Ahlâk-i adudiyye 5 Bibliyografya 5



Yüklə 1,1 Mb.
səhifə1/36
tarix17.11.2018
ölçüsü1,1 Mb.
#82939
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   36

AHLÂK-I ADUDİYYE 5

Bibliyografya 5

AHLÂK-I ALÂÎ 6

Bibliyografya 7

AHLÂK-I CELÂLİ 7

Bibliyografya 8

AHLAK-I CEMÂLİ 8

AHLAK-I MANSÛRÎ 8

Bibliyografya 8

AHLAK-I MUHSİNİ 8

Bibliyografya 9

AHLAK-I NASIRI 9

Bibliyografya 10

el-AHLAK ve's-SİYER 10

AHLAKU’L-EŞRAF 10

Bibliyografya 11

AHLÂKU'N-NEBÎ 11

Bibliyografya 11

AHLAT 11

Mezar Âbideleri 14

Kümbetler 14

Akıtlar 15

Mezar Taşları 15

Bibliyografya 15

AHLAT-1 ERBAA 16

Bibliyografya 17

AHLATŞAHLAR 17

Bibliyografya 21

AHLWARDT, WİLHELM 22

Bibliyografya 23

AHMED 24

Bibliyografya 24

AHMED’I 25

Bibliyografya 27

AHMED II 28

Bibliyografya 29

AHMED III 29

Bibliyografya 32

AHMED III ÇEŞMESİ 33

Bibliyografya 33

AHMED III ÇEŞMESİ 34

Bibliyografya 34

AHMED III KÜTÜPHANESİ 34

Bibliyografya 35

AHMED b. ABDULLAH b. ASLİ 35

Bibliyografya 35

AHMED b. ABDULLAH el-MERVEZÎ 36

AHMED AĞA, Dalgıç 36

AHMED AĞA, Vardakosta 36

Bibliyografya 36

AHMED el-ALEVİ 37

Bazı Eserleri 38

Bibliyografya 38

AHMED b. ALİ en-NECAŞÎ 38

AHMED b. ALİ er-RAMMAL 38

AHMED AMİŞ EFENDİ 38

Bibliyografya 39

AHMED ARİF EFENDİ 39

AHMED ARİF PAŞA 39

AHMED ASIM, Mütercim 39

AHMED b. ASIM el-ANTAKİ 39

Bibliyografya 40

AHMED ASIM EFENDİ, Gümülcineli 40

Bibliyografya 41

AHMED BABA et-TİNBÜKTÎ 41

Bibliyografya 42

AHMED BÂDİ EFENDİ 43

Bibliyografya 43

AHMED el-BÂTIRKÂNİ 43

AHMED el-BEDEVİ 43

Bibliyografya 44

AHMED BEDEVÎ KÜLLİYESİ 45

AHMED BEY 45

Bibliyografya 46

AHMED BEY, Dukakinzâde 46

AHMED BEY CAMİİ 46

Bibliyografya 46

AHMED BİCAN 46

Bibliyografya 49

AHMED BİCAN TÜRBESl 49

Bibliyografya 50

AHMED-İ BİRİLVİ 50

AHMED b. BİZL el-MERENDİ 50

Bibliyografya 50

AHMED-İ BUHARİ 50

AHMED b. CAFER 50

AHMED-İ CAMİ 50

AHMED CAVİD 51

Bibliyografya 51

AHMED CELÂLEDDİN DEDE 51

Bibliyografya 52

AHMED CELÂYİR 52

Bibliyografya 53

AHMED b. CEMİL el-ÂMİDİ 53

Bibliyografya 53

AHMED CEVAD PAŞA 54

AHMED CEVDET, Bergamalı 54

AHMED CEVDET, İkdamcı 54

Bibliyografya 54

AHMED CEVDET PAŞA 55

AHMED CEZZAR PAŞA 55

AHMED ÇELEBİ, Na'ne 55

Bibliyografya 55

AHMED ÇELEBİ, Şîve 55

Bibliyografya 55

AHMED-İ DAİ 55

Bibliyografya 58

AHMED ed-DERDİR 58

AHMED b. EBÛ DUÂD 58

AHMED b. EBÛ TAHİR 58

AHMED b. EBÜ1-HAVÂRÎ 58

Bibliyografya 59

AHMED EFENDİ, Beyâzizâde 59

AHMED EFENDİ, Çâlâk 59

Bibliyografya 59

AHMED EFENDİ, Damadzâde 59

AHMED EFENDİ, Durmuşzâde 59

Bibliyografya 60

AHMED EFENDİ, Ebûbekirefendizâde 60

Bibliyografya 60

AHMED EFENDİ, İshak Hocası 61

AHMED EFENDİ, Kurşuncuzâde 61

Bibliyografya 61

AHMED EFENDİ, Mestçizâde 61

Bibliyografya 61

AHMED EFENDİ, Muîd 61

AHMED EFENDİ, Mutafzade 61

Bibliyografya 62

AHMED EFENDİ, Müftîzâde 62

Bibliyografya 62

AHMED EFENDİ, Müneccimbaşı 63

AHMED EFENDİ, Siyahî 63

Bibliyografya 63

AHMED EFENDİ, Şikarizade 63

Bibliyografya 63

AHMED EFLAKİ 64

Bibliyografya 64

AHMED EMİN 64

Bibliyografya 66

AHMED ESAD EFENDİ 67

AHMED ESAD PAŞA 67

Bibliyografya 67

AHMED b. FADLAN 67

AHMED FAİZ EFENDİ 67

Bibliyografya 69

AHMED FAKİH 69

Ahmed Fakih Adı Etrafında Toplanan Eserler: 71

Bibliyografya 72

AHMED b. FÂRİS 72

AHMED FARİS eş-ŞİDYAK 72

AHMED FERİDUN 72

AHMED FEVZİ es-SAATİ 72

AHMED FEYZİ 73

Bibliyografya 73

AHMED b. FURÂT 73

AHMED GAZİ CAMİİ 73

Bibliyografya 74

AHMED GAZİ MEDRESESİ ve TÜRBESİ 74

Bibliyografya 75

AHMED el-GAZZALÎ 75

Bibliyografya 76

AHMED GRAN 76

AHMED b. HABIT 76

Bibliyografya 77

AHMED b. HADRAVEYH 77

Bibliyografya 78

AHMED HALİD EFENDİ 78

Bibliyografya 78

AHMED b. HALİD en-NASIRİ 78

AHMED HAMDİ, Serbestzâde 78

Bibliyografya 79

AHMED HAN, Seyyid 79

Bibliyografya 82

AHMED b. HANBEL 83

Hayatı 83

Şahsiyeti. 84

Eserleri. 85

Hadis İlmindeki Yeri. 88

Fıkıh İlmindeki Yeri. 89

Akaid Konularına Dair Görüşleri. 91

1) İlahiyat Konuları. 92

2) Nübüvvet ve Ahiret. 95

3) İmamet ve Tafdîl. 97

Bibliyografya 97

AHMED HASÎB EFENDİ 99

Bibliyografya 100




AHLÂK-I ADUDİYYE

Adudüddin el-İcî'nin (ö. 756/1355) ahlâkla ilgili Arapça risalesi.

Asıl adı Risaletü'l-ahlâk olan eser, müellifi Abdurrahman b. Ahmed b. Abdülgaffar el-İcî'nin Adudüddin şeklinde­ki unvanından dolayı Ahlâk-ı ‘Adudiyye ve el-Ahlâku ‘Adudiyye olarak şöhret bulmuştur. Bazı müellifler. 1, eseri er-Risâletü'ş-şâhiyye fî 'ilmi'l-ahlâk ve Risâletü'l-ahlâk adıyla da zikretmektedir.

Dört bölümden meydana gelen ese­rin birinci bölümünde nazarî ahlâk ko­nuları yer alır. Nutk (düşünme), gazap ve şehvet gibi nefsin temel fonksiyonla­rıyla bunların ifrat ve tefrit şeklindeki aşırılıklarından doğan reziletler ve itidal noktasında tutulmalarıyla kazanılan fa­ziletler üzerinde durulur; ahlâkın insan karakteriyle olan münasebeti ve deği­şip değişmeyeceği meselesine de kısa­ca temas edilir. Eflatun ile Aristo ara­sındaki görüş ayrılıklarından birini teşkil eden ve birçok İslâm ahlâkçısı tara­fından da sık sık gündeme getirilen ah­lâkın değişip değişemeyeceği meselesin­de Îcî de Fârâbî ve daha birçokları gibi, ahlâkın değişebileceği yönündeki görüşü tercih eder. Ahlâkî faziletlerin kazanıl­ması ve korunmasına ayrılan ikinci bö­lümde pratik ahlâk konuları işlenmek­tedir. Daha çok faziletleri elde etmenin ve reziletlerden korunmanın yolları üze­rinde duran müellif, her reziletin, mu­kabili olan bir faziletle giderilebileceğini belirtir. Bilgisizliğin bütün ahlâkî hasta­lıkların kaynağı olduğunu söyleyen İcî, büyük bir eksiklik olarak nitelendirdiği kara cahilliğin (cehl-i mürekkeb) tedavisi için, insan zihninin müşahhastan mü­cerret düşünceye yükselmesinde önemli bir yeri olan ve kesin sonuçlar veren matematik disiplininin öğretilmesini teklif eder. Aile ahlâkının, ev yönetiminin ko­nu edildiği “Siyâsetü'l-menzil” başlıklı üçüncü bölümde ise ana baba, çocuklar, hizmetçiler gibi aile fertlerinin maddî ve manevî hayatlarının düzenlenmesi, aralarında uyum sağlanması, birbirleri­ne karşı olan hak ve sorumlulukları in­celenir. Eserin “Tedbîrü'l-müdün” başlıklı dördüncü bölümünde müellif devlet yönetimi konusunu işlemekte ve insa­nın yaratılıştan içtimaî bir varlık olduğu şeklindeki klasik görüşü tekrar etmek­tedir. Bu bölümde, Fârâbi’den beri devam eden “Fâzıl” ve “Câhil devlet” tar­zındaki klasik medîne (ülke) taksimini Îcî’nin de tekrar ettiği görülür. Ona gö­re, faziletli ülkenin en bariz vasfı, ahali­si arasında sevgi ve dostluğun hâkim olmasıdır. Sosyal hayatın düzenlenmesi ve ülkenin fazilete ulaşmasında Fârâbî gibi o da yöneticilere çok önemli görev­ler düştüğü görüşünü benimser; eseri­ni de toplumu yönetenlere düşen vazife ve sorumlulukları sayarak bitirir.

Ahlâk-ı Adudiyye, genel olarak Fâ­râbî ve İbn Miskeveyh gibi İslâm Meşşâî filozoflarının ahlâk ve siyaset alanındaki görüşlerinin tekrarı mahiyetinde olup önemli bir orijinallik taşımamakla birlikte, bilhassa Osmanlı ve İran ilim ve medrese çevrelerinde hayli ilgi gör­müştür. Nitekim çeşitli kütüphanelerde birçok yazma nüshası bulunan risale, müellifinin diğer eserleri gibi pek çok kişi tarafından şerhedilmiştir. Bu şerh­ler arasında, müellifin talebesi ve Buhârî şarihi Muhammed b. Yûsuf el-Kirmânî’nin şerhi birinci sırayı alır. Taşköprizâde'nin 1540'ta tamamladığı bilinen şerhi ile Müneccimbaşı Ahmed Dede'ye (ö. 1701) ait şerh de değerlidir. Ahlâk-ı 'Adudiyye, Sultan Abdülaziz dönemi Meclis-i Maârif âzasından Mehmed Emin İstanbulî tarafından Melzemetü'l-ahlâk adıyla Türkçe'ye çevrilmiştir. Ayrıca ri­salenin birinci bölümünü, eski Kayseri müftülerinden Ahmed Remzi Efendi 100 beyit halinde ve Arapça olarak nazmetmiştir. Şeyhülislâm Mûsâ Kazım Efendi'ye ithaf edilen bu manzume, el-Cevheretü'r-Remziyyetü'l-ferdiyye adıyla basılmıştır. 2

Bibliyografya



1- Taşköprizâde, Miftâhu's-sa'âde.

2- Keşfü'z-zunûn.

3- Hediyyetü’l-arifin.

4- Sicill-i Osmanî.

5- Osmanlı Müellifleri.

6- Bursalı Meh­med Tâhir. Ahlâk Kitaplarımız, İstanbul 1325.

7- Brockelmann. GAL, II, 270.

8- Suppl.

9- G. Sarton. Introduction, New York 1975.

10- Agâh Sırrı Levend. “Ümmet Ça­ğında Ahlâk Kitaplarımız”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı, Belleten 1963, Ankara 1964.

11- Fârâbî, “Eflatun ile Aristoteles'in Görüşlerinin Uzlaştırılması” (trc. Mahmut Kaya) Felsefe Arkivi, sy. 24, İstanbul 1984.

12- Ahmed Ateş. “İcî”, IA.

13- M. Münir Aktepe. “Taşköprizâde”, İA.

14- F. Rahman. “Ahlâk”, Encyclopaedia İranica, London 1985.


Yüklə 1,1 Mb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   36




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin