5-amaliy mashg‘ulot

Annotatsiya (lot. annotatio – qayd) – qisqacha ta’rif. Kitob, maqola, qo‘lyozma mundarijasini, g‘oyaviy-siyosiy yo‘nalishini va boshqa jihatlarini ochib beradi. A.ni, mas, kitobning o‘zida, bi-bliografik ko‘rsatkichlarda va kutubxona kataloglarida uchratish mumkin. Uning vazifasi o‘quvchilarda muayyan kitob, maqola, qo‘lyozma to‘g‘risida umumiy ta-savvur tug‘dirish va ularga adabiyotlar tanlashda yordam ko‘rsatishdir.
Tezis (yun. thesis — qoida, isbot) — I) keng maʼnoda — baxeda yoki biror nazariyani bayon qilishda aytilgan har qanday fikr; tor maʼnoda — asosiy fikr, prinsp; 2) mantiqda isbot qilishni talab etuvchi fikr, mulohaza.

Tezis - buni isbotlash uchun ilgari surilgan aniq, lakonik formulali asosiy g'oya.

Tezis insho, kurs ishi, tezis uchun yozilgan
Bir nechta tezis bayonotlari bo'lishi mumkin.
Ba'zan ular mustaqil ish sifatida ilmiy ishdan alohida yoziladi, ba'zan izohga yoki kirish qismiga kiritiladi.
Boshqa barcha jumlalar tezisni isbotlash uchun xizmat qiladi. Ular argument deb ataladi.
Tezislar mavzuni tavsifini, maqsadlarini, maqsadlarini, dolzarbligini, bo'limlarini va natijalarini o'z ichiga oladi.
Tezisning asosiy elementlari:

• 
  mavzu;
  
• 
  Muallifning to'liq ismi;
  
• 
  kirish;
  
• 
  ish bosqichlarining qisqacha tavsifi;
  
• 
  manbalar ro'yxati;
  
• 
  ilovalar, sxemalar.
  

Tezislarning bir nechta turlari mavjud:

1. 
   Asosiy fikrlar. Ular hujjatning mazmunini umumlashtiradilar, ajralmas hisoblanadi.
   
2. 
   Oddiy tezislar. Alohida semantik xatboshilarning asosiy fikrlari. Ular asosiylarini ochib berishga xizmat qiladi.
   
3. 
   Murakkab tezislar. Asosiy va oddiydan iborat. Har bir oddiy tezis asosiy narsani tushuntiradi.
   

Matnda faqat bitta qism bo'lishi mumkin, shuning uchun bitta tezis bo'ladi.
Agar matn batafsil bayon etilgan bo'lsa, unda tezis bayonotlari ko'p bo'lishi mumkin, hamma narsani ta'kidlash muhimdir.
Tezislarni joylashtirish matndagi g'oyalarni rivojlantirish bilan bir xil. Bu har doim ham matnning ketma-ketligiga mos kelavermaydi.
Tezislar bir-biridan oqishi kerak. Ularda misollar, asoslar, dalillar mavjud emas.
Darhaqiqat, tezislar deyarli hamma joyda uchraydi: mantiqda, matematikada, falsafada, jurnalistikada, filologiyada, tarixshunoslik, tilshunoslikda.
Nazariya ishlab chiqilganda, yangi bilim sohasi o'zlashtiriladi yoki eski gaplar inkor etiladi.
Tezislardan maktab o'quvchilari insho yozganda yoki matnni tahlil qilganda, kurs ishlarida talabalar va dissertatsiyalarida fan doktorlari foydalanadilar.
Tezislar, yozish maqsadiga qarab, boshqa shaklga ega bo'lishi mumkin: qisqa yoki batafsil, formulalar shaklida taqdim etilgan yoki matnli shaklga ega.