Andijon Davlat Tibbiyot Instituti Davolash Fakulteti 336-guruh talabasi Rasulov Shuhratbekning Ichki kasalliklar fanidan tayyorlagan prezentatsiyasi

EPIDEMIOLOGIY A • Yurak tavaqalari nuqsonlari ichida 25%ni tashkil qiladi. Aorta og`zi stenozi bilan og`rigan bemorlarning 80%ini erkaklar tashkil etadi. Lekin AO stenozi va yetishmovchiligi yoki MK nuqsonlsri bilan qo’shilib kelishi erkaklar va ayollarda bir xil darajani tashkil qiladi. • AO stenozi va AK yetishmovchiligi yoki MK nuqsonlari bilan qo’shilib kelganda tashxislash qiyinchilik tug’diradi.

AORTAL STENOZDA YURAKDAGI ASOSIY O`ZGARIShLAR SXEMASI • aortal stenozda yurakdagi asosiy o`zgarishlar sxemasi: chap qorincha bo`shlig`ida bosimning oshishi, • miokard ifodalangan gipertrofiyasi; kesishgan strelka bilan sistolada qon ¢tishiga to`sqinlik • qilayotgan joy (stenoz) ko`rsatilgan

• AO mаydоni 2,6–3,5 sm2 AO mаydоni o’lchаmining yarmigchа kаmаyishi ChQ va aorta ortasidagi bosim gradientiga ta’sir ko’rsatadi. Normada bu gradient deyarli bo’lmaydi. Aortada bosim o’zgarmagani holda ChQ da bosim ortadi. Bosim gradienti 50-100 mm.s.u. yetishi, hatto 150 mm.s.u.dan oshishi mumkin. Buning natijasida ChQ devori zo’riqib, asta-sekin gipertrofiyaga uchraydi. ChQ boshlig’I hajmi kichrayadi. AO stenozi sekinlik bilan avj olib borganligi sababli gipertrofiya ChQ ichi bosimi oshishiga proporsional tarzda rivojlanadi.

• Stenoz avj olib borgani sari qorinchalar sistolasi vaqti uzayadi. ChQ ning diastolik faoliyati buziladi. Bu ChQ da, keyin ChB da diastolik bosim oshishiga, kichik qon aylanish doirasida qon dimlanishiga olib keladi. ChQ sistolik funksiyasi buzilmasada, yurak diastolik yetishmovchiligi belgilari namoyon boladi. • AO ifodalangan stenozida ChQ miokardi gipertrofiyasi, qorincha ichi bosimi ortishi, sistola vaqti uzayishi sababli kislorodga ehtiyoji ortadi. Ayni vaqtda koronar tomirlarda qon oqimi kamayadi. Bu esa stenokardiya belgilarini keltirib chiqaradi. Yurak minutlik hajmi kamayadi.

AORTAL STENOZDA YURAK MAKROPREPARATI klapan tavaqalarining bitishib ketgani, tavaqalar darajasida tirqish uchburchak ko`rinishga ega.

Aorta og`zi stenozi klinikasi AO stenozi ko’p hollarda simptomsiz kechadii. AO o’lchami 2/3 qismiga torayganda yoki tana satxi maydonining 1 m2 0,5 sm2 to’g’ri kelganda klinik belgilari namoyon bo’ladi. Shikoyatlari: taxikardiya, bosh aylanisi, xushdan ketishga moyillik, to`sh orti og`rig`I, hansirash va yurak astmasi xurujlari, Sinkope, tez charchash Keyinroq oyoqlarda shishlar , o’ng qovurg’a ostida og’irlik va og’riq, assit