Anadolu'da türk beylikleri DÖnemi

7. SINIF YENİ MÜFREDATA UYGUN KONU ÖZETİ 3. ÜNİTE (TÜRK TARİHİNDE YOLCULUK 2. BÖLÜM)



ANADOLU'DA TÜRK BEYLİKLERİ DÖNEMİ

1243 Kösedağ Savaşı yenilgisinden sonra Anadolu Selçuklu Devleti hızla yıkılmaya doğru gitti.

Moğollar Anadolu'yu işgal ettiler. Anadolu'da karışıklıklar başladı. Devlet otoritesi kalmadı. Bunun üzerine uçlardaki Türkmen beyleri birer birer bağımsızlıklarını ilan ettiler. Anadolu Türk birliği dağıldı. Bir çok beylik kuruldu. Bu beylikler şunlardır;

1. Osmanoğulları (1299-1922)

Osman Bey tarafından Söğüt ve Domaniç çevresinde kuruldu. Diğer beyliklere göre küçük olmasına rağmen idarecilerin kabiliyeti, coğrafi konumu sayesinde kısa zamanda güçlenerek Anadolu Türk birliğini sağladı ve bir dünya devleti haline geldi.

2. Karamanoğulları (1256 - 1487)

Karaman ve Ermenek çevresinde kurulmuştur. Anadolu Selçuklu Devleti yıkılınca Konya'yı alarak başkent yaptılar. Kendilerini Anadolu Selçuklu Devleti'nin mirasçısı görmüşlerdir. Anadolu Türk birliğini sağlamak için Osmanlı Devleti'yle en fazla mücadele eden beyliktir.

II. Bayezid zamanında ortadan kaldırılmıştır.
UYARI:Moğol kültür tesirini kırmak için Karamanoğlu Mehmet Bey, 1277 yılında Türkçe'yi resmi dil olarak kabul etmiştir.
3. Germiyanoğulları (1299 - 1429)

Kütahya, Emet ve Tavşanlı yöresinde kuruldu. Topraklarının bir kısmı I. Murat zamanında çeyiz olarak, bir kısmı da miras olarak II. Murat zamanında Osmanlı topraklarına kaldı.

4. Karesioğulları (1304 - 1360)

Balıkesir ve Çanakkale dolaylarında kuruldu. Orhan Bey zamanında Osmanlı topraklarına katıldı. Bu beylikten devralınan donanma Osmanlılara büyük yarar sağladı. Osmanlılar Rumeli'ye geçişte bu donanmadan yararlandılar.

5. Hamitoğulları (1300 - 1423)

İsparta ve Eğridir çevresinde (Göller yöresi) kuruldu. Beyliğin topraklarının bir bölümü I. Murat zamanında satın alındı. Geri kalan kısmı da II. Murat zamanında Osmanlı topraklarına katıldı.

6. Menteşeoğulları (1261 - 1424)

Muğla ve Fethiye yöresinde kuruldu. Denizcilikle uğraşan bu beylik II. Murat zamanında Osmanlı topraklarına katıldı.

7. Saruhanoğulları (1313-1410)

Manisa ve çevresinde kuruldu. Denizcilikle uğraşan bu beylik I. Mehmet (Çelebi) zamanında Osmanlı topraklarına katıldı.

8. Candaroğulları (1292 - 1461)

Kastamonu ve Sinop çevresinde kuruldu. Denizci olan bu beylik Fatih Sultan Mehmet zamanında Osmanlı topraklarına katıldı.

9. Aydınoğulları (1308 - 1426)

Aydın, Birgi ve İzmir dolaylarında kuruldu. Denizci olan bu beylik II. Murat tarafından Osmanlı topraklarına katıldı.

10. Dulkadiroğulları (1337 -1515)

Elbistan ve Maraş dolaylarında kurulan bu beylik Yavuz Sultan Selim tarafından Turnadağ Savaşı'yla (1515) Osmanlı topraklarına katıldı.

11. Ramazanoğulları (1353 - 1608)

Adana ve çevresinde kuruldu. I. Ahmet zamanında Osmanlı topraklarına katıldı.

12. Taceddinoğulları (1348 - 1428)

Niksar ve çevresinde kuruldu. II. Murat tarafından Osmanlı topraklarına katıldı.

13. Sahipataoğulları (1275 -1342)

Afyon çevresinde kuruldu. Germiyanoğulları tarafından yıkıldı.

14. Eşrefoğulian (1284-1410)

Beyşehir ve çevresinde kuruldu. Ankara Savaşı'ndan sonra İlhanlıların Anadolu valisi Timurtaş tarafından yıkıldı.

15. Eratna Devleti (1335 - 1381)

Sivas ve Kayseri dolaylarında kuruldu. Kadı Burhaneddin tarafından yıkılarak aynı bölgede Kadı Burhaneddin Devleti kuruldu. Bu devlet de Yıldırım Bayezıt tarafından Osmanlı topraklarına katıldı.
UYARI: Yıldırım Bayezıt tarafından Osmanlı topraklarına katılan Karamanoğulları, Menteşeoğulları, Saruhanoğulları, Aydınoğulları ve Germiyanoğulları beylikleri Ankara Savaşı (1402)'ndan sonra yeniden kurulmuşlardır.
Beylikler Döneminin Özellikleri

• Yıldırım Bayezıt döneminde Osmanlı egemenliğine giren bir çok beylik Ankara Savaşı'ndan (1402) sonra tekrar kurulmuştur.

• Anadolu Türk beylikleri, Anadolu'nun Türkleşip İslamlaşmasında önemli rol oynadılar. Anadolu'nun Türk -İslam ülkesi haline gelmesini sağladılar.

• Anadolu Türk beylikleri Anadolu Selçuklu Devleti'nin yıkılması ve Moğollar'ın Anadolu'da egemenliklerinin sona ermesi ile kuruldular.

• İmar çalışmalarıyla Anadolu'yu bayındır hale getirdiler.
ANADOLU SELÇUKLULARI VE BEYLİKLER DÖNEMİNDE TÜRK DENİZCİLİĞİ

• İlk Türk denizcisi Çaka Bey'dir. Çaka Bey İzmir çevresinde bir beylik kurarak donanma oluşturmuştur. Venedik, Ceneviz ve Bizansla savaşmıştır. Çaka Bey, Anadolu Selçuklu hükümdarı I. Kılıç Arslan tarafından zehirlenerek öldürülmüştür.

• Anadolu Selçukluları denizciliğe önem vermişlerdir. Sinop ve Alanya'da tersaneler kurmuşlardır.

• Anadolu beylikleri zamanında denizcilik daha da gelişmiştir. Aydınoğulları, Menteşeoğulları, Karesioğulları, Saruhanoğulları ve Candaroğulları beylikleri denizcilikle uğraşmışlardır.

ANADOLU SELÇUKLULARI ve BEYLİKLER DÖNEMİNDE KÜLTÜR VE MEDENİYET
A. DEVLET YÖNETİMİ

Anadolu Selçuklularında devletin başında Sultan adı verilen hükümdarlar bulunurdu. Şehzadelerin yetişmesine önem verilirdi. Şehzadelere Melik adı verilirdi. Meliklerin en iyi şekilde yetişmesi için Atabey adı verilen tecrübeli devlet adamları görevlendirilirdi.

Devlet yönetiminde birinci derecede hükümdar sorumlu idi. Devlet işleri Divanda görüşülürdü. Divana hükümdar veya vezir başkanlık ederdi.

Ülke yönetim bakımından eyaletlere ayrılırdı. Eyaletlere yönetici olarak Melik (Şehzade) veya vali atanırdı. Eyaletlerde askerlik işlerine Subaşılar, adalet işlerine de Kadılar bakardı.

Sınırlarda yarı bağımsız uç beyleri vardı.

• Anadolu beyliklerinde de devlet yönetimi Anadolu Selçuklularına benzerdi.

B. ORDU

Anadolu Selçuklu Devleti'nde ordu üç bölümden oluşuyordu.

1. Hassa askerleri : Doğrudan hükümdara bağlı olup maaşlı askerlerdir.

2. İkta askerleri : Kendilerine maaş karşılığı toprak verilen devlet memurları ve komutanların yetiştirdiği askerlerdir.

3. Türkmenler: Sınır boylarında bulunan uç beylerinin askerleridir.

Ayrıca Emir-ül Sevahil denilen deniz komutanlarının denetiminde donanma gücü de oluşturulmuştur.

• Beyliklerin askeri kuvvetleri genelde boy veya aşiretlerin kuvvetleri idi.
C. SOSYAL VE EKONOMİK HAYAT

• Halk şehirli, köylü ve göçebe olmak üzere üçe ayrılırdı. Göçebeler hayvancılık, köylüler tarım, şehirlerde yaşayanlar ise ticaret ve zanaat ile uğraşırlardı.

Şehirlerde yaşayan esnaf ve sanatkarlar bir araya gelerek dini ve ekonomik bir tarikat olan ahilik teşkilatını oluşturmuşlardır. Her meslek grubu bir loncaya sahipti. Loncalar, büyük bir mesleki dayanışma gösterirlerdi.
D. TOPRAK

• Anadolu Selçuklularında toprak devletin malı sayılırdı. Dörde ayrılırdı.

1. Has arazisi: Gelirleri hükümdar ve ailesine ait olan topraklardır.

2. İkta arazisi: Hükümdar ve ailesine, devlet adamlarına ve sipahilere maaş karşılığı verilen arazilerdir.

3. Vakıf arazisi: Çeşitli hayır, bilim ve sosyal kurumlar için ayrılan ve bağışlanan arazilerdi.

4. Mülk arazileri: Şahıslara ait olan arazilerdir. Toprak sahibi miras olarak bırakabilirdi.
E. TİCARET

Anadolu Selçuklularında ticaret önemli bir geçim kaynağı idi.

Ticareti geliştirmek için;

• Tüccarların konaklamaları için han ve kervansaraylar yapmışlardır.

• Yabancı tüccarlara gümrük vergisinde indirim yapmışlardır.

• Eşkıya ve korsanların baskınlarından zarar gören tüccarların zararlarının karşılanması gibi tedbirler almışlardır.

Hastaların tedavisi için darüşşifalar(hastaneler), yoksul ve kimsesizlerin ihtiyacını karşılamak için imarethaneler (aşevleri) açmışlardır.
F. YAZI, DİL, EĞİTİM ve EDEBİYAT

Anadolu Selçuklu Devleti'nde resmi dil ve edebiyat dili Farsça idi. Halk ve beylikler Türkçe konuşmuşlardır.

Eğitimin temel kurumları medreselerdir. Anadolu'da ilk medrese Niksar'da Danişmentliler tarafından açılmıştır. Anadolu Selçukluları da medreseleri yaygınlaştırmışlardır.

Bu dönemde yetişmiş, Mevlana Celaleddin-i Rumi, Hacıbektaş-ı Veli ve Yunus Emre birçok eserler bırakmışlardır.

G. BİLİM ve SANAT

Anadolu Selçukluları ve beylikler bilimin gelişmesi için çaba göstermişlerdir. Birçok medrese açılmıştır. Bu medreselerde hem dinî bilimler (Kur'an, tefsir, hadis, kelam, fıkıh, siyer gibi) hem de müsbet bilimler (matematik, tıp, felsefe, coğrafya, tarih, sosyoloji ve gök bilimleri) de okutuluyordu.

Türkler Anadolu'ya yerleştikten sonra Anadolu'nun imarı için Anadolu'yu eserlerle donatmışlardır. Ticaret yolları üzerine hanlar ve kervansaraylar, şehirlere cami, medrese, kümbet, türbe, han, hamam, darüşşifa ve aşevleri gibi bir çok eserler yapmışlardır. Anadolu Selçuklularından ve beylikler döneminden günümüze kalan bazı önemli tarihi eserler şunlardır;

Konya'daki Alaaddin Cami, Sırçalı Medrese, Sultan Hanı, İnce Minare, Karatay Medresesi, Kayseri'deki Çifte Kümbet, Döner Kümbet, Ulu Cami ve Darüşşifa, Aksaray'da Sultan Hanı, Sivas'ta Gök Medrese, Erzurum'da Çifte Minare gibi. Ayrıca oymacılık, nakkaşlık, minyatür, hat, kakmacılık, halı ve kilim dokumacılığı, maden işçiliği de gelişmiştir.

OSMANLI DEVLETİ'NİN KURULUŞU
OSMANLI DEVLETİ'NİN GENEL ÖZELLİKLERİ

• Osmanlı Devleti Türklerin tarih boyunca kurdukları devletler içinde en uzun ömürlü olanıdır. Üç kıtaya hükmeden Osmanlı Devleti 600 yıldan fazla yaşamıştır.

• Merkeziyetçiliğin güçlü olduğu bir devlettir. Bu özelliği ile Orta Asya Türk Devletleri ve Selçuklulardan ayrılır.

• Avrupa'ya İslâmiyet'i yaymıştır.

• Çok uluslu bir devlettir. Bugün toprakları üzerinde otuzdan fazla devlet yaşamaktadır.
KURULUŞ

Osmanlı Devleti'ni kuranlar Oğuzların Kayı boyundandır. Malazgirt Savaşı'ndan sonra Anadolu'ya gelen Kayılar Selçuklu Sultanı I. Aleaddin Keykubat tarafından Ankara'nın batısında Karacadağ'a yerleştirilmişlerdir. Bu sırada Kayıların başında bulunan Ertuğrul Gazi Bizanslılardan Söğüt ve Domaniç'i alarak yurt edinmiştir.

Osmanlı Devleti’nin Kısa Sürede Büyümesinin Nedenleri:

• 
  Osmanlı Devleti kurulduğu sırada Anadolu ve Balkanlarda kuvvetli bir devletin olmaması
  
• 
  Osmanlıların ele geçirdikleri yerlerde adil ve hoşgörülü bir yönetim kurmaları, buralardaki halkın din, dil ve kültürlerine karışmamaları
  
• 
  Osmanlı Devleti'nin kurucusu Osman Bey'in, Ahi Şeyhi Edebâli'nin kızıyla evlenmesi. Bu akrabalık sayesinde Anadolu'da siyasi ve ekonomik açıdan önemli bir güce sahip olan Ahiler desteğinin sağlanması
  
• 
  Anadolu'da siyasi birliğin olmayışı
  
• 
  Anadolu'daki beyliklerle iyi geçinilmesi
  
• 
  Bizans'ın zayıflaması
  
• 
  Balkanlar'da siyasi kargaşaların devam etmesi
  
• 
  Göç eden Türkmenlerin fethedilen yerlere yerleştirilmesi (iskan politikası)
  
• 
  Merkezi otoritenin güçlü olması
  
• 
  Gaza ve cihad düşüncesi
  
• 
  Yöneticilerin kabiliyetleri
  
• 
  Kuruldukları coğrafyanın sağladığı avantajlar
  
• 
  Osmanlı Devleti'nin ilk zamanlarda beylikler arasındaki mücadeleye katılmaması
  

Ertuğrul Gazi ölünce yerine oğlu Osman Bey geçti. Osman Bey 1299 yılında Osmanlı Devleti'nin temellerini attı.

OSMAN BEY DÖNEMİ (1281 - 1324)

• Devlet güçleninceye kadar kendisinden daha güçlü Türkmen beyleri ile iyi geçinmiştir.

• Bizans'tan İnegöl, Yarhisar, Karacahisar, Bilecik, Mudurnu ve Yenişehir'i aldı. Başkenti Bilecik'e taşıdı.

• Bizans'a karşı Koyunhisar Savaşı'nı (1302) kazandı.

• İlk Osmanlı parasını bastırdı. Bu durum ekonomik bağımsızlığın göstergesidir.

• 1324 yılında Bursa'yı kuşattığı halde alamadı ve aynı yıl vefat etti.

UYARI: Koyunhisar Savaşı, Osmanlı Devleti ile Bizans arasında yapılan ilk savaştır.
ORHAN BEY DÖNEMİ (1324 - 1362)

• 
  Orhan Bey Bursa'yı fethederek başkent yapmıştır.
  
• 
  İlhanlılar'a ödenen vergi bu dönemde kesilmiştir. Böylelikle Osmanlı Beyliği tam bağımsız olmuştur (1336).
  
• 
  İznik'e kadar Türklerin ilerlemesi Bizans Devleti'ni rahatsız etmiş ve Osmanlıya karşı büyük bir orduyla saldırıya geçmiştir.
  
• 
  Orhan Bey 1329'da Bizans'la yaptığı Palekanon (Maltepe) Savaşı' nı kazanmış ve İznik'i almıştır (1330).
  
• 
  Ayrıca bu dönemde İzmit fethedildi. Kocaeli Yarımadası tamamen ele geçirilmiştir.
  
• 
  1345'te Karesioğulları Osmanlı Devleti'ne katılmıştır. Karesioğulları ile Balıkesir, Manyas ve Kapıdağı Osmanlı'ya katıldı ve Ege Denizi'ne ulaşıldı. Karesioğulları'nın donanması, Osmanlı Devleti donanmasının temelini oluşturdu.
  
• 
  Osmanlı Devleti Bizans'ı Bulgar işgaline karşı koruduğundan Bizans Devleti ödül olarak Çimpe Kalesi'ni Osmanlı Devleti'ne vermiştir. (1353).
  
• 
  Çimpe Kalesinin alınmasıyla ilk kez Rumeli'ye geçilmiştir.
  

Orhan Bey Dönemi'ndeki Teşkilatlanma Çalışmaları Şunlardır:

• 
  Yaya ve müsellem adıyla ilk düzenli orduya kuruldu.
  
• 
  Ele geçirilen yerlere kadı ve subaşılar atandı.
  
• 
  İlk kez divan teşkilatı kuruldu.
  
• 
  İlk kez vezir atandı.
  
• 
  İznik'te ilk medrese açıldı.
  
• 
  Karamürsel'de ilk kez tersane kuruldu.
  

İskan Politikası

Osmanlı Devleti, Rumeli'de fethettiği toprakların Türkleşmesine önem vermiştir. Bu iskan (yerleştirme) politikasının amaçları;

• 
  Balkanlarda kalıcı olmak.
  
• 
  Fethedilen yerlerin siyasal, sosyal ve askeri güvenliğini sağlamak.
  
• 
  Türkmenlerin yerleşik hayata geçmelerini sağlamak.
  
• 
  Fethedilen bölgelerdeki halka hoşgörü göstererek onların devlete bağlılığını artırmak.
  

UYARI: Orhan Bey’in bu faaliyetleri Osmanlı’nın

beylikten devlet haline geçtiğini göstermektedir.

I. MURAT DÖNEMİ (1362-1389)

• 
  Rumeli'de Malkara, Keşan, İpsala, Dedeağaç, Dimetoka alındı.
  
• 
  Bizans ve Bulgarlar'a karşı yapılan Sazlıdere Savaşı kazanıldı ve Edirne fethedildi (1363).
  
• 
  Edirne'nin ardından Gümülcine ve Filibe fethedildi.
  
• 
  Papa, Türkleri Balkanlar'dan atmak için Haçlı ordusu kurdurdu.
  

Sırp Sındığı Savaşı (1364)

• 
  Sırp, Macar, Bulgar, Boşnak ve Eflak kuvvetleri Sırp Sındığı Savaşı'nda mağlup edildi.
  
• 
  Sırp Sındığı Savaşı, Osmanlı Devleti'nin Haçlılarla yaptığı ilk savaştır. Edirne başkent yapıldı (1369).
  

Çirmen Savaşı (1371)

• 
  Sırplarla yapıldı ve Sırplar Çirmen Savaşı'nı kaybetti. Böylece Balkanların bir kısmı Osmanlı'ya geçti. Sırplar Osmanlı egemenliğini kabul etti.
  

Ayrıca bu dönemde;

• 
  Germiyanoğullarından çeyiz olarak Kütahya ve Simav dolayları alındı.
  
• 
  Hamitoğullarından para karşılığında Akşehir, Yalvaç, Beyşehir, İsparta ve Seydişehir dolayları satın alındı.
  
• 
  Karamanoğulları ile mücadele ilk kez bu dönemde başladı.
  

I. Kosova Savaşı (1389)

• 
  Balkanlar'daki Osmanlı ilerlemesine karşı yeni bir Haçlı ittifakı oluştu.
  
• 
  Sırp, Boşnak, Eflak, Arnavut, Leh, Çek ve Macarlardan oluşan Haçlı ordusunu Osmanlı Devleti I. Kosova Savaşı'nda mağlup etti.
  

I. Kosova Savaşının Önemi

• 
  Osmanlı Devleti ilk kez bu savaşta top kullandı.
  
• 
  Osmanlı sınırları genişledi.
  
• 
  Haçlı ordusu ile yapılan ilk büyük meydan savaşı kazanıldı.
  
• 
  I. Murat savaş sonrası bir Sırp tarafından şehit edildi.
  
• 
  Türklerin İslam dünyasındaki saygınlığı arttı.
  

I. Murat Dönemindeki Diğer Çalışmalar Şunlardır:

• 
  İlk kez Acemioğlanlar Ocağı, Yeniçeri Ocağı, Topçu Ocağı kuruldu.
  
• 
  İlk kez Pençik Sistemi uygulandı.
  
• 
  Rumeli Beylerbeyliği kuruldu.
  
• 
  İlk kez Tımar Sistemi uygulandı ve Tımarlı Sipahiler oluşturuldu.
  
• 
  İlk kez Kazaskerlik ve Defterdarlık makamı kuruldu.
  
• 
  İlk kez Vezir-i azam atandı.
  
• 
  Ülkenin hanedanın ortak malı anlayışı, "Ülke hükümdar ve oğullarının ortak malıdır." şeklinde değiştirildi. Böylece merkezi otorite güçlendirildi.
  

I. BAYEZİT (YILDIRIM) DÖNEMİ (1389-1402)

• 
  İstanbul ilk kez karadan ve denizden kuşatıldı. Ancak başarı olunamadı.
  
• 
  Bulgaristan ortadan kaldırıldı.
  
• 
  Selanik alındı.
  
• 
  Bizans'ın Haçlılardan yardım istemesi üzerine İstanbul kuşatması kaldırıldı ve Niğbolu Savaşı yapıldı, savaş kazanıldı (1396).
  

Böylece;

• 
  Bulgaristan tamamen Osmanlı hakimiyetine alındı.
  
• 
  Osmanlı sınırları Tuna Nehri'ne kadar ulaştı.
  
• 
  Anadolu Türk Birliği'ni kurma çalışmaları hızlandı.
  
• 
  Halife tarafından Yıldırım'a "Sultan-ı İklim-i Rum" unvanı verildi.
  

Bu arada İstanbul Yıldırım Bayazıt tarafından ikinci kez kuşatıldı. Kuşatma için Anadolu Hisarı (Güzelcehisar) inşa edildi. Bizans anlaşmak istedi ve anlaşma yapıldı. Buna göre, İstanbul'da bir Türk mahallesi kurulması. Sirkeci'de bir cami yapılması ve İstanbul'daki Türkler için bir kadı atanması kabul edildi. Daha sonra Timur tehlikesi yüzünden kuşatma tekrar kaldırıldı.
Ankara Savaşı (1402)

Osmanlılar Yıldırım Bayezit döneminde Anadolu'da Türk birliğini büyük ölçüde sağlayarak Doğu Anadolu'ya ulaştılar. Bu durumun sonucunda Osmanlılar doğu dünyasının güçlü devleti olan İran, Irak ve Azerbaycan'ı topraklarına katmış bulunan Timur İmparatorluğu ile komşu oldular. Bu durum iki devlet arasında savaşı kaçınılmaz hale getirdi. İki ordu Ankara yakınlarında savaştı ve savaşı Osmanlı ordusu kaybetti.

Ankara Savaşının Sonuçları

• 
  Ankara yakınlarında yapılan savaşta Yıldırım, Timur'a esir düştü ve bir süre sonra öldü.
  
• 
  Timur, Yıldırım'ın oğlu Mustafa Çelebi'yi esir alarak Semerkand'a götürdü.
  
• 
  Anadolu, Timur'un hakimiyetine girdi.
  
• 
  İstanbul'un alınması gecikti.
  
• 
  Türkler'in Avrupa'daki ilerleyişi durdu.
  
• 
  Anadolu'da siyasi birlik bozuldu, beylikler tekrar kuruldu. (Kadı Burhaneddin ve Karesi Beyliği hariç)
  
• 
  Taht kavgaları başladı.
  
• 
  Akkoyunlular Osmanlı'lara rakip oldu.
  
• 
  Anadolu'da Fetret Devri başladı.
  

FETRET DEVRİ (1402 - 1413)

Yıldırım Bayezit'in 4 oğlu (Süleyman, Mehmet, Musa, İsa) arasında Ankara Savaşı'ndan sonra taht mücadeleleri başladı. 1402'den 1413'e kadar devam eden kardeşler mücadelesini Mehmet Çelebi kazandı.

ÇELEBİ MEHMET (1413 - 1421)

• 
  Kardeşler arasındaki taht mücadelesine son veren Çelebi Mehmet, devleti yıkılmaktan kurtarmıştır. Bu nedenle devletin ikinci kurucusu sayılır.
  
• 
  İlk Osmanlı deniz savaşını Venediklilerle yaptı ve savaşı kaybetti.
  
• 
  Eflak Beyliği'ne son verdi. Bosna, Osmanlı egemenliğine girdi.
  

Semerkant'tan dönen Mustafa Çelebi'nin (Düzmece Mustafa) çıkardığı isyan ve Şeyh Bedrettin ayaklanması bastırıldı.

UYARI: Şeyh Bedrettin isyanı, devlet - halk ilişkisini zedeleyen, devletin gücünü sarsan Anadolu Selçuklu Devleti zamanında çıkan Baba İshak İsyanı ile benzerlik gösterir.
II. MURAT (1421 -1451)

• 
  İstanbul'u kuşatan ikinci Osmanlı padişahıdır.
  
• 
  Avrupalıların haçlı ordusunu oluşturmasını engellemek amacıyla
  
• 
  Edirne - Segedin Antlaşması'nı imzaladı (1444).
  
• 
  Haçlılarla yapılan Varna (1444) Savaşı'nı kazandı.
  
• 
  1448 yılında Haçlılarla yapılan II. Kosova Savaşı'nı kazandı.
  

Böylece;

• 
  Türk hakimiyeti Balkanlarda kesinleşti.
  
• 
  Haçlılar, Türkler için tehlike olmaktan çıktı.
  
• 
  Türkler, Avrupa karşısında savunmadan taarruza; Avrupalılar ise taarruzdan savunmaya geçti.
  
• 
  Avrupalılar'ın, Türkleri Balkanlar'dan atma ümidi sona erdi.
  
• 
  Osmanlı Devleti'nin İslam dünyasındaki saygınlığı arttı.