1-mavzu. Kirish. Matnshunoslik fanining predmeti va vazifalari Reja

Nazorat uchun savollar:
1. O‘zbek matnshunoslari qo‘llaga tadqiq usullarini sanab bering.
2. Tekstologik belgilarni aniqlash usuli.
3. Matnni tiklash (rekonstruksiya) usuli.
4. Matnni sanalashtirish usuli.
5. Matnshunoslarning oldida turgan bosh vazifa nimalardan iborat?
6. Matnnnig qanday ko‘rinishlari mavjud?


Asosiy adabiyotlar
Lixachev D.S. Tekstologiya. –M.-L.: ANS. 1962.
SH.Sirojiddinov, S.Umarova. O‘zbek matnshunosligi qirralari. –T.: “Akademnashr”. 2015. 122 b.
Zufarov T. Xat ta’limi. –T.: Meriyus, 2010..
Qo‘shimcha adabiyotlar
Alisher Navoiy. Hayrat-ul-abror. Ilmiy tanqidiy matn. (Tuzuvchi: Porso Shamsiyev), –T.: Fan, 1970.
Zohidov R. Sabotul ojizin – ilmiy-adabiy manba. –T.:Muharrir, 2012.
Ismoilov M. Hujjatshunoslik va Markaziy Osiyo diplomatikasi. O‘quv qo‘llanma. – T.: Akademnashr, 2010.
Ishoqov F. Gulxaniyning “Zarbulmasal” asari. T.: “Fan”, 1976.
Yo‘ldoshev Ibrohim. O‘zbek kitobatchilik terminologiyasi. – T.: Fan, 2004.
Katolog fonda instituta rukopisey. 1 tom. – T.: Fan, 1989.
Munirov Q. Bebaho xazina. –T.: Imom al-Buxoriy xalqaro jamg‘armasi, 2002.
Munirov Q. Xorazmda tarixnavislik. –T.: G‘afur G‘ulom nomidagi Adabiyot va san’at nashriyoti, 2002.
Navoiy dastxati. (Navodirun-nihoya). Nashrga tayyorlovchi, so‘zboshi muallifi S. G‘aniyeva. – T.: Fan, 1991.
Sultonov I. Navoiyning “Mezonul–avzoni” va uning kritik teksti: filol.fan.nom.diss . – T.: Asosiy kutubxona. RD/1, 1947
Elektron manbalar
www.ziyo-net.uz
www.literature.uz
www.kutubxona.uz
http://textshare.tsx.org
http://www.mgimo.ru/fileserver/


11-mavzu: Matn shakllari va ularni tuzish prinsiplari


Reja:

1. Matn tuzishning shakllari.

2. Ilmiy tanqidiy matn tuzish prinsiplari.
3. Ilmiy-ommaviy matn
4. Yig‘ma-qiyosiy matn.
5. Faksimil nashr

Matnshunoslik prinsiplari haqida so‘z ketar ekan, shuni alohida ta’kidlash zarurki, ular haligacha tasniflanmagan. Matnshunoslikning tadqiq usullari va prinsiplari o‘rtasidagi farqlar nazariy jihatdan ko‘rib chiqilmagan. Biz bu holni o‘zbek matnshunoslik ishlarida ham kuzatdik. Masalan, P. Shamsiev prinsip deganda tadqiq usullarini ko‘zda tutadi79, Eshonxo‘jaev esa prinsipga tamoyil sifatida qaraydi80. D. Lixachev matnshunoslikning tadqiq usullari haqida gapirar ekan, ularni “matn tuzishning metodik prinsiplari...” deb ataydi.

O‘zbek matnshunosligi tarixini o‘rganish shuni ko‘rsatmoqdaki, o‘zbek matnshunosligining yangi davrida (1920 yillardan keyingi davr nazarda tutilmoqda – mualliflar) yuzaga kelgan ko‘plab nashrlarda matnshunoslikning bir qancha prinsiplari aks etgan. Ular tuzilayotgan matn shakllariga qarab farqlanadilar. Ma’lumki, matnshunoslikda matn tuzishning bir necha shakllari qabul qilingan bo‘lib, ular quyidagilardan iborat:
1.Ilmiy-tanqidiy matn shakli.
2.Yig‘ma-qiyosiy matn shakli.
3.Ilmiy-ommaviy matn shakli.