A. Kadir (1917, İstanbul -1985, İstanbul) Şair, yazar. Kara Harp Okulu'nda öğrenciyken Nâzım Hikmet'le tanıştığı ve "muzır neşriyat" (zararlı kitaplar) okuduğu için tutuklandı
Yüklə 13,42 Mb.
|
Karaokcu, Vedat IV:24lc, VL538a. Karaosmanoğlu, Yakup Kadri mad. IV:461a, I:72c, II:136c, 137b, 217b, 286c, 446a, III:275b, 556a, IV:l45b. Karasarıklı Elyan Dede Türbesi IL428b.
Karasavas, Dimitri VI:354a. Karaso, Emanuel VII:406a. Karasu, Albert Vfl:399c. nli madde: Journal d'Orient, le IV:320b Karasu, Büğe (1930, İstanbul) Yazar, çevirmen. İstanbul Üniversitesi'nde felsefe öğrenimi yaptı, hikâye ve çevirile-riyle edebiyat hayatında tanındı. Türk Dil Kurumu 1963 Çeviri Ödülü'nü ve Sait Faik 1970 Hikâye Armağanı'm kazandı. Kitapları Troya'da Ölüm Vardı (1963), Uzun Sürmüş Bir Günün Akşamı (1970), Kısmet Büfesi (1982), Gece (roman, 1985), Kılavuz'dur (roman, 1990). I:73a, II:288a, 449a, IV:340b. Karasu Deresi Çatalca Yarımadası'nın iç kesimlerinden doğan küçük akarsuların birleşmesiyle oluşur. Başlıca kollan olan Delice, Hamzalı ve Sarısu dereleri Ahmediye Köyü yakınlarında birleştikten sonra Karasu adını alır. De- re, sularını kuzeyden Büyükçekmece Gölü'ne boşaltır. İstanbul'a su sağlamak amacıyla baraja dönüştürülen bu göle en çok su taşıyan akarsudur. I:150b, III:79c. Karasu, Jourdor IV:320c. Karataş, Bahadır II:148c. Karatay, Fehmi Ethem V:174c. Karatay, Hasan Fehmi IV:156a, 223a. Karate bak. Judo-Karate Karateodori, Aleksandr (Paşa) (1833, İstanbul - 1906, İstanbul) Rum asıllı devlet adamı. Ali Paşa'mn yardımcısı olarak hariciyede çalıştı. Roma elçiliği yaptı. Berlin Kongresi'ne (1878) Osmanlı temsilcisi olarak katıldı. Daha sonra Girit valiliğine atandı. Rum ayaklanmasının başladığı 1896'da istifa etti. III:290a, IV:462a, V:319a, VI:366a. Karateodori, Andon IV:462a. Karateodori, İstefan (Etienne) I:31b, III:155b, 290a, IV:462a, 462b, VII:264c. Karateodori, Konstantin mad. IV: 462a, III:290a, V:376a. Karay Köy VII:495a. Karay, Refik Halit mad. IV:462c, I:153a, II:287a, 447a, III:206b, 275b, IV:78a, 336b, 340a, V:l69c, VL4b, 380c, VII:202b. Ugili madde: Ay dede I:474b
246
247 Kasım Paşa Kargopoulo, Basile mad. IV:465a, Ll6b, III:330b. Karhadon VII:497c. Karhane istanbul'da Eyüp sırtlarındaki kar kuyularına deniyordu. Bu kuyulara kışın kar doldurulup üzeri örtülür, yazın sıcak günlerinde çıkarılan karlar kalıplar halinde satılırdı. Eyüp karha-neleri, kentin ihtiyacını karşılamadığında Bursa'dan (Uludağ'dan) da kar getirilirdi. Kârhane-i Amire III:85a. Kârhane-i Kâşî I:113c. Karılar Tekkesi ilgili madde: Hatuniye Tekkesi IV:20c Kanncaezmez Şevki mad. IV:465b. Karianu Ayvansaray ile Balat arasında, 587'de inşa edilen saray ve hamam. 9. yy'm ortalarında bir manastıra ve yaşlılar evine dönüştürüldü. Adı, Karianos adlı bir kişiden ya da duvarların dış yüzeyinde kullanılan Karya mermerinden gelmiş olabilir. Ayvansaray Kapısı'nın güneydoğusuna bitişik, 29x18,3 m boyutlarında, üç nefli bir Bizans yapısının kalıntıları, bazı bilim adamlarınca yeterli bilimsel kanıt olmadığı halde Ka-rianu'ya ait kabul edilmiştir. Kalıntılar 1950'ye kadar görülebiliyordu. Karides Kabuklular sınıfının önayaklılar grubundandır. Gövde yapıları ufak farklarla ıstakozla aynıdır. En makbulü, "kanal karidesi"dir. Bu tür, istanbul Boğazı'nın kanal bölgesinde ve Marmara Denizi'nin kanal eteklerinde yaşar. "Teke" veya "çalı karidesi" olarak adlandırılan küçük boydaki türü ise kıyılarda, sığlık, sazlık yerlerde, tatlı sulara yakın sahalarda yaşar. Aşırı avlanma ve deniz kirlenmesi sonucu gün geçtikçe azalmaktadır. Karikatür l Ocak 1936-1 Nisan 1948 arasında 640 sayı yayımlanan mizah dergisi. Sedat Simavi'nin sahibi olduğu dergi, Cumhuriyetle başlayan devrimlerin kökleştiği, yeni bir insan tipinin iyice belirginleştiği,dönemde yayın hayatına girmiş, savaş yıllarının özelliklerini, topluma yansıyışmı sütunlarına aktarmıştır. Bu niteliğiyle İstanbul yaşamındaki büyük değişmenin belgeseli olarak algılanabilir. Siyasal eleştirilere girilemediği için daha çok hayat pahalılığı, belediye faaliyetleri, savaş zenginleri, etkisi giderek artan Amerikan filmlerinden kopya edilen giyim modaları gibi konuları işlemiştir. Münif Fehim, Necmi Rıza Ayça, Ramiz Gökçe, Salih Erimez gibi dönemin ün yapmış çizerlerinin yanısıra genç karikatüristlere de sayfalarında yer verdi. Yazarları arasında Ercüment Ekrem Talu, Sermet Muhtar Alus, Reşat Nuri Güntekin, Kemal Tahir, Tahsin Öztin gibi ünlüler de vardı. Karikatür ve Mizah Müzesi III:375c. Kariye Camii mad. IV:466a, I:403b, II:256c. V:19b, 47c. 290a, 370a, 4llc, VI:368c, 371a, 401a, 405c, VII:393c, 496a. ilgili madde: Metohites, Teodoros V:491c
Kari VIII: 146a. Karlıdağ III:76c. Karlıktepe Mahallesi Kartal İlçesi'nde yer alır. Esentepe, Çavuşoğlu, Kordon-boyu, Petroliş mahalleleri ve Yukarı Mahalle ile çevrilidir. Karlıtepe Mahallesi Gaziosmanpaşa ilçe merkezinde yer alır. Sarıgöl, Yeni Doğan, Yıldız Tabya mahalleleri ve Eyüp İlçesi'yle çevrilidir. Nüfusu (1990) 13.868'dir. Karhnan (Carlmann) Ailesi IV:470a. Karhnan Pasajı mad. IV-AJOa, II:2l6b, 298a, VT:120b, 226b, 446c. Karmona, İsak VII:399a. Karnavallar mad. IV:470b. ilgili madde: Apukurya I:285a : Karol, Firsek VI:47c. Karpiç Lokantası George Karpitch'in 1921'de Galatasaray'da "Bön Goût" (İyi Lezzet) adıyla açtığı, Rus ve Fransız mutfağından örnekler sunduğu lokanta. Emsallerinin hepsinin ötesine geçmiş, 1925'te "Moscovite"in yerine taşınarak Restaurant Georges Karpitch adıyla İstiklal Caddesi'nde altın devrini yaşamıştı. Üç yıl sonra Atatürk'ün ısrarıyla Ankara'da Ulus semtine taşınan Karpiç Lokantası, çok uzun yıllar devlet erkânının devam ettiği yer olmuştu. Karpiç'in İstanbul yaşamı, sadece yedi yıl sürmesine rağmen ardında güçlü izler ve etkiler bırakmıştır. Karsan, Ali III:437c. Karsan, Ivon III:437c. Karsan, Sadi (1902, İstanbul -1977, İstanbul) Futbolcu. Spora Mekteb-i Sulta-ni'de (Galatasaray Lisesi) okurken başladı. 19l6'da A takımına alındı. Ufak tefek olması yüzünden "Sıçan Sadi" lakabıyla anıldı. Futbol oynamayı bıraktıktan sonra hakemlik yaptı. 1943-1948 arasında Futbol Federasyonu başkanlığında bulundu. Karşıyaka Vapuru Şehir Hatları İşletme- si yolcu vapuru. İzmir Körfez hattı için yapılmışken, sonradan İstanbul' da hizmet vermeye başladı. 1985'te Haliç Tersanesi'nde motorlu yolcu vapuru olarak inşa edildi. 490 grostonluk olup 1.500 yolcu almaktadır. Uzunluğu 58,2 m, genişliği 10,6 m, sukesimi 2,4 ın'dir. Pendik-Sulzer yapımı, her biri 780 beygirgücünde 2 adet dizel motoru vardır. Çift uskuıiu olup saatte 15 mil hız yapmaktadır. Şehit tipi vapurlardandır. Öndeki üst güvertesi, benzerlerinin aksine kapalıdır. Kartal II:131c, III:25a, 103a, VTI:l6a.
Büyükbakkalköy IL354c Maarifi Tekkesi V:232a Kartal İskelesi IV:205b. Kartal Mezarlığı V:445a. Kartal, Numan VII:313a.
ILllOa.
Kartaltepe Mahallesi Küçükçekmece İlçesi'nde yer alır. Tevfik Bey, Kemal Paşa, Gültepe, Beşyol mahalleleri ve Bakırköy, Bağcılar ilçeleriyle çevrilidir. Nüfusu (1990) 8.317'dir. Kartpostallar mad. IV:473c. İlgili madde-. Fruchterman, Max III:341a Karyağdı Tekkesi mad. IV:475c, IL130c, 134a, III:249c, VI:325a, VIL2l4c. ilgili madde: Bektaşîlik II: 131a
mad. IV:476c, VII:554a. Kasap Demirhun Mahallesi Fatih İlçesi'nde yer alır. Haraççı Kara Mehmet, Haydar, Sinan Ağa mahalleleri ve Eminönü İlçesi'yle çevrilidir. Nüfusu (1990) 2.296'dır. Kasap İlyas Camii mad. IV:477b, IIL9c, VII: ille. Kasap İlyas Mahallesi Fatih İlçesi'nde yer alır. Sancaktar Hayrettin, Davut Paşa, Hobyar, Kürkçübaşı, Yalı mahalleleri ve Marmara Denizi'yle çevrilidir. Nüfusu (1990) 1.861'dir. Kasap Mehmed Ağa Konağı IIL273a. Kasapbaşı Hasan Efendi Çeşmesi Fatih İlçesi'nde, Edirnekapı'da, surların önünde bulunmaktadır. Dört beyitlik kitabesi 1231/1815 tarihim taşır. Kesme taştan yapılmış haznesinin ön yüzünde yer alan çeşme kısmı ileri doğru çıkıntı teşkil eder. Dikdörtgen bir çerçeve içine alınmış olan aynataşı ve kitabesi mermerdir. Uçları kıvrımlı yuvarlak kemerli aynataşı üzerindeki musluk koparılmıştır. Önündeki su teknesi bozulmuş fakat setleri korunmuştur. Haznesinin üstü çatısızdır. Taştan bir saçak yapının etrafını dolanmaktadır. Kasapbaşı Mehmed Ağa Çeşmesi Ka- dırga'da, Şahsuvar Bey Çıkmazı'nda-dır. 1314/1896'da Müşir Asaf Paşa tarafından yenilenmiştir. Oluklu iki sütunla çerçevelenmiş, üzerine, iki başında büyücek iki rozet ve bunların arasına yine oluklu silindir biçiminde kabartma bir süs yerleştirilmiştir. Kitabesi mermer üzerine güzel bir sülüsle yazılmıştır. Kasaplar mad. IV:478a. İlgili madde: İaşe IV: 116a Kasaplar Mescidi bak. Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Mescidi Kasapoğlu, Işıl III:44lc. Kasapoğlu, Sema TV:356b, 356c. Kasapyan, Osep I:388c. Kasaroğlu, Doğan (1933, Sivas) Gazeteci. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakülte-si'ni bitirdi. Basın yayın genel müdürlüğü, TRT genel müdürlüğü yaptı. 17. dönem (1983-1987) İstanbul milletvekili olarak parlamentoda bulundu. Kasavet Hamamı Fatih İlçesi'nde, Aksaray'da, Gureba Hüseyin Ağa Mahalle-si'nde, Şekerci Sokağı'nda bulunuyordu. Hamamın banisi Kasavet Hacı İbrahim Ağa'dır. Yapı 1894'teki depremde yıkılmış ve günümüze kalıntısı dahi ulaşmamıştır. Kasef Kasrı IV:123b. Kasım (d. 1614, Şehzade) V:97a. Kasım Ağa (Koca) (1570 ?, Berat ya da Vlore [bugün Arnavutluk'ta] - 1660, İstanbul) Mimar. Asıl adı Mehmed Ka-sım'dır. Saray'da yetişti. Hasbahçe hizmetlisi oldu. III. Mehmed döneminde saray mimarlarının yanında çalıştı. Valide Hamamı'nın 1597'deki onarımı sırasında adı ilk kez hassa mimarı olarak anıldı. 1644'te Gelibolu'ya sürüldü. Bir yıl sonra eski görevine iade edildi. l651'de Valide Turhan Sul-tan'ın kethüdası oldu. l652'de Yedi-kule Zindanı'na kapatıldıktan sonra Kıbrıs'a sürüldü ve mallarına el konuldu. Valide Turhan Sultan'ın isteğiyle İstanbul'a dönmesine izin verildi. Köprülü Mehmed Paşa'nın sadrazamlığı sırasında eski nüfuzunu yeniden kazandı. Günümüze 1624 tarihli minberi kalmış bulunan Okmeydanı Namazgahı, günümüze ulaşmamış bulunan Üsküdar Sarayı'nın Baltacılar Koğuşu (1639), Üsküdar'daki Çinili Külliyesi (1640), Topkapı Sarayı'nda-ki Sepetçiler Köşkü (1643) ile Revan Köşkü ve Bayram Paşa Külliyesi Kasım Ağa'nın eserlerindendir. L462c, 531c, II:435c, 519c, IV:447a, VII:304a, 46lb. ilgili maddeler: Bayram Paşa Külliyesi II: 101a Revan Köşkü VI:319c
IIL527a.
Kasım Bey bin Abdüllahü'l Kâtip VII:495c. İlgili madde:
yarısında Kasım Çavuş adında bir hayır sahibi tarafından tesis edildiği tahmin edilen tekkenin ilk postnişini Halveti tarikatından Şeyh Seyyid Yahya Efendi'dir (ö. 1766). Dördüncü postnişini, "Yahu Baba" lakaplı Şeyh İsmail Aşkî Efendi'nin (ö. 1849) 12547 1838'de posta geçmesiyle Kadirîliğe bağlanan tekke kaynaklarda "Yahya Kethüda, Şeyh Yahya Efendi, Yahu Baba" gibi adlarla da anılmaktadır. Ayin günü çarşamba olan Kasım Çavuş Tekkesi Cumhuriyet döneminde ortadan kalkmıştır. Kasım Çelebi (?, ? - 1417, Konstantino-polis) Şehzade. I. Bayezid'in (hd 1389-1402) en küçük oğludur. 1402 Ankara Savaşı yenilgisinden sonra Bizans'a sığınan ağabeyi Süleyman Çelebi tarafından imparatordan gördüğü yardımlara karşılık olarak Konstantino-polis'te rehin bırakıldı. Kenti kasıp kavuran veba salgını sırasında öldü. Ayios İoannes Prodromos Kilisesi'nin (günümüzdeki İmrahor Camii) avlusuna gömüldü. Kasım Çelebi (ö. 1509, Şeyh) II:398c, III:534a, VILlOSb. Kasım Çelebi Tekkesi I:405b, II:395a. Kasım Dede (ö. 1641) IV:483a, V:425b. Kasım Efendi (Hacı) IV:232b. Kasım, Gubarî (?, Diyarbakır - 1624, İstanbul) Hattat. Şerif Abdullah'ın öğrencisidir. Medresede hocalık yaptı. Çok küçük kalemle bir pirinç tanesi üstüne İhlas suresini işlediği için kendisine Gubarî denildi. Celi sülüs hatta da ustaydı. Sultanahmet Camii'nde yazıları vardır. Kasım Günanî (Hoca) ilgili madde-. Hoca Kasım Günani Mescidi IV:81b Kasım Günani Mahallesi Fatih İlçesi'nde yer alır. Avcı Bey, Molla Aşkî, Hızır Çavuş, Hamami Muhittin, Derviş Ali ve Kariye mahalleleriyle çevrilidir. Nüfusu (1990) 6.771'dir. Kasım İzzeddin IV:460c. Kasım Paşa (Güzelce) (?, ? - 1532/1533, Gelibolu) Asker ve devlet adamı. Anadolu ve Rumeli beylerbeyliği yaptı. Mısır valiliğinde bulundu. Bu görevi Ahmed Paşa'ya devrederek İstanbul'a döndü. 1524'te ikinci kez Mısır valiliğine gönderildi. Buradaki karışıklıkları bastıramadığı için görevden alındı. 1526'da I. Süleyman'ın (Kanuni) Budin seferine katıldı. İkinci vezirliğe yükseltilerek İstanbul'a döndü. Sadaret kaymakamı oldu ve kentte yeni yerleşim bölgeleri kurmakla görevlendirildi. 1515'ten beri bitirilmesine çalışılan tersane yapımını tamamlattı ve adıyla anılan Kasımpaşa semtini kurdu. 1531'de Mora sancakbeyliğin-den emekliye ayrılarak Gelibolu'ya yerleşti. IV481a. r
248
249 Kavuk İlgili madde: Güzelce Kasım Paşa Camii III:46lc Kasım Paşa (ö. 1543, Koca Cezerî) ilgili madde-. Cezerî Kasım Paşa Camii II:426b Kasım Paşa (Vezir) I:105c. Kasım Paşa Camii bak. Cezerî Kasım Paşa Camii Kasım Paşa Camii Sebili Kasımpaşa'da, Bahriye Caddesi'nde, Güzelce Kasım Paşa Camii'nin güneydoğu köşesinde, muvakkithanenin önündeki alanda yer almaktadır. Güzelce Kasım Paşa tarafından, cami ile birlikte 9407 1533-34'te çokgen planlı olarak Mimar Sinan tarafından yapılmıştır. Daha sonra çeşitli onarımlar görmüştür. 19. yy'da bir yangında harap olan sebil, 1309/1881-82'de yeniden onarılmıştır. Ampir üslubunda ve çokgen planlı olan yapı, bugün özgün planını korumasına rağmen işlevini yitirmiş bulunmaktadır. Pencere altlarına kadar mermer malzeme kullanılan sebilde bölümlerin üç tanesi pencereli olup bunlar demir parmaklıklarla çevrelenmiştir. Bu üç pencerenin üstünde kitabeler vardır. Pencere aralan Dor düzeninde sütunlar ile belirtilmiştir. Kurşun kaplı olan çatısı ve geniş ahşap saçağı vardır. Kasımoglu Fidanlığı IIL3l4c. Kasımpaşa mad. IV:480c, II:309c, 514a, III:23a, 502b, IV:10c, 109a, 532a, Vt:254b. ilgili maddeler: Adam Mickiewicz Müzesi I:77c Aynî Ali Baba Tekkesi I:486c Bahriye Merkez Hastanesi I:548c Bahriye Nezareti Binası I:549c Bedreddin Mescidi II:122c Bezmiâlem Valide Sultan Çeşmesi IL225b Camialtı Tersanesi II:375a Cezayirli Hasan Paşa Camii II:425a Cezayirli Hasan Paşa Çeşmesi