1-TÜnel galeri tanimi 2-TÜnelciLİkte maliyeti etkileyen temel faktörler
Yüklə 261,53 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- TAHKİMAT ÖNCESİ DURAYL1LIĞI ARTTIRICI ÖNLEMLER
- 1 -Tünel Kesit Kontrolleri
- 2-Deformasyonların Kontrolü
- BETON ÜRETİMİ VE NAKLİYESİ
- METRO-1 BS25 BETON DİZAYNI İNVERT BETON KALIP MONTAJI
- YENİKAPI - UNKAPANI ARASI METRO İNŞAATI
- TAKSİM - UNKAPANI ARASI METRO İNŞAATI
- 1.1. Yerüstü Yapıları
KDP (KENDİ DELEN KAYA BULONU): İçi boş, matkap şeklinde 36 mm. çapında dış kısmı yivli bulonlardır. Delici makinenin üzerine tij gibi takılarak kullanılır ve delgi sonrası dışarı alınmadan, delik içinde bırakılır. Sonra bulonun içindeki delikten enjeksiyon şerbeti verilir ve bulon deliği dipten geriye doğru enjeksiyon ile doldurulur. Bu tip bulonlar, açılan deliklerin göçük yaptığı ve sağlam delik elde edilemeyen kaya ortamlarında kullanılır. Torklama için, enjeksiyon priz süresi beklendiğinden, anında çalışan bir bulon değildir. Süren Uygulaması: Kazı sonrası dökülmeye meyilli kaya ortamlarında, özellikle sulu bölgelerde, kazıya girmeden önce süren uygulaması yapılır. Çelik iksa üzerinden yatayla max.  açı yapacak biçimde çakılırlar ve adetleri kazı destek türlerine göre değişir. Uygulamada daha çok 1 1/4" çapında, 3.00 m.Iik borulardan faydalanılmıştır. 2 mm. et kalınlığına sahip boru sürenin kesme mukavemeti 26 mm. lik nervürlü çelikten daha yüksek olduğu için tercih edilmiştir.Enjeksiyonlu veya cebri çakılarak uygulanabilir.
ALT YARI İMALATI Kazı ringinin tamamlanarak,oluşacak gerilmelerin tahkimata homojen olarak dağıtılması amacıyla yapılan alt yan imalatı;üst yan kazısını takiben yapılır. Tahkimat elemanları açısından üst yandan farklı olarak, sadece çelik hasır ve shotcrete kullanılır. Kullanılan çelik hasır O221/221 sınıfında olup her iki yöndeki bindirmesi 30cm.dir.Ancak düşey yöndeki bindirmeler üst yan esnasında bırakılan 10mm.çapındaki düz bindirme demirleri marifetiyle yapılır.Bu demirler 1.10m.boyunda olup L şeklinde kıvrılarak, üst yan çelik hasırlarının alt kısımlarına konur ve alt yan aşamasında bükülüp açılarak düşey bindirme sağlanır Üst yarı hangi kazı destek tipinde açılmışsa.alt yan da aynı kazı destek sisteminde yapılır.Donatı montajı sonrası, shotcrete atılacak yüzey serbest malzemelerden ve sudan tümüyle arındırılır. Reglaj ismi verilen bu uygulamadan sonra püskürtme beton uygulanarak kazı aşaması tamamlanır. Alt yan kazı adımlarının ortalama boyu 3.00 m dir. Ancak kaya şartları ve tünel tipine bağlı olarak bu oran değişebilir.Alt yarının tamamlanmasıyla geçici tahkimat bitirilmiş olur.
