Generatorların işə qoşulması və paralel işlədilməsi
Generatorların işə qoşulması və biri-biri ilə paralel işlədilməsi üçün dəqiq sinxrorılaşma və
öz-özünə sinxronlaşma usulları istifadə edilir. Texniki istismar qaydalarına (TİQ) əsasən öz-özünə
sinxronlaşma dolayı yolla soyudulan və blok sxemi ilə qoşulan bütün turbin generatorlarda tətbiq
edilir. Bu üsul həm də hidro-generator və sinxron kompensatorlar üçün tətbiq edilir. Generator
şinlərinə işləyən, dolayı və bir başa soyudulan turbin generatorların qoşulması dəqiq sinxronlaşma
üsulu ilə yerinə yetirilir. Qəza şəraitlərində ehtiyyat gücün təcili qoşulması və ya paralel qoşulan
generatorların tezlik ölçən qurğusu olmadıqda öz-özünə sinxronlaşma üsulu istifadə edilir.
Faz ardıcılığım, generatoru ilk dəfə qoşduqda və ya onun birinci dövrəsində təmir
aparıldıqdan sonra yoxlamaq lazımdır. Faz ardıcllığı düz olmadıqda generatorun şəbəkəyə
qoşulması turbində əks istiqamətli böyük elektromaqnit momenti yaranmasına səbəb olur. Bu
zaman generatorun stator cərəyanı da hədsiz böyük qiymətlərə çıxır. Nəticədə generatorun özü və
ya turbinin valı sıradan çıxa bilər.
Faz ardıcıllığını şin sisteminə birləşdirilmiş, növbə ilə şəbəkəyə və generatora qoşulan eyni
bir gərginlik transformatoru vasitəsi ilə yoxlayırlar. Dəqiq sinxronlaşma ilə
generatorun şəbəkəyə qoşulduğu halda generator gərginliyi şəbəkə gərginliyindən 15° bucaq
fərqinə və 20%-ə qədər modul fərqinə malik ola bilər. Tezliyə görə fərq 0,1 %-dən (0,005Hs) çox
olmamalıdır.
Bu kəmiyyətlərdən ən təsirlisi bucaq fərqidir (ö səhv). Çünki bucaq fərqi stator crəyamnda
təkanlar və turbinin valında böyük elektromaqnit momenti yarada bilir.
Vektor diaqramından görünür ki, U
ş
=E
g
=U gərginlikləri bərabər olduqda U üçün aşağıdakı
ifadəni yazmaq olar:
∆𝑼 = 𝟐 ∙ 𝑼𝒔𝒊𝒏
𝜹
𝒔𝒆𝒉𝒗
𝟐
; 𝑰
𝒒𝒐𝒔
"
=
∆𝑼
𝒙
𝒅
,
+𝒙
𝒔
Dostları ilə paylaş: | 
