Afyonkarahisar belediyesi İmar yönetmeliĞİ

Saçaklar ve Güneş Kesiciler

Madde 34 –

Uygulama imar planında belirlenmemiş ise binalara saçak yapılıp yapılmayacağı ve yapılacak saçakların genişliği, yörenin mimari karakterine ve yapılacak yapıların özelliğine göre mimari estetik komisyonu kararı alınarak ilgili idarece tayin edilebilir. Ancak saçaklar hiçbir şekilde parsel sınırlarını aşamaz.

Tretuvarın üst seviyesinden (2.40)m. yükseklikten başlamak ve alan olarak yararlanmamak şartı ile bina cephesinden, varsa çıkma ucundan yatay ve düşey (0,50)m.yi geçmeyen güneş kesiciler yapılabilir. Güneş kesiciler üzerine güneş kolektörü, uydu alıcısı gibi armatür ve cihazlar monte edilemez. Cam kaplama yapılamaz.

Çatılar ve Dış Görünüm

Madde 35 –

Çatıların, civarındaki cadde ve sokakların mimari karakterine, yapılacak binanın nitelik ve ihtiyacına uygun olması şarttır. Çatı eğimleri, kullanılacak çatı malzemesi ile yörenin mimari özelliği ve iklim şartları dikkate alınarak ilgili idarenin tasvibi ile tayin edilir. Çatılar, fen ve sağlık kurallarına uygun olarak binanın plan tasarımına, cephe aldığı yolun yapı karakterine uygun nitelikte ve estetik görünümü de göz önüne alınarak Düz (teras), Eğimli veya Eğri Yüzeyli olarak yapılır. Çatı eğimi saçak ucundan hesaplanır. Mahya yüksekliği 5,00 m’yi geçemez. Teras çatılarda 1,20 m. parapet yapılabilir.

Mahya kotu hesaplanırken, çatı eğimi saçak ucundan yükselecek şekilde ayrık nizam yapılarda kırma, ikili blok nizam yapılarda bloğu ile müşterek kırma, bitişik nizam yapılarda ön ve arka cepheye akıntılı beşik çatı kurulacağı varsayılarak en fazla %45 eğime göre hesaplanır. Özellik arz eden yapılar hariç (otel, alışveriş merkezi, yurt, okul, hastane, rezidans vb...) hiçbir durumda mahya yüksekliği 5 m. yi geçemez.

Mahya hesabına esas olarak kabul edilen çatı şeklinde, mahyaya yükselen eğim içinde kalmak, bitişik komşu tarafına akıntı verilmemek, yatay dere oluşturmamak ve karma çatı şekli yapılmamak kaydıyla çatı eğimi ve şekli serbesttir. Ancak; ayrık veya müstakil blok nizam yapı bütününde tek tarafa eğimli çatı yapılacaksa çatı yüksekliği 2,5 m. yi geçemez. Ayrık veya müstakil blok nizamda çatı arası kullanılan yapılarda, hesap sonucu çıkan mahya yüksekliği 3,5 m den küçük çıktığı takdirde mahya yüksekliği 3,5 m ye yükseltilerek beşik çatı yapılabilir. İkiz nizam yapılarda ise bu hüküm ikizi ile müracaatı halinde uygulanır.

Gizli dere ve oluk yapılması halinde damlalık aşığı (0,60) m.ye kadar yükseltilebilir. Bu durumda hesaplanan en fazla mahya kotu yükseltilemez.

Ayrık ve müstakil blok nizamlarda imar planında belirtilen kat sayısı veya bina yüksekliğine göre hesaplanan en yüksek mahya kotunu aşmamak kaydı ile dış cephe ile çatı birlikte bütünleştirilerek düzenlenebilir. Bu durumda ana mahyaya yükselen (çatı+cephe) eğimi serbesttir. Bu halde bina yüksekliği altında kalan kapalı mekânlar EMSAL / KAKS’a dâhil edilir.

Çatı yüksekliği hesabına esas kabul edilen çatı şekli ve yüzeyi dışına taşmamak kaydı ile çatı içi tamamen kullanılabilir. Bu durumda; çatı yüzeyi ortak yer olduğundan, çatı yüzeyine ulaşım sağlanmalıdır.