Tahkimat taşıma yeteneğini kaybetmiş kayayı taşıyamaz,ancak kayaları basınç ve kütle etkisine dayanacak duruma getirir.Bu nedenle tüneli çevreleyen kaya ortamındaki deformasyonların, istenmeyen oturmalara,gevşemelere ve kaya mukavemetinin azalmasına neden olmayacak kadar küçük olması gerekir.Bu durumu sağlamak için tünellerde aşağıdaki önlemler alınır;
KALICI DESTEKLEME Tünel desteklemsinin.geçici destekleme safhasından sonraki ikinci ve son aşamasıdır.Kendi içinde iki aşamada yürütülür.Birinci aşama invertjkinci aşama kemer betonlarının dökülmesidir.Ancak kaplama öncesi yapılan bir takım ölçümler vardır.Bunlan 1 -Tünel Kesit Kontrolleri:Tünel teorik kazı sınırı üzerine,tahkimat eleman kalınlığı ve harici “d1” tolerans miktarı ilave edilerek, bulunan sınırın içine geçici destek yapısının taşmamış olması gereklidir.Olası taşma durumlarında tarama yapılır ve tarama yapılan kesim yeniden desteklenir. 2-Deformasyonların Kontrolü:Tünel içi konverjans bulonlarından, şerit ve optik ekstansometre ölçümleri marifetiyle,elde edilen deformasyon değerleri kontrol edilir.Kemer kaplama beton öncesi,deformasyonların ya tamamıyla bitmiş, yada elimine edilebilecek değerlerde olması gerekir.Eğer mevcut deformasyon bu sınırların dışında ise,deformasyon sönümlenene kadar beton dökülemez. YÖNTEM Tüm tünellerde beton ardışımı.kazı işleminin aksine,önce alt yarı (invert) sonra üst yarı (kemer) betonu olacak şekilde yürütülür.Beton, dökümü yapılacak kalıbın yanına transmikserle ulaştırılıp,yer pompası marifetiyle kalıba sokulur.Nihai kaplama tünelin makyajsız son hali olduğu için, bu işlemler kaliteli ve yeterli ekip ve ekipmanla yapılmalıdır.Sıralanan nedenlerle beton döküm süresinin uzaması veya betonun kesintiye uğramasına müsaade edilemez. Beton dökümü öncesi.döküm esnasında ve sonrası,dökümü yapılan ano kaliteyi bozucu dış etkilerden muhafaza edilir.Örneğin su her üç aşamada,ısı anomalileri;döküm sırası ve sonrasında betonun kalitesini olumsuz etkiler.İki aşamada (invert-kemer) yapılan tünel iç kaplamalarında izlenen metotlar aşağıda anlatılmıştır. Tünel iç kaplamasının ilk safhası olan.invert beton dökümü sonuna kadar izlenen metodoloji ; a-Dökümü yapılacak bölgenin gabari kontrolünün yapılması, b-Bölgenin beton için hazırlanması (tabanın serbest haldeki malzemelerden ve sudan arındırılıp döküm sonuna kadar muhafazası) c-Kalıbın topografik montajı ve kontrolü, d-Kalıbın beton dökümü için yağlanması ve ekipmanın hazır olduğunun kontrolü, e-Donatı montajı ve kalıpla birlikte mühendise teslimatının yapılması, f-Beton dökümü, g-Döküm sonrası, priz süresi dolana kadar betonun muhafazası. ve kemer betonları için izlenen yöntem ise; a-Dökümü yapılacak bölgenin gabari ve deformasyon kontrolü, b-Dökülecek anoda su mevcut ise uygun yöntemlerle betona temas ettirilmeden uzaklaştı n iması, c-Bulon başlarının anti-iletken boya ile yalıtılması, d-Donatı montajı ve teslimatı, e-Kalıbın beton dökümü için yağlanması ve ekipmanın döküm için hazır olduğunun kontrolü, f-Kal ı bin topografik montajı ve alın kalıbı yapılması, g-Beton dökümü. şeklinde gerçekleşir. BETON KALIPLARI İNVERT KALIP :İnvert kalıpları çelikten imal ve sac kalınlığı min.5mm. dir.Kalıplar mükerrer kullanıma uygun kendi kendine yürüyüş sistemine sahiptir.4 Ayna için gerekli olan invert kalıp sayısı en az 2 dir.Kalıplar düşey hareket yeteneğine sahiptir ve üzerlerinde bir hidrolik pompası mevcuttur.Şekil doğruluğu,rijitlik,su geçirmezlik ve yüzey pürüzsüzlüğü bakımından her zaman iyi durum da muhafaza edilirler.Kalıp üzerinde monteli veya seyyar aydınlatma sistemi bulunur. KEMER KALIP:Tümüyle çelikten imal edilen kemer kalıpları da mükerrer kullnıma uygun ve sac kalınlığı min.8mm.dir.Kemer kalıp iki ana bölümden oluşur.1.Kısım şaryo bölümüdür ve kalıbın betonla temas eden sac panellerini taşır.Şaryö.raylar üzerinde hareket yeteneğini veren,mekanik yürüyüş motorlarına sahiptir. 2.Kısım ise şaryo üzerindeki sac panellerden oluşur.Kemer kalıbı üzerinde 1 konvertör,1 hidrolik kumanda ve sac panel iç kısımlarına monteli,uygun sayıda 24 Volt la çalışan,satıh vibratörleri mevcuttur.Bu satıh vibratörleri için,ayrı ayrı tesis edilmiş.paket şartel kumanda paneli şaryo üzerine montelidir.Şaryö üzerine sac paneller.hem düşey hen de yatay hareket yetenekli hidrolik liftlerle bağlantılıdır.Kemer sac panellerinde betonun en iyi şekilde dökümü ve işlenmesi için yeter sayıda beton penceresi ve tavan kollektörü bulunur. BETON ÜRETİMİ VE NAKLİYESİ Tünel betonları için min. kapasitesi 35m3/saat olan ve onaylı dizaynı verebilecek bir beton santrali tayin edilir.Bu santral mevsimsel değişimlerden etkilenmeyecek şekilde teçhiz edilmiş ve uygun mesafede yer almalıdır. İstanbul Metrosu Tünellerinde kullanılan son kaplama betonu BS25 sınıfında olup dizaynı aşağıda verilmiştir.
