Aniq va tabiiy fanlar

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TALIM VAZIRLIGI
FARGONA DAVLAT UNIVERSITETI
“ANIQ VA TABIIY FANLAR” KAFEDRASI

«Tasdiqlayman»

Sirtqi bo’lim boshlig’i
________A.Abdumalikov
«___»__________ 2022 yil
Sport va harakatli o‘yinlarni o‘qitish metodikasi
fanidan
SILLABUS
(2022-2023-o‘quv yilida Jismoniy madaniyat yo‘nalishi 1-kurs sirtqi ta’lim shakli talabalari uchun amal qiladi)
(Sillabus Aniq va tabiiy fanlar kafedrasining 2022 yil “___” __avgust__dagi
____-sonli majlisida muhokama qilingan va tasdiqlangan)


Farg’ona 2022 yil

Fanning nomi	Sport va harakatli o‘yinlarni o‘qitish metodikasi
Fan turi	Majburiy
O‘qish davri	1-semestr
Fan kodi	SHO‘MM102
Fan hajmi	2 kredit
Fanning umumiy soati	60 soat
Auditoriya soatlari	12 soat
Jumladan:
Ma’ruza	4 soat
Amaliy mashg‘ulot	6 soat
Seminar mashgulot	2 soat
Mustaqil ta’lim	48 soat
Nazorat shakli	ON, YAN
O ’qitish shakli	Uzb

Dastur mualliflari:	Muxidinov Abdumannob Akbaraliyevich
E-mail:	[e-mail]
Telefon raqami:	[phone]
Tashkilot:	Farg‘ona davlat universiteti “Aniq va tabiiy fanlar” kafedrasi. Manzil: Farg‘ona sh. Murabbiylar ko‘chasi 19 uy

Kurs haqida qisqacha ma’lumot (QM)

QM1

«Sport va harakatli o‘yinlarni o‘qitish metodikasi» fani talabalarni nazariy bilimlar ,amaliy ko‘nikmalar, ular bajarib kelayotgan sport turini tiklash, bolalarni vatanparvarlik ruhida tarbiyalash, hayotning turli jabhalarida sport vostalaridan samarali foydalanib o‘qitish va barkomal avlodni tarbiyalashga mos bilim, ko‘nikma va malakalarini shakllantirish vazifalarini bajaradi. O‘yinlarni tanlash va tashkil etish, o‘yinlar jarayoniga raxbarlik qilish, harakatli o‘yinlarni yuklamani boshqarish. Mashg‘ulotni yakunlash va uni natijalarini aniqlash hamda avtomatizim shakliga keltirish ko‘nikmalariga ega bo‘lishi kerak.

Kursga qo‘yiladigan boshlang‘ich talablar
1.	Talabalar maktabda o‘qitilayotgan jismoniy tarbiya fani doirasida boshlang‘ich ma’lumotga ega bo‘lishlari kerak.

Ta’lim natijalari (TN)
TN1	O’rganishdan maqsad – Basketbol o‘yini bolalar yoshiga mos holda tanlash va o’tkazish, ya’ni umumta’lim maktab, akademik lisey va kasb-hunar kollejlari o‘quvchilarning yosh xususiyatlarini va jinsini hisobga olgan holda katta, o‘rta va kichik me’yordagi harakatlarga taalluqli o‘yinlar mazmuni, tavsifi, tahlil qilish va o‘tkazish metodlari. O‘yinni o‘tkazish joylarini tanlash, tashkil qilish va shart sharoitlarini tayyorlash hamda o‘yinga yordamchilar tayinlash bo‘yicha nazariy ma’lumotlar berish. Kichik, o‘rta va katta maktab yoshidagi o‘quvchilarga o‘tkaziladigan Basketbol o‘yinlar haqida nazariy ma’lumotlarga ega qilish.
TN2	Jamoada ishlash, kasbga oid mustaqil va tanqidiy fikrlash, muloqot madaniyati konikmalariga ega bo‘ladi
TN3	Fan bo‘yicha topshiriqlarni vaqtida bajarish, jamlash va taqdim etish konikmalariga ega bo‘ladi
TN4	Berilgan topshiriqlar bo‘yicha mustaqil va guruhda ishlash, topshiriqni aniq uslubiyot asosida bajarish va uni taqdim etish ko‘nikmalariga ega bo‘ladi.

Mashg‘ulotlar shakli: ma’ruza (M)		soat
	Fanga kirish, harakatli o‘yinlarni tarixi va fanning umumiy talablari	2
	Harakatli o‘yinlarni turlari va ularni pedagogik ahamiyati	2
Jami		4

Nazariy mashg‘ulotlar davomida, talabaga ma’ruza orqali mavzu yuzasidan kerakli bo‘lgan konsepsiyalar yetkazib beriladi. Talabalarga mavzuni yanada mustahkamlashlari uchun prezentasiyalar, darsliklar, o‘quv qo‘llanmalari va boshqa o‘quv-uslubiy mahsulotlardan foydalanish bo‘yicha ko‘rsatmalar beriladi.

№	Mashg‘ulotlar shakli: Amaliyot (A)		soat
	1-semestr
A1	Harakatli o‘yinlarni bolani yoshiga mos holda tanlash va o‘tkazish		2
A2	Harakatli o‘yinlarni tashkil qilish va o‘tkazish		2
A3	Harakatli o‘yinlarni jismoniy tarbiya darsining tayyorlov va yakuniy qismiga mos holda tanlash hamda tahlil qilish.		2
Jami			6 soat

Amaliyot mashg‘ulotlarda har bir mavzu bo‘yicha amaliy mashg‘ulotlarni bajarish bo‘yicha uslubiy ta’minot talabalarga taqdim etiladi, shuningdek, mavzuni o‘zlashtirish darajasini tekshirish maqsadida topshiriqlar beriladi. O‘quv kursi boy’icha materiallar to‘plami va uslubiy ko‘rsatmalarda keltirilgan topshiriqlarni bajarish talab etiladi. Amaliy mashg‘ulot natijalari tahlil etiladi va hulosa qilinadi.

Mashg‘ulotlar shakli: Seminar (S)		soat
S1	Fanga kirish, harakatli o‘yinlarni tarixi va fanning umumiy talablari	2
Jami		2

№	Mashg‘ulotlar shakli: Mustaqil ta’lim (MT)	soat
1-semestr
1	Harakatli o‘yinlarni jismoniy tarbiya darsining asosiy qismiga mos holda tanlash va o‘tkazish	2
3	Harakatli o‘yinlarni tashkil qilish va o‘tkazish	4
4	Kichik yoshdagi bolalarga beriladigan harakatli o‘yinlarni o‘rgatish	2
5	O‘rta yoshdagi bolalarga beriladigan harakatli o‘yinlarni o‘rgatish	4
5	Katta yoshdagi bolalarga beriladigan harakatli o‘yinlarni o‘rgatish.	2
7	Estafetali harakatli o‘yinlarni o‘tkazish.	4
8	Nutqni rivojlantiruvchi harakatli o‘yinlarni o‘rgatish.	2
9	Suvda o‘ynaladigan harakatli o‘yinlarni o‘rgatish.	2
10	Darsdan tashqari o‘ynaladigan harakatli o‘yinlarni o‘tkazish.	2
11	Harakatli o‘yinlar orqali sport o‘yinlari elementlarini o‘rgatish.	4
12	Jismoniy sifatlarni rivojlantiruvchi harakatli o‘yinlarni o‘rgatish.	4
13	Sport bayramlarini o‘tkazishda harakatli o‘yinlardan foydalanish.	2
14	Sog‘lomlashtiruvchi hamda hordiq chiqaruvchi harakatli o‘yinlarni o‘rgatish.	4
15	Harakatli o‘yinlarni rejalashtirish va nazorat qilish,	2
15	Harakatli o‘yinlar jarayonida sport anjomlari va inshootlaridan foydalanish.	4
17	Sport to‘garak mashg‘ulotlari va bayram tadbirlarini o‘tkazish jarayonida harakatli o‘yinlardan foydalanish.	4
	Jami:	48

