2 qaldirici avadanliqlar

2 QALDIRICI AVADANLIQLAR
Butun qaldırıcı avadanlıqların ozunəməxsus tanınma nomrələri olmalı və portativ qaldırıcı avadanlıqlar/daşınma trosları rənglə kodlaşdırılmalıdır.
Qaldırıcı avadanlıqları və mexaniki qaldırıcı ləvazimatları beş kateqoriyaya bolmək olar ki, bunlar dan muxtəlif təyinatları, muxtəlif qaldırma usullarını və muxtəlif cavabdehlik sahələrini əks etdirirlər. Bu beş kateqoriyanı aşağıdakı kimi şərh etmək olar:
2.1 1-ci kateqoriya: portativ qaldırıcı avadanlıqlar
Portativ qaldırıcı avadanlıqları sahədə umumi istifadə təyinatı olan hərəkət edən qaldırıcı yukqaldırma avadanlıqları və ləvazimatları kimi təyin etmək olar. Bunlara misal kimi, qoşma qıfıllarını, trosları, dəstəkli və zəncirli sıxıcı tal-blokları gostərmək olar. Bu avadanlıqları təyin olunmuş muəyyən bir saxlama sahəsində saxlamaq olar və istifadə ucun oradan vermək olar. Bunlar bir qayda olaraq qaldırıcı avadanlıqların saxlanması ucun modifikasiya olunmuş yuk konteynerləridir və bunlara bir
qayda olaraq “Takelaj anbarı” deyirlər.
Bu kateqoriyadan olan yukqaldırma avadanlıqlar 6 aylıq intervallarla yoxlanmalı, dəqiq texniki yoxlanmadan kecməli və yenidən sertifikatlaşdırılmalıdır.
Portativ qaldırıcı avadanlıqlar və ləvazimatlar istifadə ucun takelaj anbarından veriləcək və sahə uzrə aidiyyatı olan qaldırıcı avadanlıqlara nəzarət qaydaları tətbiq olunacaqdır.
2.2 2-ci kateqoriya: stasionar qaldırıcı avadanlıqlar
Stasionar qaldırıcı avadanlıqlar qulləli kranlar, hərəkət edən qaldırıcı qurğular, qaldırıcı gozluklər, yan-qaldırıcılar, adamların qaldırılması ucun bucurğadlar, kron-bloklar və buruq bucurğadları,
qoruyucu kəmərlərin meydancaya dartılması ucun teleskopik qurğu, lovbər bucurğadı və s. kimi sahədə daimi olaraq quraşdırılmış qaldırıcı avadanlıq vahidləridir.
2.3 3-cu kateqoriya: tranzit stroplar
Bu kateqoriyadan olan qaldırıcı avadanlıqların ləvazimatlarına bir qayda olaraq “tranzit stropları” kimi istinad olunur ki, bunlar da umumi yuklərin qaldırılması və daşınması məqsədi ilə istifadə olunan stroplardan, qoşma qıfıllarından və s. ibarətdir.
Bu kateqoriyadan olan qaldırıcı avadanlıqlardan yalnız yuklərin qaldırılması, gəmilərə və ya gəmilərdən boşaldılması ucun və daşınmalar zamanı istifadə olunmalıdır və dəniz qurğusunda umumi
qaydada yukqaldırma əməliyyatları ucun istifadə olunmamalıdır.
Bu kateqoriyadan olan avadanlıqların xususi təyinatına, habelə sərt ətraf muhit şəraitinə, başqa sozlə, qəfil yuklənməyə və aşındırıcı muhitlərə məruz qalmalarına gorə ONLAR SAHİLƏ QAYIDAN KİMİ
MƏHF EDİLMƏLİ VƏ DƏYİŞDİRİLMƏLİDİRLƏR. Bir dəfəlik istifadə siyasətinə numayiş etdirilə biləcək tərzdə riayət olunması və bu siyasətin idarə edilməsi hər bir obyekt uzrə həyata kecirilməlidir.
Tranzit stroplardan yalnız avadanlıqların daşınması zamanı onların bərkidilməsi məqsədi ilə istifadə olunmalıdır və onlardan yukqaldırma əməliyyatları məqsədi ilə istifadə olunmamalıdır.
2.4 4-CU KATEQORIYA: YUK DAŞIYICI HISSƏLƏR
Bunlardan acıq dənizdə yuklərin və ya onlara bərabər tutulan əşyaların nəql olunması ucun təkrartəkrar istifadə olunan portativ avadanlıq vahidləri kimi təyin olunurlar və onlardan əsasən dənizdə
yuklərin stasionar qurğulara və/yaxud uzən dəniz qurğularına, gəmilərə və qurudakı obyektlərə daşınması, və ya bu obyektlər və qurğular arasında daşınması ucun istifadə olunur.
Butun YDH-lər mutəmadi olaraq yoxlanmalı, sınaqdan kecirilməli və istifadə edilməzdən əvvəl onların etibarlı sertifikatları olmalıdır. Bolmə 2.4-ə baxın.
Yuk daşıyıcı hissələrə (YDH-lərə) misal olaraq konteynerləri və qaldırıcı səbətləri, tullantılar ucun konteynerləri və s. gostərmək olar.
2.5 5-CI KATEQORIYA: MOBIL AVADANLIQLAR
Mobil avadanlıqlar oz carxları və ya tırtılları uzərində olan və ozu hərəkət edən, yaxud da xususi olaraq hər hansı bir nəqliyyat vasitəsinə birləşdirilmək və ya onun vasitəsi ilə dartılmaq ucun
layihələşdirilmiş avadanlıqlardır.
Bu kateqoriyadan olan qaldırıcı avadanlıqlara aşağıdakılar daxildir, lakin yalnız bunlarla məhdudlaşmır:
Mobil kranlar (əsas prinsipləri BS 7121 standartından goturulmuş yoxlama siyahısı ucun əlavə 5-ə baxın)
Mobil avtokarlar. Mobil işci platformalar
3.1 PORTATIV QALDIRICI AVADANLIQLARIN YOXLANMASI
Butun portativ qaldırıcı avadanlıqlar hər 6 aydan bir əsaslı qaydada yoxlamadan kecməlidirlər.
Yoxlama/sınaq, texniki xidmət qaydaları Qaldırıcı avadanlıqların səlahiyyətli yoxlayıcısı tərəfindən
təsdiq olunmalıdır.
Butun portativ qaldırıcı avadanlıqların ilkin sertifikatlarının (istifadəyə başlama sertifikatları) əsli olmalıdır. İlkin sertifikatının əsli və ya əslinin təsdiq olunmuş nusxəsi olmayan və ya tarixi kecən avadanlıqların yenidən sertifikatlaşdırılması zərurəti yarana bilər. Portativ qaldırıcı avadanlıqlar
istifadə ucun verilməzdən və istifadə olunmazdan əvvəl səriştəli şəxs tərəfindən yoxlanmalıdır.
Takelaj anbarının təchizatcısı avadanlıqların 6 ay intervalı ilə əsaslı yoxlanmasının həyata kecirilməsi
və onların rənglə kodlaşdırılması ucun cavabdehlik daşıyır.
3.2 STASIONAR QALDIRICI AVADANLIQLARIN YOXLANMASI
Butun stasionar qaldırıcı avadanlıqlar (dəniz pedestal kranlar istisna olmaqla) Qaldırıcı avadanlıqların səlahiyyətli yoxlayıcısı tərəfindən 6 aylıq intervallarla əsaslı yoxlanmadan kecməli və rənglə kodlaşdırılmalıdır.
Butun stasionar qaldırıcı avadanlıqlar Kompyuterləşdirilmiş texniki təmir işləri sistemində (KTTİS) və ya ona bərabər bir sistemdə qeydiyyatdan kecməlidir və bu sistemdə onların yoxlanması və onlara texniki xidmətin gostərilməsi intervalları (6 aydan bir əsaslı yoxlamadan kecmə də daxil olmaqla) təyin edilməlidir.
Qaldırıcı avadanlıqların səlahiyyətli yoxlayıcısı qanunvericiliyə, movcud olan qabaqcıl təcrubələrə və avadanlıqların istifadə tarixinə əsaslanan yoxlama/texniki xidmət/sertifikatlaşdırma proqramının hazırlanması ucun cavabdehlik daşıyır (dəniz pedestal kranlar istisna olmaqla).
Dəniz pedestal kranlar ucun BP şirkətinin təsdiq etdiyi yoxlama və texniki xidmət proqramı hazırlanmalıdır və kranın idarə edilməsi ucun cavabdeh olan şirkət tərəfindən KTTİS və ya ona bərabər bir sistem vasitəsi ilə həyata kecirilməlidir.
3.3 TRANZIT STROPLARIN YOXLANMASI
Butun tranzit stroplar istifadədən əvvəl səriştəli şəxs tərəfindən yoxlanmalıdır və gozdən kecirilməlidir.
Dənizdə istifadə edilməsi
Tranzit stroplar dənizdə tranzit təyinatından başqa hec bir digər təyinat uzrə istifadə olunmamalıdır.
Bu kateqoriyadan olan avadanlıqların xususi təyinatına, habelə sərt ətraf muhit şəraitinə, başqa sozlə, qəfil yuklənməyə və aşındırıcı muhitlərə məruz qalmalarına gorə onlar sahilə qayıdan kimi məhv edilməli və dəyişdirilməlidirlər.
3.5 MOBIL QALDIRICI AVADANLIQLARIN YOXLANMASI
Butun mobil qaldırıcı avadanlıqlar aşağıdakı tələblərə cavab verməlidir:
Onlar istehsalcının tovsiyәlәrinә və muvafiq standartlara (BS 7121, ASME B30.5 və ya ona bərabər - Əlavə 3-də verilən istinad ucun sənədlərə baxın) uyğun qaydada təchiz edilməli, saxlanmalı, yoxlanmalı və sertifikatlaşdırılmalıdır.
İstifadədən əvvəl hər hansı bir səriştəli şəxs tərəfindən yoxlanmalıdır.
Mobil kranlar Əlavə 5-də verilən yoxlama siyahısına uyğun qaydada yoxlanmalıdır.
4.1 STRATEGIYA
Hər bir sahədə butun qaldırıcı avadanlıqların tam qeydiyyat jurnalı saxlanmalıdır.
Butun qaldırıcı avadanlıqların sertifikatlarının əsllərinin, əsaslı yoxlamadan kecməsinə dair sertifikatlarının və istifadə edilən nomrələnmiş yoxlama qaydasının kağız nusxələri Sahənin yukqaldırma əməliyyatları uzrə koordinatorunda saxlanmalıdır. Qaldırıcı avadanlıqların qeydiyyat jurnalına obyektdə olan butun qaldırıcı avadanlıqlara dair
məlumatlar daxil olmalıdır. Hər bir avadanlıq vahidinə sahə uzrə spesifik olan xususi tanınma nomrəsi
verilməlidir. Avadanlıqlar haqqında təfsilatlı məlumatlar aşağıdakıları əhatə etməlidir:
Yeri, Sahə, Təhlukəsiz işci yuk (TİY), İşci yuk həddi (İYH)
Sınaq sertifikatına dair ətraflı məlumat, Əsaslı yoxlamadan kecdiyi tarix
Yoxlama qaydalarının nomrəsi, Novbəti əsaslı yoxlamadan kecmə tarixi
Təcrid etməyə/defektə dair hesabatın nomrəsi.
Digər tərəflərin, podratcıların əsaslı yoxlamalara dair hesabatları onların aid olduqları avadanlıqlar təchizatcıya qaytarılana qədər muvafiq supervayzer tərəfindən obyektdə saxlanmalıdır.
Qeydiyyat jurnalının mutəmadi olaraq auditi aparılmalıdır. Yukqaldırma əməliyyatını planlaşdıran səriştəli şəxs hər hansı bir qaldırıcı avadanlıqdan istifadə etməzdən əvvəl muvafiq Qaldırıcı avadanlıqların qeydiyyat jurnalını gozdən kecirməklə həmin avadanlığın cari statusunu yoxlayaraq təsdiq etmək ucun cavabdehlik daşıyır.
5.1 RƏNGLƏ KODLAŞDIRMA
Butun portativ qaldırıcı avadanlıqlar rənglə kodlaşdırılmalıdır ki, istifadədən əvvəl avadanlıq vahidlərinin sertifikatlaşdırma statuslarına dair vizual məlumat əldə etmək mumkun olsun. Bəzi stasionar qaldırıcı avadanlıqlar da rənglə kodlaşdırıla bilər.
Rənglə kodlaşdırma sistemi avadanlıq vahidinin son altı ay muddəti ərzində əsaslı yoxlamadan kecdiyini və yoxlamaya dair etibarlı hesabatın olduğunu bildirir. Buna baxmayaraq rəng kodu avadanlığın saz vəziyyətdə olması demək deyil və ona gorə də həmin avadanlıqlar istifadədən əvvəl mutləq gozdən kecirilməlidirlər.
Duzgun rəng koduna malik olmayan hec bir avadanlıq vahidindən hec bir halda istifadə edilməməlidir.
6.2 Rollar və cavabdehliklər
Hər bir yukqaldırma əməliyyatı aşağıdakı tələblərə cavab verməlidir:
Səriştəli şəxs tərəfindən lazımi qaydada planlaşdırılmalıdır
Muvafiq qaydada nəzarət olunmalıdır
Təhlukəsiz tərzdə həyata kecirilməlidir.
Yukqaldırma əməliyyatlarında bir qayda olaraq muxtəlif peşələrin numayəndələri və səlahiyyətli
şəxslər iştirak edirlər.
Ona gorə də yukqaldırma əməliyyatlarını təhlukəsiz qaydada idarə etmək məqsədi ilə yaradılan istənilən sistemdə bu əməliyyatların məzmunu ilə əlaqədar olan təhlukələr başa duşulməlidir və hər bir fəaliyyət ucun rolların, cavabdehliklərin və tələb olunan səriştə səviyyələrinin aydın şəkildə muəyyən olunması təmin edilməlidir, tanınmalıdır, habelə orada qarşılıqlı əlaqələrə və məsuliyyət
dairələrinin sərhədlərinə dair umumi bir fikir olmalıdır. Bu hissədə bu cur “maraqlı tərəflərin” rolları
və cavabdehlikləri haqqında ətraflı məlumat verilir.
Əməliyyatlar uzrə, habelə muqavilə strategiyaları ilə əlaqədar olaraq eyni rolların yerinə yetirilməsini nəzərdə tutan vəzifə adları (titullar) arasında fərqləri nəzərə alaraq aşağıda sadalanan rollar umumi xarakter daşıyır. Bununla belə, hər bir sahə və dəniz qurğusu oz təşkilati tələblərinə cavab vermək məqsədi ilə bunları izah etməli və cavabdehlikləri təyin etməlidir.
Yukqaldırma əməliyyatları ilə əlaqədar olaraq bəzi rollar birləşdirilə bilər (misal ucun, Goyərtə briqadiri və Yukqaldırma əməliyyatları uzrə supervayzer), lakin hər bir sahə uzrə by rolların aydın
şəkildə izahatının verilməsi və onların hamı tərəfindən başa duşulməsi cox vacibdir.
Umumi “maraqlı tərəflər” bunlardır:
Siqnalcı
Takelajcı/strop-qoşan
Kran operatoru
Avtokar surucusu
Sahə uzrə səriştəli şəxs
Yukqaldırma avadanlıqlarının yoxlayıcısı
Sahənin yukqaldırma əməliyyatları uzrə koordinatoru
Yukqaldırma əməliyyatları uzrə səlahiyyətli texniki işci
Baş səlahiyyətli texniki işci.
Siqnalcı:
Siqnalcı muvafiq qaydada təlim kecmiş, səriştəli hesab edilən və oz vəzifə borclarını yerinə yetirmək
ucun səlahiyyəti olan şəxsdir.
Siqnalcının vəzifə borcu kran surucusunə aydın qaydada işarələrin verilməsindən ibarətdir.
Yukun və yukqaldırma əməliyyatlarının murəkkəbliyindən və əhəmiyyətlik dərəcəsindən asılı olaraq cavabdeh olan şəxs yuklərin butun daşınması və dəqiq yerləşdirmənin tələb olunduğu yukqaldırma əməliyyatlarına şəxsən nəzarət edəcək və siqnalcı kimi fəaliyyət gostərəcəkdir.
Siqnalcı ona həvalə edilmiş kranın sahə uzrə butun hərəkəti zamanı həmişə onu muşayiәt etməli və ona istiqamət verməlidir.
Yukqaldırma əməliyyatları yalnız Siqnalcının yerində olduğu təqdirdə aparılmalıdır və yukqaldırma əməliyyatları zamanı o, kran operatoruna və yukqaldırma heyətinə gostərişlər vermək ucun YEGANƏ
səlahiyyətli şəxsdir.
Aşağıdakı tələblərə cavab verməlidir:
1. Ozu hec vaxt bilavasitə yukun qaldırılması əməliyyatının ozundə iştirak etməməlidir.
2. O, yukə toxunmamalıdır. Yuklə davranılan zaman o, elə bir gorunən yerdə və vəziyyətdə
dayanmalıdır ki, oradan butun yukqaldırma əməliyyatlarını yaxşı gorə bilsin.
3. Həmişə takelajcı/strop-qoşan və kran operatoru ilə əlaqə saxlamalıdır.
4. Yukqaldırma əməliyyatı zamanı yuklə davranan işciləri muşahidə etməlidir.
5. Qaldırılacaq yuk ucun munasib olan takelaj/qoşma usullarını yaxşı anlaya bilməlidir.
6. Əl işarələri kodeksini tam başa duşməlidir və aydın və dəqiq işarələr və/yaxud təlimatlar
verə bilməlidir.
7. Personalın, habelə avadanlıq və texnikanın təhlukəsizliyini təmin edəcək bir tərzdə kranın və
yukun hərəkətlərinə istiqamət verə bilməlidir.
8. Butun aidiyyatı olan şəxslər onu tanımalıdır, və siqnalcı aydın şəkildə secilə bilmək ucun
yuksək gorunuşə malik tanınma atributları geyməlidir.
Takelajcı / strop-qoşan:
Takelajcı / strop-qoşan yukqaldırma planına uyğun qaydada yuku qaldırılmaq ucun hazırlamalıdır və:
a) Yuk yerdən qalxan və yerə enən zaman, qarmağa ilişdirilmiş stroplar (istər yuklə olsun, istərsə də
yuksuz) tarım cəkilən zaman yukdən kənarda dayanmalıdır və siqnalcıya hər şeyin qaydasında
olmasına dair işarə verməlidir.
b) Yuk onun bel səviyyəsinədək enməyənə qədər endirilən yukə toxunmamalıdır və hec vaxt
yırğalanan yuku əli ilə saxlamağa cəhd etməməlidir.
c) Asanlıqla gorunməlidir/tanınmalıdır və siqnalcıdan secilməlidir.
Kran operatoru:
Kran operatoru muvafiq qaydada təlim kecmiş, səlahiyyətləri olan, tam səriştə səviyyəsinə malik və təhlukəsiz kran əməliyyatlarının butun aspektləri ilə tam tanış olan şəxsdir. Xususi olaraq, onlar surdukləri və idarə etdikləri kranın nəzarət funksiyaları və imkanları ilə tam tanış olmalıdırlar.
Kranın qaydasında işləyəcəyinə əmin olmaq məqsədi ilə kran operatoru kran əməliyyatlarına
başlamazdan oncə butun rutin texniki xidmət işlərinin aparıldığını yoxlamaq ucun məsuliyyət daşıyır və o, lazım olduqda kran əməliyyatlarını həyata kecirmək ucun yerində olmalıdır.