II:425b Cezayirli Hasan Paşa Çeşmesi II:425c Çorlulu Ali Paşa Camii II:527b Ebu'r-Rıza Tekkesi III:122b Güzelce Kasım Paşa Camii III:46lc Hacı Hüsrev Camii III:477a Hasan Çelebi Mescidi III:5ö2c Hazinedar Fesahat Usta Çeşmesi IV:36c Hüsameddin Uşşakî Tekkesi IV:105b Kalyoncu Kışlası IV:401a Kaptan-ı Derya Hacı Hüseyin Paşa Çeşmesi IV:436c Kasımpaşa Mevlevîhanesi IV:482c Kasımpaşa Spor Kulübü IV:485a Piyale Paşa Külliyesi VI:254c Saçlı Emir Tekkesi VL383a Sahaf Muslihiddin Mescidi VI:406a Süleyman Kaptan Çeşmesi VIL93c Taşkızak Tersanesi VII:223a Tersane-i Âmire VII:253c Kasımpaşa Araba Vapuru Şehir Hatları işletmesi araba vapuru. 1952'de, Fransa, Nantes'da, S. A. deş Anciens Chan-tier Dubigeon tezgâhlarında motorlu araba vapuru olarak inşa edildi. Kız Kulesi adında bir eşi vardır. Dört köşesinde, ikisi başında, ikisi de öteki başında, dört kaptan köşkü olduğu için halk arasında bu vapurlara "kuleli" vapurlar adı verildi. 1.013 grostonluktu. Uzunluğu 60 m, genişliği 14 m, sukesimi 3 m idi. Her biri 1.050 bey-girgücünde 2 adet Sulzer dizel motoru vardı. Dört uskurlu olup ikisi önde, ikisi arkada idi. Saatte 12 mil hız yapıyordu. Önceleri istanbul'da çalış-tırıldıysa da son yıllarda Çanakkale'de hizmet görmekteydi. I:286a.
Kasımpaşa Cibayeti II. Bayezid vakfı müştemilatından Kasımpaşa civarındaki yerlere verilen ad. Cibayet tabiri vakıf yerlerinin bulundukları semtlere göre adlandırmalarıyla ortaya çıktı. Galata'dakilere "Galata Cibayeti", Beşiktaş'tan Rumeli Feneri'ne kadar olan yerlerdekilere de "Uskumru Cibayeti" adı verilirdi. Bu üç cibayetteki kiralar her üç kısmın kâtipleri tarafından tahsil edilir, bu görev kâtibin ölümünde evlatlarına geçerdi. 1827'de Evkaf Ne-zareti'nin kurulması üzerine kâtiplerin görevleri sonra erdi, bu deyim de ortadan kalktı. Kasımpaşa İskelesi IV:200b. Kasımpaşa Mevlevîhanesi mad. IV:482c, I:121c, III:129b, 3ö2a, IV:481c, V:425b, VL330c, VII:l66b, 239c. Kasımpaşa Spor Kulübü mad. IV: 485a. Kasımpaşa Yoksullara Yardım Derneği 28 Şubat 1944'te, yoksullara yardım amacıyla kurulmuş dernek. Merkezi Kasımpaşa'da Yahya Kâhya Mahal-lesi'ndeydi. Başkanı 1947'de Selahat-tin Kitapçıoğlu'ydu. Kasımpaşa Zindanarkası Mezarlığı IV: 10a.
Kaskan, Selçuk (1918, istanbul - 1978, İstanbul) Oyun yazarı. Galatasaray Li-sesi'ni bitirdi. Çeşitli işlerde çalıştıktan sonra yazarlığa geçti ve çok sayıda komedi türü radyo skeci yazdı. Özellikle de, uzun yıllar İstanbul Radyosu'nda Kent Oyuncuları (Yıldız Ken-ter, Müşfik Kenter, Şükran Güngör, Reşit Baran vb) tarafından temsil edilen "Uğurluğu Ailesi" adlı radyofonik skeç dizisiyle ünlendi. Ayrıca, Dolap Beygiri ve Almanya'dan Bir Yar Gelir Bizlere adlı iki uzun oyunu da İstanbul'da sahneye kondu. 1:521 c, VII:204c. KasparAğa VI:409a. Kasparyan, Ohannes VTI:13c.
Yüklə 13,42 Mb. Dostları ilə paylaş:
|