Mustaqil ta’lim mavzulari talabalar tomonidan o‘zlashtiriladi. Mavzular yuzasidan talabalar mustaqil ish, taqdimotlar tayyorlash va himoya qilishi tavsiya etiladi.
Ma’ruza va amaliy mashg‘ulotlarining barcha mavzularini to‘la o‘zlashtirgan hamda mustaqil ishni bajargan talabalarga yakuniy nazoratda ishtirok etishga ruxsat etiladi. Talaba semestr oxirida yakuniy nazorat topshiradi.
Talabalarni baholash
Talabalar bilimini baholash semestr va yakuniy nazorat davomida o‘qitish materiallarini o‘zlashtirish ko‘rsatkichi (topshiriqlar, mustaqil ish, test va yozma ish natijasi)ga asoslangan.
O‘quv mashg‘uloti davomida talabalar 100 ballik tizimda baholanadi. Shundan davomat, joriy va oraliq natijasiga 50 ball, yakuniy nazorat natijasiga 50 ball ajratiladi. Joriy va oraliq ballarning umumiy natijasi 30 balldan past bo‘lgan talabalar yakuniy nazoratga kiritilmaydi. Yakuniy nazoratda 30 va undan ko‘p ball to‘plagan talaba fanni o‘zlashtirgan hisoblanadi.

Joriy oraliq va yakuniy nazorat ballari quyidagicha taqsimlanadi:

Topshiriq 1- semestr	Maksimal ball
Joriy nazorat	15	Joriy nazoratlar bo‘yicha maksimal 50 ball
Mustaqil ish.	15
Oraliq nazorat bo‘yicha maksimal ball	20
Yakuniy nazorat bo‘yicha maksimal ball	50
Jami:	100	100 ball

Mustaqil ishni baholash. Berilgan mavzular bo‘yicha mustaqil ishini baholash
- Mavzular boyicha referat yozish va rasmiylashtirish - 5 ball;
- tanlangan mavzular bo‘yicha kuzatuv ishlarini olib borish, 50 dan oshiq Basketbol o‘yini to‘liq rasmiylashtirish - 5 ball;
- Tanlangan mavzu yuzasidan tayyorlangan referat va taqdimotda hulosa va tavsiyalarning mavjudligi, tadqiq qilinadigan mavzu yuzasidan taqdimot tayyorlash - 5 ball.
"Sport va xarakatliy o‘yinlarni o‘qitish metodikasi" fani bo’yicha nazorat turi, shakli, soni xamda xar bir nazoratga ajratilgan maksimal baho, shuningdek joriy va oraliq nazoratlarining saralash baholari haqidagi ma’lumotlar fan bo‘yicha birinchi mashg‘ulotda talabalarga e’lon qilinadi.

Baholsh usullari	Amaliy, yozma, mustaqil ishlar, og‘zaki so‘rov.
	Reyting baholash turlari	Maksimal ball	O‘tkazish vaqti
	1-semestr
	Joriy nazorat	15
	Basketbol o‘ynida maydonda xarakatlanish texnikalarini bajarish (yugirish, to‘htash, Sakrash,byrilish o‘ng, chap, va ortga xarakatlar)	15	3-dars
	Mustaqil ish	15
	Talabalar tanlangan mavzular bo‘yicha referat yozishlari taqdimotini tayyorlashlari va ximoya qilishlari kerak	15	1-semestr davomida
	Talabalar amaliy va nazariy mashg‘ulotlarda qatnashishlari (davomati)ga qarab 1-5 ballgacha baholanadilar	1-5	1-semestr davomida
	Oraliq nazorat	20
	To‘pni olib yurish 30 mga ( texnikaga etibor beriladi )	15	belgilangan muddatda
	Yakuniy nazorat	50
	Yakuniy nazorat “amaliy” 9 metr jarima maydonida tepadan to‘pni qabul qilib darvozaga zarba berish ( texnikaga etibor beriladi )	50	belgilangan muddatda
	JAMI	100

Foydalaniladigan adabiyotlar ro‘yxati
Asosiy adabiyotlar
1. Usmonxo‘jayev T.S. “Harakatli o‘yinlar” O‘quv qo‘llanma T.: O‘qituvchi 1992 y.
2. Maxkamdjanov K.M., Nurmatov F.A, Inozemseva L.A, Rustamov L “Sport bayramlarini tashkil qilish va o‘tkazish metodikasi” Darslik T.: 2008 y.
3. Xo‘jayev P., Raximqulov K.D., Nigmanov B.B. Sport va harakatli o‘yinlar va uni o‘qitish metodikasi. (Harakatli o‘yinlari) O’quv qo’llanma TDPU T.: 2008 y.
4. Azizova R.I. “Sport va harakatli o‘yinlarni o‘qitish metodikasi” O’quv qo’llanma T.: 2010
5. Raximqulov K.D. “Milliy harakatli o‘yinlari” O’quv qo’llanma T.: 2012 y.
5. Arjan egges, Arno Kamphuis, Mark Overmars “Motion in Games” First International Workshop, Utrecht, MIG 2008. 235 s.
7. Jukov M.N. — M.: Podvijnыe igrы: Ucheb. dlya stud. ped. vuzov. Izdatelskiy syentr «Akademiya» 2000. - 150 s.
8. Nurimov R.I. “Basketbol” darslik T, O‘zDJTI 2005 y.
9. Ayropetyans L.R. “Basketbol” Uchebnik. T, UzGosIFK 2005 g.
10. Rasulov O.T. “Basketbol” Darslik. Toshkent 1998 y.
11. Pavlov Sh., Abduraxmanov F., Akromov J. “Basketbol” darslik. T, O‘zDJTI 2005 y.
12. Nigmanov B.B, Xo‘jayev F, Raximqulov K.D “Sport o‘yinlari va uni o‘qitish metodikasi” o‘quv qo‘llanma Ilm-Ziyo nashriyoti Toshkent 2011 y.
13.Ernazarov G.N.,Mamedova F.,Kozlova G.G.”Sport va harakatli o’yinlarni o’qitish metodikasi”Milliy harakatli o’yinlar,Toshkent.”UMID DESIGN” NASHRIYOTI, 2022 yil.148-b.
Qo‘shimcha adabiyotlar
13. Mirziyoyev Sh.M. Buyuk kelajagimizni mard va oliyjanob xalqimiz bilan birga quramiz.Toshkent “O‘zbekiston” – 2017 y.
14. Sh.Mirziyoyev Erkin va farovon demokratik O‘zbekiston davlatini birgalikda barpo etamiz. “O‘zbekiston” NMIU, 2015 y.
15. Sh.Mirziyoyev Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta’minlash – yurt taraqqiyoti va xalq faravonligining garovi.“O’zbekiston” NMIU,2015y.
15. 2017-2021 yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasi. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 7 fevraldagi PF-4947 sonli Farmoni.
17. Raximqulov K.D. Harakatli o‘yinlar (ma’ruzalar matni) 2001y.
18. Xo‘jayev F, Murodov M, Mirsolixov.S. Xalq milliy o‘yinlari 1-qism. Toshkent - 2001 y.
19. Normurodov A.N. O‘zbek milliy o‘yinlari T.: - 1999 y.
20. Rahimqulov K.D., Usmonxo‘jayev T.S. Jismoniy tarbiyadan bolalar va o‘smirlar uchun 1000 mashq hamda harakatli o‘yinlar. 2001y.
21.Raximqulov K.D. «Kichik yoshdagi bolalarning qaddi qomatini rivojlantirishgamo‘ljallangan mashqlar va harakatli o‘yinlar» 2001 y.
Internet saytlari

1. 
   http://www.rsl.ru/;
   
2. 
   http://www.msu.ru/;
   
3. 
   http://www.nlr.ru/;
   
4. 
   http: //el .tfi. uz/pdf/enmcoq22_uzk.pdf;
   
5. 
   http://el.tfi.uz/pdf/enmcoq22_uzl.pdf.
   

5. ww.sport-athlet.com
7. www.eurosport.ru/athletics
8. def.kondopoga.ru
9. www.neopod.ru/catalog/sport/sport_games/
10. tdpu INTRANET.uz
11 www.edu.uz.
12 www.ziyonet.uz
13www.bilim uz.