A. Kadir (1917, İstanbul -1985, İstanbul) Şair, yazar. Kara Harp Okulu'nda öğrenciyken Nâzım Hikmet'le tanıştığı ve "muzır neşriyat" (zararlı kitaplar) okuduğu için tutuklandı



Yüklə 13,42 Mb.
səhifə14/162
tarix17.11.2018
ölçüsü13,42 Mb.
#83298
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   162

Asutay, Üstün III:4l3c.

Asya, Arif Nihat (1904, Çatalca - 1975, Ankara) Şair, yazar, istanbul Yüksek Öğretmen Okulu'nu bitirdi. Çeşitli liselerde öğretmen olarak çalıştı. 1960' tan sonra Yeni İstanbul, Babıâli'de Sabah gazetelerinde fıkra yazarlığı yaptı. Ayetler (1936), Bir Bayrak Rüzgâr Bekliyor (1946), Kubbe-iHadra (Mevlana'yı anan uzun şiiri, 1956), Rubaiyyat-ı Arif'(1956)', Kıbrıslı Rubaileri (1964), Dualar ve Aminler (1967) şairin yayımladığı kitaplar arasındadır.

Asya Bankası Anonim Şirket-i Osmaniyesi II: 48a.

Asya Kumpanyası Tiyatro topluluğu. 1867'de Gedikpaşa Tiyatrosu'nda, Ke-ğork Papasyan Efendi'nin oğlu Karabet Papaszade (Papasyan) tarafından Türkçeye çevrilen beş perdelik Cesar Borjia dramını oynamışlardır. I:91a.

Aşağı Dudullu Mahallesi Ümraniye îlçe-si'nde yer alır. Yukarı Dudullu, Çakmak, inkılap mahalleleri, Beykoz ilçesi ve ilçe mücavir alanıyla çevrilidir. Nüfusu (1990) 36.951'dir.

III:384c.



Aşan, Yücel VII:350b. Aşcıyan, Aram III: 183a, 189b.

Aşçı Ahmed Dede Türbesi mad. I:358b, VII:177c, 481a, 557b.

Aşçıbaşı (Ahçıbaşı) Mahallesi Üsküdar Ilçesi'nde yer alır. Arakiyeci Hacı Cafer, Tembel Hacı Mehmet, Selimiye, insaniye ve Tavası Hasan Ağa mahal-leleriyle çevrilidir. Nüfusu (1990) 3.167'dir.

Aşçıbaşı Camii mad. I:359b.

Aşeni, Ahmed Fetgeri mad. I:359c, III:207a, 533a.

İlgili madde-.



Beşiktaş Jimnastik Kulübü II:l67c Aşeni, Suat Fetgeri (Tan) III:207a. Âşık III:40a. Âşık Bağdadî I:36la Âşık, Cemal mad. L360a. Âşık Edebiyatı mad. I:360b, III:40a. İlgili maddeler:

AbdîLllc


Ahmed Şeyda I:133b

Âşık, Cemal I:360a

Âşık Musikisi 1:363a

Bidarî II:227b

Destancıhk III:38c

Destanlar III:39c

Gedaî (Beşiktaşlı) III:385c

Halk Edebiyatı IIL515a

Levnî V:211b

Mehmed Kemâlî V:362b

Meydan Şairleri V:431b

Namî VI:45a

Ömer (Âşık) VI:194c

Semai Kahveleri VI:518c



Serverî VI:535c Âşık Musikisi mad. I:363a. Âşık Ömer bak. Ömer (Âşık) Âşık Paşa (ö. 1333) I:364c, VII:552c.

Âşık Paşa Külliyesi mad. I:364c, VII:l68c, 552b.

İlgili madde:

Mimar Sinan Tekkesi V:469a Âşıklar Cemiyeti L362a, 363a, 364b. Âşıklar Kahvesi I:36lc. Âşıklar Mezarlığı II:221c

Âşıkpaşa Fatih Ilçesi'nde, Cibali'den Fatih'e çıkan paralel caddelerden Ciba-li ve Karadeniz caddeleri arasında Esrar Dede Sokağı çevresinde yer alan Âşık Paşa Külliyesi ve Esrar Dede So-kağı'mn Karadeniz Caddesi'ne değin devamı olan Âşık Paşa Sokağı nedeniyle bu mevki Âşıkpaşa adını alır. isim, kabri Kırşehir'de bulunan sufi ve şair Âşık Paşa'dan gelmektedir.

