6.3. TÜRKİYE’DEKİ ÖZELLEŞTİRMENİN ELEŞTİRİSİ
Türkiye’de özelleştirme ile ilgili adımlar diğer ülkelere kıyasla erken atıldığı halde pek
fazla yol katedilememiştir. Türkiye’de özelleştirmenin gecikmesine, siyasal, hukuki ve sosyal
faktörler önemli etkide bulunmuştur. Yasalardan kaynaklanan faktörler de özelleştirmenin
önünde önemli bir engel oluşturmuştur. Özelleştirme Kanunu’nun gelir amaçlı olması, her bir
özelleştirme için değer tespit rakamlarının belirlenmesi ve gelen tekliflerin bu rakamları
geçmemesi halinde özelleştirmelerin iptal edilmesi, bürokrasinin bu değer tespit rakamlarının
altındaki teklifleri değerlendirmeye cesaret edememesi, özelleştirmenin yapılmamasında
önemli nedenlerdir.
46
Türkiye’deki özelleştirme uygulamalarına gerekli hukuki altyapı
oluşturulmadan başlanmış, bu yüzden uygulamalar çok sayıda iptal ve yürütmeyi durdurma
davasına konu olmuştur. Özelleştirme giderlerinin yüksekliği yanında bütün giderlerin
doğrudan doğruya özelleştirme hasılatından yapılmıyor olması nedeniyle kullanımlarda
gerçek yükün hesaplanmasında sağlam veriler bulunmamaktadır.
Tablo 1’de görüleceği üzere 1985 yılından 1994’lere kadar ülkemizde özelleştirmenin
mevzuatı oluşmamıştır. 1994 senesinden 2000’li yıllara kadarki dönemde gelişim görülmüş,
bu dönemde özelleştirmeye daha çok ağırlık verilmiştir. Özellikle 2000, 2005-2006 ve 2008
yıllarında özelleştirme işlemlerindeki yükselişler dikkat çekicidir. 1998-2000 yıllarındaki
şiddetli yükselişin nedeni ise yüklü bir halka arz olarak belirtilebilir. Bu durum, büyük
kuruluşların( POAŞ’ ın tamamı ve iki tane halka arz) halka arzından kaynaklanmıştır.
Dostları ilə paylaş: |