220
TASHBIH, TANOSUB, IRSOLI MASAL
SAN’ATLARI
Tashbih – adabiyotda keng qo‘llanadigan she’riy
san’at lardan biri. Uni o‘zbekcha qilib o‘хshatish desa ham
bo‘ladi. Tashbihda narsa, belgi va harakat kabilar boshqa-
siga o‘хshatish, qiyoslash orqali tasvirlanadi. Bu o‘sha
tushunchani anglash va his qilishni osonlashtiradi. De-
mak, tashbih ikki narsani bir-biriga o‘хshatishdir. Masa-
lan, «Yuzing go‘zallikda gul kabidir» deyilganda yuz gul-
ga o‘хshatilgan. Tashbihning yuzaga kelishida to‘rt unsur
ishtirok etishi mumkin:
O‘хshamish – tasvirda fi kr qaratilgan narsa yoki tushun-
cha (yuz).
O‘хshatilmish – tasvirda qiyoslanayotgan narsa yoki tu-
shuncha (gul).
Asos – nimaga ko‘ra o‘хshatishning yuzaga chiqqanligi
(go‘zallikda).
Vosita – o‘хshatilish belgisi (kabi).
Vosita ishtirok etgan o‘хshatishlarda tashbih aniq
ko‘rinib, bilinib turadi. So‘z san’atida
-dek, -day, -cha,
Dostları ilə paylaş: