A. Kadir (1917, İstanbul -1985, İstanbul) Şair, yazar. Kara Harp Okulu'nda öğrenciyken Nâzım Hikmet'le tanıştığı ve "muzır neşriyat" (zararlı kitaplar) okuduğu için tutuklandı

Köksaloğlu, Abdurrahman (1930, Suşehri - 1980, istanbul) Tüccar. Liseyi bitirdi. 15. dönem (1973-1977) ve 16. dönem (1977-1980) istanbul milletvekili seçilerek parlamentoda bulundu. Bir suikast sonucu öldürüldü.

Köktürk, Kutay VII:323c.

Köktürk, Ziya (1906, Çatalca) idadiyi bitirdi. Ticaretle uğraştı ve müteahhitlik yaptı, istanbul 11 Genel Meclisi üyesi oldu. 10. dönem (1954-1957) istanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu.

Kölelik I:46c, 80c, 114b.

Kömürciyan, Eremya Çelebi mad. V:86c, I:69a, 103a, 542a, II: 194a, 309c, 514c, 533c, 559b, III:34b, 57a, 89c, I62b, 182a, 187a, 191a, 192a, 210c, 2l6c, 283c, 389c, 482c, 531c, IV:275c, 366b, 381a, 458c, 496a, V:106c, 344a, VL208a, 209c, 220a, 359c, VII:186c, 307c, 456c, 504a, 560c.

Kömürciyan, Hovannes V:87b. Kömürciyan, Kirkor IV: 156a.

Kömürciyan, Kozmas Komitas

mad. V.-87a, III:4l9c.

Kömürciyan, Mardiros V:86c. Kömürcü Bendi bak. Karanlık Bent Kömürcüoğlu, Asım I:85b, II:187a.

Koni, Osman Nuri (1884, İzmir - ?, ?) Hukukçu. İstanbul Hukuk Mektebi'ni bitirdi. Temyiz Mahkemesi başsavcısı, İstanbul Asliye Mahkemesi reisi ve Temyiz Mahkemesi azası olarak çalıştı. 8. dönem (1946-1950) istanbul milletvekilliği yaptı.

Koni, Yunus Kâzım IV:l45a, V:l69b.

Köpek Yaylası I:203b.

Köpekler mad. V:87c, VII: 17b.

Köprü-Haliç İskelesi IV: 200a.

Köprü Koyu IV: 55a.

Köprübaşı Camii bak. Sokollu Mehmed Paşa Mescidi

Köprüler bak. Ayvansaray Köprüleri; Boğaziçi Köprüsü; Fatih Sultan Mehmet Köprüsü; Galata Köprüleri; Haliç Köprüleri; Unkapanı Köprüleri.

Köprülü Konak Ayrı olarak inşa edilmiş harem ve selamlık bölümlerinin, birbirine üstü kapalı bir köprüyle birleştirilen konak çeşidi. Eski istanbul'da bu tür konaklara çok sık rastlanırdı. Günümüze çok azı ulaşan örneklerden biri Üsküdar İhsaniye'de Abdülaziz'in başmabeyincisi Mehmed Bey'e ait olan konaktır.

Köprülü Külliyesi mad. V-.89a. İlgili madde: Vezir Hanı VII:382c

Köprülü Kütüphanesi mad. V:90c, II:484a, V:89a, 173a.

Köprülü, MehmedFuad (1890, İstanbul-1966, İstanbul) Tarihçi. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde profesörlük ve dekanlık yaptı. 8. dönem (1946-1950), 9. dönem (1950-1954) ve 10. dönem (1954-1957) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu. Dışişleri ve devlet bakanlıkları ile başbakan yardımcılığı yaptı.

I:215a, 385h, III:275b, 305c, 5l4c, IV:144c, V:94c, l69b. Köprülü Mehmed Paşa Medresesi

II:484a.

Köprülü Suyolu III:526b. Köprülüler mad. V:91c, 321c, 339b,

VII:90a. Köprülüzade Ahmed Paşa Çeşmesi

IV:512a.

Körmükçü, Hazım mad. V:95b, VI:322c. Köroğlu III:519c. Körükçü, Çetin IV:156c. Körükçü Tekkesi mad. V:95c.

Köseleciler Yalısı Beykoz Ilçesi'nde, Anadoluhisarı İskelesi'nin sağındaki ilk yalıdır. 1870-1880 arasında inşa edilen ismail Hakkı Bey Yalısı'nın yerinde yükselir. Yalının önünden "ye-dekçi hakkı" denen kesme taştan dar bir yol geçerdi. I. Dünya Savaşı'ndan

sonra yalı değişiklik geçirmiş, yol kaldırılmış, bodrum kayıkhaneye dönüştürülmüş, birinci katın ortası açılarak balkon salon haline getirilmiştir.

Kösem Sultan (ö. 1651) mad. V:96c, L27b, 128b, 436a, II:435b, 520a, IV:120a, 496c, V:339b, 504a, VII:2c, l6b, 58c, 89c, 303c. îlgili maddeler: Çinili Külliyesi II:519c Valide Hanı VII:362c

Kösemihal, Halit Şazi ilgili madde: Dişçi Mektebi ffl:62c

Kösemihal, N. Şazi V:481a.

Köseoğlu, Leyla Yeniay (1926, istanbul) Tüccar. Amerikan Kız Lisesi'ni bitirdi. Serbest ticaret yaptı. Anavatan Partisi kurucusudur. 17. (1983-1987), 18. (1987-1991) ve 19. dönem (199D İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu. IV:356a.

Köseoğlu, Murat I:157b, III:318c, 319a.

Köstek I:313b.

Köstepen, Kaya (1934, İzmir) Futbolcu. Aydın'da başladığı futbolu, İzmir'in Altay takımında başarıyla sürdürdü. 1958-1968 arasında yer aldığı Beşiktaş kulübünde 492 kez forma giydi. Beşiktaş'ta iki kez lig şampiyonluğu yaşadı. Futbolu 1971'de bıraktıktan sonra antrenörlük yaptı.

Köşe Sarraflığı 20. yy'a kadar İstanbul'da geçerli bir tür değerli kâğıt ve para ticareti. Kuyruklu sarraflara oranla daha az sermaye ile çalışan ve beratları olmayan köşe sarrafları, Kapalıçarşı ile Galata'da tahvil alım satımı, altın para bozma işi yapmaktaydılar.

Köşk Hamamı bak. Şengül Hamamı Köşklüler mad. V-.98b. İlgili madde-.

Tulumbacılık VII:301c Köy Tipi Vapurlar mad. V:98c. Köyler mad. V:99a. Kraft, A. VI:298a. Kral, Alaeddin IV:347a. Kral, Reha VI:538a. KralTVVII:243c. Kraus, Fritz IV:248b. Kredi ve Yurtlar Kurumu VI:191a. Krenides VII:494a. Krepen Pasajı mad. V:105c, II:2l6b,

IV:269b, V:222c. Kreşler bak. Sosyal Hizmetler Kriket mad. V:106b. Krikor (Rahip, Kemahlı) III: 192a.

Krikor Lusavoriç (Surp) Katolik Kilisesi Beşiktaş Ilçesi'nde, Ortaköy'de-dir. Burada daha önce bulunan ahşap şapelin yerine kagir olarak inşa ettiril-

miş ve 6 Ocak 1839'da Başpiskopos Boğos Maruşyan tarafından ibadete açılmıştır. Üslup olarak bir Romen bazilikasını andırır. Bir merkezi ve iki yan şahından ibarettir. Yarım tonoz biçimindeki tavanı ana şahın içindeki sekiz sütun üzerine dayalıdır. Erkekler ve kadınlar için ayrı bölümleri bulunmaktadır. 1857'de onarım görmüştür.

Krikor Lusavoriç (Surp) Kilisesi (Ka-raköy) mad. V:106c, III:184a, 483b, V:20c, VII:398a.

Krikor Lusavoriç (Surp) Kilisesi Kına-lıada'da, Akgünlük Sokağı no. 8'de-dir. 1854'te verilen fermanla 1855'te yapımına başlanan kilise 1857'de tamamlanarak ibadete açılmıştır. 1894' teki depremde çatlayan kilise ibadete kapatılmıştır. Yeni bir şapelin inşası için başvurular yapılmışsa da sonuç elde edilememiştir. Daha sonra kilise onarılarak tekrar ibadete sunulmuştur. 1988'de son ve köklü onarımını geçiren kilisenin çan kulesi yeniden inşa edilmiştir. Bahçesindeki küçük mezarlıkta kilisenin ilk din adamı olan Başpapaz Samatyalı Dionisios Çizme-ciyan ile birkaç hayırsever aile gömülmüştür. Patriklik yazlığının yanısıra, Adalar bölgesi ruhani önderliğinin de merkezi olan bu kilise adaların tek Ermeni Gregoryen kilisesidir.

Krikor Lusavoriç (Surp) Kilisesi

(Kuzguncuk) mad. V:108c, I:340c, III:184b, IV:91c, V:l46b, VII:347c.

Krikoryan, Kevork IIL188c. Krillos Yakup I:340a. Kriotissa Manastırı IV:398b. Krippel, Heinrinck I:385a. Krisai Pliai I:2l6b. Krisopolis III:80b, IV:528a.

Kristal Gazinosu Taksim Meydam'mn Talimhane tarafında bulunan bir gazinoydu. 1928'de açılmıştı. Her tarafının camlarla çevrili olmasından dolayı Kristal Gazinosu adı verilen binanın alt katında dükkânlar bulunuyordu, üzerindeki kat kafe, daha üstündeki kat da dönemin şarkıcılarının (muganniye) sahnede program sundukları gazino niteliğindeydi. Kristal Gazinosu özellikle II. Dünya Savaşı yıllarında Anadolu'dan gelen tüccarların, taşralı harp zenginlerinin uğrak yeri olmuştu. 1950'lerin sonlarında kapandı. Daha sonra bina da yıkıldı. Yerine apartman yapıldı. 1 970 'li yıllarda Tak-sim'de Kristal Büfe diye ün yapan hamburger ve tost büfesi de adını eski Kristal Gazinosu'ndan almıştı. 1986-1987'de Tarlabaşı Bulvarı açılırken, üzerindeki apartmanla birlikte burası da yıkıldı.

II:56c, 217c, III:379c, VIL199b. Kristal-İş VI:526b.

L

Kristofer

266

267

Kurtköy Mahallesi

Kristofer (Aleksandreia'lı) IV:153c. Kristoforos III:145c.

Kristos Pantepoptes Manastırı

V:292c.

Kritobulos, Müıael mad. V:109c, I:276b, III:204b, IV:422c, V:2ö9a, 329a, VI:108b, 207c, VH:283a.

Krizes VII:343c. Ksenefon II:258a, VII:343c. Ksenis, Dimitros VI:353c. Ksenodohion VII:501b.

Kserolofos I:2l6b, 306a, 306b, II:44la, III:9b, VII:496c.

Ksilokerkos VII:497a. Ksiloporta I:492c.

Kuas, Rıza (1926, Kocaeli - 1981, istanbul) Sendikacı. Ortaokulu bitirdi. Gis-laved Lastik Fabrikası'nda işçiliğe başladı. 1954'te Lastik-İş Sendikası'mn genel başkanlığına seçildi. 1956'da istanbul işçi Sendikaları Birliği Yönetim Kurulu üyesi oldu. TİP'in kurucularından olan Kuas, 1965'te bu partiden Ankara milletvekili seçildi. 1967'de DlSK'in kurucuları arasında yer aldı. 14. dönem (1969-1973) istanbul milletvekili olarak ikinci kez parlamentoda bulundu.

I:225b, IV:225b, 290c. Kübalı, Hüseyin Naili VII:529b.

Kuban, Doğan mad. V:110a, II:320a, VI:109b, VII: 15a, 29b, 509a.

Kubbe Odası IV:4lOb Kubbe Tekkesi II:4l5b, 418a.

Kubbe Vezirleri Divan-ı Hümayun üyesi olan ve kıdemlerine göre "ikinci, üçüncü, dördüncü..." sanlarını alan vezirler. Bunlara "kubbe-nişin" de denirdi. Sadrazam sefere çıktığında bunlardan biri "sadaret kaymakamı" sanı ile İstanbul'un yönetimini üstlenirdi. 1731'den sonra kubbe veziri atamasına son verildi.

Kubbealtı ma'd. V:lllb, I:303c, III:69a, 71b, VI:493a, VH:282b, 284c.

ilgili madde:

Topkapı Sarayı VII:280c Kudbeddin-i Acemî (Hekim) V:331b. Kudmani, Selim IV:420a.

Kudret, Cevdet II:448c, III:542c, IV:340b.

KudretuUah Dede (ö. 1871) II:170b, III:363a, V:430b.

KudretuUah Efendi Türbesi III:364c.

Kudsizade Tekkesi bak. Altuncuzade Tekkesi

Kuduz Hastanesi mad. V:112b, IV:l4a, 173c, VI:402a.

Kuduz Tedavi Merkezi bak. Kuduz Hastanesi

Kudüs Ermeni Patrikhanesi Misafirhanesi II:400c.

Kûfî IV: 17a.

Kuka Yeniçeriler tarafından başa giyilen dört çeşit börkten birinin adı. Üsküfü ve süpürge sorgucu yerine arka kısmında turna teli bulunan kuka, Yeniçeri Ocağı ileri gelenleri ve Eflâk voyvodaları tarafından giyilirdi.

Kuklacılık mad. V:113a, III:517a.

Kukuletalı Sako Abdülaziz'in (hd 1861-1876) enli vücut yapısına uygun ve kendi buluşu olan başlıklı ve bol üstlük. Gerek bu gerekse yine aynı padişahın tercihi olan basık Aziziye fes, kısa zamanda İstanbul'da moda oldu. Bu padişahın tahttan indirilmesinden sonra da unutuldu.

Kukuzelis, Yoannis V:522a.

Kul Ahmed (ö. 1580) V:527c. Kul Camii bak. Atpazan Tekkesi

Kul, Emin (1935, Rize) Sendikacı. Ortaokul mezunudur. Türk-Iş Konfederasyonu genel sekreterliği ve genel başkan vekilliği, Türkiye Denizciler Sendikası genel başkanlığı yaptı. 19. dönemde (1991-) İstanbul milletvekili seçilerek parlamentoya girdi.

Kulaksız Mahallesi Beyoğlu İlçesi'nde, Kasımpaşa'da Taşkızak ve Camialtı ter sanelerinin kuzey yöresine düşen bir mahalledir. Keçeci Piri, Fetihtepe, Pi- yale Paşa, Kaptan Paşa, Küçük Piya- le, Kadı Mehmet ve Cami-i-Kebir ma- halleleriyle çevrilidir. Mahallenin bir bölümünü Tersane ve Zindanarkası Mezarlığı kaplar. Nüfusu (1990) 8.224'tür. ...;

II:221a, IV:10a. Kulaksız Mescidi IV:481b. Kulaksız Mezarlığı V:444c. Kulaksızoğlu, Galip V:106c, VII:244b. :

Kuledibi mad. V:114a, L224a, 281a, VH:494b, 539c.

ilgili maddeler: Bereketzade Çeşmesi II: 156a Ceneviz Sarayı II:407a Cenevizliler II:407c Galata Kulesi III:359c Galata Sosyalist Kulübü III:368a Neve Şalom Sinagogu VI:67c

Kule-i Zemin İstanbul ve Galata'da zamanla yıkılan kale duvarlarının arsalarına verilen ad. Doğrusu kule zemini olup ilk kez, Galata Kulesi'nin Ba-yezid Mahallesi cihetindeki surları yıkılarak arsasına ev ve dükkânlar yapılmasına izin verilmişti. Kırım Sava-şı'ndan (1853-1856) sonra ise isteklilerin artması üzerine devletçe harabe sur ve kuleler satıldığı gibi, kimileri de burçları, beden ve hendekleri kule-i zemin hukuku ile işgal ederek mülkiyetlerine geçirdiler. Ancak 1884'te yayımlanan bir irade-i seniyye ile surların "âsâr-ı atika" kapsamına alınması ve bir ölçüde korunması sağlandı. Ancak bu tarihe gelinceye değin Galata surlarının hemen hemen tamamı or-

tadan kaldırılmış bulunuyordu.

Kulekapı Mevlevîhanesi bak. Galata Mevlevîhanesi

Kuleli Askeri Hastanesi I:346c.

Kuleli Askeri Lisesi mad. V:115c, I:146b, II:354a, 486b, III:l40a, V:118a.

Kuleli Askeri Lisesi Binası V:8b. Kuleli Baba Türbesi V:118a.

Kuleli Bahçe Camii mad. V:117b, 355c. Kuleli Bahçesi mad. V:117c, VII:367b. Kuleli Kışlası I:338c.

Kuleli Mahallesi Üsküdar İlçesi'nde yer alır. Vaniköy, Emek, Küçüksu, Bahçeli Evler, Havuzbaşı mahalleleri ve İstanbul Boğazı'yla çevrilidir. Nüfusu (1990) 6.103'tür.

III:25a, VILSOOb. Kuleli Manastır V:118a. Kuleli Namazgahı V:118a.

Kuleli Olayı mad. V:118a, I:47a, IV:113a, VI: 177a, VII: 17c.

ilgili madde:

Ayaklanmalar I:438c Kulemeydanı Tekkesi VII:lllc. Kulen, Ekrem V:199b. Kuli, Yaakob ben Meir VII:405a. Kulis (Dergi) mad. V:118c, III:190a. Kulis Basımevi III:183b.

KuUuklar mad. V:119a, VII:473b, 494c.

Kuloğlu I:360c, III:40a.

Kuloğlu Camii bak. Bostancı Camii

Kuloğlu Camii (Beyoğlu) VII:334c.

Kuloğlu Mahallesi Beyoğlu İlçesi'nde yer alır. Aşmalı Mescit, Hüseyin Ağa, Şehit Muhtar, Kâtip Mustafa Çelebi, Firuz Ağa ve Tomtom mahalleleriyle çevrilidir. Nüfusu (1990) 3.115'tir.

II:221a.

Kulüp 12 II:58b, III:44a. Kulüp Onay III:44a. Kulüpler III: 143e. Kum Meydanı I:522a. Kum, N. N. VII:313a. Kumaş, Konstantin III:283a. Kumaşçılar Şirketi III:86c. Kumbarahane Caddesi IV: l la. Kumbaros Burnu II:336a. Kumburgaz Vapuru V:99a.

Kumkapı mad. V:120a, III:24c, 25a, 188c, V:495a.

İlgili maddeler:

Asdvadzadzin (Surp) Kilisesi I:34lc Çadırcı Mescidi II:458c Halil Çevgân Çeşmesi III:512b Kiryaki (Ayia) Kilisesi V:27b

Muhsine Hatun Mescidi ve Tekkesi V:495a

Nişancı Hamamı VI:84c

Nişancı Mehmed Paşa Camii VI:87a

Panayia Elpida Kilisesi VI:210b

Saraç İshak Mescidi ve Tekkesi VI:456c

Sofia Limanı VII:23b Kumkapı Güreş Kulübü I:301b, II:317b. Kumluca 1:102a.

Kumru Eski İstanbul'da ahşap evlerin pencerelerinden, çatı aralarından, saçak diplerinden eksik olmayan ve Bizans döneminde Hıristiyan halk arasında kutsallığına inanıldığı gibi, kentin Türk-Müslüman halkınca da kutsal sayılan ve öldürülmeyen kumruların "hu! hu!" seslerini andıran ötüşlerle dönüşleri ise dervişlerin zikirlerine benzetilmiştir.

Kumru Mescidi Üsküdar'da, Küçük Yokuş başında bulunmaktaydı. Banisi Hadtka'du Hacı Mehmed Efendi olarak belirtilmiştir. Tahsin Öz istanbul Camileri adlı eserinde Kumru Mehmed Ağa tarafından yaptırıldığını belirtir ki, her iki kişinin aynı şahıs olması gerekir. Fevkani bir yapı olan mescidin duvarları kagir, çatısı ahşaptı. Minberi olmayan yapının minaresi, sağında bulunan Aslan Ağa Çeşme-si'nin üstüne doğru açılmaktaydı. Mihrap ve sağ duvarda ikişer, sol duvarda birer pencere vardı. Müezzin mahfili ahşaptı. Yapı 194l'de yıktırılmıştır.

KumruluHan mad. V:121b, IL331a. Kumrulu Kemer III:526a, VII:54c.

Kumrulu Mescit Fatih İlçesi'nde, Yavuz Selim Caddesi ile Müstakimzade Sokağı'mn kesişimindedir. Yapı Mimar Sinan-ı Atik (ö. 1471) adına yapılmıştır. Banisinin adı ile andırsa da, "Kumrulu Mescit" adını, yapının bir köşesindeki kuru çeşmenin aynataşında bulunan ve bir çanaktan su içen kuşların betimlendiği kuş rölyeflerinden almıştır. Son onarımını 1963-1964'te görmüş olan yapı dikdörtgen planlı basit bir mimari karaktere sahiptir. Mihrabında çini süsleme kullanılmıştır. Üzeri kiremit kaplı bir çatıyla örtülü kagir bir yapıdır. Tek şerefeli taş minaresi 19. yy'dan kalma olup küçük naziresinde mescidin banisi ve aynı zamanda Fatih Camii'nin mimarı olan Sinan-ı Atik'in kabri bulunmaktadır.

VII:6a.

Kumyazıcı, Adnan VII:439b.

Kundak Bağlamak Eskiden kadınların yemeniyle baş bağlama biçimlerinden biri. Kundağa benzetilerek sarıldığı için bu ad verilmiştir.

Kundak Takımı III:82c.

Kune Petro (1450'ler, İstanbul -1526, İstanbul) Hahambaşı. Din eğitimi dışında matematik ve astronomi ile ilgilendi. Moşe Kapsali'den sonra yerine geçen ve istanbul Yahudilerinin seçtiği ilk hahambaşı olan Mizrahi'nin bu sı-

fatı resmi bir atamadan çok toplumun kişiliğini ve kudretini fiilen tanıması şeklinde belirlendi. Osmanlı topraklarına gelen Sefaradlar'a yardım için çaba harcadı. Varlıklılardan para toplayarak göçmenleri yerleştirdi.

VII:493a. Kunhî Dede (ö. 1831) VIL479a.

Künos, Ignâcz mad. V:121c, II:231c, III:515a, 519b, V:297c, 304c, VII:26la.

Kunt, Bekir Sıtkı (1905, Antakya -1959, istanbul) Yazar, gazeteci, istanbul Üniversitesi'nde hukuk öğrenimi yaparken, gazeteciliğe başladı, Vakıfta. çalıştı. 1939-1946 arasında Hatay milletvekilliği yaptı. Daha sonra hâkimliğe döndü, Anadolu'da ve uzun süre İstanbul'da hâkimlik yaptı. Edebiyatta hikayeleriyle tanındı, mesleği gereği dolaştığı kasaba ve küçük kent yaşamını istanbul'un mütevazı kesiminden kişileri veya yakından tanıdığı adliye çevresini öyküledi. Memleket Hikâyeleri (1933), Herkes Kendi Hayatını Yaşar (1944), Yataklı Vagon Yolcusu (1948), Ayrı Dünya (1952) yazarın bilinen kitapları arasındadır.

Kunt, Burhan IV:251a. Kunt, Rikkat mad. V:122b. Kuntay, Midhat Cemal mad. V:123a, IL288b, 446b, IILöOc.

Kuppas, P. (Rum mimar) IV:468a, VI:104c.

Kural, Ali Rıza IV:250a

Kural, Muhteşem (1915, İstanbul - 1976, istanbul) Futbolcu. Vefa takımında oynarken ün kazandı. Formunun zirvesinde olduğu yıllarda uluslararası karşılaşmaların yapılmaması nedeniyle milli olamadı. Bacağının kırılması nedeniyle futbolu bıraktı.

Kuran, Alp III:155c. Kuran, Aptullah IL27c, 289c, V:321b. Kuran Kursları mad. V:123b, IILl40a. Kuran, Üzeyir IV:225b, VI:458c, 523c. Kuratoros Manastırı IL9b.

Kurbağalı Dere mad. V:124a, Llc, IV:329c, VI:426a.

ilgili madde: Kuşdili Çayırı V:139a

Kurban Bayramı Eskiden daha çok kadınlar arasında Arabi ayların on ikincisi olan zilhicceye verilen ad. Kurban Bayramı'nın ilk günü zilhiccenin onuncu gününe rastlar.

Kurban Nasuh Mescidi ve Tekkesi

mad. V:125a, I:408c.

Kurban Pazarı II:185b Kurdoğlu, Cengiz V:537a. Kurdoğlu, Haluk IV:527c.

Kurenâ Kurenâ-i hazret-i şehriyarî de denen, saray mabeyninde görevli sivil ve asker yüksek zümre. Bunların başı, ser-kurenâ da denen başmabeyin-

ciydi. Bendegân zümresi içinde daha seçkin ve yüksek bir grup oluşturan kurenâ kadrosu, her padişah değişikliğinde yenilenirdi. II. Abdülha-mid dönemi (1876-1909) kurenâsı, bu padişahın koruması ve sağladığı olanaklarla İstanbul'un en zengin ve nüfuzlu kesimini oluşturmuşlar, ancak 1908'de II. Meşrutiyet ilan edilince hepsinin rütbeleri alınmış, kendileri de sürgün edilmişlerdir.

