Yangi mavzuni mustahkamlash: Og’zaki savol-javob.
Uyga vazifa.
Dars yakuni. Baholarni tahlil qilish.
O’quv-tarbiya bo’yicha direktor o’rinbosari: ________________
«Adabiyot» 5-sinflar uchun
«________»___________________20___ yil
Mavzu: Abdulla Avloniy VATAN SHE’RI
Darsning texnologik haritasi
№
|
Malaka talablari
|
Bilim: Abdulla Avloniy VATAN SHE’RI
mavzusi yuzasidan bilim hosil qilinadi.
Ko`nikma: adabiyotga hurmat hissini oshirish, erkin firlay olish qobiliyatini shakllantirish, tanish vaziyatlarda qolqy olish.
Malaka:Egallagan bilimlarini notanish va notanish vaziyatlarda qo`llay oladi.
Kompitensiya: Tushuna oladi, ifodali o`qiy oladi, ijodiy failiyatida egallagan bilim ko`nikma va malakalarini kundalik faoliyatda qo`llay oladi.
|
|
Maqsad va vazifalar
|
a) ta’limiy: Adabiyot fanining nazariy va amaliy asoslarini o’rganish jarayonida o’quvchilarda estetik did,
estetik ong, adabiyotga muhabbat, badiiy tafakkur va tasavvurini kamolga yetkazish va barkamol avlod tarbiyasiga zamin yaratish.
b) tarbiyaviy: Adabiyot fani orqali o’quvchilarga DTS asosida dars berish. Shu bilan bir qatorda milliy va
mumtoz adabiyotimizga milliy iftihor, qadriyat sifatida e’tirof etish va uni hurmat qilishga o’rgatish.
c) rivojlantiruvchi: O’quvchilarni tafakkur va idrokini kengaytirish, ularni mustaqil fikrlashga o’rgatish.
O`quvchilarda mavzuga nisbatan qiziqish uyg`otish, bilimlarini kengaytirishga erishish.
|
|
O`quv jarayonini mazmuni
|
Abdulla Avloniy VATAN SHE’RI mavzusi o`qituvchi va o`quvchi o`rtasida harakat bajaruvchisi munosabatni taxlil qilish
|
|
O`quv jarayonini amalga oshirish texnologiyasi
|
Metod: Amaliy, nazariy, aralash, noan`aviy, ananaviy
Usul: Aqliy hujum, savol-javob, guruhlarda ishlash
Shakl: yakka va guruhlarga ishlash
Vosita: Darslik? Testlar? Jadavallar, audio va video materilalar, didaktik va tarqatma materiallar
Nazorat: Savol-javob test. (Insho, bayon, matn yaratish)
Baholash: 5 balli tizim asosida
|
|
Kutiladigan natija
|
O`qituvchi: Mavzuni qisqa vaqt ichida o`quvchilar tomonidan o`zlashtirishlariga erishaman, o`quvchi faolligini oshiraman, o`quvchilarda fanga nisbatan qiziqish uyg`otaman, o`quvchilarga mustaqil o`rganish va hotirasida saqlash boshqalarga etkaza olish, savol berish va savollarga to`g`ri javoblarga o`rgataman.
O`quvchi: O`quvchilar mavzu yuzasidan bilim va ko`nikma hosil qiladilar, mustaqil fikrlay oladilar, nutqi rivojlanadi, qisqa vaqt ichida ma’lumotlarga ega bo`ladilar
|
|
Kelgusi rejalar
|
O`qituvchi: Pedagogik texnologiyalarni o`zlashtirish va darsga tatbiq etish, takomillashtirish, AKT vositalaridan unumli foydalanish yo`llarini o`rganish, o`z ustida ishash
O`quvchi: Mustaqil tadqiqot, izlanishni yo`lga q`oyadi, o`z fikrini savodli ifodalay olish va do`stlarini fikrini hurmat qilishga o`rganish, mavzu asosida qo`shimcha materiallar izlab topishga harakat qilish, ularni o`rganish. Do`stona muhitda hamkorlikda ishlash ko`nikmasini shakllantirish
|
|
Uyga vazifa
|
Mavzuni o`qib o`rganib kelish
|
Darsning texnik chizmasi:
-
Dars bosqichlari
|
Vaqt
|
Tashkiliy qism.