Âşıkpaşazade Türbesi I:367c.

Âşir Efendi (Hafız) III:58b.

Âşir Efendi p. 1804, Şeyhülislam) bak. Mustafa Âşir Efendi

Âşir Efendi Kütüphanesi mad. L368c, V:174a.

Aşiret Mektebi mad. I:369a, 4la, III:139a, IV:135b, 327b, V:374c.

Âşiyan mad. I:370c. ilgili maddeler: Âşiyan I:371b

: ,T=r.-; U

Âşiyan

44

45



Atatürk Tarım İşletmesi

Âşiyan Müzesi I:372a Durmuş Dede Tekkesi III:106a Kayalar Mescidi ve Tekkesi IV:498c Yılanlı Yalı VII:512c



Âşiyan (Tevfik Fikret'in Evi) mad. L371b, IL244c.

İlgili maddeler: Âşiyan Müzesi I:372a Tevfik Fikret VII:529c



Âşiyan Haftalık "edebi, ilmi, siyasi, içtimai, fenni, ahlaki" dergi. Mazi ve Ati adlı ekleri vardı. 10 Eylül 1908-12 Mart 1910 tarihleri arasında yayımlandı. İmtiyaz sahibi Salih Sırrı, kurucusu İb-ni Sırrî Mustafa Namık, müdürü İbni Sırrî Ahmed Cevdet'ti.

Âşiyan Mezarlığı V:444c. Âşiyan Müzesi mad. I:372a, IV:5ö5b, VL24b, VII:260a.

Aşkenaz Sinagogu Beyoğlu'nda, Yük-sekkaldırım'dadır. Avusturya kökenli zengin Yahudiler tarafından yaptırılmıştır. Mimarı Gabriel Tedeschi'dir. 1900'de ibadete açılan sinagog 400 kişi alır ve 2 kadınlar balkonu vardır.

Aşkenaz Yahudileri VII:401b.

Aşkın, Kemal Aşkî V:106c.

Aşkın, Reşat IV:223b.

Aşkıner, Tolga VLSOc.

Aşkî (Meddah) mad.I-.372b.

Aşkî Efendi (ö. 1873, Zakir) II:122b.

Aşkî Molla Camii Fatih İlçesi'nde, Balat sırtlarında, adını vermiş olduğu mahallede, Paşa Hamamı Sokağı'ndadır. Banisi II. Mehmed (Fatih) döneminde (1451-1481) yaşamış olan divan şairi ve devlet adamı Aşkî Mehmed Efen-di'dir. 888/1483 tarihli vakfiyesi bulunmaktadır. Hadîka'dan öğrenildiğine göre minberini 1148/1735'te şair Ab-düllatif Razi Efendi'nin kız kardeşi Fatma Hatun koydurmuş, minaresini yemletmiş, son cemaat yerini ekletmiştir. 1238/1822-23'te Fatma adında bir başka hanım tarafından tamir edildiği kitabesinden anlaşılmaktadır. İnşasında kesme taş ve tuğla kullanılmış, kırma çatısının üzeri kiremitle örtülmüştür. Mihrabında çini süsleme görülür. Yuvarlak kemerli büyük pencerelerle içerisi aydınlanmaktadır. Hactîka'da belirtilen Molla Aşkî'nin kabri mihrap dış duvarı önünde yenilenmiş durumda durmaktadır.

Aşod Bey IV:420a.

Aşure mad. I:372c. İlgili madde: Muharrem Âdetleri V:493c

At Gemileri Eskiden Üsküdar'la İstanbul arasında asker ve at naklinde kullanılan gemilere verilen ad. Kürekçiliğini acemioğlanlarının yaptığı at gemileri, I. Süleyman (Kanuni) döneminde (1520-1566) odun gemileriyle birlikte 72 adet iken bu sayı zamanla

çok azalmıştır. Yeniçeri Ocağı kaldırıldıktan sonra ad ve işlev değiştirmiş olmalıdır.



