1-nashr O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi

Organizmlarning yorug‘likka nisbatan ehtiyojiga ko‘ra 
tasnifi.
 
Tirik 
organizmlarning yorug
‘
likka ehtiyoji turlicha. O
‘
simliklar yorug
‘
likka bo‘lgan
talabiga ko
‘
ra quyidagi ekologik guruhlarga ajratiladi.
 
Yorug‘sevar o‘simliklar
 
ko‘p miqdorda quyosh energiyasini qabul qiladi. Bu o‘simliklar dasht, cho‘l, 
o‘tloq kabi ochiq joylarda o‘sadi. Yorug‘sevar o‘simliklarga o‘t o‘simliklardan 
zubturum, daraxtlardan saksovul, gledichiya, qarag‘ay, qayin, shumtol, yapon 
saforasi, madaniy o‘simliklardan makkajo‘xori, oqjo‘xori (sorgo), shakarqamish 
kabilar kiradi. Yorug‘sevar o‘simliklarning shox-shabbasi bir-biriga soya 
solmasdan o‘sadi. Bu o‘simliklarning barg plastinkalari qalin bo‘lib, sirti mum 
bilan qoplangan, xloroplastlarga boy, barg og‘izchalari ko‘p bo‘ladi. 

---

50
Soyaga chidamli o‘simlik
lar 
– yorug‘ joyda yaxshi o‘sadi, lekin 
yorug‘likning yetishmovchiligiga ham bardosh bera oladigan o‘simliklar. Bu 
guruhga nastarin, lipa, qulupnay, binafsha kabi o‘simliklar misol bo‘ladi. 
Soyasevar o‘simliklar – o‘rmonlarning quyi yaruslarida va suv havzalarining 
tubida o‘sadigan o‘simliklar. Bu o‘simliklar kuchli yorug‘likni yoqtirmaydi. 
Soyasevar o‘simliklarga yo‘sin, plaun, qirqquloq, qirqbo‘gim, qizil va 
qo‘ng‘ir suvo‘tlar kiradi. 
O‘simliklarning yorug‘likka bo‘lgan talabini yaxshi bilgan holda Yer 
sharining turli joylaridan keltirilgan madaniy va manzarali o‘simliklarni 
ko‘paytirish mumkin (13–14-rasmlar).
Hayvonlar yorug‘likka bo‘lgan talabiga ko‘ra quyidagi ekologik guruhlarga 
ajratiladi: 
kunduzgi,
 
kechqurungi va tungi
hayvonlar. Bu hayvonlarning 
Shakarqamish
Oqjo‘xori
Makkajo‘xori
Anturium
Monstera
Giasint