı, Ana İsale Hattı Boyutlandırılması kısımları sınıfta yapılacak Quiz uygulamasında hesaplanacaktır. Quiz sonucunda kontrol edilen hesap sonuçları kullanılarak Dağıtım Şebekesi Tasarımı kısmı Proje olarak teslim edilecektir. Temiz proje raporu, bu açıklama föyündeki Dağıtım Şebekesi Tasarımı başlığına göre hazırlanacak; temiz rapor ve çizimler plastik dosya içinde ilan edilen teslim tarihinde toplanacaktır.

1.2.TESVİYE EĞRİLİ KASABA İMAR PLANI

Yıliçi projesinin SU GETİRME ve KANALİZASYON bölümlerinde kullanılacak olan 1/5000 ölçekli KASABA İMAR PLANI her öğrenci için aynıdır. Bu plan üzerinde, içmesuyu dağıtım şebekesinin ESAS BORU GEÇKİSİ de verilmiş olup, bu plan ŞEBEKE HESAP PLANI olarak kullanılacaktır. 1/5000 ölçekli imar planı A4 formatından A3 formatına büyütülerek, 2 adet kopyası alınacaktır. Kopyaların biri İÇMESUYU ŞEBEKE İNŞA PLANI için, diğeri ise ATIKSU ŞEBEKESİ İNŞA PLANI için kullanılacaktır.

2.GELECEKTEKİ NÜFUS VE SU İHTİYAÇLARI

Projede 1980 ve 2010 nüfusları (N_o ve N_y) verilen kasabanın İLLER BANKASI YÖNETMELİĞİ'ndeki esaslara göre, proje yılından (2018) itibaren 35 yıl sonraki muhtemel nüfusu ve su ihtiyaçları hesaplanacaktır.

SANAYİ SU İHTİYACI olarak, yaz günü insan ihtiyacının %20 si (“fsan”) kabul edilecektir. (Qsan = fsan. QHy)

3.KUYULARDAN SU TEMİNİ

Kasabanın içme - kullanma ve sanayi suyu ihtiyacı kasaba yakınında açılacak “r_o“m yarı çaplı DERİN KUYU'lardan karşılanacaktır.

Tabii zemin ile doygun tabaka serbest yüzeyi (statik yeraltısuyu seviyesi ) arasında kalan doymamış bölgenin kalınlığı “a” 4 m alınacaktır.

Kuyuların açılacağı yerdeki TABİİ ZEMİN KOTU (Z_o) esas alınarak, şematik bir kesit üzerinde geçirimsiz zemin, statik (Z_s) ve dinamik (Z_d) su kotları gösterilecektir.

Verilen yeraltısuyu akiferinden emniyetli olarak max. alçalma (S_em) ve çekilebilen max. debi (Q_em) iteratif olarak hesaplananacaktır.

Bir kuyudan derlenecek gerçek debi (Q_g) ve bu debiye karşı gelen gerçek alçalma (S_g) iteratif olarak hesaplanacak, bu durum için yükseltme ve iletim tesislerinin tasarımına esas teşkil eden DİNAMİK SU KOTU (Z_d) belirlenecektir.

Veri olarak verilen ve yukarıdaki hesaplar sonucunda elde edilen sayısal bilgiler, TİPİK DERİN KUYU KESİTİ üzerinde gösterilecektir.

4. GÜNLÜK DÜZENLEME HAZNESİ TASARIMI

Kuyulardan derlenen iletim debisi (Q_il) ile şebekeden çekilen debiler arasındaki farkları dengelemek üzere, İLLER BANKASI YÖNETMELİĞİ'nde pompajlı iletim sistemleri için öngörülen asgari hacme sahip, iki gözlü, yarı gömme bir hazne boyutlandırılacaktır.

Proje verisi olarak verilen MAKSİMUM İŞLETME KOTU'dan hareketle hazne taban kotu ve asgari işletme kotu saptanacak, bu kotlarla birlikte hazneyle ilgili diğer boyutlar TİP HAZNE PLAN VE KESİTLERİ üzerine işlenecektir.

