Az ərbaycan Respublikasında telekommunikasiya V ə informasiya texnologiyalarının inkişafına dair Strateji Yol X
Yüklə 1,61 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 3. MÖVCUD VƏZİYYƏTİN TƏHLİLİ
3.1. Telekommunikasiya v ə informasiya texnologiyaları üzrə mövcud v əziyyət Az ərbaycanda informasiya və telekommunikasiyanın (bundan sonra – İKT) inkişafı istiqamətində görülmüş tədbirlər bir sıra perspektiv irəliləyişlərə yol açmışdır. Bel ə ki, Azərbaycanda ilk telekommunikasiya peyki orbitə çıxarılmış, yüksəksürətli genişzolaqlı şəbəkə xidmətlərindən istifadə səviyyəsi iki dəfədən çox artırılmış və genişzolaqlı şəbəkələr üzrə göstərilən xidmətlərin qiyməti 2009-cu ildən 2012-ci ilədək 8,7 d əfə azalmışdır. 3 Bu prosesl ərin nəticəsi kimi, Azərbaycan İKT üzrə gələcək perspektiv ə görə Dünya Bankının sıralamasında dünya ölkələri arasında ilk onluqda q ərarlaşmışdır. 4 Göst ərilən perspektivə nail olmaq üçün Azərbaycanda İKT üzrə bir sıra sahələrdə, xüsusən də telekommunikasiya sektorunda təkmilləşdirmə imkanları vardır. Bundan əlavə, İKT-dən ölkədə biznes və dövlət xidmətlərinin məhsuldarlığının v ə səmərəliliyinin artırılması məqsədilə də istifadə edilə bilər. Az ərbaycanda telekommunikasiya üzrə mövcud tənzimləmə çərçivəsi Az ərbaycanda telekommunikasiya üzrə tənzimləmə çərçivəsi bazarın həm İKT t əminatçıları (provayderlər), həm də istehlakçılar və şirkətlər nöqteyi-nəzərindən özün əməxsus çətinlikləri nəzərə alınmaqla, yenidən işlənə bilər. İKT təminatçıları baxımından əsas prioritet bazar iştirakçıları arasında sağlam r əqabət mühitinin yaradılmasıdır. Hazırda sabit genişzolaqlı şəbəkənin böyük hissəsi az sayda şirkətlərdə cəmləşmişdir. Bu bazar iştirakçıları öz bazar paylarını 2012-ci ildə 49 faizd ən 2015-ci ildə 66 faizədək artırmışdır. Həmçinin ölkədə beynəlxalq şlüzlərin 80-90 faizi il ə əlaqə üçün lisenziyalara sadəcə iki provayder nəzarət edir. 5 Dövl ət mülkiyy ətində olan bir bazar iştirakçısı “Trans-Avrasiya Super İnformasiya Magistralı” (TASİM) və FTT-X (“fiber to the X point”) layih ələri üzrə tədbirlər görməyi planlaşdırır. İstehlakçı və şirkətlər nöqteyi-nəzərindən genişzolaqlı şəbəkənin sürəti, çıxış imkanları və əhatə dairəsi İKT arxitekturasının inkişafında prioritet imkanlardır. “Akamai” şirkətinin “State of the Internet” beynəlxalq hesabatına əsasən, 2015-ci ildə Az ərbaycanda bir istifadəçinin beynəlxalq şəbəkəyə orta qoşulma sürəti 3,6 Mbit/saniy ə təşkil etmişdir ki, bu da dünya üzrə orta göstəricidən (5,6 Mbit/saniyə) aşağıdır (şəkil 4). LTE standartlı əhatə dairəsi, əsasən, Bakı şəhəri və Abşeron rayonunu əhatə edir. Bundan əlavə, LTE şəbəkələri üçün cəmi 1800 MHs tezlik spektri ayrılmışdır ki, bu da kənd yerlərində əhatəni məhdudlaşdırır. Bu baxımdan, h əm iştirakçı lisenziyalarının verilməsi, həm də tezlik spektrinin daha səmərəli bölgüsü m əsələsinə baxıla bilər. Hazırda ölkədə 39 telekommunikasiya xidmətləri göstərən müəssisə (48 provayder) f əaliyyət göstərir. Ölkədə sabit genişzolaqlı internetə qoşulmaların 49 faizi mis telefon x ətləri vasitəsilə təmin edilir. 3 M ənbə: Azərbaycan Respublikasının Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi 4 M ənbə: Dünya İqtisadi Forumu 5 M ənbə: “TeleGeography” |