|
|
Yangi mavzuni boshlashga hozirlik
|
|
Yangi mavzuni yoritish
|
|
Guruhlarda ishlash. Yangi mavzuni tahlil qilish
|
|
Darsni yakunlash
|
|
Uyga beriladigan topshiriqlar
|
|
Darsning borishi (reja):
1.Tashkiliy qism:
a)Salomlashish,
b)tozalikni aniqlash,
d)davomatni aniqlash
c) darsga tayyorgarlik ko`rish va dars rejasi
irish
O’tgan mavzuni so’rash.
a) individual - tarqatma materiallar, kartochka.
b) Frontal (guruh bilan ishlash)
Yangi mavzu:
VATAN
Sening isming bu dunyoda muqaddasdur,
Har kim sening qadring bilmas — aqli pas(t)dur.
Sening tuyg’ung yuraklarga savdo solur,
Sening darding boshqa dardni tortib olur.
Yering, suving bizni boqib to’ydiradur,
Semiz-semiz qo’ylaringni so’ydiradur.
Olma-anor, anjir, uzum — mevalaring,
Ot-u ho’kiz, echki, taka, tevalaring.
Bizlar uchun xizmat qilur barchalari,
Har birlari noz-u ne’mat parchalari.
Sandan tug’ib, katta bo’lib, qaytib borub,
Yana senga kiradurmiz bag’ring yorub.
Onamizsan! Bizni(ng) mushfiq onamizsan!
Javlon urib yashaydurgon xonamizsan!
Seni sotmoq mumkinmidur, o’zing o’yla,
Tiling bo’lsa, hasratlaring tuzuk so’yla!
Bizlar sotmas burun qilur erding faryod,
Biz sotgan so’ng nega dersan bizlardan dod.
Ayb bizlarda, seni sog’ub emolmaduk,
Yemush berib yem o’rniga yem olmaduk.
Bilolmaduk ko’ksingdagi xazinani,
Biz bilmasmiz tosh-tarozu, mazinani.
Sotib-sotib qoladurmiz g’amga botib,
Boyqush kabi vayronada yotib-yotib.
Seni sotub pul qilurmiz — ketur-qolur,
Bir yildan so’ng bahong ikki bo’lub olur.
Tarbiyatsiz, ilmsizlik jazosidur,
Jaholatning boshga solgan azosidur.
Selobi g’am kelmas burun jadal birlan,
Tu(v)g’onini to’xtatmagan bo’lur Hijron.
Yangi mavzuni mustahkamlash: Og’zaki savol-javob.
Uyga vazifa.
Dars yakuni. Baholarni tahlil qilish.
O’quv-tarbiya bo’yicha direktor o’rinbosari: ________________
«Adabiyot» 5-sinflar uchun
«________»___________________20___ yil
Mavzu: VATANNI SUYMAK («Turkiy Guliston yoxud axloq» asaridan)
Darsning texnologik haritasi
№
|
Malaka talablari
|
Bilim: VATANNI SUYMAK («Turkiy Guliston yoxud axloq» asaridan) mavzusi yuzasidan bilim hosil qilinadi.
Ko`nikma: adabiyotga hurmat hissini oshirish, erkin firlay olish qobiliyatini shakllantirish, tanish vaziyatlarda qolqy olish.
Malaka:Egallagan bilimlarini notanish va notanish vaziyatlarda qo`llay oladi.
Kompitensiya: Tushuna oladi, ifodali o`qiy oladi, ijodiy failiyatida egallagan bilim ko`nikma va malakalarini kundalik faoliyatda qo`llay oladi.
|
|
Maqsad va vazifalar
|
a) ta’limiy: Adabiyot fanining nazariy va amaliy asoslarini o’rganish jarayonida o’quvchilarda estetik did,
estetik ong, adabiyotga muhabbat, badiiy tafakkur va tasavvurini kamolga yetkazish va barkamol avlod tarbiyasiga zamin yaratish.
b) tarbiyaviy: Adabiyot fani orqali o’quvchilarga DTS asosida dars berish. Shu bilan bir qatorda milliy va
mumtoz adabiyotimizga milliy iftihor, qadriyat sifatida e’tirof etish va uni hurmat qilishga o’rgatish.
c) rivojlantiruvchi: O’quvchilarni tafakkur va idrokini kengaytirish, ularni mustaqil fikrlashga o’rgatish.
O`quvchilarda mavzuga nisbatan qiziqish uyg`otish, bilimlarini kengaytirishga erishish.
|
|
O`quv jarayonini mazmuni
|
VATANNI SUYMAK («Turkiy Guliston yoxud axloq» asaridan) mavzusi o`qituvchi va o`quvchi o`rtasida harakat bajaruvchisi munosabatni taxlil qilish
|
|
O`quv jarayonini amalga oshirish texnologiyasi
|
Metod: Amaliy, nazariy, aralash, noan`aviy, ananaviy
Usul: Aqliy hujum, savol-javob, guruhlarda ishlash
Shakl: yakka va guruhlarga ishlash
Vosita: Darslik? Testlar? Jadavallar, audio va video materilalar, didaktik va tarqatma materiallar
Nazorat: Savol-javob test. (Insho, bayon, matn yaratish)
Baholash: 5 balli tizim asosida
|
|
Kutiladigan natija
|
O`qituvchi: Mavzuni qisqa vaqt ichida o`quvchilar tomonidan o`zlashtirishlariga erishaman, o`quvchi faolligini oshiraman, o`quvchilarda fanga nisbatan qiziqish uyg`otaman, o`quvchilarga mustaqil o`rganish va hotirasida saqlash boshqalarga etkaza olish, savol berish va savollarga to`g`ri javoblarga o`rgataman.
O`quvchi: O`quvchilar mavzu yuzasidan bilim va ko`nikma hosil qiladilar, mustaqil fikrlay oladilar, nutqi rivojlanadi, qisqa vaqt ichida ma’lumotlarga ega bo`ladilar
|
|
Kelgusi rejalar
|
O`qituvchi: Pedagogik texnologiyalarni o`zlashtirish va darsga tatbiq etish, takomillashtirish, AKT vositalaridan unumli foydalanish yo`llarini o`rganish, o`z ustida ishash
O`quvchi: Mustaqil tadqiqot, izlanishni yo`lga q`oyadi, o`z fikrini savodli ifodalay olish va do`stlarini fikrini hurmat qilishga o`rganish, mavzu asosida qo`shimcha materiallar izlab topishga harakat qilish, ularni o`rganish. Do`stona muhitda hamkorlikda ishlash ko`nikmasini shakllantirish
|
|
Uyga vazifa
|
Mavzuni o`qib o`rganib kelish
|
Darsning texnik chizmasi:
-
Dars bosqichlari
|
Vaqt
|
Tashkiliy qism.
|
|
Yangi mavzuni boshlashga hozirlik
|
|
Yangi mavzuni yoritish
|
|
Guruhlarda ishlash. Yangi mavzuni tahlil qilish
|
|
Darsni yakunlash
|
|
Uyga beriladigan topshiriqlar
|
|
Darsning borishi (reja):
1.Tashkiliy qism:
a)Salomlashish,
b)tozalikni aniqlash,
d)davomatni aniqlash
c) darsga tayyorgarlik ko`rish va dars rejasi
O’tgan mavzuni so’rash.
a) individual - tarqatma materiallar, kartochka.
b) Frontal (guruh bilan ishlash)
Yangi mavzu:
VATANNI SUYMAK («Turkiy Guliston yoxud axloq» asaridan)
Vatan. Har bir kishining tug’ulub o’skan shahar va mamlakatini shul kishining vatani deyilur. Har kirn tug’ulgan, o’skan yerini jonidan ortiq suyar. Hatto bu vatan hissi — tuyg’usi hayvonlarda ham bor. Agar bir hayvon o’z vatanidan — uyuridan ayrilsa, o’z yeridagi kabi rohat-rohat yashamas, maishati talx bo’lub, har vaqt dilining bir go’shasida o’z vatanining muhabbati turar.
Biz turkistonliklar o’z vatanimizni jonimizdan ortiq suydigimiz kabi, arablar Arabistonlarini, qumlik, issiq cho’llarini, eskimular shimol taraflarini, eng sovuq qor va muzlik yerlarini boshqa yerlardan ziyoda suyarlar. Agar suymasalar edi, havosi yaxshi, tiriklik oson yerlarga o’z vatanlarin tashlab hijrat qilurlar edi.
Bobolarimiz: «Kishi yurtida sulton bo’lguncha, o’z yur-tingda cho’pon bo’l», — demishlar.
Men ayblik emas, ey vatanim, tog’larim,
Bevaqt tashlab ketdim, oyo, bog’larim.
Hijron qilodur meni judolig’,
Do’ndi g’ama ro’z-u shab-u chog’larim.
Hammaga ma’lumdurki, eng muqaddas diniy yerimiz o’lan Arabistonga bog’larini, hovlilarini sotub hijrat qilgan hojilarimizning aksari yana o’z vatanlariga qaytub kelurlar. Buning sababi, ya’ni bularni tortib keturgan quvvat o’z vatanlarining, tuproqlarining mehr-u muhabbatidur. Rasuli akram nabiyyi muhtaram sollallohu alayhi vasallam afandimiz: «Hubb ul-vatani min al-iymani — Vatanni suymak iymondandur», — demishlar.
Vatan, vatan deya jonim tanimdan o’la ravon,
Banga na g’am, qolur avlodima uyu vatanim.
G’ubora do’nsa, g’amim yo’q vujud zeri vahm,
Charoki o’z vatanim xokidur go’r-u kafanim.
Tug’ub o’skan yerim ushbu vatan, vujudim xok
O’lursa, aslina roje' bo’lurmi man g’amnok.
Savol va topshiriqlar:
1 Vatan mavzusida mazmun va tuyg’ularga ko’ra Avloniyga hamohang asar yaratgan qaysi ijodkorlarni bilasiz? Bu adiblarning Vatan mavzusini yoritishda o’xshash va o’ziga xos tomonlari haqida mulohaza yuriting.
2. Inson o’z tug’ilgan yeriga nima uchun bu qadar qattiq bog’lanib qoladi? Sharoit, iqlim, muhitdan qat’i nazar odam nega vatanidan kecha olmaydi?
Yangi mavzuni mustahkamlash: Og’zaki savol-javob.
Uyga vazifa.
Dars yakuni. Baholarni tahlil qilish.
O’quv-tarbiya bo’yicha direktor o’rinbosari: ________________
«Adabiyot» 5-sinflar uchun
«________»___________________20___ yil
Mavzu: Erkin VOHIDOV (1936-yilda tug‘ilgan)
Darsning texnologik haritasi
№
|
Malaka talablari
|
Bilim: Erkin VOHIDOV (1936-yilda tug‘ilgan) mavzusi yuzasidan bilim hosil qilinadi.
Ko`nikma: adabiyotga hurmat hissini oshirish, erkin firlay olish qobiliyatini shakllantirish, tanish vaziyatlarda qolqy olish.
Malaka:Egallagan bilimlarini notanish va notanish vaziyatlarda qo`llay oladi.
Kompitensiya: Tushuna oladi, ifodali o`qiy oladi, ijodiy failiyatida egallagan bilim ko`nikma va malakalarini kundalik faoliyatda qo`llay oladi.
|
|
Maqsad va vazifalar
|
a) ta’limiy: Adabiyot fanining nazariy va amaliy asoslarini o’rganish jarayonida o’quvchilarda estetik did,
estetik ong, adabiyotga muhabbat, badiiy tafakkur va tasavvurini kamolga yetkazish va barkamol avlod tarbiyasiga zamin yaratish.
b) tarbiyaviy: Adabiyot fani orqali o’quvchilarga DTS asosida dars berish. Shu bilan bir qatorda milliy va
mumtoz adabiyotimizga milliy iftihor, qadriyat sifatida e’tirof etish va uni hurmat qilishga o’rgatish.
c) rivojlantiruvchi: O’quvchilarni tafakkur va idrokini kengaytirish, ularni mustaqil fikrlashga o’rgatish.
O`quvchilarda mavzuga nisbatan qiziqish uyg`otish, bilimlarini kengaytirishga erishish.
|
|
O`quv jarayonini mazmuni
|
Erkin VOHIDOV (1936-yilda tug‘ilgan) mavzusi o`qituvchi va o`quvchi o`rtasida harakat bajaruvchisi munosabatni taxlil qilish
|
|
O`quv jarayonini amalga oshirish texnologiyasi
|
Metod: Amaliy, nazariy, aralash, noan`aviy, ananaviy
Usul: Aqliy hujum, savol-javob, guruhlarda ishlash
Shakl: yakka va guruhlarga ishlash
Vosita: Darslik? Testlar? Jadavallar, audio va video materilalar, didaktik va tarqatma materiallar
Nazorat: Savol-javob test. (Insho, bayon, matn yaratish)
Baholash: 5 balli tizim asosida
|
|
Kutiladigan natija
|
O`qituvchi: Mavzuni qisqa vaqt ichida o`quvchilar tomonidan o`zlashtirishlariga erishaman, o`quvchi faolligini oshiraman, o`quvchilarda fanga nisbatan qiziqish uyg`otaman, o`quvchilarga mustaqil o`rganish va hotirasida saqlash boshqalarga etkaza olish, savol berish va savollarga to`g`ri javoblarga o`rgataman.
O`quvchi: O`quvchilar mavzu yuzasidan bilim va ko`nikma hosil qiladilar, mustaqil fikrlay oladilar, nutqi rivojlanadi, qisqa vaqt ichida ma’lumotlarga ega bo`ladilar
|
|
Kelgusi rejalar
|
O`qituvchi: Pedagogik texnologiyalarni o`zlashtirish va darsga tatbiq etish, takomillashtirish, AKT vositalaridan unumli foydalanish yo`llarini o`rganish, o`z ustida ishash
O`quvchi: Mustaqil tadqiqot, izlanishni yo`lga q`oyadi, o`z fikrini savodli ifodalay olish va do`stlarini fikrini hurmat qilishga o`rganish, mavzu asosida qo`shimcha materiallar izlab topishga harakat qilish, ularni o`rganish. Do`stona muhitda hamkorlikda ishlash ko`nikmasini shakllantirish
|
|
Uyga vazifa
|
Mavzuni o`qib o`rganib kelish
|
Darsning texnik chizmasi:
-
Dars bosqichlari
|
Vaqt
|
Tashkiliy qism.
|
|
Yangi mavzuni boshlashga hozirlik
|
|
Yangi mavzuni yoritish
|
|
Guruhlarda ishlash. Yangi mavzuni tahlil qilish
|
|
Darsni yakunlash
|
|
Uyga beriladigan topshiriqlar
|
|
Darsning borishi (reja):
1.Tashkiliy qism:
a)Salomlashish,
b)tozalikni aniqlash,
d)davomatni aniqlash
c) darsga tayyorgarlik ko`rish va dars rejasi
O’tgan mavzuni so’rash.
a) individual - tarqatma materiallar, kartochka.
b) Frontal (guruh bilan ishlash)
Yangi mavzu:
Hozirgi zamon milliy adabiyotimizning yirik namoyandasi, O‘zbekiston Qahramoni Erkin Vohidov 1936-yilning 28-dekabrida Farg‘ona viloyatining Oltiariq tumanida o‘qituvchi oilasida tavallud. Vohidovlar oilasi 1945-yilda poytaxt Toshkentga ko‘chib keldi. Oradan bir yil o‘tgach onasi ham dunyodan o‘tadi. Erkinjon avval o‘rta maktabda, so‘ng hozirgi O‘zbekiston Milliy universitetining filologiya fakultetida ta’lim oladi. 1960-yilda o‘qishni bitirgach, nashriyotlarda muharrir, bosh muharrir, direktor lavozimlarida ishlaydi, yangi tashkil qilingan «Yoshlik» jurnalining oyoqqa turishiga rahbarlik qiladi.
Erkin Vohidov dastlabki she’rlarini maktabda o‘qib yurgan paytidayoq e’lon qila boshlagan, birinchi she’riy to‘plami esa «Tong nafasi» nomi bilan 1961-yilda chop etilgandi. Shundan buyon ijodkorning qirqdan ziyod kitobi o‘quvchilarga tortiq etildi. Uning she’rlaridan tashqari «Palatkada yozilgan doston», «Ruhlar isyoni», «Istanbul fojiasi» singari dostonlari, «Donishqishloq latifalari» nomli hajviy turkumi, «Oltin devor» komediyasi, «Shoir-u she’r-u shuur» deb atalgan adabiy-falsafiy to‘plami XX asr o‘zbek adabiyoti rivojiga katta hissa bo‘lib qo‘shilgan. Erkin Vohidov dunyo she’riyatining yorqin vakillari S. Yesenin, A. Blok, L. Ukrainka, R. Hamzatov singari shoirlarning ko‘plab asarlarini ona tilimizga tarjima qilgan. Ijodkor tomonidan ulug‘ nemis mutafakkiri Gyotening «Faust» asari o‘zbek tiliga yuksak mahorat bilan o‘girilishi esa (1974-yilda) nafaqat adabiyotimiz, balki madaniyatimiz tarixida ham muhim voqea bo‘lib qoldi.
Erkin Vohidov she’riyatning ham barmoq, ham aruz, ham sarbast vaznlarida birdek yuksak saviyada ijod qiladi. Sho‘ro adabiyotshunosligida aruz vazni «eskirgan, zamonga javob bera olmay qolgan vazn» deya inkor qilina boshlagan bir paytda Erkin Vohidov «Yoshlik devoni» (1969) kitobini yozgan, undan joy olgan o‘nlab go‘zal g‘azallari bilan bunday da’volarning puch ekanini isbotlagandi. U «O‘zbekiston xalq shoiri» degan yuksak unvonga sazovor bo‘lgan ijodkordir.
Darhaqiqat, Erkin Vohidov o‘zining butun faoliyati va ijodini xalqimiz orzu-o‘ylarini badiiy ifodalash, millatimiz taqdiriga daxldor muammolarni dadil ko‘tarib chiqish, kishilarimiz madaniy-estetik saviyasini yuksaltirishdek ezgu maqsadlarga yo‘naltirgandir. Bu jihatdan shoirning 1968-yilda yozilgan «O‘zbegim» qasidasi alohida e’tiborga molik.
Yangi mavzuni mustahkamlash: Og’zaki savol-javob.
Uyga vazifa.
Dars yakuni. Baholarni tahlil qilish.
Dostları ilə paylaş: |