Kurnaz, İbrahim IL434c. Kurnaz, Tülay IV:357b. Kurşun Dökme mad. V:125c.

Kurşunlu Han mad. V:126a, VL532c,

VII:463c.

Kurşunlu Kasır IV:4lOb. Kurşunlu Mahzen IV:559b, VII:502b. Kurşunlu Mahzen Camii bak. Yeraltı

Camii Kurşunlu Mahzen Köşkü mad. V:126c.

Kurt Çelebi Camii Beyoğlu İlçesi'nde, Kasımpaşa'da, Kurt Çelebi Mahalle-si'nde, Kulaksız Caddesi'ndedir. Kaptan Kurt Çelebi (ö. l6ll) tarafından yaptırılmıştır, Hadîka'da fevkani, kagir duvarlı, ahşap çatılı ve tuğla minareli olarak tanımlanan cami, günümüzde özgün biçimini tamamen yitirmiş, betonarme olarak yenilenmiştir.

Kurt Film III:318c.

Kurt, İsmail (1935, İstanbul) Futbolcu. Fenerbahçe genç takımında yetişti. Karagümrük'te oynarken ününü yay-gmlaştırdı. Galatasaray'da ve 1960'tan sonra da Fenerbahçe takımında oynadı. 11 kez milli oldu. 1966'da futbolu bırakarak antrenörlüğe başladı. Tercüman ve Bulvar gazetelerinde spor yazarlığı yaptı.

Kurt, Kasım (1895, İstanbul - 1960, İstanbul) Yüzücü, istanbul Boğazı'm yüzerek geçme, Adalar, hattâ Yalova'ya kadar yüzmede rekorlar kırdı. Doğup büyüdüğü senit olan Kasımpaşa'da tatlıcılık yaptığı için "Tatlıcı Kasım" adıyla tanındı. 40 yıla yakın süre yüzme sporuyla uğraştı. 65 yaşındayken, 12 Temmuz 1960'ta Bostancı'dan Kı-nalıada'ya yüzerken, hedefe pek yakın bir mesafede kalp krizi sonucu öldü.

Kurt Kemeri I:49öb.

Kurt, Naci (1920, Midyat - 1992, Ankara) Sendikacı. Ankara Sanat Enstitüsü'nü bitirdi. Türkiye işçi Sendikaları Konfederasyonu genel başkanlığı yaptı. 10. dönem (1954-1957) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu.

Kurtiz, Tuncel III:44lc, IV:527b. Kurtkemeri Fidanlığı IIL313c.

Kurtköy Mahallesi Pendik İlçesi'nde yer alır. Şeyhi, Harmandere mahalleleri , Sultanbeyli, Tuzla ilçeleri ve ilçe mücavir alanıyla çevrilidir. Nüfusu (1990) 9.377'dir.

Kurtoglu, Melda

268

269

Kuzguncuk

Kurtoglu, Melda IL481b. Kurtulan, Feride IV:357b.

Kurtuluş mad. V:127a, III:19c, 87c, IV:545c, VI:l65a, VII:186c, 499c.

İlgili maddeler:

Atanasios (Ayios) Kilisesi I:280b Dimitrios (Ayios) Kilisesi III: 56b Elefterios (Ayios) Kilisesi III:153a Kurtuluş Gençlik Kulübü V:129a Kurtuluş Bayramı mad. V:128c.

Kurtuluş Camii Şişli llçesi'nde, Kurtuluş' tadır. Türkiye Anıtlar Derneği tarafından 1959'da yaptırılan cami bir alt yapı üzerinde yükselmektedir. Tamamen kesme taştan inşa edilmiş olan caminin hariminin üzerini, sekizgen kasnak üzerine oturan kurşun kaplı bir kubbe örtmektedir. Alt sıradaki pencereleri dikdörtgen, üst sıra pencereleri sivri kemerli ve alçı şebekelidir. Yüksek bir kaide üzerinden yükselen minaresi tek şerefelidir.