5.POMPAJLI İLETİM SİSTEMİ TASARIMI

Projede, kuyulardan pompalarla derlenen iletim debisi hazneye, ASBESTLİ ÇİMENTO BORU'dan (AÇB) oluşan basınçlı bir İLETİM HATTI vasıtasıyla iletilecektir.

İletim hattı hidrolik hesapları, cidar pürüzlülüğü ks=0.025 mm kabul edilerek DARCYWEISBACH üniversal yük kaybı formülüne göre yapılacak; EKONOMİK BORU ÇAPI'nın 0.9 < v < 1.1 m/sn aralığında akış hızı veren STANDART ÇAP olduğu varsayılacaktır.

YERSEL YÜK KAYBI olarak sürekli kaybın % 10 u kabul edilecek, zamanla pompaların veriminin düşmesi ve eskiyen boru hattında pürüzlülügün artması gibi tehlikeleri karşılamak üzere manometrik basma yüksekliğine 2 m kadar bir EMNİYET PAYI eklenecektir.

TERFİ MERKEZİ'ndeki pompaların verimi 0.70, motorların verimi ise 0.95 kabul edilecek, yıllık ortalama elektrik enerjisi tüketimi hesabında YILLIK YÜK FAKTÖRÜ ( Y_f ) olarak Yf = Qil / ( QHa + Qsan ) oranı kullanılacaktır.

6. DAĞITIM ŞEBEKESİ TASARIMI ve PROJE TESLİMİNDE İSTENENLER

SU GETİRME projesinin bu son bölümünde, plan ve geçki özellikleri tüm öğrenciler için aynı olan ve İKİ ANA GÖZ'den oluşan içme suyu dağıtım şebekesi ÖLÜ NOKTALAR YÖNTEMİ'ne göre boyutlandırılacaktır.

Tüm öğrenciler için aynı kasaba imar planı esas alındığından, ağırlıklı toplam sokak uzunluğu aynıdır. Birim içmesuyu dağıtım debisi (qsb) bu uzunluğa göre hesaplanacaktır.

Dengeleme hesabı yapılacak olan ANA GÖZLER ve ara sokaklara verilecek UÇ DEBİLER'in hesabına esas olacak büyüklükler 1/5000 ölçekli ŞEBEKE HESAP PLANI'nda gösterilmiştir. Şebekede tüm ESAS boruların nüfus yoğunluğu 2 olup, tali sokaklardaki yoğunluk değeri 1 olarak dikkate alınacaktır.

Hazneden kasaba girişine kadar suyu getiren İSALE HATTI ASBESTLİ ÇİMENTO ve kasaba içindeki şebeke ESAS boruları PVC borudur. Ana borunun hidrolik hesabında LUDİN formülü, esas boruların hidrolik hesabında WILLIAMS_HAZEN formülü yada SGK kitabındaki ilgili tablolar kullanılacaktır. Şebekedeki tüm tali borular PVC dir.

İçmesuyu boruları cadde kırmızı kotlarına göre 1 m derinliğe yerleştirilecektir.

İSALE HATTI (Ana Şebeke Borusu) 1.0- 1.3 m/sn aralığında akış hızı veren STANDART BORU ÇAPI'na göre; şebeke dağıtım boruları ise, D desimetre olarak standart boru çapı olmak üzere

0.6 m/sn < V < [D(dm)]0.5

aralığında ve tercihan ÜST SINIRA YAKIN hızlar veren çaplara göre boyutlandırılacaktır.

Dengeleme hesabında her göz için HATA SINIRI 1 m alınacaktır.

1/5000 ölçekli şebeke hesap planında gösterilen bilgiler, KAVŞAK KOTLARI, ara sokaklara bırakılacak UÇ DEBİLER ve dengeleme hesabı sonucunda bulunan BORU ÇAPLARI da dahil olmak üzere 1 / 2000 ölçeğine büyütülmüş ŞEBEKE İNŞA PLANI üzerine işlenecektir. Dağıtım şebekesinde yer alan 6 ve 20 no'lu düğüm noktalarının AYRINTI ŞEMALARI çizilecektir.