At Mezarı II. Osman'ın çok sevdiği Sisli Kır adlı atı öldüğünde Üsküdar'daki Kavak Sarayı'nın bahçesine gömülmüş ve mezara dört dizelik 10287 1619 tarihli bir de kitabe dikilmişti. Saray yıkıldıktan sonra mezar açıkta kalmıştı. Halk, arasında "At Evliyası" olarak da ün yapan bu mezara sancılı atlar getirilir ve etrafında gezdirilirdi. Zamanla mezar evler arasında kalmış, ancak atı hastalananların rahat ziyaret edebilmeleri için kitabesi sokağa konulmuştu. Bu kitabe daha sonra Arkeoloji Müzesi'ne kaldırılmıştır. Üsküdar'da Karacaahmet Mezar-lığı'nda altı adet mermer sütun üzerine oturtulmuş bir kubbeden oluşan ve "At Mezarlığı", "Atlar Mezarı" diye anılan bir açık türbe daha vardır. Ancak burada insanların gömülü olduğu kabirler bulunmaktadır.

At Yarışları mad. I-,374a. İlgili madde:

Veliefendi Hipodromu VII:377c Ata Bey (Telgrafçı) VII:349c. Ata Efendi (ö. 1936) VI:200a. Ata, Pertev II:559b, III:63a. Atabay İlaç Fabrikası I:375a. Atabay, Kemal mad. L374c, VII:264b.

Atabey, Eşref Şefik mad. 1:375a, II:294a, IV:223a, 232c, VII:202b.

Atabey, Fahri (1913, İstanbul - 1994, İstanbul) Belediye başkanı. 1937'de İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'ni bitirdi. 1951'de aynı fakültede doçent oldu. Daha sonra uzun yıllar Zeynep Kâmil Hastanesi'nde klinik şefi ve başhekim olarak çalıştı. 2 Haziran 1968'de yapılan seçimde Adalet Partisi adayı olarak belediye başkanlığına seçildi. 9 Aralık 1973 te yenilenen seçimde ikinci kez aday olduysa da seçimi kazanamadı. VI:425c.

Atabeyoğlu, Cem (1925, İstanbul) Spor yazarı. Selahattin Enis Atabeyoğ-lu'nun oğludur. İstanbul Erkek Lise-si'ni bitirdi. 1942'de Son Posta gazetesinde spor yazarı olarak gazeteciliğe başladı. Cumhuriyet ve Günaydın gazetelerinde, çeşitli dergilerde spor yazarlığı yaptı. Hayat Spor dergisinin genel yayın yönetmenliği görevine getirildi. Altı kez basın başarı ödülü aldı. Spor alanında çeşitli araştırmaları yayımlandı. Türkiye Spor Yazarları Derneği üyesi ve basın şeref kartı sahibidir.

VTL43a.


Atabeyoglu, Selahattin Enis mad. I:375b, II:447a, 5l6a, III:276a, V:405c.

Atabinen, Reşid Safvet mad. L3 75c, , 180c, 317c, 436c, IV:222b,

236b, V:532b, VL12b. ilgili madde:

Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu VII:3l6c



Atabinen, Safvet (1858, İstanbul - 1939, İstanbul) Flütçü, bando şefi. Küçük yaşta girdiği Muzıka-i Hümayun'da Roberti'den flüt, Guatelli Paşa'dan Batı müziği öğrendi. Paris'e gönderildi ve orada bir yıl Theodere Dubois'yle armoni ve kompozisyon çalıştı. Yurda dönünce tekrar Muzıka-i Hümayun'a girdi ve saray bandosunda flütçü olarak yer aldı. II. Meşrutiyet'ten sonra bandonun şefliğine getirildi. Onun şefliğinde bir senfoni orkestrası kimliğini kazanan bando, Beethoven'in senfonilerini ve benzeri klasik eserleri seslendirdi. Diplomat ve yazar Reşid Safvet Atabinen'in babasıdır.

Ataç, Galip (1879, İstanbul - 1947, İstanbul) Hekim. Tıbbiye Mektebi'ni bitirdi. İç hastalıkları uzmanıydı. Basın Yayın Genel Müdürlüğü'nde çalıştı. Radyoda sağlık konuşmalarıyla tanındı. 7. dönem (1943-1946) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu.

II:288b.


Ataç, Nazmi (1897, İstanbul - ?, ?) Asker. Kara Harp Okulu'nu ve Harp Akademisi'ni bitirdi. Orgeneralliğe kadar yükseldi ve l. Ordu müfettişi oldu. 11. dönem (1957-1960) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu.

