A21 Avezbayev S

Dalalar va ishchi ucliastkalar joylashishini baholash uchun 
boshlan ich ma'lumotIar 
K rsatkichlar 
1 
Almashlab ekish maydoni, ga 
Y llar tagidagi maydon, ga 
Haydalma yerlarning sof maydoni, ga 
Ishchi uchastkalar soni 
Ishchi uchastkaning rtacha maydoni, ga 
eng uzoq uchastkalar orasidagi masofa, km 
rtacha ishlov berish masofasi, m: 
uzunasiga 
k ndalangiga 
Fshchi y nalishdagi nishablik, % 
Aylanish polosalarining umumiy maydoni, ga 
Qoldiq uchburchaklar va tkir 
qirralarning maydoni, ga 
allani yi ish muddatlari, kun 
Yechim 
I yer tuzish 
yiliga 
2 
1150,2 
16,5 
1133,7 
33 
34,4 
10,5 
852 
404 
2,3 
13,3 
15.2 
14,5 
II loyiha 
b yicha 
3 
1150,2 
12,4 
1137,8 
22 
51,7 
8,4 
1240 
417 
0,5 
9,1 
10,5 
9,8 
Hisoblashlar 1993-y baholarida bajarilgan. 
1. Q shimcha y llar egallaydigan maydondan, alla hosil-
dorligi 1 ga 30 s va sotish bahosi I s 60000 s m b Iganda olin-
maydigan (y qotiladigan) mahsulot quyidagiga teng b Iadi: 
F
d
= 30 60000 [(13,3+15,2)-(9,1+10,5)] = 7380 ming SO 'm. 
2. Aylanish polosalari va tkir qirralarda dalachilik mahsulot-
lari qiymatining pasayishi donga aylantirilganda quyidagiga teng 
b Iadi: 
F
nK
= 0,2 30 60000 [(13,3+15,2)-(9,1+10,5)] = 3204 mings m. 
3. Mexanizatsiya ishlari bahosi 1 ga 1280 ming s m b Iganda 
ishchi y nalishlar b yicha nishabliklarning pasayishiga bo liq 
qishloq x jalik ekinlarini yetishtirish uchun xarajatlarning qisqa-
rishi quyidagidek hisoblanadi: 
F' = 0,025 • (2,3-0,5) • 1280000 1137,8 = 65537 ming SO 'm. 
404 

---

---

---

5. Ishchi uchastkalar shakllari va tomonlari lchamlari b yicha 
qanday baholanadi? 
6. Dala y llari qanday klass-fikatsiyalanadi va ularni loyihalash-
ga qanday talablar q yiladi? '. 
7. rmon polosalarini joylashtirish har xil tabiiy sharoitlarda 
ishchi uchastka'iarining chegaralari va maydonlari bilan qan-
day bog'lanadi? 
8. Qanday vaziyatlarda dala shiyponlari va dala suv ta'minoti 
manbalari loyihalanadi? 
9. Almashlab ekish massivlari hududlarini tashkil etish loyihasini 
iqtisodiy baholash mezonini va k rsatkichlar tizimini 
asoslang. 
10. Dalalarni yirtklashtirish yoki maydalash samaradorligi qanday 
baholanadi? 
1 1 . Har xil tabiiy sharoitla
r
da almashlab ekish massivlari hudud-
larini tashkil etishda loyihalashning usullari va xususiyatlari 
qanday? 
12. Dalalami vai ishchi uchastkalarni pasportizatsiyalash nima 
uchun kerak? 
j 13. Almashlab ekish massiviari hududini tashkil etish dehqonchi-
/ likning ilg'or tizimlarini joriy etish bilan qanday bogManadi? 
i