Kran operatoru yukqaldırma planlarını oxumalı və başa duşməlidir, və yukə və kranın qaldırıcı qolunun bucağına gorə kranın imkanlarını yoxlayaraq təsdiq etməlidir.
Kran vasitəsi ilə yukun qaldırılması və daşınması ucun son cavabdehlik kran operatorunun uzərinə duşur ki, o da həyata kecirilən əməliyyatlarla bağlı risklərin qiymətləndirildiyinə və
onun nəticələrinin qısa təhlukəsizlik sohbətlərinə daxil edildiyinə, habelə muvafiq qaydada doldurulmuş İYYİ-nin (İşlərin yerinə yetirilməsinə icazə) və Yukqaldırma planlarının movcudluğuna ozu əmin olmalıdır.
Avtokar surucusu:
Avtokar surucusu muvafiq qaydada təlim kecmiş, səlahiyyətləri olan, habelə lazımi səriştə dərəcəsinə malik olan və maşının təhlukəsiz idarə edilməsinin butun aspektləri ilə tanış olan şəxsdir.
Təlim kecməmiş hec bir şəxsin avtokarın idarə etməsinə icazə verilməməlidir.
Sahə uzrə “səriştəli şəxs”:
Bu şəxs (misal ucun, goyərtə uzrə briqadir, sahənin yukqaldırma və takelaj işləri uzrə supervayzeri) qaldırıcı avadanlıqların istifadə ucun həmişə yararlı vəziyyətdə olmasını təsdiq etmək məqsədi ilə
onların gozlə yoxlanmasını həyata kecirə bilmək, qaldırıcı avadanlıqların munasibliyinə dair sorğulara cavab verə bilmək, habelə yukqaldırma planlarına dair məsləhətlər vermək, onları hazırlaya və həyata kecirə bilmək ucun muvafiq texniki və praktiki biliklərə və təcrubəyə malik olmalıdır.
Sahə uzrə “səriştəli şəxs” aşağıdakıları etməlidir:
Takelaj və qaldırıcı avadanlıqlar anbarının inventarını idarə etməli və ona nəzarət etməlidir
Sahə uzrə umumi və spesifik yukqaldırma planlarının və risklərin qiymətləndirilməsi sənədlərinin qeydiyyatı jurnalını aparmalıdır
Yukqaldırma əməliyyatlarını həyata kecirmək ucun səlahiyyətləri olan şəxslərin qeydiyyatı jurnalını aparmalıdır.
Yukqaldırma planlarının hazırlanması işində Yukqaldırma əməliyyatları uzrə koordinatora
yardım etməlidir.
Butun yukqaldırma əməliyyatları ucun yukqaldırma planlarını hazırlamalı və risklərin qiymətləndirilməsini həyata kecirməlidir.
Rutin yukqaldırma əməliyyatları ilə bağlı risklərin qiymətləndirilməsini vaxtaşırı gozdən kecirməlidir
Butun yukqaldırma əməliyyatları zamanı İcracı məsul şəxs kimi (əgər tətbiq olunarsa, İYYİ-ə
uyğun olaraq) fəaliyyət gostərməlidir.
Sahədə həyata kecirilən butun yukqaldırma əməliyyatlar
Yukqaldırma avadanlıqlarının yoxlayıcısı:
Yukqaldırma avadanlıqlarının yoxlayıcısı aşağıdakıları etməlidir:
Butun stasionar qaldırıcı avadanlıqların (dəniz pyedestal kranlardan başqa) əsaslı yoxlanması
proqramını hazırlamalıdır.
Butun stasionar qaldırıcı avadanlıqların əsaslı yoxlanmasını, habelə secim yolu ilə hər hansı
digər aidiyyatı olan qaldırıcı avadanlıq novunun yoxlanmasını həyata kecirməlidir.
Yoxlamadan kecmiş avadanlıqların rənglə kodlaşdırılmasının və sertifikatlaşdırılmasının təmin
edilməsi ucun cavabdehlik daşıyır.