Ataç, Nurullah (1898, İstanbul - 1957, Ankara) Denemeci ve edebiyat eleştirmeni. Mekteb-i Sultani'de (Galatasaray Lisesi) ve Darülfünun Edebiyat Fakültesi'nde okudu. Nişantaşı Lise-si'nde ve İstanbul, Ankara, Adana'nın çeşitli liselerinde Fransızca öğretmenliği yaptı. Cumhurbaşkanlığı mütercimliğinde bulundu. Dilde sadeleşme akımının öncülerindendir. Kendine özgü bir yazı dili geliştirdi. Çağdaşları dahil özellikle genç yazarları ve daha sonraki kuşakları dil bakımından etkilemiştir. Ünlü eserleri Günlerin Getirdiği (1946), Karalama Def-ferz(1952), Sözden Söze'(1952), Ararken (1954), Günce (1960) ve Shakes-peare'in Fırtına piyesindeki iki başki-şisinin adını taşıyan Prospero ile Cali-baridır (1961).

IV: 145a, V:l69b, VII:457c, 464b.



Ataergin, Zeki Arif (1896, İstanbul -1964, İstanbul) Bestekâr. Kanuni Hacı Arif Bey'in oğludur. Hukuk Mektebi'ni bitirdi. Hâkimlik, savcılık, avukatlık ve noterlik yaptı. İlk müzik eğitimini babasından alan Zeki Arif Bey, daha sonra Hacı Kiramî Efendi, Ahmed Irsoy, Levon Hancıyan, İsmail Hakkı Bey, Abdülkadir Töre gibi dönemin ileri gelen sanatçılarından yararlandı. Kanun çalardı ve sesinin güzelliği ile tanınırdı. Çoğu şarkı formunda 200'e yakın eser veren Ataer-

gin, aynı zamanda ressam ve hattattı. Dilkeşhaveran "Açıldı bahçede güller"; bayatiaraban "Kalacak sanma bu çağın"; şehnaz "Beni ateşlere salan o kapkara siyah gözler"; kürdilihicazkâr "Söyle neden ağladın" çok sevilen şarkılarından birkaçıdır.

III:546c, IV:2l4b, V:530c, VII:124c. Atagül, Nurten IV:357b.



Ataî (Nev'îzade) mad. L376c, II:284b, 286a, 394c, 501c, III:65b, V:527c.

Ataklı, Mucip (1919, Erzurum -1984, Ankara) Asker. Harp Okulu ve Harp Akademisi'ni bitirdi. Hava kurmay albayıyken 27 Mayıs 1960 askeri müdahalesi sonrası kurulan Milli Birlik Komitesi üyesi oldu. 1961-1980 arasında Cumhuriyet Senatosu tabii üyeliği yaptı. Halkçı Parti'nin kurucu üyesiydi. 17. dönem (1983-1987) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu.

Atakol, Turgut (1915, İstanbul - 1988, İstanbul) Spor adamı. Alman Lisesi'nde okuduğu yıllarda spora başladı. Galatasaray kulübü basketbol takımında oynadı. Kürek branşında da birçok şampiyonluk kazandı. Faal sporculuk yaşamını sona erdirdikten sonra basketbol hakemliği ve idarecilik yaptı. Uluslararası alanda 79 basketbol maçı yönetti. İdareci olarak en büyük özelliği, uluslararası organizasyonlardaki başarısıdır. Bulunduğu bazı görevler şunlardı: Spor oyunları ajanlığı, CÎO üyeliği, Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi başkanlığı, Basketbol Federasyonu kuruculuğu ve ilk başkanlığı, Türk Spor Vakfı kuruculuğu, FIBA üyeliği, Akdeniz Oyunları direktörlüğü.

Ataköy mad. I:377b, II:68c, VII:15c, 492c.

Ataköy 1. Kısmı Mahallesi Bakırköy îl-çesi'nde yer alır. Ataköy 2-5. Kısım, Ataköy 3-4. Kısım, Zuhurat Baba, Zeytinlik mahalleleri ve Marmara Denizi'yle çevrilidir.

Ataköy 2-5. Kısım (İlhan Biber) Mahallesi Bakırköy İlçesi'nde yer alır. Yeşilyurt, Ataköy 7-11. Kısım, Ataköy 3-4. Kısım, Ataköy 1. Kısım mahalleleri ve Marmara Denizi'yle çevrilidir.

Ataköy 3-4. Kısım Mahallesi Bakırköy İlçesi'nde yer alır. Ataköy 2-5. Kısmı, Ataköy 7-11. Kısım, Zuhurat Baba ve Zeytinlik mahalleleriyle çevrilidir.

Ataköy 7-11. Kısım (Bahriye Üçok) Mahallesi Bakırköy İlçesi'nde yer alır. Yeşilköy, Yeşilyurt, Ataköy 2-5. Kısım, Ataköy 3-4. Kısım, Zuhurat Baba mahalleleri ve Bahçelievler, Bağcılar ilçeleriyle çevrilidir.

Ataköy Vapuru ma d. L 3 79b. Atalay, Ahmet III: 177a. Atalay, Burhan VTL350b. Atalay, Mefharet VII:204c. Atalık, Suat IV:234a. Ataman, Adnan ILl44c, VT:296a.

Ataman, Hüseyin (1900, Yanya - 1975, İstanbul) Asker. Kara Harp Okulu'nu ve Harp Akademisi'ni bitirdi. Korgeneral oldu. 196l'de Kurucu Meclis döneminde milli savunma bakanlığı yaptı. 12. dönem (1961-1965) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu. Devlet bakanlığı yaptı.

Ataman, Sadi Yaver (1908, Yanya -1994, İstanbul) Türk halk müziği uzmanı, derlemeci ve bağlama sanatçısı. 1930'da İstanbul Belediye Konser-vatuvarı'nı bitirdi ve bir süre müzik öğretmenliği yaptı. 1938-1940 arasında Ankara Radyosu'nda Tanburacı Osman Pehlivan ile ilk kez açıklamalı halk müziği programları sundu. 1948' de Memleket Havaları Ses ve Saz Birliği adıyla bir topluluk kurdu. İstanbul Belediye Konservatuvarı İlmi Kurul üyesi ve Folklor Tatbikat Topluluğu şefi olarak çalıştı. 1963'te İstanbul Belediye Konservatuvarı Folklor İnceleme ve Derleme Kurulu üyeliğine getirildi; Paris Müzikoloji Enstitüsü fahri üyeliğine seçildi. Anadolu' dan ve özellikle Safranbolu yöresinden topladığı ve derlediği halk türküleriyle Türkiye'nin en zengin folklor arşivini oluşturdu. Halk müziği üzerine birçok makalesi ve kitabı yayımlandı.

II:l44c, III:515b, VL294c, 295b, VTI:313a.



Atamer, Hayri Celal VII:43a. Atamert, Özcan VI: 150a. Atamulu, Hakkı I:387c. Atamyan, Bedros I:512b. Atanasios I mad. 1:3 79c. Atanasios (Ayios) Kilisesi mad. I:380b.

Atanasios (Ayios) Manastırı IV:l42a.

Atanasios Suliotes-Nikolaides

VI:365a.


Atanur Oğuz Lisesi IV:257a.

Atasoy, Mustafa Cahid IIL254c, V:530c, VII:3l4b.

Atasözleri mad. I:380c, III:5l6c. Atatürk Arboretumu mad. I:381a.

Botanik Bahçeleri II:311c



Atatürk Bulvarı mad. L382c, l6lc, 164a, III:180c, IV:l45c, 272c, V:64c, VI:218a, 457a, VII:155c, 325c, 353a, 476a, 534b, 554a.

Manifaturacılar Çarşısı V:296c Atatürk Caddesi IV:505b. Atatürk Fen Lisesi mad. I:383c.

Atatürk Havalimanı mad. I:383c, IV:22b.

Atatürk Havalimanı Serbest Bölgesi

VL530c. Atatürk Havalimanı Yolcu Salonu

III:447a.

Atatürk Heykeli mad. L385a, III:439b, VL46lb.

Atatürk İnkılabı Müzesi bak. Atatürk Müzesi

Atatürk Kız Lisesi II:512c.

Atatürk Kitaplığı mad. I:385b,

III:152c, IV:170a, V:175a, VII:l43c.



Atatürk Kitaplığı Sanat Galerisi (Taksim) VI:437b.

Atatürk Köprüsü bak. Unkapanı Köprüleri

Atatürk Kültür Merkezi mad. L385c, 466c, III:45a, 45c, 46c, 47b, VII:198c.

