Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu dəDƏ qorqud dada gorgud
Yüklə 1,81 Mb.
|
| Йылкышыдынъ пишеси разы болады. Йылкышы бир улын алат та Токтамыска аькетеди.
– Мынавы ма Кутлы-Каядынъ улы? – дейди хан. – Мынавы.
– Эй, ога баа барым. Бул алтынтта? – деп халк баа салалмайды. Сонда Токтамыс хан арбага бир-эки адамды олтыртып «бар элди кыдырып шыгынъыз, неше баа салырлар», – деп йибереди. Кыдырадылар. Эш бирев баа салып болмайды. Бир баска байдынъ ерине еткенде бир бала бузав багып туры. Оьзи олтырып сыякка шыгып туры, оьзи ашап туры. Сонда арбадагылардынъ биреви айтады: «Токташ, сосыннан хабар сорайык». – Эй онынъ иесиннен сорайсынъ. Оьзи ашап тургандай коьринеди, оьзи сыякка шыккандай коьринеди. Оннан адам хабар сорайма? Uşağı çağırdılar: “Bala, bir bəri gəl!” – Özünüz gəlin, – dedi, – mənim işim var, görmürsünüz? Arbaqaçılar ona yaxınlaşdılar. – Nə iş görürsən? – Ey, gərək yararlı olanları saxlayıb, yaramayanları atım. – Ola bilməz? – Gərək olsa, olar. – Yaxşı, bu nədi? – Bu, arbaqa. – Bu arbaqa neçəyə olar? – Xanın elində bir-iki örüş sahəsi bitməsə, bir otluq olar bunun qiyməti. Onlar bu sözlərdən heç bir şey anlamayıb gedib xana söylədilər. – O uşağı mənim yanıma gətirin! – xan dedi. Bayaqkı uşağın qolundan tutub gətirdilər. – Ey, nə işin sahibisən? – Mən yetiməm, bir bəyə qulluq edirəm. – Mənə qulluq edərsənmi? – Sənə də edim. – O bəyə nə edirsən? – Buzovlarına baxıram. – Mənim də buzovlarıma bax. – Yox, sənin buzovlarına baxmıram. – Yaxşı, inəklərə bax. – Yox, inəklərə də baxmıram. – Yaxşı, qoyunlara bax. – Yox. O da mənim işim deyil. Оndansa buzovlar daha asandı, onlara baxaram.
– İlxıya baxaram. Xanın doqquz ilxıçısı var idi. Bunu da götürdükdən sonra on oldu. Bu ilxıçılar doğğuz-on gündən bir gəlib xanın gözünə görünürdülər. İlxıçının xəbərini gətirdilər. Xanın yanına ehtiyatla yaxınlaşıb gördüklərini dedilər. Xan doqquz ilxıçısı gələndə tərpənmirdi, onuncusu – Kubuqul gələndə yerində qurcalanıb dikəlirdi. Xanın arvadı bu gördüklərini xanа dedi. – Yox, dikəlmirəm! – xan dedi. Xanın arvadı onun ətəyini altındakı yastığa tikdi. Kubuqul gələndə xan qeyri-ixtiyari dikəldi. Dikələndə xanın ətəyi dartıldı. – Dikəldinmi? – ilxıçılar gedəndən sonra xanın arvadı soruşdu. – Dikəldim! – Toxtamış dedi, – indi onlar gələndə sən bir qatı ayran hazırlayıb qoy! – dedi. Bir on gündən sonra ilxıçılar hüzuruna gələndə xan hazırlatdığı ayranın üstündə qaşıqla Kubuqulа verdi. Kubuqul da ayranı alıb qapağını açıb qatı yoğurtu çalıb içdi, çıxıb getdi. – О nə dedi? – xan soruşdu. – O heç nə demədi, sən də heç nə demədin. – Mən ayrana qaşıq salıb qarışdıraram – əgər sənin ürəyində pis nələrsə olsa, mən səni dörd yerə bölərəm dedim. O da mənə: “sən məni dörd bölsən, mən sənin elini, yurdunu min yerə bölüb ayran kimi qarışdıraram” – dedi. “Onun atasının kim olduğunu bilib öldürmək lazımdı. O, tək deyil”. Toxtamış ilxıçılardan Kubuqulun nəslini soruşdu. Onlar bilmədi. Toxtamış xan Kubuqulu tutdu. Aparıb termedin bir bölgəsinə bağladı. Əsil-nəcabətini öyrəndikdən sonra onu öldürmək fikrində idi. Termedin başqa bölgəsində xan özü oturub başına da ağsaqqallarını, igidlərini topladı. Yüklə 1,81 Mb. Dostları ilə paylaş:
|