METRO-1 BS25 BETON DİZAYNI İNVERT BETON KALIP MONTAJI Beton dökümü için uygun şartlara sahip ânoya,invert kalıp çekilmeden önce tamamen temizlenerek, yüzeylerinin pürüzsüz olması sağlanır.Kalıbın betona temas eden yüzeylerinin betona yapışmaması için yağlanır.Kalıbın ,beton esnasında şekil ve konumunu rijit olarak muhafaza edebilmesi ve beton yüzeyinde ondülasyonu önleyecek şekilde,destek elemanları ile sabitlenir.Bu işlem kalıbın topograf nezaretinde kurulması öncesi yapılır.Beton dökümü sonrası,kalıpta betonu zedeleyebilecek ve demontaj zorluğu çıkaran hiç bir eleman olmamalı,alın kalıplan rahatça sökülebilmelidir. Çalışma rahatlığı ve iş güvenliği açısından invert kalıp üzerine bir ahşap platform oluşturulur.Ayrıca kalıp sabit veya seyyar aydınlatma sistemiyle teçhiz edilir.
İnvert kalıbın kurulmasından sonra,donatı montajına geçilir. Metro tünellerindeki tüm tünel kesitlerinde donatı olarak çelik hasır kullanılmakta olup, çift sıra halinde montajı yapılır.Öncelikle dış donatı bağlanır. Sonra özel çelik hasırdan bükülerek imal edilen,sehpa demirleri,ilk kat hasır üzerine monte edilir ve ikinci kat çelik hasır bağlanmasına girilir.T tipi hariç diğer tüm tünellerde kullanılan çelik hasır Q221/443 sınıfı, T tipinde ise O378/589 çelik hasır kullanılır.Bindirme boyu 50 j0ölup,kalıp ön yüzü ve arkasında pas payı mesafesi 4cm.dir.İki donatı arasında kullanılan sehpa demirlerinin amacı hem pas pay ı, h e m de donatılar arası mesafenin homojen kalmasını sağlamaktı r. invert donatının alın kısımları ve kemer betonu için bırakılan bindirme filizleri arasına,alınlarda 15,kemerle temas yüzeylerinde ise 5Ocm.ara ile su tutucu donatısı bağlanır.Daha sonra 25cm.eninde ve 1 cm kalınlığındaki PVC su tutucu conta yansı beton dökümünde beton içinde kalacak biçimde su tutucu demirleri arasına yerleştirilir.Conta birleşim bölgeleri elektrikli rezistans vasıtasıyla eritilerek yapıştı n 11 r. Bu işlemin itinalı ve sızdırmazlığı sağlayacak biçimde yapılması gereklidir. Ayrıca bağlanan donatının temiz ve passız olması,yağla temas etmemiş olması gerekir. Tüm bu işlemler tamamlandıktan sonra kalıbın ve donatının temizliği .projesine uygunluğu mühendise teslim edilir.
Proje Yenikapı'dan Unkapanı'na kadar yaklaşık 2600 m uzunluğunda olup güzergah yapıları, delme ve aç-kapa tüneller ile 2 adet istasyon inşaatını kapsamaktadır. Ayrıca Hafif Raylı Sistemi Yenikapı İstasyonuma bağlayan 721 m uzunluğundaki Yenikapı-Aksaray hafif metro, güzergahı inşaatı da bu ihale kapsamındadır. Yenikapı-Unkapanı metro inşaatı işine 15.12.1998 tarihinde başlanılmış ve son süre uzatımıyla birlikte işin süresi 40 aydır. Şehzadebaşı istasyonu : Konkors aç-kapa, platform katlan delme olarak inşa edilecektir. Yaklaşık 44 m derinliktedir. Bir adet olan konkors yapısının giriş-çıkışları Vezneciler Caddesi, Büyük Reşit Paşa Caddesi ve Onaltı Mart Şehitleri Caddesi'nde olmak üzere 3 adettir. Yenikapı İstasyonu : Aç-kapa olarak inşa edilecek konkors yapısının bünyesinde peron katı mevcut olup, Hafif Raylı Sistem ve Metronun ortak istasyonu olarak planlanmıştır. Ayrıca Tüp Tünel istasyonu ile yolcu bağlantıları mevcuttur. Bünyesinde ayrıca 107 otomobillik otopark ve yolcuların kolaylıkla ulaşabilecekleri otobüs duraklan mevcuttur. İnşaat alanı 17500 m2'dir. Yapılacak olan istintaklardan sonra inşaatına başlanılacaktır. LRTS Hattı : Yenikapı İstasyonu; Taksim-4.Levent Metro hattı ile Boğaz Tüp geçişi arasında transfer istasyonu durumundadır. Buradaki yoğun yolcu trafiği, 700 m'lik aç-kapa ve delme tünellerle Hafif Raylı Sistem yolcusunu Aksaray İstasyonuna aktaracaktır. Tüneller: 7 tip tünel kesiti kullanılacaktır. Tek hatlı tüneller tip A, platform tünelleri tip P, birleşim tünelleri tip T ve Ti, istasyon bağlantı ve merdiven galerileri tip B2 ve B3> çift hatlı tüneller tip C olarak inşa edilecektir. Toplam tünel boyu 6511 m'dir. TAKSİM - UNKAPANI ARASI METRO İNŞAATI : Unkapanı - Taksim arası Metro inşaatı 22.10.1998'de başlamıştır. Proje, Unkapanı'ndan Taksim'e kadar yaklaşık 2550 m uzunluğunda olup delme ve aç-kapa tüneller, 2 adet istasyon ve Haliç geçişi köprüsü inşaatını kapsamaktadır. İstasyonlar : 1- Şişhane istasyonu 2- Unkapanı istasyonu 1-Şişhane İstasyonu:Giriş çıkış yapıları ve bilet gişelerinin bulunduğu yerler aç-kapa yapılar olacak, yolcuların metroya binecekleri yerler ise delme tünel yapı olarak inşa edilecektir. Bu bölgedeki istasyon derinliği yaklaşık 30 metredir. İstasyon bünyesinde 2 adet giriş yapısı mevcuttur. 1. giriş yapısı iki katlı olup inşaat alanı 1200 m dir ve 20 dükkanlı pasaj olarak planlanmıştır. 2. giriş yapısı dört katlı olup 1600 2-Unkapanı İstasyonu : Bu istasyonun giriş yapılarını, Ragıp Gümüş Pala Caddesi ikiye ayırırken yolcu platformu bu iki yapıyı yerden 10m yükseklikte bir köprü ile birleştirmektedir. Bu istasyona dört giriş-çıkış noktası vardır. İnşaat alanı 3500 m2'dir. Tüneller : Bu inşaatın gerçekleştirilmesinde 5 Tip tünel kesiti kullanılmaktadır. P tipi peron tünelleri 508 m, B1 tipi istasyon bağlantıları ve B3 merdiven tünelleri 270 m, A tipi hat tünelleri 2900 m aç-kapa tüneller ve istinattı dolgu ve yarmalar ise 80 m'dir. Tünellerin toplam boyu 3900 m'dir. Haliç Geçişi Köprüsü : Toplam uzunluğu 892 m'dir. Ayaklar arası karada 36m, denizde ortadaki açılabilir açıklık 92m, diğer yan açıklıklar ise 52 . m ve 80 m değişken olarak tasarlanmıştır. Orta açıklık, büyük tonajlı gemilerin geçebilmesi için duba üstünde yana döndürülerek açılacaktır. Denizdeki ayaklar, çelik boru kazıklar ile (~ L = 80 m) temel kayaya soketlenecektir. Denizdeki tabiiye, boylama ve enleme kirişlerle (ortoponal olarak) takviye edilmiş çelik tabiiye levhasından oluşacaktır. Karadaki açıklıklarda ise kompozit sistem uygulanacaktır İstanbul Metrosu 2. Kısım İnşaatı kapsamında yer alan Şişhane İstasyonu 2 adet konkorsu aç-kapa tarzında inşa edilecektir. Konkors kazısının çevre yapılara zarar vermeden yapılabilmesi amacıyla kazının öngermeli ankrajlarla sağlam zemine tutturulmuş betonarme perde duvar ile desteklenmesi önerilmektedir. Önerilen sistem ile ilgili hesaplar aşağıda sunulmuştur.Bu hesap raporu yerleşim planındaki değişiklerden dolayı yapılan revize hesapları kapsamaktadır. 1.ZEMİN KOŞULLARI Şişhane İstasyonunda daha önce ME26 ve ME28 numaralı sondajlar yapılmıştır. Mevcut sondajlardan yüzeyden itibaren 3-4 m kalınlığında yapay dolguyu takiben kumtaşı-silttaşı-kiltaşı ardalanması yer almaktadır. Ana kaya az sert-sert, çok altere olmuş-altere, çok kırıklı-kırıklıdır. Süreksizlik düzlemeleri saklı veya açık parlak yüzeyli veya az pürüzlü, düzlemsel, demiroksit izli olup kalsit ve kilde içermektedir. Karot yüzdesi % 25-100, RQD yüzdesi % 0-76 arasında değişmektedir. Hesaplara esas idealize zemin profili üst seviyelerdeki dolgu malzemesi ve anakayanın ayrışmasını da dikkate alacak şekilde seçilmiş ve aşağıda özetlenmiştir. 0-10 m c = 0 , 10-30 m c = O , Kazı çevresi çok katlı yapı ve yollar ile çevrilidir. Kazı duvarları boyunca gerek kazı derinliği, gerekse çevre yapıların konumları itibariyle farklılık gösteren kesimlerden ayrı ayrı enkesitler alınmıştır.İstasyon kapsamındaki kazılar 1 konkorsda 12.50 m ile 22 m arasında, 2. konkorsda 15.45 m ile 30.00 m arasında değişmektedir. 3.ANALİZLER İstasyonun yoğun yerleşim alanında yer alması nedeniyle kazı çalışmaları sırasında çevrede oturmalara neden olmayacak veya minimum oturmalara neden olacak sükunetteki toprak basınçlarının dikkate alınması önerilmektedir. Ankrajlı sistemlerde sükunetteki toprak basıncı dağılımı duvar boyunca üniform olmak üzere  (Hunt, 1986)
olarak verilmektedir. Burada,  (sükunetteki toprak basıncı katsayısı)
 = birim hacim ağırlık
H = Kazı yüksekliği olarak kullanılmıştır. Zemin yüzeyinde bir sürşarj yükü (qs) olması durumunda bu yükün duvar üzerinde yarattığı ilave üniform basınç q2 = olarak hesaplanabilir. Kazı kesitleri için ankraj yerleşiminin düzenlenmesinde öncelikle duvar boyunca düşeyde kullanılması planlanan ankraj sayısı (n), açısı ( 
 
İstanbul Grovaklarında daha önce yapılmış çalışmalarda ankraj kök bölgesi için birim sürtünme direnci fs =450kPa olarak belirlenmiş olup 12.5 cm çapında ve 8.0 m kök boyuna sahip bir ankraj için maksimum kapasite Tult = 0.125x3.14x8x450 = 1413 kN . emniyetli kapasite ise T = Tult/ 2.0 = 1413/2 = 706 kN hesaplanmıştır. Bu durumda ankraj servis yükü T = 600 kN alınması ve 4 adet 0.6 inç çapında öngermeli, düşük gevşemeli halat kullanılması önerilmektedir. Yukarıda açıklanan yöntemle hesaplanan ankrajların boylan ankraj kök bölgelerinin büyük bölümünü içine alan derin kayma daireleri (toptan göçme) için minimum 1.5 güvenlik sayısı verecek şekilde ayarlanmıştır. Sözkonusu analizler SLOPE/VV (Geo-Slope) bilgisayar programı kullanılarak yapılmıştır. 1.1. Yerüstü Yapıları Aşağıdaki ünitelerden oluşmaktadır: a.Giriş ağızları b.Havalandırma bacaları c.Metro işletme yapıları 1.2. Tüneller Tünel inşaatları genellikle 1 hat gidiş 1 hat geliş olmak üzere toplam tek hat' üzerinden 12.933 m. uzunluğunda olacaktır. Tüm tünel güzergahı üzerinde kazı kesitleri 22 ile 100 A Tipi : At nalı şekilli ana hat tünelleri P Tipi : Yakın indirme-bindirme peronlarındaki istasyon platform tünelleri T Tipi : Makas bölgelerindeki tüneller  Tipi : İstasyon platform bağlantı veya geçiş tünelleri
 Tipi : Merdiven tünelleri
 Tipi : Emniyet giriş-çıkış tünelleri
Bu tünellerin tiplerine göre özellikleri ise şöyledir :
Yüklə 261,53 Kb. Dostları ilə paylaş:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
'lik alana sahiptir.
= 30° , 
qs 
) ve ankraj servis yükü (T) belirlenmiştir. Planlanan ankrajların yatay aralığı ise aşağıdaki şekilde hesaplanmıştır.