Çatı aralarına bağımsız bölüm yapılmaz. Bu kısımlarda ancak su deposu, asansör kulesi, tesisat odası, doğalgaz yönetmeliğine uygun olarak yapılacak kazan dairesi ve son kattaki bağımsız bölümlerle irtibatlı piyesler yapılabilir. Çatı arasındaki mekanlarda, çatı eğimi içerisinde kalmak ve fonksiyonunu sağlamak şartıyla asgari yükseklik şartı aranmaz. Ancak, üst kat tavan döşemesi ile çatı örtüsü arasında kalan hacimler, uygulama imar planında aksine bir hüküm yoksa ilave kat döşemeleri yapılmak suretiyle bölünemezler. Yangın güvenliğine ilişkin tedbirler alınmak şartıyla ve konutlar hariç olmak üzere binaların çatı araları; sergi salonu, toplantı salonu, yemekhane, spor salonu gibi fonksiyonlarda ortak alan olarak kullanılabilir. Özelliği olan binalarda (Otel, alışveriş merkezi, yurt, okul, hastane, rezidans vb.) ihtiyaç halinde Bakanlık görüşü alınarak bu maddede belirtilmeyen farklı uygulamalar yapılabilir. Özelliği olan yapılarda çatı arasında yapılan mekanlar KAKS (Emsal) hesabına dahil edilmez.

Binalarda gerektiği takdirde çatı ile ilgili hükümleri ihlal etmemek kaydıyla çatı arasında düşey ve yatay taşıyıcı sistem devam ettirilebilir. Yığma binalarda oluşturulacak çatı katında D.B.Y.B.H.Y. 2007 Bölüm 5.7 dikkate alınacaktır. Karkas binalarda yığma çatı katı yapılamaz.

Çatıya ulaşan ortak merdivenler, bağımsız bölüm bağlantı merdiveni olarak kullanılamaz. Son kattaki bağımsız bölümle bağlantılı piyeslere ortak merdivenden kapı açılamaz.

Çatı içinin aydınlatılması amacıyla; çatı yüzeyi üzerinde (eşkenar veya ikizkenar) üçgen kesitli saplama pencere yapıldığında ise; pencere tabanı çatı yüzeyinden başlamak üzere en yüksek noktası, çatı yüksekliğinin 1/3 nü, aynı cephedeki pencerelerin taban genişlikleri toplamı ise, ait olduğu bina cephe boyunun 1/4 nü geçemez.

Merdiven evi ve ışıklıklar, çatı gabarisini (0.50) m. aşabilir.

Teras çatılarda yapılacak en çok (0.90) m. yüksekliğinde kâgir korkuluk, bina yüksekliğine dahil değildir. Duman ve hava bacaları ile son kattaki bağımsız bölümlerle irtibatlı piyeslerin aydınlatılması amacıyla yapılacak pencereler hariç olmak üzere çatı örtüsü üstünde hiçbir çıkma ve çıkıntı yapılamaz. Ancak, Türk Standardı 863 şartlarının gerektirdiği hallerde asansör kulelerinin çatı örtüsünü aşmasına izin verilir.

Tescilli yapılar, anıtlar ve kamu yararlı yapılar ile dini yapıların çatı örtüleri ve bunların yapılacak ya da tamir ve tadil edilecek çatı örtüleri bu kayıtlara tabi değildir.

Belediyeler mahallin ve çevrenin özelliklerine göre yapılar arasında uyum sağlamak, güzel bir görünüm elde etmek amacı ile dış cephe boya ve kaplamaları ile çatının malzemesini ve rengini tayin etmeye yetkilidir. Evvelce yapılmış olan yapılar için de bu yetki kullanılır.

Çatıda birden fazla bağımsız bölüme ait birden fazla teras olması halinde birbirleri arasında en az 3,00 m. mesafe bırakılmak zorundadır.

Ancak, bodrum hariç 2 katı geçmeyen binalarda çatıdaki değişik çözümlerin kabulünde ilgili idaresi yetkilidir.

Çatı arasının son kat bağımsız bölümü ile birlikte kullanılması amacıyla son kat tavan döşemesi kısmen veya tamamen yapılmayabilir.

Teras çatılarda çatı bahçesi olarak düzenleme yapılabilir. Bahçe düzenlemesi yapılabilmesi için gerekli olan 0,50 m. toprak dolgu, parapet yüksekliğine dâhil edilmez. Ortak alan olarak kullanılan teras çatılarda; bahçe düzenlemesi yapılması halinde merdiven evi yanında, bina sakinleri tarafından kullanılmak üzere, tuvalet, lavabo, çay ocağı, bahçe düzenlemesinde kullanılacak malzemeleri depolamak için merdiven evine bitişik, toplam teras alanının %10’unu geçmeyen ve en fazla 3 m. yüksekliğinde ve 20 m² alanında kapalı mekân oluşturulabilir. Kapalı mekan bina ön cephesine 3 m.’den fazla yaklaşamaz. Ayrıca rezidans, otel, apart otel gibi konaklama tesislerinin teras çatılarda bina cephelerine 3 m.’den fazla yaklaşmamak, en fazla 1,50 m. derinliğinde olmak ve parapet kotunu aşmamak koşuluyla açık havuz yapılabilir.

Teras Çatı Kullanımı: Merdiven ve asansörler hariç, kullanılan alanların çatı yüksekliği hesabına esas olan eğim içinde kalması, tamamının “Teras Çatı” olarak yapılması ve bu yönetmeliğin iç yüksekliklerle ilgili şartlarına uyulması kaydıyla:

Konut Dışı Yapılar ile Bir ve İki Katlı Müstakil Konut Yapılarında: Son kattaki bağımsız bölümlerle irtibatlandırılan mekânlar yapılabilir.

İki Kattan Fazla Yapılan Konut yapılarında: Teras çatı yapılabilir. Bu takdirde son kat bağımsız bölümle irtibatlı piyesler yapılmamak kaydıyla; teras çatıda asansör ile ilgili mekânlar, merdiven evi ve yönetim bölümü düzenlenebilir.

Her iki bende göre yapılan mekânların çatılarının da “Teras Çatı” olması gerekir.

Eğri Yüzeyli Çatı Kullanımı: “Ayrık ve Müstakil Blok Nizam” da: Yapının son kat dış duvar dikey sınırından başlayarak (45) derecelik bir açı ile yükselen eğimli yüzeyler ile (1a) fıkrasına göre hesap edilen en yüksek mahya kotundan geçen yatay düzlem arasındaki hacim içerisinde kalmak şartı ile eğimle ilgili sınırlamalara tabi olmadan her türlü eğri yüzeyli çatı yapılabilir. Kırma çatı şekli esas alınan çatı yüzeyi içinde kalmak şartı ile yapılan bu tür çatılarda; kullanılsın veya kullanılmasın, çatı örtüsü altında kalan ve yüksekliği (1. 80)m yi geçen tüm hacim alanları çatı arası kullanımına dâhildir. Ancak bu hüküm doğal sit alanlarında bulunan mesken ve ticaret yapı nizamlarında uygulanmaz.

Yapı içinden ortak merdiven evinden veya ortak mahalden (yatay düzlemde) çatı yüzeyine çıkış sağlanmalıdır. Ayrıca makine dairesine ulaşılmalıdır. Ancak, 2 katlı ve zemin kat girişi ile 1. kat girişinin ayrı ayrı yapılması ve üst kata ulaşımı sağlayan merdivenin bu bağımsız bölüme ait olması durumunda, bina içerisinde ortak merdiven ve ortak mahal oluşmayacağından, gerektiğinde bina dışından çatı yüzeyine çıkış sağlanacak şekilde düzenleme yapılabilir.

Işıklıklar, havalıklar, hava bacaları çatı örtüsünü (0,50)m. aşabilir. Ayrıca, zorunlu olan tesisatlarla ilgili hacimler, yürürlülükteki standartlara uygun olarak yapılan asansör kuleleri, merdiven evi ve çatı pencerelerinin de çatı örtüsünü aşmasına izin verilir.

Umumi binalar, tamamı ticari amaca tahsisli binalar ve sanayi binalarında teras çatı yapılması halinde, teknik şartlara uygun olarak giriş ve çıkışı düzenlemek şartı ile teras çatılar binaya ait otopark olarak tertiplenebilir.

Binalara yapılacak saçaklar bina sınırından, varsa açık ve kapalı çıkma ucundan yapılabilir.