19. yy da toplumlar arasındaki ilişkileri Fransız ihtilali ile ortaya çıkan özgürlük düşüncesi ve milliyetçilik akımı etkilemiştir.
Özellikle milliyetçilik düşüncesi, bağımsızlık duygularının güçlenmesine neden olmuştur.Her millet kendi devletini kurmalıdır düşüncesi imparatorlukların yıkılmasına neden oldu.Milli devletler kuruldu.
Fransız İhtilali’nin gerçekleşmesinde aydınlanma etkili oldu (Hürriyet, eşitlik, adalet ilkeleri ortaya çıktı).
Fransız ihtilali ile yayılan eşitlik,özgürlük,adalet bağımsızlık gibi kavramlar devlet ve toplum hayatına girdi.insan hakları anayasalarla güvence altına alındı.Laiklik , devlet sistemi ve hukuk anlayışında yerini almaya başladı.
III. HAFTA
Osmanlı Devleti’ni Kurtarma çalışmaları
A 18. Yüzyıla kadar ıslahatlar.
1 Kanuni dönemi ıslahatları.
2 Sokullu Mehmet Paşa ıslahatları
3 Askeri Sertlik ve bastırma yoluyla ıslahatlar
Genç Osman, IV. Murat, Kuyucu Mehmet Paşa, Köprülü Mehmet Paşa ıslahatları
4 Ekonomik ıslahatlar
Tarhoncu Ahmet Paşa, Kemankeş Kara Mustafa Paşa Islahatları
1 III. Ahmet Islahatları: Dış elçilikler, Matbaa ve kağıt, Bilim kurulu, İtfaiye teşkilatı PATRONA HALİL isyanıyla sona erdi 1730.
2 I. Mahmut Islahatları: Kara Mühendishanesi açıldı, Yabancı uzman getirildi KONT DE BONNEVAL ( Humbaracı Ahmet Paşa)
3 III. Mustafa Islahatları: Deniz Mühendishanesi, Tersane ve yeni donanma çalışmaları, Topçuluk BARON DE TÖT
4 III. Selim Islahatları: Nizam ı Cedid hareketi ve ordusu, Yerleşik dış elçilikler. KABAKÇI MUSTAFA isyanıyla sona erdi1807.
II. Mahmut Islahatları
5 II. Mahmut Islahatları: Sekbanı cedit, Yeniçeri ordusunun kaldırılması 1826 ( VAKAYI HAYRİYE) Asakiri Mansureyi Muhammediye, Divan sistemi yerine Bakanlar Kurulu, Vilayetler merkeze bağlandı, Sened i İttifak imzalandı, Müsadere ( Mala elkoyma) kaldırıldı, Nüfus sayımı yapıldı, Eğitim değişiklikleri yapıldı, İlköğretim zorunlu hale getirildi. İlk, orta, lise ve üniversite dizgesi oluşturuldu. Mekteb i Harbiye (Harbokulu) Mektebi Tıbbiye ( Tıp Fakültesi) Mekteb i Mülkiye ( Siyasal Bilgiler Fakültesi) Mektebi Maarif i Adliye (Eğitim ve Hukuk Fakültesi) Mızıkayı Hümayum ( Müzik okulu) açıldı, Resmi gazete yayınlandı Takvim i Vakayı, Kılık kıyefet değişikliği Fes-ceket-pantolon giyimi yaygınlaştı
6 Sultan Abdülmecit Islahatları
Tanzimat Fermanı yayınlandı 1839. Böylece Modern devlet yolu açıldı. Can ve mal devlet güvencesine alındı. Bu günkü vatandaşlık görevi olarak askerlik sistemi başladı Mahkemeler yeniden düzenlendi
Islahat Fermanı yayınlandı 1856. Eşit vatandaşlık sağlandı ( Gayri müslümler memur olabilecek, vergi eşit olacak, Yerel meclisler üye olabilecek). Din ve mezhep özgürlüğü kabul edildi. Her türlü şirket kurulabilecek. Yabancılar mal edinebilecek. Bedelli askerlik kabul edildi
I. MEŞRUTİYET
Namık Kemal ve Ziya Paşa gibi aydınların oluşturduğu gruba Genç Osmanlılar veya Jön Türkler denirdi.Bu grup yanlarına Mithat Paşa’yı da alarak Meşrutiyeti ilan etmesi koşuluyla II.Abdülhamit'i tahta çıkardılar.
23 Aralık 1976 'da Kanuni Esasi hazırlanarak I.Meşrutiyet ilan edildi. Kanuni Esasi Osmanlı Devletinin Avrupai tarzda ilk anayasasıdır. Kanuni Esasiye göre iki tane meclis kuruldu.Meclisi Mebusan( Üyelerini halk seçecek),Meclisi Ayan (Üyelerini Padişah seçecek)
I.Meşrutiyetin ilanıyla Mutlakiyet dönemi sona ermiş Meşrutiyet dönemi başlamıştır.
I. Meşrutiyet neden yaşayamadı?
Siyasal sistemi destekleyen bir halk yoktu.
Sistemi yürütecek bir siyasal parti yoktu.
Ordu meşrutiyet sistemini desteklemiyordu
Sistemi genelleştirecek ve bilgi akışını sürdürecek basın yoktu.
Sistemi sahiplenen sivil toplum örgütleri yoktu ( Üniversite, Sendika vb.)
II. MEŞRUTİYET
Jön Türkler 1889 yılında İttihat ve Terakki cemiyetini kurdular.Bu örgüt II.Meşrutiyetin ilan edilmesi için II.Abdülhamit'e baskı yaptılar.
Baskılar sonunda II.Abdülhamit 24 Temmuz 1908 'de II.Meşrutiyeti ilan etti.
13 Nisan 1909'da Meşrutiyet yönetimine karşı olanlar büyük bir ayaklanma yaptılar (31 Mart Olayı).
Ayaklanmayı İttihatçıların oluşturduğu ve M.Kemal'in Kurmay Başkanlığını yaptığı Hareket Ordusu bastırdı.
İttihatçılar bu ayaklanmadan II.Abdülhamit'i sorumlu tutarak tahttan indirdiler.
IV. HAFTA
Meşrutiyet Dönemi Fikir Akımları
A OSMANLICILIK
Namık Kemal, Mithat Paşa, Mustafa Fazıl Paşa, Ziya paşa gibi düşünür ve devlet adamları tarafından oluşturulan bir siyasal düşüncedir.
Osmanlı Devleti’nin ve toplumunun yeniden yapılandırılmasını hedefler Bunlara göre Devlet Osmanlı Devleti Ülke Osmanlı Vatanı insan Osmanlı Vatandaşı Kültür Osmanlı Kültürü olmalı sistem Meşruti demokrasi olmalı böylece tüm vatandaşlar siyasal sisteme katılabilmelidir. Ekonomik çıkarlar ve vatan sevgisi birleştirici olmalıdır.
