Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Azərbaycan Respublikası Təhsil Problemləri İnstitutu

Qiymətləndirmə  
IV QRUP
“YAŞIL YARPAQ” 
1. Səttar Bəhlulzadənin “Mənzərə” əsərinin 
sizdə yaratdığı təəssüratı şərh edin.
_____________________________________
_____________________________________
_____________________________________
2. Payız fəslində təbiətdə hansı dəyişikliklər baş verdiyini müəyyən məntiqi 
ardıcıllıqla  sadalayın:
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
3.  Mənzərənin istənilən növündə payız fəslini təsvir edin.
 

---

94 
 
Qruplar  müəllim  əvvəlcədən  meyarlar  əsasında  tərtib  etmiş  qrupun  özünü-
qiymətləndirmə cədvəlindən istifadə edirlər. 
№ 
Qruplar 
Meyarlar 
 
 
Meyarlar 
 
R
əs
sa
m
 ə
sə
rl
ər
ini
  
tə
hl
il
 e
td
ir
 
P
ayı
z 
fə
sl
ini
n 
xüsus
iyyə
tl
ər
ini
  
göst
ər
ə 
bi
li
r 
R
əsm
lə
rdə
 kom
poz
is
iya
 və
 
rə
ng 
hə
ll
ini
 ta
pı
r 
P
er
spe
kt
ivi
n 
qa
nun
la
rı
 
nə
zə
rə
 a
lır
 
Ta
pşı
rı
ğı
 va
xt
ınd
a 
və
 
ke
yf
iyyə
tl
i ye
ri
nə
 ye
ti
ri
r 
Y
ar
adı
cı
 m
üna
si
bə
t bi
ldi
ri
r 
Ə
m
əkda
şl
ıq 
edi
r 
1. 
Sarı yarpaq 
 
 
 
 
 
 
 
2. 
Narıncı yarpaq 
 
 
 
 
 
 
 
3. 
Qırmızı yarpaq 
 
 
 
 
 
 
 
4. 
Yaşıl yarpaq 
 
 
 
 
 
 
 

---

 
95 
 
                                    2.4. Təsviri incəsənət fənninin məzmun standartlarının şərhi
1
 
 
STANDART 
MƏZMUN 
AÇAR    SÖZLƏR 
№ 
I     S İ N İ F 
1. 
Cəmiyyət və təsviri  incəsənət 
1.1. 
Təsviri və dekorativ sənətin əsas növlərini tanıdığını nümayiş etdirir. 
1.1.1. 
Təsviri  sənətin  əsas  növlərini  (qrafika,  rəngkarlıq, 
heykəltəraşlıq) sadalayır. 
Təsviri  sənətin  qrafika,  rəngkarlıq,  heykəltəraşlıq 
növlərinə  aid  nümunələri  tanıyır,  haqqında  bilik-
lərə  malik  olduğunu  verilmiş  nümunələr  əsasında 
izah edir. 
Təsviri  sənət,  növlər,  qrafika,  rəng-
karlıq,  heykəltəraşlıq,  rəssam,  hey-
kəltəraş,  alətlər,  materiallar  üsullar, 
vasitələr. 
1.1.2. 
Dekorativ-tətbiqi  sənətin  əsas  növlərini  (xalçaçılıq, 
misgərlik, milli geyim) sadalayır. 
Azərbaycanda  milli  dekorativ  sənətin  xalçaçılıq, 
misgərlik,  milli  geyim  növlərinə  aid  nümunələri 
seçərək tanıyır, haqqında məlumatları sadə forma-
da izah edir 
Xalq  yaradıcılığı,  dekorativ  sənətlər, 
dekor, xalçaçılıq, misgərlik, milli ge-
yim, həndəsi və nəbati naxışlar, alət-
lər, materiallar. 
1.1.3. 
Azərbaycanın görkəmli təsviri sənət nümayəndələrini 
(Bəhruz Kəngərli, Əzim Əzimzadə, Səttar Bəhlulzadə, 
Fuad Əbdürrəhmanov) və onların ən məşhur əsərlərini 
sadalayır. 
Təsviri  sənətinin  qrafika,  rəngkarlıq  və  heykəl-
təraşlıq növlərində sənət əsərləri yaradan Azərbay-
canın  görkəmli  rəssam  və  heykəltəraşlarını  (Bəhruz 
Kəngərli,  Əzim  Əzimzadə,  Səttar  Bəhlulzadə,  Fuad 
Əbdürrəhmanov)  və  onların  ən  məşhur  əsərlərini 
tanıyır 
Bəhruz Kəngərli, Əzim Əzimzadə, Səttar 
Bəhlulzadə,  Fuad  Əbdürrəhmanov  təs-
viri sənətin növləri, qrafika, rəngkar-
lıq,  heykəltəraşlıq,  bədii  əsər,  rəs-
sam,  heykəltəraş,  illüstrasiya,  bədii 
ifadə vasitələri.  
2. 
 
       Təsviri və dekorativ yaradıcılıq 
2.1. 
Təsviri sənət üzrə zəruri  sadə təsvir alətlərindən istifadə bacarıqları nümayiş etdirir. 
2.1.1. 
Sadə  təsvir  alətlərindən  (karandaş,  qələm,  fırça, 
flamaster, kömür) təyinatına görə istifadə  edir. 
Sadə  təsvir  alətlərindən  və  materiallardan  (sadə  və 
rəngli  karandaşlar,  qələm,  fırça,  flamaster,  kömür) 
təyinatına görə istifadə edərək, düz və əyri səthli, canlı 
və  cansız  əşyaların,  sadə  süjetli  rəsmlərin,  dekorativ 
Sadə  təsvir  alətləri  -  karandaş,  qələm, 
fırça,  flamaster,  kömü,  rəsm,  natura, 
natürmort,  dekorativ,  süjet,  kompo-
zisiya,  perspektiv,  düz  və  əyri  səthli 
                                                
1
 Məzmun standartalrının şərhinə aid verilmiş izahlar və aşar sözlər ancaq tövsiyə xarakteri daşıyır. Siniflər üzrə şagirdlərin inkişaf səviyyəsinə və marağına uyğun olaraq 
müvafiq dəyişikliklər və əlavələr etməklə onlara yaradıcı yanaşmaq məqsədəuyğun hesab edilir. 

---

 
96 
 
kompozisiyaların,  sadə  formalı  əşyaların  təsvirini 
(forma, sürət və vüsət baxımından) çəkir və yapır. 
əşyalar, format, sürət, vüsət, həcm. 
2.1.2. 
Sadə bədii ifadə vastələrindən (xətt, cizgi, ton)  istifadə 
qaydalarını mənimsədiyini nümayiş etdirir. 
Təsviri  sənətin  qrafika,  rəngkarlıq,  heykəltəraşlıq  
növlərinə  aid  bədii  ifadə  vasitələri  haqqında  bilir 
və  sadə  qrafik  təsvirlərin  çəkilməsində  xətt,  cizgi 
və tondan istifadə bacarıqlarını nümayiş etdirir. 
Bədii  ifadə  vasitələri,  forma,  məz-
mun    kompozisiya,  perspektiv,  xətt, 
cizgi, ton, ştrix. 
2.1.3. 
 Əsas rəngləri tanıyır, onları sadalayır. 
Təsviri  sənətin  rəngkarlıq  növünə  aid  nümunələri 
fərqləndirir, əsas və qarışıq, isti və soyuq rəngləri 
tanıyır,  sadə  təsvirlərin  yaradılmasında  onlardan 
istifadə edir. 
Əsas və qarışıq, isti və soyuq rənglər, 
düz və əyri səthli əşyalar, akvarel və 
quaş boyaları, fırça. 
2.1.4. 
Sadə və  rəngli karandaşlarla  səthi təsvir yaradır. 
Təsviri  sənətin  rəngkarlıq  növünə  aid  nümunələri 
tanıyır, əsas və qarışıq, isti və soyuq rəngləri seçir, 
sadə  təsvir  vasitələri  ilə  naturadan,  yaddaşdan 
təsvirlər çəkir. 
Bədii  ifadə  vasitələri,  xətlər,  ştrix, 
ton,  tonallıq,  format,  forma,  kompo-
zisiya,  perspektiv  (məsafə  anlayışı), 
düz və əyri səthlər.