Atatürk Kültür Merkezi Sanat Galerisi

(Taksim) VI:437b.



Atatürk Lisesi Beyoğlu İlçesi'nde, Tak-sim'de, Kuyu Sokağı'ndadır. Kilise vakfından Milli Eğitim Bakanlığı'na devredilen bina, 1937-1938 öğretim yılında Taksim Ortaokulu adı altında öğretime başladı. 1939'da Taksim Lisesi, 1946'da Beyoğlu Erkek Lisesi, 1954' te Beyoğlu Atatürk Erkek Lisesi, 1984' te de Taksim Atatürk Lisesi adını aldı. 1968'de modern eğitime geçti. 1986'da yeniden klasik eğitime döndü. 1991-1992 öğretim yılından beri de ders geçme ve kredi sistemini uygulamaktadır. 1978-1979 öğretim yılından itibaren karma okul oldu. Bugün 14 dersliği, 28 öğretmeni ve 210 kız ile 430 erkek öğrencisi vardır.

Atatürk Mahallesi Kadıköy İlçesi'nde yer alır. Kayış Dağı, Küçük Bakkal-köy mahalleleri ve Ümraniye İlçesiyle çevrilidir. Nüfusu (1990) 2.838'dir.

Atatürk Mahallesi Küçükçekmece İlçesi'nde yer alır. Mehmet Akif, Ziya Gö-kalp, Altınşehir, İstasyon, Halkalı Merkez mahalleleri, askeri bölge ve Bağcılar İlçesi'yle çevrilidir. Nüfusu (1990) 17.151'dir.

Atatürk Mahallesi Ümraniye İlçesi'nde yer alır. Kazım Karabekir, İnkılap, İstiklal, Namık Kemal mahalleleri ve Üsküdar îlçesi'yle çevrilidir. Nüfusu (1990) 23.391'dir.

Atatürk, Mustafa Kemal L70a, 253a, II:l64a, 288c, III:259a, 287b, 510c, 56lb, IV:193b, 454c, V:229b, 303a, 350b, 351b, VL20c, 129c, 188a, 239c, 286b, 542a, VII:253c, 422a.

İlgili maddeler: Atatürk Müzesi I:387b Atatürk ve İstanbul 1:388a

Florya Cumhurbaşkanlığı Köşkü III:325a

Yalova Atatürk Köşkleri VII:422a



Atatürk Müzesi mad. L387b, III:497a, IV:565b, VL24b, VII:185a.

Atatürk Tarım İşletmesi Yalova ilçe merkezine 2 km uzaklıktadır. 1929'da Atatürk tarafından satın alınan 3.083 dekarlık bir arazi üzerinde kuruldu.

Atatürk ve Gençlik Anıtı

46

47



Athğ, Nevzad

1938'de Devlet Ziraat İşletmeleri Ku-rumu'na devredildi. 1950'de Devlet Üretme Çiftlikleri Genel Müdürlü-ğü'ne (DÜÇ), 1952'de Tarım Bakan-lığı'na, 1957'de yeniden DÜÇ'e ve 1983'te de Tarım işletmeleri Genel Müdürlüğü'ne (TİGEM) bağlandı.



Atatürk ve Gençlik Anıtı mad. 1:38 7c.

Atatürk ve İstanbul mad. I:388a, 70a,

253a, II:l64a, 288c. Ataullah (Hoca) V:331b.



Ataullah Ahmed Bey (Tayyarzade) (1810, İstanbul - 1877, Medine) Ata Bey olarak da tanınır. Mutasarrıflık, Harem-i Şerif Müdürlüğü görevlerinde bulundu. Mezarı Medine'dedir. Ata Tarihi olarak bilinen 5 ciltlik eseri, saray yaşamı, Enderun gelenekleri, buradan yetişen devlet adamları, 19. yy'm önde gelen kişilerinin biyografileri bakımından önemlidir.

Ataullah Efendi (ö. 1725, Çivizade) II:524c.

Ataullah Efendi (Şerifzade) (1759, İstanbul - 1811, Güzelhisar) Şeyhülislam. Topal Ata adıyla da anılır. Şeyhülislam Mehmed Şerif Efendi'nin oğludur. Babasının nüfuzu sayesinde 12 yaşında müderris oldu ve hızla yükseldi. 1806'da şeyhülislam oldu. 1807' deki Kabakçı Mustafa Ayaklanma-sı'nın kışkırtıcılarından biriydi. III. Se-lim'in tahttan indirilmesi için gerekli fetvayı vermiştir. Nizam-ı Cedid'in kurulmasıyla ilgili fetvayı da vermiş olduğu için 13 Temmuz 1807'de azle-dildiyse de bir gün sonra taraftarlarının baskısıyla tekrar aynı göreve getirildi. 1808'de Alemdar Mustafa Pa-şa'nın kuvvetleriyle birlikte İstanbul'a girmesi üzerine azledildi. Bundan sonraki hayatını Bebek'teki yalısında, Akçakızanlık kasabasında sürgünde ve arpalığı olan Güzelhisar'da geçirdi. Divan\ ve çeşitli risaleleri vardır.

IV:323a, 323c, V:555c, VL508b. AtâuUah Efendi (ö. 1826, Şanîzade) mad. I:396b, II: 136a, l65b, III:5b, V:257b, VI:423c.

AtâuUah Efendi (ö. 1910, Şeyh) bak. Mehmed Ataullah Dede

AtâuUah Efendi Tekkesi mad. I:397b, IV:4l6c.

Atav, Şükriye (1917, İstanbul - 1994, İstanbul) Tiyatro ve sinema oyuncusu. Genç yaşta ailesiyle birlikte bulunduğu Sovyetler Birliği'nde sahneye çıktı. 1942'de İstanbul Şehir Tiyatroları'n-da çalışmaya başladı. 1978'de emekli olana kadar sayısız oyunda rol aldı. İlk oyunlarında Boratap soyadını, bir süre de Banman soyadını kullandı. 1970'ten sonra birçok filmde yaşlı kadın rolleriyle dikkati çekti. Rol aldığı oyunlardan bazıları şunlardır: Elektra, Kurbağalar, Vişne Bahçesi, Atinalı Timon, Julius Caesar, Kral Lear, Cyrano de Bergerac, Bir Halk Düş-

manı, Çalıkuşu. Oğlu Yalçın Boratap da aktördür.



Atay, Falih Rıfkı (1894, İstanbul - 1971, İstanbul) Gazeteci, yazar. Darülfünun Edebiyat Fakültesi'ni bitirdi. Çeşitli gazetelerde çalıştı. Hakimiyet-i Milliye ve sonraki adıyla Ulus 'ta başyazarlık yaptı. Mustafa Kemal'e yakınlığı nedeniyle ondan pek çok anılar, anekdotlar naklettiği için Cumhuri-yet'te meydana gelmiş birçok siyasal olayın ayrıntıları konusunda kaynak diye gösterilen bir yazardır. 1960'larm ortalarına kadar koyu CHP li olan ve Ulus'ta uzun yıllar süren görevi nedeniyle İsmet İnönü'ye, CHP yöneticilerine yakınlığıyla tanınan Atay, 1960' ların ortasında Dünya gazetesini çıkarırken, CHP karşıtı, iktidardaki Adalet Partisi yandaşı eğilimi benimsemiştir. Atatürk'ün Bana Anlattıkları (1955), Mustafa Kemal'in Mütareke Defteri (1955), Çankaya (1961), Atatürk 'ün Hatıraları 1914-1919 (1965), Atatürkçülük Nedir (1966) Atay'ın Atatürk'le ilgili anılarını içerir. Faşist Roma-Kemalist-Tiran-Kaybolmuş Makedonya, Deniz Aşırı: Brezilya Notlan, Yeni Rusya, Moskova-Roma, Taymis Kıyılan, Tuna Kıyılan, Hind, Yolcu Defteri adlarını taşıyan gezi kitapları ise 1930-1946 arasında yazılmış olup, adlan geçen ülkelerin o sıralardaki durumlarına tanıklık eder.

IV:l44c, 448a, V:481a, VTİ:205a. Atay, Oğuz II:447b. Atena Tapınağı II:258c, V:477c. Atenais-Eudokia mad. I:398a, IV:359a,

V:27a, VI:292a, VH:247a.

Ateş Haftalık "içtimai, medeni, ahlaki, edebi" dergi. 15 Mart 1911'de yayımlandı. İmtiyaz sahibi ve sorumlu müdürü Elifî'ydi.


Yüklə 13,42 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   162




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin